Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Phân tích bài thơ Tổ quốc là tiếng mẹ hay nhất, giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức cho bài thi sắp tới. Mời các bạn đón xem:

Phân tích bài thơ Tổ quốc là tiếng mẹ

Đề bài: Phân tích bài thơ Tổ quốc là tiếng mẹ của Nguyễn Việt Chiến

Dàn ý Phân tích bài thơ Tổ quốc là tiếng mẹ

1. Mở bài

- Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm:

+ Nguyễn Việt Chiến viết về nhiều đề tài: từ thiên nhiên đến tình yêu, từ quê hương tới chiến tranh, người lính, thân phận con người…nhưng lĩnh vực nào cũng đầy cảm xúc mới lạ, độc đáo. Trong đó, thành công hơn cả là đề tài biển đảo và Tổ quốc.

+ Thơ viết về biển đảo và tình yêu Tổ quốc của ông tràn đầy tình yêu thương, trìu mến với ngôn ngữ giản dị, trong trẻo, phù hợp với tình cảm sâu đậm.

+ Nhà thơ từng tâm sự: Bài thơ "Tổ quốc là tiếng mẹ” là bài thơ 5 chữ, tôi viết trong một tâm sự rất lớn đối với Tổ quốc Việt Nam”. In trong tập “ Tổ quốc nhìn từ biển” ( Năm 2015), bài thơ là tiếng lòng của những con dân đất Việt dành cho bà mẹ vĩ đại: Tổ Quốc!

2. Phân tích

a. Phân tích nội dung đặc sắc của tác phẩm

Bài thơ “ Tổ quốc là tiếng mẹ” của Nguyễn Việt Chiến là những suy ngẫm về hình tượng Tổ quốc thiêng liêng, cao đẹp.

- Hình tượng Tổ quốc là tượng đài cao đẹp nhất có cả chiều rộng của thời đại cả chiều sâu yêu nước, cả chiều cao của một đất nước từ trong vũng bùn nô lệ đã hiên ngang đứng dậy thắng quân thù. Anh hùng, dũng cảm vô song nhưng vẫn nhân ái, thiết tha; nhiều đau thương nhưng tươi đẹp, rạng ngời.

- Hình ảnh Tổ quốc trong bài thơ “Tổ quốc là tiếng mẹ” được Nguyễn Việt Chiến gắn với tiếng mẹ ngàn đời.Tổ quốc rộng dài trong cả không gian lẫn thời gian, rộng dài trong tình yêu vô biên của mỗi con người đối với Tổ quốc thân yêu.

- Nguyễn Việt Chiến đã nói hộ chúng ta về tình yêu Tổ quốc. Và ông đã cắt nghĩa cội nguồn ấy bắt nguồn từ hình ảnh mẹ thân thương, chịu thương chịu khó rồi mở rộng ra là hình ảnh con người, miền quê, nét văn hoá và những trang sử oai hùng của dân tộc.

+ Nhà thơ ví “ Tổ quốc là tiếng mẹ” gợi sự gần gũi hơn bao giờ hết bởi mẹ đã sinh thành ra chúng ta, đã nuôi nấng những người con của mình qua bao nhiêu gian lao vất vả trong cuộc đời. ..

Tổ quốc là tiếng mẹ
………………..
Nuôi lớn ta thành người

+Nhưng cái độc đáo hơn là ở chỗ, nhà thơ gợi nhắc chúng ta về bao người con đã ngã xuống, để có ngày hôm nay, họ đã hi sinh cho mùa xuân dân tộc:

Tổ quốc là mây trắng

…………………………….

Cho quê hương mãi còn.

+ Nhà thơ cảm nhận được những giông bão rình rập, những mất mát đau thương, những hiểm họa khôn lường đến với Tổ quốc và ông đã thể hiện tình yêu Tổ quốc bằng một thứ tình cảm máu thịt:

"Tổ quốc là ngọn gió

…………………

Bao anh hùng không tên".

+ Tổ quốc không còn là dải đất, hình hài sông núi mà đã thành máu thịt, gắn liền với mỗi người con đặc biệt là những “ anh hùng không tên”. Họ đã hoá thân vào non sông Tổ quốc ngàn đời. Máu xương của họ đã hoà vào dải đất, hoà vào ngọn gió, cánh rừng để rồi họ mãi trường tồn cùng Tổ quốc dấu yêu.

- Tổ quốc trong thơ Nguyễn VIệt Chiến gắn với mọi miền đất nước, trải dài theo dải đất hình chữ S thân yêu, lặn vào trong từng ngọn lúa, nhành hoa. Tổ quốc thân thương, gần gũi biết bao và cũng mềm mại, uyển chuyển biết bao khi:

Tổ quốc là cây lúa

………….

Nghiêng vào mùa chiêm bao

- Ở một trạng thái khác, nhà thơ lại tạc nên một bức tượng hình Tổ quốc với những nét hào phóng quyến rũ, với ngút ngàn tươi sắc hình hài đất nước rộng lớn và cũng là ý chí sắt đá “ghi lòng tạc dạ” của bao người con đất Việt quyết giữ gìn bờ cõi, giữ gìn biển đảo quê hương:

Tổ quốc là sóng mặn

…………………..

Đá Hoàng Sa tạc lòng".

- Thơ viết về đất nước của Nguyễn Việt Chiến bên cạnh giọng thơ cuộn chảy, hào sảng, giàu tính thế sự vẫn có những nốt trầm sâu thẳm, những trầm tư, nghĩ ngợi, những thao thiết lòng mình:

Tổ quốc là tiếng trẻ

………………..

Mắt đỏ hoe đồng bào

-Tổ Quốc Việt Nam thân yêu muôn đời trường tồn còn ngân vang khúc hát trẻ thơ, ngân vang câu hát chảy trong tâm thức muôn người, chảy trong mạch nguồn văn hoá từ ngàn xưa, trong câu quan họ ngọt ngào, câu ví dặm tha thiết. Câu hát đã ngân lên từ trái tim nhạy cảm, đồng vọng thiết tha, như muốn reo ca, hoà vào dòng chảy bất tận của những dòng sông, trải dài khắp mọi miền đất nước. Âm hưởng bài thơ bay xa, ngân vọng lại cho đến hôm nay và mãi mãi. Bởi đó không còn là thơ nữa, mà đó là nhịp xốn xang, huyết mạch của cuộc đời bất tận:

Tổ quốc là câu hát

…………………….

Nước non xưa vọng về

- “Tổ quốc là tiếng mẹ” là một trong những bài thơ thể hiện cái nhìn độc đáo của nhà thơ về Tổ quốc. Tổ quốc là người mẹ vĩ đại đã trải bao khó khăn gian khổ, gian lao vất vả nhọc nhằn, trải qua bao giông bão trong cuộc đời để nuôi ta khôn lớn thành người. Vì thế Tổ quốc thật thiêng liêng và vô cùng vĩ đại:

Tổ quốc là tiếng mẹ

……………..

Trên điệp trùng núi sông...

-> “Tổ quốc là tiếng mẹ” của Nguyễn Việt Chiến đã gửi gắm bạn đọc bức thông điệp sâu sắc về tình yêu Tổ quốc và tiếng mẹ ngàn đời. Tình yêu Tổ quốc là thứ tình cảm máu thịt - một tình yêu lớn, bao trùm mọi không gian, thời gian, bao trùm lên tất thảy từng tấc đất, từng vùng miền, từng con người…

b. Phân tích những đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm

Ngôn ngữ giản dị, chắt lọc, mạch thơ lúc hào hùng, sôi nổi khi trầm lắng ưu tư, có lúc lại dịu dàng, uyển chuyển; Biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ được sử dụng linh hoạt…Tất cả đã tạo nên thi phẩm đẹp, có sức sống dạt dào trong lòng bạn đọc.

3. Kết bài

Khẳng định lại giá trị của bài thơ, nêu cảm xúc của cá nhân hoặc bức thông điệp mà tác giả muốn gửi tới mọi người.

Phân tích bài thơ Tổ quốc là tiếng mẹ - mẫu 1

Trong kho tàng văn học Việt Nam, nhiều tác phẩm đã khắc họa sâu sắc tình yêu quê hương đất nước. Một trong những tác phẩm tiêu biểu đó là bài thơ “Tổ Quốc là tiếng mẹ” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm. Bài thơ không chỉ là một bài thơ hay về tình yêu Tổ Quốc mà còn là một tác phẩm mang đậm chất nhân văn và triết lý sâu sắc. Qua bài thơ, chúng ta nhận thấy tình yêu Tổ Quốc gắn bó sâu sắc với tình yêu mẹ, với ngôn ngữ dân tộc và với truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm đã nêu rõ: “Tổ Quốc là tiếng mẹ”. Câu nói này mang một ý nghĩa rất sâu sắc. Tiếng mẹ, trong ngữ cảnh này, không chỉ là ngôn ngữ mà là phần hồn của dân tộc, là những ký ức, tình cảm gắn bó với quê hương từ khi còn là những đứa trẻ. Tiếng mẹ là âm thanh đầu tiên mà mỗi người lắng nghe từ khi sinh ra, là bản nhạc du dương nuôi dưỡng tâm hồn và trí tuệ chúng ta.

Khi tác giả liên hệ tiếng mẹ với Tổ Quốc, ông muốn nhấn mạnh rằng tình yêu Tổ Quốc là tình yêu từ những điều nhỏ nhặt nhất, từ những âm thanh bình dị, gần gũi mà chúng ta thường nghe thấy trong cuộc sống hàng ngày. Đó là tình yêu thấm đẫm trong từng lời nói, từng câu hát của ông bà, cha mẹ.

Nhà thơ không chỉ dừng lại ở việc liên hệ Tổ Quốc với tiếng mẹ mà còn mở rộng ý nghĩa này đến việc bảo vệ và gìn giữ tiếng nói dân tộc. Tiếng nói là một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa dân tộc. Bằng cách này, Nguyễn Khoa Điềm đã khéo léo kết hợp tình yêu quê hương với sự quan tâm đến việc bảo tồn ngôn ngữ và văn hóa dân tộc.

Tổ Quốc không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà là hình ảnh cụ thể qua những giá trị văn hóa, ngôn ngữ và truyền thống. Tiếng mẹ là hình ảnh minh họa cho sự kết nối vô hình nhưng vô cùng mạnh mẽ giữa con người và Tổ Quốc. Qua bài thơ, tác giả muốn nhấn mạnh rằng việc bảo tồn và phát huy tiếng nói dân tộc chính là một cách yêu nước thiết thực.

Nguyễn Khoa Điềm cũng đã chỉ ra rằng tình yêu Tổ Quốc không thể tách rời khỏi việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa và truyền thống. Qua hình ảnh “tiếng mẹ”, tác giả gợi nhắc rằng những giá trị văn hóa và truyền thống là những yếu tố kết nối mạnh mẽ giữa con người với Tổ Quốc.

Những giá trị này không chỉ là di sản quý báu của cha ông để lại mà còn là nền tảng để xây dựng và phát triển xã hội hiện đại. Việc gìn giữ và phát huy các giá trị này là một phần quan trọng trong việc thể hiện tình yêu đối với Tổ Quốc.

Bài thơ không chỉ đơn thuần là một tác phẩm ca ngợi tình yêu Tổ Quốc mà còn thể hiện một thông điệp sâu sắc về trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc bảo vệ và xây dựng quê hương. Tình yêu Tổ Quốc không chỉ là cảm xúc mà còn là hành động cụ thể, là sự đóng góp của mỗi người trong việc gìn giữ và phát triển đất nước.

Nguyễn Khoa Điềm đã khéo léo thể hiện rằng tình yêu Tổ Quốc cần được thể hiện qua hành động cụ thể, thông qua việc bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa, ngôn ngữ dân tộc. Đó là cách thể hiện lòng yêu nước không chỉ bằng lời nói mà còn bằng những việc làm thiết thực.

Bài thơ “Tổ Quốc là tiếng mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ đơn thuần là một tác phẩm văn học, mà còn là một tác phẩm mang đậm ý nghĩa nhân văn và triết lý sâu sắc. Qua bài thơ, tác giả đã thể hiện tình yêu Tổ Quốc gắn bó chặt chẽ với tình yêu tiếng mẹ, với ngôn ngữ và văn hóa dân tộc. Đây là một bài học quan trọng về việc yêu nước và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc bảo vệ và phát triển quê hương đất nước.

Phân tích bài thơ Tổ quốc là tiếng mẹ - mẫu 2

Bài thơ "Tổ Quốc là tiếng mẹ" của Nguyễn Việt Chiến là một tác phẩm biểu đạt tình cảm sâu sắc và lòng yêu nước. Tác giả đã sử dụng các hình ảnh và so sánh để diễn đạt ý nghĩa của tổ quốc. Trong bài thơ, tác giả so sánh tổ quốc với tiếng mẹ và mây trắng. Điều này nhấn mạnh vai trò quan trọng của tổ quốc trong cuộc sống của con người, như tiếng mẹ ru con từ trong nôi hay như mây trắng che chở và bao bọc. Tổ quốc được ví như người mẹ ôm ấp và yêu thương những người con, là cái nôi lớn ru mỗi người con trưởng thành. Bên cạnh đó, tác giả cũng khái quát vai trò của tổ quốc thông qua việc so sánh với người mẹ. Mẹ sinh ra và nuôi dưỡng ta, còn tổ quốc là nơi ta sinh ra và lớn lên, trưởng thành. Ví "Tổ quốc là tiếng mẹ" ý nói Tổ quốc như người mẹ lớn, ru mỗi người con lớn dậy. Cách ví von này cho thấy tình yêu Tổ quốc và sự biết ơn với người mẹ vĩ đại ấy. Từ đó, qua phép nhân hóa và so sánh, bài thơ đã thể hiện tình yêu, sự biết ơn của tác giả đối với Tổ quốc. Bài thơ mang tính chất tình cảm và gợi lên trong lòng người đọc niềm tự hào về tổ quốc và lòng yêu nước.