Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con hay nhất, giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức cho bài thi sắp tới. Mời các bạn đón xem:
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con
Đề bài: Lập dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 1
1. Mở bài
- Giới thiệu một vài nét về Y Phương: là người dân tộc Tày, thơ ông thể hiện tâm hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao.
- Giới thiệu về bài thơ “Nói với con”: là lời tâm sự, động viên chính mình đồng thời nhắc nhở con cái sau này của nhà thơ
2. Thân bài
a. Cội nguồn sinh dưỡng của con
- Cội nguồn gia đình
+ Con lớn lên trong những tháng ngày chờ trông, mong đợi của cha mẹ
+ “Chân phải- chân trái”, “một bước- hai bước”: phép đối tạo âm điệu vui tươi, tạo không khí đầm ấm, hạnh phúc, mỗi nhịp bước của con đều có cha mẹ dang rộng vòng tay che chở
⇒ Đó là tình cảm thiêng liêng mà con luôn phải khắc cốt ghi tâm
- Cội nguồn quê hương
+ Đan lờ (dụng cụ đánh bắt cá), đan lờ cài nan hoa( công việc đã tạo nên vẻ đẹp của con người lao động), vách nhà ken câu hát( cuộc sống hòa với niềm vui”: Cuộc sống lao động của người đồng mình được gợi lên qua nhiều hình ảnh đẹp đẽ
+ Sử dụng các động từ: đan, ken ,cài : vừa diễn tả những động tác cụ thể , khéo léo vừa nói lên cuộc sống gắn bó với niềm vui
+ “Rừng cho hoa”: nhân hóa rừng không chỉ cho gỗ, cho lâm sản mà còn cho hoa=> vẻ đẹp tinh thần
+ “Con đường cho những tấm lòng”: đâu chỉ đãn lối mà còn cho những tấm lòng cao cả tấm lòng cao cả, thủy chung
b. Quê hương và gia đình nuôi con khôn lớn
- “Người đồng mình”- những người sống chung trên một miền quê, cùng một dân tộc, “thương lắm”- sự gắn bó yêu thương, đùm bọc
- Người đồng mình có chí khí mạnh mẽ
+ Nỗi buồn được cụ thể hóa bằng chiều cao, chí được đo bằng độ xa => người đọc có thể cảm nhận nỗi buồn chồng chất trong cuộc sống của họ
⇒ Cuộc sống vẫn nhiều buồn lo cực nhọc nhưng tâm càng sáng chí càng bền, tầm nhìn càng xa càng rộng
- Người đồng mình thủy chung tình nghĩa
+ “Sống”- khẳng định tâm thế bản lĩnh kiên cường, bất chấp khó khăn gian khổ
⇒ Mặc dù cuộc sống quê hương khó khăn vất vả nhưng họ “không chê”, học vẫn thủy chung với quê hương, gắn bó với uqee hương để tạo dựng cuộc sống
- Lối sống phóng khoáng đầy nghị lực
+ So sánh “như sống như suối” : sức sống mãnh liệt, đầy ắp nghĩa tình
+ Dù “lên thác xuỗng ghềnh” nhưng người đồng mình vẫn không lo cực nhọc, vẫn đầy sự yêu mến tự hào về quê hương
- Người đồng mình giàu lòng tự trọng
+ “Người đồng mình thô sơ da thịt”- họ có thể thô ráp, nói không hay, làm không khéo, làn da mái tóc dãi dầu mưa nắng nhưng phẩm chất bên trong không hề nhỏ bé, tầm thường
- Người đồng mình khát vọng xây dựng quê hương giàu đẹp
+ Người đồng mình tự lực tự cường, tự xây dựng quê hương bằng bàn tay khối óc
+ Họ xây dựng quê hương, đưa quê hương có thể sánh ngang với các cường quốc năm châu
⇒ Người cha gợi cho con niềm tự hào và khát vọng xây dựng quê hương, kế tục truyền thống đáng tự hào của dân tộc
c. Điều cha mong muốn ở con
- Cha nhắc con “lên đường” là khi con trưởng thành, dù ở bất cứ đâu, đi bất cứ nới nào cũng không bao giờ được sống một cách tầm thường phải luôn giữ lấy cốt cách giản dị, ý chí của dân tộc để vững bước
⇒ Qua đó cha thể hiện tình yêu con
⇒ Đó còn là lời của cha anh đi trước nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay phải vững tin vào cuộc đời để xây dựng quê hương giàu đẹp
3. Kết bài
- Khẳng định những giá trị nội dung, nghệ thuật làm nên thành công của bài thơ:
+ Thể thơ tự do, nhịp điệu vui tươi, các hình ảnh thơ đẹp, sử dụng các biện pháp tu từ quen thuộc,…
+ Cha đưa con về với cội nguồn sinh dưỡng nhắc nhở con phát huy phẩm chất cao đẹp của quê hương để vững bước trên cuộc đời
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 2
1. Mở bài: Giới thiệu vài nét về tác giả và tác phẩm:
- Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, nhà thơ dân tộc Tày, quê ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Ông nhập ngũ năm 1968, đến năm 1981 chuyển ngành về công tác tại Sở Văn hóa Thông tin Cao Bằng.
- Chủ tịch Hội Văn học nghệ Cao Bằng.
- Thơ Y Phương Văn đậm đà bản sắc dân tộc, phản ánh đời sống tinh thần phong phú của đồng bào vùng cao Việt Bắc
- Bài thơ ''Nói với con'' thể hiện tình yêu thương và ước nguyện tha thiết của các bậc cha mẹ, mong các con nối tiếp xứng đáng và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương.
2. Thân bài:
- Con lớn lên trong tình yêu thương, nâng đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống cần lao của quê hương:
+ Tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái là sâu sắc và vô hạn, thể hiện qua hình ảnh giản dị và cách diễn đạt mộc mạc:
''Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười"
+ Thiên nhiên đẹp đẽ, cuộc sống cần lao của con người quê hương góp phần tạo nên đời sống tinh thần phong phú cho con, nuôi dưỡng con nên vóc hình:
"Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát''
- Ước nguyện tha thiết của người cha đối với con:
+ Mong con chung thủy với quê hương, chấp nhận và vượt qua mọi gian nan, thử thách bằng ý chí và niềm tin vững chắc:
''Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc''
+ Mong con sống xứng đáng với truyền thống tốt đẹp của dân tộc:
''Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương''
3. Kết bài:
- Bài thơ thể hiện được điều tâm huyết nhất mà người cha muốn nói với con.Đó chính là lòng tự hào với sức sống bền bỉ, mạnh mẽ, với truyền thống tốt đẹp của dân tộc, quê hương và niềm tin vững chắc khi bước vào đời.
- Qua bài thơ ''nói với con'', người đọc rung động trước tình cảm cha con thắm thiết và tình yêu quê hương sâu nặng của nhà thơ.
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 3
1. Mở bài
Giới thiệu vài nét về tác giả và tác phẩm:
- Tác giả Y Phương: là nhà thơ dân tộc Tày. Thơ của ông đậm đà bản sắc dân tộc, chứa đựng nhiều nét đặc sắc của đời sống tinh thần đồng bào vùng núi.
- Bài thơ “Nói với con”: thể hiện tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái, niềm hi vọng các con tiếp nối và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương.
2, Thân bài
a, Hình ảnh em bé lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ
- Hình ảnh đứa trẻ tập đi được miêu tả giản dị, mộc mạc: Chân phải bước tới cha/ Chân trái bước tới mẹ.
- Tiếng nói, tiếng cười: hình ảnh của một gia đình đầm ấm, hạnh phúc.
⇒ tình yêu con của cha mẹ là vô hạn, chăm chút, dõi theo con từ những bước đi đầu đời.
b, Lời cha mẹ dạy con về những đức tính cần có trong cuộc sống
- Sống vui tươi, thân thiện, biết ơn:
+ Hồn nhiên, yêu đời, yêu lao động: cài nan hoa khi đan lờ bắt cá, luôn ca hát trong lao động.
+ Con người sống dựa vào tự nhiên, biết ơn tự nhiên: “Rừng cho hoa/ Con đường cho những tấm lòng”.
+ Con người không thể sống một mình: ngày cưới của cha mẹ là ngày “đầu tiên đẹp nhất trên đời”, và kết tinh đẹp nhất chính là đứa con.
⇒ Giọng thơ xúc động, vui tươi, cha mẹ vừa nói với con vừa như nhớ lại những kỉ niệm của mình.
- Sống kiên cường, hiên ngang, không quản gian khó:
+ Mong con học được sự kiên cường của “người đồng mình”: vượt qua những nỗi đau để nuôi chí làm việc lớn.
+ Sống phải biết ơn những hi sinh của cha ông đời trước đã xây dựng quê hương, không chê quê hương nguồn cội, không quản gian khó: “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/ Sống trong thung không chê thung nghèo đói”.
+ Cha mẹ mong con có đủ sức mạnh thể chất và tinh thần như “người đồng mình”: “thô sơ da thịt”, “chẳng mấy ai nhỏ bé”; có thể “Lên thác xuống ghềnh”, “Không lo cực nhọc”.
- Sống có ích, xây dựng quê hương và luôn ghi nhớ truyền thống, nguồn cội: “tự đục đá kê cao quê hương”, “quê hương thì làm phong tục” đó là mối quan hệ mật thiết giữa con người với quê hương đất nước. Con người xây dựng nên quê hương, tạo ra phong tục tập quán rồi chính quê hương là nơi lưu giữ những phong tục ấy.
⇒ Cha mẹ mong đứa con hãy “Sống như sông như suối”, luôn trôi chảy, luôn phát triển, nhưng những giá trị quan trọng của dân tộc thì không thể quên.
c, Lời dặn dò con về bản lĩnh làm người khi ra cuộc đời
- Lời dặn dò cuối cùng cha mẹ muốn nói với đứa con: “tuy thô sơ da thịt” nhưng khi rời khỏi gia đình, tự lập trong cuộc sống thì “không bao giờ nhỏ bé được”. Con người không phải máy móc, chỉ là da thịt “thô sơ” có thể chịu tổn thương, có thể ốm đau bệnh tật, mệt mỏi, nhưng phải cố gắng sống hiên ngang, không “nhỏ bé” khuất phục cái xấu, cái bất công, không “nhỏ bé” chấp nhận chịu sống cúi đầu, như ông cha ta ngàn đời nay.
- “Nghe con”: câu thơ cuối như tiếng lòng của cha mẹ, đầy yêu thương, hi vọng, lo lắng, mong con sẽ trưởng thành một người sống hạnh phúc, tự do, sống có ích.
d, nghệ thuật bài thơ
- Thể thơ tự do, giọng thơ thân tình, mộc mạc, trìu mến.
- Sử dụng những hình ảnh, ngôn ngữ đặc trưng của người dân miền núi
3, Kết bài
- Bài thơ chứa đựng tâm tư của cha mẹ, những lời nhắn nhủ dặn dò dành cho con. Qua những lời dạy còn thấy được lòng tự hào với sức sống của con người, với truyền thống tốt đẹp của quê hương.
- Bài thơ mang màu sắc tự do, mộc mạc của văn hóa dân tộc miền núi phía Bắc.
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 4
1. Mở bài
- Sơ lược về tác giả và phong cách sáng tác.
- Giới thiệu tác phẩm.
2. Thân bài:
a. Lời gợi nhắc về tình cảm đùm bọc, che chở, yêu thương đầy ấm áp của gia đình, cộng đồng dân tộc và quê hương đối với mỗi con người.
* Trong gia đình “ Chân phải...tiếng cười”:
- Mở ra quá trình sinh trưởng của đứa con trong vòng tay yêu thương của gia đình, gợi liên tưởng đến một mái ấm vô cùng hạnh phúc, những niềm hạnh phúc dẫu giản đơn nhưng là quý giá vô cùng.
- Người cha còn muốn nhắn nhủ với đứa con bé bỏng của mình về công lao dưỡng dục sinh thành của cha mẹ, con cái chính là món quà vô giá mà tạo hóa đã ban cho cha mẹ, là niềm tin, niềm hy vọng để cha mẹ phấn đấu trong suốt cuộc đời.
* Trong không gian làng, bản quê hương: “Người đồng mình...cho những tấm lòng”:
- Gợi ra vẻ đẹp của “người đồng mình” trong công cuộc lao động là sự khéo léo, tài hoa; trong nền nếp văn hóa là sự yêu đời, yêu cuộc sống, chân phương giản dị, thấm đẫm trong không gian sinh hoạt làng bản.
- Gợi ra vẻ đẹp trù phú, sung túc của quê hương thông qua “Rừng cho hoa”, vẻ đẹp tình nghĩa, thấm đẫm thân tình của quê hương thông qua câu “Con đường cho những tấm lòng”.
- Nhắc nhở đứa con về vẻ đẹp, niềm hạnh phúc của một mái ấm gia đình thông qua lời nhắc về ngày cưới của cha mẹ.
=> Từ những hình ảnh thông thường của cuộc sống lao động, sinh hoạt hằng ngày của người dân tộc miền núi phía Bắc, thế nhưng khi bước vào thơ của Y Phương người ta thấy những hình ấy có một vẻ đẹp khác hẳn, rất thơ và rất đậm vẻ tự hào, yêu thương, xúc động của một người con miền núi Cao Bằng.
b. Vẻ đẹp tâm hồn của “người đồng mình”:
- Vẻ đẹp của lòng kiên trì, sức mạnh, ý chí phấn đấu khắc phục mọi điều kiện khắc nghiệt, để tạo nên một cộng đồng dân tộc giàu bản sắc.
- Thông qua niềm tự hào sâu sắc về vẻ đẹp tâm hồn của “người đồng mình”, người cha đã dặn dò, dạy bảo con bằng tất cả tấm lòng, mong con sau này lớn lên kế thừa và phát huy được những vẻ đẹp ấy, “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/Sống trong thung không chê thung nghèo đói/Sống như sông như suối/Lên thác xuống ghềnh/Không lo cực nhọc”.
- “Người đồng mình” còn hiện lên với vẻ đẹp tự lực, tự cường, dẫu có nghèo khó, cuộc sống còn nhiều khó khăn, thiếu thốn đủ đường, “thô sơ da thịt” nhưng người đồng mình chẳng có mấy ai chấp nhận, khuất phục mà họ đều tự trở nên mạnh mẽ, cường đại trong công cuộc kiến thiết và xây dựng quê hương.
- Xây dựng riêng cho mình những phong tục tập quán tốt đẹp, gìn giữ và lưu truyền biết bao đời, xây dựng lên một cộng đồng dân tộc thống nhất.
3. Kết bài:
- Nêu cảm nhận chung.
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 5
I. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Y Phương: là nhà thơ dân tộc Tày, thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi.
- Bài thơ Nói với con được làm trong lần đầu khi nhà thơ được làm cha, được in trong tập Thơ Việt Nam (1945- 1985), thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương đất nước và dân tộc mình.
II. Thân bài
1. Mạch cảm xúc của tác phẩm
- Mượn lời nói với con, Y Phương gợi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, qua đó bộc lộ niềm tự hào về sự sống bền bỉ của quê hương mình.
- Bài thơ đi từ tình cảm gia đình, mà mở rộng ra tình cảm quê hương, từ những kỉ niệm gần gũi thân thuộc nâng lên thành lẽ sống.
2. Cảm nhận về bài thơ Nói với con
* Tình yêu thương, sự che chở đùm bọc của gia đình và quê hương với đứa con
- Người cha nhắc nhở con về cội nguồn sinh dưỡng, cha muốn nhắc nhở đứa con nhớ và hướng tới tình cảm gia đình, cái nôi nuôi dưỡng con trưởng thành
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
+ Con lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ
+ Nhiều từ láy, kết hợp với nhịp thơ 2/3 tạo ra âm điệu tươi vui, quấn quýt bằng những hình ảnh cụ thể: chân phải- chân trái; tiếng nói - tiếng cười; một bước - hai bước...
→ Tác giả tạo ra được không khí ấm áp, quấn quýt và hạnh phúc. Từng bước đi, từng tiếng nói, tiếng cười đều được cha mẹ chăm chút, đón nhận
- Người cha cho con biết niềm vui của lao động và tình nghĩa của quê hương
+ Con sẽ lớn lên trong câu hát, nhịp sống và lao động của người đồng mình: cuộc sống tươi vui: “Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát”
+ Tác giả diễn tả những động tác cụ thể trong lao động, vừa nói lên cuộc sống lao động gắn bó, vừa hòa quyện niềm vui
+ Hình ảnh thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống
+ Người cha nhắc tới ngày cưới - ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời - đó là điểm tựa của hạnh phúc
→ Người cha muốn nói với người con vẻ đẹp của vùng quê giàu truyền thống và nghĩa tình
* Phẩm chất đáng quý, tốt đẹp và truyền thống văn hóa của người đồng mình
- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp nối, phát triển
+ Cụm từ “người đồng mình” được nhắc nhiều lần khẳng định phẩm chất của người đồng mình, những người có lời nói giản dị, mộc mạc gợi sự yêu thương, gần gũi
- Phẩm chất của những người đồng mình hiện dần qua lời nói tâm tình của người cha:
+ Đó là tấm lòng thủy chung với nơi chôn rau cắt rốn, một cuộc sống tràn ngập niềm vui và sự lạc quan
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
+ Bằng việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ và cách so sánh cụ thể kết hợp nhiều kiểu câu ngắn dài khác nhau, lời tâm tình của người cha góp phần khẳng định người miền núi tuy có nhiều khó khăn vất vả nhưng họ vẫn luôn kiên cường, sống mạnh mẽ, thiết tha với quê hương
* Ước muốn của cha
+ Mong con thủy chung với quê hương
+ Biết chấp nhận khó khăn, thử thách bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của mình
+ Người đồng mình mộc mạc, dung dị, giàu ý chí và niềm tin, họ có thể thô sơ da thịt nhưng không hề nhỏ bé, yếu đuối về ý chí
+ Người đồng mình biết cách nâng cao quê hương, xây dựng và duy trì truyền thống phong tục tập quán của mình
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
+ Người cha muốn nhắn nhủ con phải biết tự hào vào truyền thống tốt đẹp và lối sống nghĩa tình của quê hương và người đồng mình
+ Cha mong mỏi đứa con sống cao thượng, tự trọng, chân thật dù mộc mạc, đơn sơ để xứng đáng với người đồng mình
+ Con tự tin bước đi, bởi sau lưng con còn có gia đình, quê hương, bởi trong tim con sẵn có những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.
III. Kết bài
- Bài thơ Nói với con giàu hình ảnh, mộc mạc mà vẫn thơ mộng khi Y Phương thấu hiểu và thể hiện được hồn cốt, bản sắc của người dân tộc
- Người cha nói với con chính là trao gửi tới thế hệ tiếp nối về truyền thống, niềm tự hào, khả năng sống bền bỉ của những con người dù “thô sơ”, “nhỏ bé” nhưng đầy tự trọng và kiên định.
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 6
I. Mở bài
Giới thiệu tác giả:
Y Phương là một nhà thơ người dân tộc Tày, sinh ra và lớn lên tại vùng Trùng Khánh – Cao Bằng. Ông được biết đến với tư cách là một nhà thơ chiến sĩ, tác phẩm của ông thu hút độc giả bởi vẻ đẹp đan xen giữa sự chất phác, mộc mạc và mạnh mẽ, trong sáng. Ngôn ngữ và hình ảnh trong thơ của Y Phương thường in đậm dấu ấn của tư duy hồn nhiên và lối diễn đạt giàu hình ảnh của những người sống ở miền núi.
Giới thiệu bài thơ:
"Bài thơ được giới thiệu ra đời vào năm 1980, xuất hiện trong tập "Thơ Việt Nam 1945 – 1975" - thời điểm mà đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân cả nước, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số, đang gặp phải nhiều khó khăn, thiếu thốn. Từ tình hình hiện thực đó, Y Phương viết bài thơ "Nói với con" để thể hiện tình yêu quê hương và niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của dân tộc mình, cũng như để truyền đạt những tâm tư, tri ân và lời khuyên cho con cái trong tương lai."
Giới thiệu đoạn trích:
Đoạn trích này là một phần trong bài thơ, chứa đựng lời tâm sự và lời dặn dò của cha với con về cội nguồn, về quê hương, và về những kỉ niệm đẹp của gia đình.
II. Thân bài
a) Lời người cha dặn con:
Gia đình là cội nguồn tinh thần:
- Thông qua hình ảnh của "chân phải, chân trái" và "một bước, hai bước", thơ đã tạo ra hình ảnh của sự chăm sóc, hướng dẫn, và ấm áp từ cha mẹ đối với con trẻ trong gia đình.
- Thủ pháp liệt kê "tiếng nói, tiếng cười" và "tới cha, tới mẹ" giúp tạo ra một bức tranh về sự gắn kết và yêu thương trong gia đình.
Quê hương là nguồn cảm hứng và yêu thương:
- Hình ảnh "người đồng mình" và "rừng cho hoa" thể hiện sự đẹp đẽ và hào phóng của quê hương.
- Thủ pháp nhân hóa và sử dụng hình ảnh sinh động giúp đẩy mạnh cảm xúc và sự hiểu biết về quê hương.
Gia đình và quê hương là niềm tự hào và truyền thống:
- Việc nhớ về ngày cưới của cha mẹ không chỉ là một kỷ niệm đẹp mà còn là minh chứng cho tình yêu và sự kết nối trong gia đình.
- Cha mẹ mong muốn con biết ơn và trân trọng những gì mình có được từ gia đình và quê hương.
b) Nghệ thuật:
Sử dụng từ ngữ đơn giản, hình ảnh sinh động, và giọng điệu ân cần để tạo ra một bức tranh chân thực và cảm động về tình yêu của cha mẹ và quê hương.
III. Kết bài
Tổng kết ý nghĩa của bài thơ:
Đoạn trích "Nói với con" của Y Phương là một tác phẩm đầy tình cảm và ý nghĩa, tôn vinh tình yêu của cha mẹ và quê hương. Thông qua những hình ảnh mộc mạc và giọng điệu diễn đạt, tác giả đã thành công trong việc truyền đạt tình yêu và lời khuyên cho thế hệ mai sau. Đồng thời, bài thơ cũng là một minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của văn hóa dân tộc và tình thân thuộc đất nước.
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 8
1. Mở bài
2. Thân bài
a. Gia đình là điểm tựa của con:
=> Cha mẹ vui mừng, hạnh phúc khi chứng kiến sự trưởng thành từng ngày của con.
b. Quê hương là cội nguồn nuôi dưỡng tâm hồn con:
c. Lời khuyên của cha dành cho con:
3. Kết bài
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 9
1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả Y Phương là nhà thơ dân tộc Tày, với thơ đậm bản sắc dân tộc phản ánh đời sống tinh thần của người dân vùng núi.
- Tác phẩm "Nói với con" thể hiện tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái và hy vọng vào sự tiếp nối và phát triển của truyền thống quê hương.
2. Thân bài:
a. Hình ảnh em bé lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ:
- Mô tả hình ảnh đứa trẻ mới tập đi, được cha bước tới bên chân phải và mẹ bước tới bên chân trái, tạo nên một hình ảnh giản dị, mộc mạc.
- Miêu tả về tiếng nói và tiếng cười trong gia đình, thể hiện sự ấm áp và hạnh phúc.
b. Lời dạy dỗ của cha mẹ về những đức tính cần có trong cuộc sống:
- Sống vui vẻ, thân thiện, biết ơn: Phản ánh qua việc yêu đời, yêu lao động và biết ơn tự nhiên.
- Sống kiên cường, hiên ngang, không quản gian khó: Thể hiện qua mong muốn con học được sự kiên cường và biết biết ơn những cống hiến của cha ông đời trước.
c. Lời dặn dò con về bản lĩnh khi ra cuộc đời:
- Nhấn mạnh về sự quan trọng của bản lĩnh, sự kiên cường và không ngừng phấn đấu trong cuộc sống.
- Mục tiêu cuối cùng của cha mẹ là mong muốn con trở thành một người sống có ích và hạnh phúc.
3. Kết bài:
- Tóm tắt ý nghĩa của bài thơ "Nói với con" là tình yêu thương của cha mẹ và sự hy vọng vào tương lai của con.
- Nhấn mạnh về vẻ đẹp của thể thơ tự do và giọng văn mộc mạc, thân thiện của tác giả.
- Tôn vinh sự tự hào về sức sống của con người và truyền thống tốt đẹp của quê hương miền núi.
- Kết luận về ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm và tác giả trong văn hóa dân tộc Việt Nam.
Dàn ý Phân tích bài thơ Nói với con - mẫu 10
1. Mở bài
2. Thân bài
* Cội nguồn sinh thành và nuôi dưỡng con trước hết đó chính là gia đình.
→ Gia đình, cha mẹ chính là cội nguồn đầu tiên sinh ra và nuôi dưỡng mỗi đứa con khôn lớn thành người.
* Cội nguồn đó còn là quê hương:
- Quê hương đã được giới thiệu qua lối nói giàu hình ảnh của những người dân vùng cao - “người đồng mình”.
- Hô ngữ “con ơi” khiến cho những lời của người cha càng thêm thân thương, trìu mến.
- Hình ảnh giàu sức gợi:
- Hình ảnh nhân hóa “rừng cho hoa” và “con đường cho những tấm lòng” cùng điệp ngữ “cho” đã cho thấy tấm lòng rộng mở, hào phóng, sẵn sàng ban tặng tất cả những gì đẹp đẽ nhất, tuyệt vời nhất của quê hương, thiên nhiên.
- Cội nguồn sinh thành, nuôi dưỡng mỗi người trưởng thành chính là những kỉ niệm êm đềm đẹp đẽ, hạnh phúc và tuyệt vời nhất của cha mẹ.
3. Kết bài
Khái quát những nét đặc sắc nhất về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của khổ đầu bài thơ “Nói với co” và nêu cảm nhận của bản thân.
Bài văn Phân tích bài thơ Nói với con
Chắc hẳn trong trái tim mỗi người con yêu nước luôn có hình ảnh quê hương. Quê hương đã in đậm và trở thành một phần máu thịt trong mỗi chúng ta. Viết về đề tài này, nhà thơ Y Phương đã bày tỏ những tình cảm của mìnhđối với quê hương qua lời tâm tình với con trong bài thơ "Nói với con".
Y Phương là người con dân tộc Tày, sinh ra ở tỉnh Cao Bằng. Bài thơ "Nói với con" được ông sáng tác năm 1980 trong hoàn cảnh: "Những năm cuối bảy mươi đầu tám mươi của thế kỷ hai mươi, đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân cả nước nói chung, nhân dân các dân tộc thiểu số ở miền núi nói riêng, vô cùng khó khăn thiếu thốn. Bởi vì đất nước ta vừa ra khỏi cuộc kháng chiến chống Mĩ lâu dài và cực kì gian khổ.
Hiện thực xã hội ấy đã tác động sâu sắc đến đời sống con người. Đại bộ phận nhân dân ta vẫn kiên trì khắc phục và tìm mọi cách để vượt qua để duy trì đời sống. Họ vẫn tồn tại và không ngừng sinh trưởng là không phải nhờ vào phép màu của lực lượng siêu nhiên nào mà chỉ dựa vào sức mạnh tinh thần của truyền thống văn hóa từ ngàn đời mà ông cha để lại....
Bên cạnh cái tốt của những người làm ăn lương thiện, không ít những con người bị tha hóa biến chất. Họ buôn gian bán lận, lợi dụng kẽ hở của nhà nước móc nối làm ăn phi pháp...Từ hiện thực khó khăn ngày ấy, tôi làm bài thơ này để tâm sự với chính mình, động viên mình, đồng thời là để nhắc nhở con cái sau này" (Y Phương). Nhà thơ đã vẽ nên khung cảnh gia đình hạnh phúc, đầm ấm có cha mẹ và tiếng cười đùa của con trẻ:
"Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước chạm tiếng cười"
Đó là một tổ ấm tràn ngập tình yêu thương.Bức tranh gia đình trở nên ấm áp, tươi vui hơn khi có sự xuất hiện của trẻ thơ.Đứa trẻ là sự kết tinh tình yêu của cha và mẹ. Sự khôn lớn của con cái luôn là niềm hạnh phúc của những bậc sinh thành. Đứa con là niềm tự hào của cha mẹ, là minh chứng cho tình yêu mãnh liệt của họ.
Bốn câu thơ đầu là hình ảnh đứa trẻ đang tập đi những bước đi đầu tiên trong cuộc đời.Chắc hẳn khi chứng kiến cảnh tượng đó, cha mẹ là người vui lòng nhất nhưng cũng là người xúc động nhất. Bởi họ vui khi đứa con của mình có thể tự bước đi trên con đường đời phía trước nhưng cũng không khỏi lo lắng, xót xa khi đứa trẻ vấp ngã, trầy xước vì con đường đời không hề bằng phẳng.
"Tiếng nói", "tiếng cười" chính là đích đến, là sự cổ vũ, động viên nhiệt tình của cha mẹ dành cho con. Đứa con không chỉ được sinh ra, lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ mà còn được nuôi dưỡng bởi tình yêu của "người đồng mình":
"Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát"
"Người đồng mình" là cách nói giản dị, mộc mạc của người dân tộc. Cụm từ này dùng để chỉ những con người cùng chung vùng miền, mở rộng ra là những người cùng quê hương, tổ quốc. Đứa trẻ không những được lớn lên trong vòng tay yêu thương và sự giáo dục của cha mẹ, gia đình mà nó còn được lớn lên trong sự thân thuộc, nghĩa tình của những người xung quanh, những người làng xóm tốt bụng.
Họ chung sống như một gia đình lớn, "tối lửa tắt đèn" có nhau, luôn giúp đỡ nhau những khi gặp khó khăn, hoạn nạn. Cuộc sống của họ gắn bó với núi rừng, thiên nhiên. Họ cần cù lao động với những công việc như đan nan tre vót tròn để làm dụng cụ bắt cá và dùng nhiều tấm ván, gỗ dựng chắc sát nhau thành vách nhà.
Các động từ "đan", "cài", "ken" đã giúp bạn đọc thấy được đó là những công việc tỉ mỉ và cần rất nhiều sự khéo léo. "Người đồng mình" vất vả với công việc nhưng cuộc sống của họ không nhàm chán, ngược lại, họ rất yêu cuộc sống, yêu lao động bởi họ biết dùng câu hát để khơi dậy tinh thần lạc quan của mình. Tiếng hát giúp cuộc sống của họ có thêm nhiều màu sắc và giúp tâm hồn họ trở nên phong phú hơn.
Dù được sinh ra trên bất cứ mảnh đất nào thì mỗi chúng ta đều không được phép lãng quên quê hương của mình. Y Phương đã truyền đạt bài học đó đến đứa con thân yêu qua lời thơ giản dị:
"Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng"
Ngoài việc cung cấp gỗ và các loại thực phẩm phục vụ cho nhu cầu hàng ngày của con người, núi rừng thơ mộng của quê hương còn "cho hoa". "Hoa" là sự kết tinh vẻ đẹp của thiên nhiên,tạo vật. Những bông hoa của núi đồi mang một sắc thái riêng biệt và khác lạ bởi chúng được kết tinh từ những vùng đất đầy sỏi đá.
Con đường quê hương có thể gồ ghề, không được bằng phẳng nhưng chứa đựng biết bao ân tình, bao tấm lòng nhân hậu của những người đồng bào. Đó là con đường dẫn vào bản, con đường đến trường, con đường ra suối, lên nương,....Tất cả những con đường ấy đều có bước chân, tiếng nói và tình đoàn kết của "người đồng mình".
Quê hương có cả vẻ đẹp của thiên nhiên và tấm lòng của con người. Chẳng vậy mà nhà thơ đã nói với con rằng: "Người đồng mình yêu lắm con ơi". Quê hương chính là cội nguồn, là nơi bao bọc, chở che đứa trẻ.Đó là điểm tựa tinh thần vững chắc để đứa trẻ ấy vững bước trên đường đời. Sự ra đời của con là niềm hạnh phúc vô bờ bến của cha mẹ:
"Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời".
Ngày cưới là ngày trọng đại nhất đối với mỗi con người. Và nó sẽ trở nên ý nghĩa hơn khi tình yêu đôi lứa được bắt nguồn từ tình yêu quê hương.Người con được sinh ra và lớn lên từ chính tình yêu của bố mẹ và sự nghĩa tình của mảnh đất quê hương. Quê hương được tạo nên bởi những con người giàu ý chí, nghị lực:
"Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc"
"Người đồng mình" có những đức tính thật đáng quý.Dù cuộc sống của họcó nghèo đói, khó khăn chồng chất khó khăn nhưng họ luôn giữ vững một lòng quyết tâm không bao giờ bỏ cuộc.Họ vẫn sống bền bỉ, gắn bó tha thiết với quê hương dù quê hương còn đói nghèo.Nghệ thuật đối lập ở các từ "cao đo"-"xa nuôi", "nỗi buồn"-"chí lớn" đã giúp người đọc thấy được sức sống kiên cường của con người nơi đây.
Tác giả lấy sự từng trải, nỗi buồn để mang đo với độ cao và lấy chí lớn để đo độ xa. Sống giữa nghèo đói, thác ghềnh nhưng họ không nhụt chí trước hoàn cảnh, ngược lại họ còn dốc hết sức mình, "không lo cực nhọc" để khắc phục những điều đó. Những đức tính đó cũng là đức tính mà người cha muốn con mình có được trong quá trình rèn luyện.
"Đá gập ghềnh", "thung nghèo đói", "lên thác xuống ghềnh" là những hình ảnh ẩn dụ cho những vất vả, nhọc nhằn được kết hợp với điệp từ "không chê" đã thể hiện thái độ chấp nhận và sự kiên gan bền chí vượt qua mọi khó khăn của người dân nơi đây. Phép so sánh "sống như sông như suối" đã giúp người con và chúng ta thấy được sức sống mãnh liệt của họ.
Lời nhắn nhủ của người cha dành cho con ở bốn câu thơ tiếp theo dường như trầm lắng, sâu sắc hơn:
"Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục"
Tuy "thô sơ da thịt" nhưng "người đồng mình" lại không hề yếu ớt, nhỏ bé. Họ mang vẻ đẹp ngoại hình bình dị mà chân chất, mộc mạc.Tâm hồn họ luôn hướng đến quê hương, họ sẵn sàng "đục đá", làm những công việc nặng nhọc để dựng xây quê hương phát triển.
Lòng tự hào dân tộc, sự khéo léo, đức tính cần cù của họ đã làm nên những phong tục tập quán tốt đẹp mang bản sắc văn hóa riêng của dân tộc mình. Nếu là những con người nhỏ bé, không có sức mạnh thì chắc hẳn họ đã không làm được những điều đó. Khép lại bài thơ là dặn dò thấm thía của người cha dành cho đứa con thân yêu:
"Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con".
Người cha muốn con mình sống gắn bó, thủy chung, nghĩa tình với quê hương, biết vượt qua những gian khó bằng ý chí, nghị lực và sức mạnh của bản thân. Con không được phép quên đi nguồn cội, quê hương của mình vì chính quê hương là cái nôi nuôi dưỡng con trưởng thành. Cha mẹ, những người dân quê hương và những truyền thống quý báu của dân tộc sẽ là những người đồng hành cùng con trong cuộc đời.
Người cha mong con có thể giữ cho bản thân những đức tính quý giá của "người đồng mình", ngoại hình tuy có nhỏ bé nhưng tinh thần, tâm hồn nhất định không được nhỏ bé, lùi bước trước gian nan. Bởi cuộc sống vốn muôn hình vạn trạng, con đường đời có muôn ngàn những chông gai, thử thách.
Bằng những lời thơ giản dị như lời tâm sự của cha dành cho con và các hình ảnh thơ giàu sức gợi, "Nói với con" của Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống tốt đẹp và sức sống mạnh mẽ của quê hương. Ông cũng muốn nhắn gửi đến con về lòng tự tôn dân tộc. Đồng thời bài thơ cũng giúp chúng ta có thêm sự hiểu biết về cuộc sống và vẻ đẹp của những người con dân tộc miền núi.
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
