Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh đang trong quá trình ôn tập tài liệu Thực dụng là gì? Sống thực dụng là gì? Biểu hiện của người sống thực dụng giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho kì thi môn Ngữ văn sắp tới. Chúc các em học sinh ôn tập thật hiệu quả và đạt được kết quả như mong đợi.

Thực dụng là gì? Sống thực dụng là gì? Biểu hiện của người sống thực dụng

1. Thực dụng là gì?

Thực dụng là thuộc tính của một hành động, sản phẩm hoặc phương pháp có tính ứng dụng cao trong thực tế hữu ích và có giá trị trong việc giải quyết các vấn đề cụ thể hoặc đáp ứng nhu cầu thực tiễn của người dùng. Tính thực dụng của một sản phẩm dịch vụ hay phương pháp được đánh giá dựa trên khả năng sử dụng hiệu quả tiết kiệm thời gian chi phí và tối ưu hóa hiệu quả công việc.

Một sản phẩm hay phương pháp có tính thực dụng cao sẽ giúp cho người sử dụng tiết kiệm thời gian, năng lượng và tăng tính hiệu quả trong công việc. Tính thực dụng cũng là yếu tố quan trọng để sản phẩm hay dịch vụ có thể cạnh tranh và phát triển trên thị trường. Ngoài ra tính thực dụng còn đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá các phương pháp giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định trong kinh doanh và các lĩnh vực khác.

2. Sống thực dụng là gì?

Sống thực dụng là một triết lý sống đặc biệt phổ biến trong xã hội hiện đại mà người ta tập trung vào việc giải quyết các vấn đề và đáp ứng nhu cầu thực tế của cuộc sống. Sống thực dụng yêu cầu người ta tập trung vào việc đạt được kết quả thực tế thiết thực hữu ích trong các hoạt động và quyết định của mình.

Điều quan trọng nhất khi sống thực dụng là khả năng tập trung áp dụng kiến thức và kinh nghiệm để giải quyết các vấn đề thực tế đáp ứng các nhu cầu thực tế của cuộc sống. Sống thực dụng đặt trọng tâm vào việc tận dụng các tài nguyên, cơ hội và thực tế để đạt được mục tiêu của bản thân và xã hội. Tuy nhiên sự tập trung quá mức vào việc giải quyết các vấn đề thực tế có thể dẫn đến bỏ qua các giá trị văn hóa xã hội, tinh thần.

3. Biểu hiện của người sống thực dụng

Xem vật chất là thứ quan trọng nhất: Người sống thực dụng luôn đề cao lợi ích của bản thân. Họ xem của cải, danh lợi là mục đích sống và bất chấp tất cả để đạt được chúng.

Xem “tiền” là công cụ để giải quyết vấn đề: Đối với người thực dụng, tiền nằm trên tất cả mọi thứ. Thứ họ cần là tiền, và tiền gần như không bao giờ là đủ đối với họ. Họ cũng có suy nghĩ “chỉ cần có tiền là có thể giải quyết tất cả mọi việc”, dẫn đến những vụ việc đút lót, hối lộ xảy ra rất nhiều trong cuộc sống.

Chỉ tiếp cận những người có thể đem lại lợi ích cho mình: Người thực dụng chỉ muốn đạt được cái lợi trước mắt, do đó họ sẽ xây dựng mối quan hệ với những người mà họ cho là “có thể nhờ vả”, “có thể dựa dẫm”. Từ đó dẫn đến những mối quan hệ giả tạo, không chân thành mà chỉ tìm đến với nhau để thỏa mãn lối sống thực dụng.

Không từ thủ đoạn: Người sống thực dụng luôn sẵn sàng làm mọi cách, kể cả những thủ đoạn xấu xa đê tiện, thậm chí là chà đạp người khác để có thể đạt được những thứ họ mong muốn. Bất kể những việc đó có vi phạm đạo đức hay pháp luật, họ vẫn sẽ không khước từ.

Ví dụ: Thực dụng trong tình yêu

Cô gái khi lựa chọn người mình yêu thường chọn những người nhà giàu, có đủ tiền bạc để đáp ứng nhu cầu tiêu xài của cô gái . Nhưng khi người yêu hết tiền phá sản hoặc họ tìm được người khác giàu hơn thì cô ấy sẽ chia tay sau đó sẽ tỏ ra khinh bỉ, chán ghét và luôn chế nhạo, coi thường người yêu cũ.

Hoặc có những người trong công việc luôn tiếp cận với những người mang lại lợi ích cho mình, họ sẵn sàng bày ra các thủ đoạn để có thể tạo lòng tin sau đó lợi dụng người khác để thăng tiến bản thân.

4. Nguyên nhân của việc sống thực dụng

Nguyên nhân khách quan:

Sự phát triển của xã hội về mặt kinh tế, văn hóa, chính trị thời nay theo khuynh hướng xem trọng đồng tiền, tôn sùng vật chất, đề cao danh lợi… gây ảnh hưởng đến suy nghĩ, lối sống, cách hành xử, tâm tư tình cảm của những người không có lập trường.

Môi trường giáo dục chưa chú trọng đến việc rèn luyện đạo đức con người.

Ảnh hưởng từ gia đình, người thân, bạn bè xung quanh.

Môi trường sống và làm việc tiêu cực, cạnh tranh không lành mạnh.

Nguyên nhân chủ quan:

Không có ý thức rèn luyện đạo đức và phân biệt phải trái.

Chạy theo những ham muốn, lợi ích trước mắt.

Lối sống không lành mạnh

Sống buông thả, ăn chơi đua đòi, thờ ơ với mọi người xung quanh.

5. Tác hại của thực dụng, ảnh hưởng của thực dụng đến cuộc sống

- Thiếu tính nhân văn: lối sống thực dụng có thể khiến con người trở nên quá tập trung vào mục tiêu và kết quả bỏ qua tính nhân văn và tình cảm trong các quan hệ xã hội

- Thiếu khả năng tưởng tượng: khi áp dụng quá mức lối sống thực dụng con người có thể bị hạn chế khả năng tưởng tượng và sáng tạo từ đó đối mặt với sự thiếu sáng tạo và khả năng đổi mới trong các hoạt động của mình

- Thiếu khả năng đối phó với tình huống mới: những người sống thực dụng có thể gặp khó khăn trong việc đối phó với các tình huống mới không quen thuộc và khó đoán trước được

- Thiếu khả năng đánh giá các giá trị văn hóa: lối sống thực dụng có thể khiến con người bỏ qua các giá trị văn hóa tinh thần và đạo đức trong cuộc sống dẫn đến sự thiếu cân nhắc và đánh giá các giá trị này.

6. Sự khác biệt giữa thực dụng và thực tế

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, việc đánh giá một chiều có thể dẫn đến sự hiểu lầm về người khác, đặt họ vào hộp nhãn 'thực dụng'. Điều quan trọng là phải phân biệt rõ sự khác biệt giữa thực tế và thực dụng để tránh hiểu nhầm.

* Ý Nghĩa:

- Sự Thật: Người hiện thực luôn nhận ra ý nghĩa thiết thực của hành động, thực hiện mọi công việc một cách thông minh và có lý trí.

- Thực Dụng: Những người theo đuổi thực dụng sẵn lòng hy sinh mọi thứ để đạt được mục tiêu và lợi ích cá nhân. Tuy nhiên, chủ nghĩa thực dụng có thể khiến họ trở nên lười biếng, ích kỷ, và luôn mong đợi sự đánh giá từ người khác.

* Biểu Hiện:

- Biểu Hiện của Cuộc Sống Hiện Thực: A làm việc trong một công ty, mỗi khi gặp khó khăn, A không kể lung tung cho mọi người mà chỉ chia sẻ với những người có thể giúp đỡ mình vượt qua khó khăn. 

- Biểu Hiện của Lối Sống Thực Dụng: Cặp đôi A và B, trong khi A cố gắng xây dựng tổ ấm cho tình yêu, thì B lại tiêu tan hết tâm huyết của họ và thực hiện kế hoạch 'tàu lượn'.

=> B là phụ nữ thực dụng, tốt nghiệp lớp 'Đại học đào mỏ' với 100%. Chỉ quan tâm đến việc tối ưu hóa hạnh phúc cá nhân, khi bạn trai không còn giá trị sử dụng, cô ấy sẽ quyết định chấm dứt mối quan hệ.

7. Văn mẫu về sống thực dụng

Đề bài: Phải chăng lối sống thực dụng đang làm băng hoại đạo đức của con người, đặc biệt là giới trẻ hiện nay? Viết một bài văn trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên.

Dàn ý

a) Mở bài

– Dẫn dắt vấn đề nghị luận: Lối sống thực dụng trong giới trẻ hiện nay.

Ví dụ: Lối sống thực dụng đang là vấn đề đáng báo động, lên án. Nó không chỉ xuất hiện ở một bộ phận không nhỏ giới trẻ mà còn trở thành một vấn đề tiêu cực của nhiều đối tượng người trong xã hội hiện đại.

b) Thân bài

* Giải thích khái niệm: Thế nào là lối sống thực dụng?

– Lối sống thực dụng là lối sống coi nặng giá trị vật chất, chạy đua theo những nhu cầu trước mắt, đặt lợi ích của bản thân lên trên tất cả, gần với sự ích kỉ, trục lợi. Lối sống thực dụng là một căn bệnh nguy hiểm có thể làm băng hoại đạo đức con người.

– Cần phân biệt rõ bản chất của sống thực dụng và sống thực tế:

+ Sống thực tế là suy nghĩ và hành động từ khi đặt ra mục tiêu, xác định biện pháp thực hiện đều căn cứ vào những nguồn lực, điều kiện khả thi, do đó mà mục tiêu có thể thành hiện thực.

+ Sống thực dụng luôn đặt cao vấn đề vật chất lên hết, sống không có tình cảm và nghĩ đến người khác, sẵn sàng chấp nhận thủ đoạn vô đạo đức để đạt mục tiêu.

* Phân tích, bàn luận về vấn đề

– Biểu hiện của lối sống thực dụng:

+ Sống buông thả, thờ ơ, ăn chơi, đua đòi

+ Hành xử thô bạo, vi phạm pháp luật nhà nước

+ Coi trọng tiền bạc, vật chất, xem nhẹ những giá trị đạo đức, nhân cách, tâm hồn.

+ Lấy bản thân làm trung tâm, mọi suy nghĩ, hành động lấy lợi ích vật chất tầm thường của bản thân làm tiêu chí phấn đấu.

+ Điều gì cũng có thể quy ra tiền, trao đổi qua lại bằng tiền.

+ Lấy tiền làm mục đích sống của bản thân

+ Trong tình yêu, không ít người tìm đến nhau vì tiền bạc, vật chất

+ Sẵn sàng chà đạp lên lợi ích của người khác và biến chúng thành của mình.

Ví dụ: Hiện tượng chọn nghề theo thị hiếu xã hội mà không theo sở thích, khả năng của bản thân; bạo lực trong học đường, sống thử và quan hệ tình dục trước hôn nhân; bỏ bê học hành chơi game, đua xe, đua đòi hưởng thụ, hưởng lạc quá mức,…

– Nguyên nhân của lối sống thực dụng:

+ Ý thức của bản thân: tính ích kỷ cá nhân, ít chịu tu dưỡng, rèn luyện

+ Môi trường giáo dục còn chưa chú trọng đến đạo đức, nhân cách, kĩ năng sống

+ Gia đình thiếu sát sao, quan tâm

+ Ảnh hưởng từ mặt trái của cơ chế thị trường

+ Xã hội chưa tổ chức được những hoạt động hữu ích thu hút giới trẻ,…

– Tác hại của lối sống thực dụng:

+ Làm tha hóa con người, khơi dậy những ham muốn bản năng, cơ hội, chạy theo hưởng lạc, những lợi ích trực tiếp trước mắt, xa rời những mục tiêu phấn đấu.

+ Trong quan hệ giữa người với người, những tình cảm lành mạnh bị thay thế bằng quan hệ vụ lợi, vật chất.

+ Trong đời sống, họ vô trách nhiệm, bàng quan, vô cảm, không đấu tranh chống cái sai và cũng không ủng hộ cái đúng, cái tốt.

– Làm thế nào loại trừ được lối sống thực dụng?

+ Sống phải có khát vọng, lí tưởng, có hoài bão, mục đích sống, động lực để phấn đấu.

+ Tuổi trẻ phải biết biến ước mơ thành hành động cụ thể, năng động, dám nghĩ, dám làm, không uổng phí thời gian, loại bỏ lối sống ích kỉ, vượt qua cám dỗ đời thường.

+ Học tập và noi theo cách sống phù hợp của người lớn, người có uy tín trong xã hội

+ Nhà trường cần quan tâm giáo dục kỹ năng sống, giáo dục lối sống lành mạnh cho học sinh, phê phán những biểu hiện lệch lạc.

+ Gia đình cần thường xuyên quan tâm và giáo dục cho con có cách sống phù hợp, điều chỉnh kịp thời những biểu hiện không đúng trong cách sống và suy nghĩ.

+ Xã hội cần quan tâm hơn tới việc thu hút, trọng dụng giới trẻ vào những việc làm có ích.

* Bài học nhận thức và hành động:

– Cần đấu tranh với bản thân loại trừ lối sống thực dụng.

– Có những hành động tích cực, chủ động để nắm bắt cơ hội, hướng tới tương lai của chính mình.

– Hội nhập với cuộc sống hiện đại nhưng không đánh mất những giá trị truyền thống tốt đẹp.

c) Kết bài

– Khẳng định lại vấn đề: Lối sống thực dụng cần lên án như một căn bệnh nguy hiểm của đời sống xã hội.

– Liên hệ bản thân.

Nghị luận về lối sống thực dụng của giới trẻ

Nhiều người có lương tâm và ý thức trách nhiệm công dân đang rất lo ngại về thực trạng suy đồi đạo đức, lối sống của “một bộ phận không nhỏ” dân cư, trong đó có cả “một bộ phận không nhỏ” cán bộ, đảng viên, nhưng đông nhất – là số người trong lớp trẻ hiện nay (gồm thanh thiếu niên và trung niên). Một biểu hiện rõ rệt nhất của sự suy đồi ấy là lối sống thực dụng thấp kém.

Lối sống thực dụng thực ra không có tội lỗi, khi người ta đi tìm những giá trị cụ thể, thiết thực, mang lại lợi ích thực tế cho mình hoặc cộng đồng, mà không vi phạm đạo đức và luật pháp. Ví dụ: Nhiều người chờ đến dịp khuyến mãi ở các siêu thị để đi mua hàng hóa, mua thực phẩm; hoặc tìm xem ngân hàng nào có lãi suất cao hơn và có uy tín để gửi tiền tiết kiệm; hoặc như trong bóng đá: không cần lối đá bóng bẩy, hoa mỹ mà không có hiệu quả, cốt sao nhanh nhất, kỹ thuật tốt nhất để ghi được bàn thắng (tuy vẫn tuân thủ các quy định trong Luật Bóng đá);… Nó khác với lối sống thực dụng thấp kém chỉ nhằm thỏa mãn những dục vọng bất chính. Lối sống thực dụng thấp kém (trước đây người ta thường gọi là “Lối sống hiện sinh”) là chỉ nhằm tìm kiếm lợi ích – cả vật chất và tinh thần – cho riêng bản thân mình, bằng mọi cách và mọi giá, bất chấp đạo đức, danh dự, nhân phẩm và pháp luật, không quan tâm đến lợi ích của người khác và của cộng đồng.

Lối sống thực dụng thấp kém trong xã hội hiện nay mà phần đông là ở lớp trẻ được dịp bùng phát trong thời kỳ “mở cửa” về kinh tế – văn hóa với thế giới, đã du nhập cả cái tốt và cái xấu; trong thời kỳ nền kinh tế thị trường của nước ta đang ở giai đoạn sơ khai, với sự “tích lũy tư bản hoang dã” (chữ dùng của Các Mác trong tác phẩm kinh điển “Tư bản”), nghĩa là, người ta – bằng mọi cách và mọi giá, bất chấp lương tâm, đạo đức và pháp luật, kể cả việc phạm tội và trọng tội, cốt sao kiếm được tiền bạc, của cải và kiếm thật nhiều tiền bạc, của cải, để thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ của riêng mình, của gia đình mình.

Đại đa số người trong lớp trẻ hiện nay của nước ta đang sa vào, chìm ngập vào lối sống thực dụng thấp kém, nhiều khi rất đáng ghê sợ, hết sức kinh ngạc và gây bất bình cho lương tri xã hội. Con cháu giết cả bố mẹ, ông bà vì tranh chấp tiền bạc, đất đai, hoặc chỉ vì vài chục nghìn đồng để chơi game, hút chích ma túy. Vì cần tiền để ăn chơi, mà những thanh niên như Nguyễn Đức Nghĩa (kẻ có học, thủ phạm vụ xác chết không đầu ở Hà Nội), và Lê Văn Luyện (kẻ vô học, vụ giết 4 người trong gia đình chủ tiệm vàng, cướp tài sản ở Bắc Giang) đã thản nhiên không ghê tay gây những tội ác man rợ. Sau hai vụ việc kinh thiên động địa này, bây giờ còn bao nhiêu Nguyễn Đức Nghĩa và Lê Văn Luyện xuất hiện nhan nhản trên khắp cả nước, tiêu biểu như hai thiếu niên 15 tuổi ở TP.HCM mới rồi, một tên giết lái xe ôm là sinh viên để cướp xe máy, một tên giật túi xách khi hai cô gái đang xuống dốc cầu Thủ Thiêm, làm một người chết, một người bị thương nặng… Vì muốn kiếm nhanh được nhiều tiền để đua đòi ăn chơi, mà rất nhiều thanh thiếu niên dù gia đình không thuộc diện “khó khăn” đã sớm bỏ học, cùng nhau đi trộm cướp hoặc làm ăn phi pháp. Vì hám tiền, mà rất nhiều kẻ làm thuê hoặc “osin” đã trộm cắp những món tài sản lớn, thậm chí giết hại gia chủ. Vì cần tiền, mà nhiều người đẹp, người mẫu, ca sĩ, diễn viên, MC đã bán dâm hàng nghìn “đô” mà không hề e ngại danh dự là “người của công chúng”! Vì muốn leo lên những bậc thang danh vọng và để kiếm tiền, nhiều nữ cán bộ, công nhân, viên chức đã sẵn sàng hiến thân xác, làm vợ hờ cho các thủ trưởng, không còn nghĩ đến danh dự và gia đình, chồng con. Chỉ một va quẹt nhỏ khi tham gia giao thông, mà vì sĩ diện, tức khí, nhiều kẻ đã dùng hàng nóng, hàng lạnh để giết hại người ta! Vì hám chức, hám danh, hám tiền, mà nhiều cán bộ, nhân viên ở các cơ quan, đơn vị, công ty suốt ngày xun xoe, nịnh bợ các thủ trưởng, mất hết cả nhân cách. Cũng vì hám tiền mà nhiều kẻ đã vào những băng đảng đâm thuê chém mướn, sẵn sàng giết người không ghê tay. Vì tình, vì tiền mà bao nhiêu cuộc đánh ghen, xô xát, kể cả giết hại tình địch rồi phi tang xác nạn nhân. Vì hám nhục dục, mà nhiều kẻ vô giáo dục đã gây ra bao nhiêu cuộc cưỡng hiếp phụ nữ và trẻ vị thành niên, trong đó nạn nhân có cả những bé gái mới vài ba tuổi. Và, vì tôn thờ “thần tượng nghệ sĩ”(?!), mà nhiều nam nữ thanh niên vồ vập, hôn hít “thần tượng” trước công chúng, cùng những lời tung hô bát nháo, cuồng loạn, chẳng hề có chút văn hóa. Nguy hại đến mức, Lê Văn Luyện – kẻ giết người man rợ, cũng được nhiều vị thành niên tung hô như một “thần tượng”, một “người hùng” (?!). Rồi bao nhiêu vũ trường, nhà hàng, khách sạn, nhà nghỉ đã diễn ra những cuộc ăn chơi sa đọa, cuồng loạn của nhiều “cậu ấm, cô chiêu”, có cả cán bộ, công chức và nhiều kẻ vốn quê mùa, nghèo khó, cũng muốn gia nhập vào tầng lớp “thượng lưu rởm”, để mong “lên đời” như nhân vật “Xuân tóc đỏ” của nhà văn Vũ Trọng Phụng!

Bất chấp mọi cách làm và biện pháp thực hiện, dù có xấu xa, hèn hạ mà nhiều người cố chí thực hiện bằng được mục đích của mình. Một nhân viên trẻ của một ngân hàng nọ, nói với tôi: “Lớp trẻ chúng cháu không cần gì khác, chỉ cốt đạt được mục đích của mình”. Ngồi trên một xe taxi, thấy xe không còi, tôi hỏi, thì lái xe thản nhiên nói: “Phải “cấu” còi đi bán, rồi báo cho chủ công ty là bị mất còi, để được thay thế còi khác. Chứ chỉ trông vào đồng lương, thì có mà ăn cháo”… Chán vạn hiện tượng sống thực dụng thấp hèn trong giới trẻ hiện nay.

Lối sống thực dụng thấp kém đang tràn lan, có khi dữ dội như giông bão, có khi âm thầm mà đầy ghê sợ, như con hổ, con báo rình mồi, con cá sấu im lặng chờ thời cơ dưới nước… Suy cho cùng, là do giáo dục gia đình và đạo đức xã hội suy đồi mà ra. Trước hết, là giáo dục gia đình không tốt. Nhiều người làm ông bà, cha mẹ, anh chị mà sống gian giảo, xảo trá, côn đồ, bất lương, thì làm sao mà có con cháu tử tế, lương thiện được? Cần nhớ: Di truyền tội ác trong gia đình, dòng họ là có cơ sở khoa học và thực tiễn! Tiếp đó là giáo dục đạo đức trong nhà trường chưa thật sự được coi trọng. Nhà trường mới chỉ chú trọng dạy chữ – mà dạy chữ còn nhiều yếu kém, nói chi đến dạy đạo đức? Giáo dục xã hội, thì các đoàn thể quần chúng chỉ hô hào suông, chỉ coi trọng “thành tích ảo”, đâu đâu cũng nhan nhản “Khu dân cư văn hóa”, “Tổ dân cư văn hóa”, “Gia đình văn hóa”, mà chẳng thấy văn hóa ở đâu! Mặt khác, nạn tham nhũng, quan liêu, hách dịch, cửa quyền, nạn lười biếng công vụ trong các cơ quan, đơn vị, công ty, công sở đang diễn ra nghiêm trọng và nhan nhản những hiện tượng xấu xa, đê tiện ngoài đường phố, ngõ xóm, nơi vui chơi công cộng, thì “giáo dục xã hội” cái nỗi gì? Bên cạnh đó, là luật pháp bất nghiêm, văn bản pháp luật thì yếu kém trong khâu soạn thảo, có nhiều sơ hở để nhiều kẻ “đục nước béo cò”, khiến lối sống thực dụng thấp kém trong phần lớn dân cư ngày càng gia tăng theo cấp số nhân.

Lớp trẻ là gương mặt của một xã hội, là tương lai của đất nước và gia đình. Lớp trẻ hiện nay, cái xấu, cái ác, cái bê tha, thấp kém quá nhiều, gấp bội phần cái tốt. Thật đáng lo ngại!