Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Cách viết bài văn nghị luận xã hội lớp 10 hay nhất, giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức cho bài thi sắp tới. Mời các bạn đón xem:

Cách viết bài văn nghị luận xã hội lớp 10 CHI TIẾT

Đề bài: Cách viết bài văn nghị luận xã hội lớp 10

Các bước làm bài văn nghị luận xã hội

Văn nghị luận xã hội là những bài văn bàn về xã hội, chính trị, đời sống nói chung. Do đó phạm vi của dạng bài này rất rộng. Nó bao gồm những vấn đề tư tưởng, đạo lí cho đến lối sống, bên cạnh đó một đề văn nghị luận xã hội đôi khi đề cập tới những câu chuyện nổi bật trong cuộc sống hằng ngày.

Bước 1: Xác định yêu cầu đề bài

• Đọc kĩ, xác định yêu cầu đề bài để biêt được yêu cầu đặt ra là gì? là nghị luận về hiện tượng đời sống hay một tư tưởng đạo lí.
• Phân biệt yêu cầu của đề là về tư tưởng đạo lí hay đời sống xã hội.

Bước 2: Lập dàn ý

Mục đích:

• Ghi lại những ý cần viết, tránh bỏ sót ý
• Trình bày khoa học, mạch lạc trong một nội dung.
• Chủ động trong việc triển khai các ý chính/ luận điểm của bài viết, tập trung vào những luận điểm quan trọng, tránh trình bày lan man, dài dòng không cần thiết.

Bước 3: Triển khai viết bài chi tiết

Dựa trên những luận điểm chính đã nêu ở dàn ý, ta có thể viết được một bài văn hoàn chỉnh.

Để bài văn có sức hấp dẫn, cần lưu ý một số điểm:

Tạo sự liên kết giữa các luận điểm, các ý nhằm làm nổi bật đối tượng, nội dung cần nghị luận.

Đưa những dẫn chứng phù hợp, đảm bảo tính thực tế khách quan.

Lưu ý:

- Dẫn chứng đưa ra cần cụ thể, không lấy dẫn chứng chung chung

- Dẫn chứng người thật, việc thật

- Lồng ghép dẫn chứng vào bài thật khéo léo và phù hợp.

- Lập luận chặt chẽ

- Lồng ghép những quan điểm, đánh giá của bản thân (đồng tình, không đồng tình, ca ngợi, phê phán,...)

Bình luận mở rộng vấn đề

- Phản biện những biểu hiện sai lệch có liên quan tới vấn đề cần nghị luận

- Dẫn chứng kèm theo

Đưa ra bài học nhận thức và bài học hành động

- Chốt lại bài học mà mình nhận được sau khi phân tích

- Bài học cần hướng tới những bài học tốt, cách sống tử tế hơn.

Kết luận

- Nêu khái quát đánh giá ý nghĩa tư tưởng đạo lí đã viết

- Mở ra hướn suy nghĩ mới về vấn đề đó

Cách viết bài văn nghị luận xã hội lớp 10 - Hiện tượng đời sống

A. MỞ BÀI

- Giới thiệu sự việc, hiện tượng cần bàn luận.

- Trình bày suy nghĩ, hướng giải quyết vấn đề.

B. THÂN BÀI

1. Giải thích hiện tượng đời sống: 0,5 điểm (khoảng 10 dòng).

- Bám sát hiện tượng đời sống mà đề yêu cầu, tránh suy diễn chủ quan, tuỳ tiện.

- Làm nổi bật được vấn đề cần bàn bạc trong bài.

2. Bàn luận về hiện tượng đời sống: 2,0 điểm (khoảng 1,5 đến 2 mặt giấy thi).

- Phân tích các mặt, biểu hiện của sự việc, hiện tượng đời sống cần bàn.

- Nêu đánh giá, nhận định về mặt đúng – sai, lợi – hại, lí giải mặt tích cực cũng như hạn chế của sự việc, hiện tượng ấy, bày tỏ thái độ đồng tình, biểu dương hay lên án, phê phán.

- Chỉ ra nguyên nhân của của sự việc, hiện tượng ấy, nêu phương hướng khắc phục mặt tiêu cực, phát huy mặt tích cực của sự việc, hiện tượng.

3. Rút ra bài học nhận thức và hành động trong cuộc sống: 0,5 điểm (khoảng 10 dòng).

Liên hệ với bản thân và thực tế đời sống, rút ra bài học nhận thức và hành động. (Đề xuất bài học về cách sống, cách ứng xử nói chung và đối với bản thân nói riêng).

C. KẾT BÀI

- Đánh giá chung về sự việc, hiện tượng đời sống đã bàn luận

- Phát triển, mở rộng, nâng cao vấn đề.

Cách viết bài văn nghị luận xã hội lớp 10 - Vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học

A. MỞ BÀI

- Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề xã hội đặt ra trong các tác phẩm văn học cần bàn luận.

- Mở ra hướng giải quyết vấn đề.

B. THÂN BÀI

1. Vài nét về tác giả và tác phẩm: 0,5 điểm (khoảng 10 dòng):

- Giới thiệu ngắn gọn tác giả, tác phẩm có vấn đề nghị luận.

2. Bàn luận vấn đề xã hội đặt ra trong các tác phẩm văn học mà đề yêu cầu: 2,0 điểm (1,5 đến 2 mặt giấy thi)

- Nêu vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học:.

+ Vận dụng kĩ năng đọc - hiểu văn bản để trả lời các câu hỏi: Vấn đề đó là gì? Được thể hiện như thế nào trong tác phẩm?

+ Tác phẩm văn học chỉ là cái cớ để bàn bạc, nghị luận về vấn đề xã hội, vì thế không nên đi quá sâu vào việc phân tích tác phẩm mà chủ yếu rút ra vấn đề có ý nghĩa xã hội để bàn bạc.

- Từ vấn đề xã hội được rút ra, tiến hành nêu những suy nghĩ của bản thân mình về vấn đề xã hội ấy:

+ Vấn đề được yêu cầu bàn luận ở đây (cũng là vấn đề xã hội mà nhà văn đặt ra trong tác phẩm văn học) có thể là 1 tư tưởng đạo lí, có thể là một hiện tượng đời sống.

+ Vì vậy người viết chỉ cần nắm vững cách thức làm các kiểu bài nghị luận xã hội (về tư tưởng đạo lí, về một hiện tượng của đời sống) để làm tốt phần này.

+ Khẳng định ý nghĩa của vấn đề trong việc tạo nên giá trị của tác phẩm.

3. Rút ra bài học nhận thức và hành động trong cuộc sống: 0,5 điểm (khoảng 10 dòng).

- Bài học phải rút ra từ chính vấn đề xã hội (tư tưởng đạo lí hoặc hiện tượng đời sống) được đặt ra trong tác phẩm mà đề yêu cầu, hướng tới tuổi trẻ, tránh chung chung, trừu tượng.

- Nên rút ra hai bài học gồm về nhận thức và hành động.

- Bài học cần được nêu chân thành, giản dị, tránh hô khẩu hiệu, hứa hão.

C. KẾT BÀI

- Đánh giá ngắn gọn, khái quát về vấn đề xã hội đã bàn luận.

- Phát triển, liên tưởng, mở rộng, nâng cao vấn đề.

Cách viết bài văn nghị luận xã hội lớp 10 - Tư tưởng, đạo lý

A. MỞ BÀI

- Dẫn dắt, giới thiệu tư tưởng, đạo lí cần bàn luận.

- Mở ra hướng giải quyết vấn đề.

B. THÂN BÀI

1. Giải thích tư tưởng, đạo lí cần bàn luận: 0,5 điểm (khoảng 10 dòng).

- Các em cần lưu ý bám sát tư tưởng đạo lí, tránh suy diễn chủ quan, chỉ giải thích những từ ngữ, hình ảnh ẩn ý.

- Đi từ yếu tố nhỏ đến yếu tố lớn: giải thích từ ngữ, hình ảnh trước, rồi mới khái quát ý nghĩa của toàn bộ tư tưởng đạo lí mà đề yêu cầu.

2. Bàn luận tư tưởng đạo lí mà đề yêu cầu: 2,0 điểm (khoảng 1,5 đến 2 mặt giấy thi).

a. Bàn luận về mức độ đúng đắn, chính xác, sâu sắc của tư tưởng đạo lí mà đề yêu cầu. Các em cần lưu ý:

- Phân tích, chia tách tư tưởng đạo lí thành các khía cạnh để đánh giá.

- Dùng lí lẽ, lập luận và dẫn chứng để chứng minh tính đúng đắn, đồng thời bác bỏ những biểu hiện sai lệch có liên quan đến vấn đề tư tưởng, đạo lí được bàn luận.

- Khi bàn luận, đánh giá cần thận trọng, khách quan, có căn cứ vững chắc.

b. Bàn luận về mức độ đầy đủ, toàn diện của tư tưởng đạo lí mà đề yêu cầu. Các em cần lưu ý:

- Trả lời các câu hỏi: Tư tưởng đạo lí ấy đã đầy đủ, toàn diện chưa? Có thể bổ sung thêm điều gì?

- Lật đi lật lại vấn đề, xem xét từ nhiều góc độ, nhiều quan hệ để đánh giá và bổ sung cho hợp lí, chính xác.

- Cần có tư tưởng vững vàng, dám đưa ra chính kiến riêng miễn có lí, có tinh thần xây dựng và phù hợp đạo lí.

3. Rút ra bài học nhận thức và hành động trong cuộc sống: 0,5 điểm (khoảng 10 dòng):

- Bài học phải được rút ra từ chính tư tưởng đạo lí mà đề yêu cầu, phải hướng tới tuổi trẻ, phù hợp và thiết thực với tuổi trẻ, tránh chung chung, trừu tượng.

- Nên rút ra hai bài học, một về nhận thức, một về hành động.

- Bài học cần được nêu chân thành, giản dị, tránh hô khẩu hiệu, tránh hứa suông hứa hão.

C. KẾT BÀI

- Đánh giá ngắn gọn, khái quát về tư tưởng, đạo lí đã bàn luận.

- Phát triển, liên tưởng, mở rộng, nâng cao vấn đề.

Bài viết Nghị luận về hiện tượng đời sống

Xã hội ngày càng phát triển, cuộc sống ngày càng văn minh, đời sống con người cũng ngày càng thuận lợi, duy chỉ có 1 thứ đang bị tàn phá đến mức báo động – môi trường sống của chúng ta.

“Ô nhiễm môi trường” là cụm từ đang dần trở nên phổ biến trong những năm gần đây. Ai trong chúng ta cũng đã từng nghe qua cụm từ này, nhưng “thế giới quả là rộng lớn và có rất nhiều việc phải làm”, ai ai cũng chăm chỉ làm việc của mình thôi, dành vài phút để nghiền ngẫm cụm từ tưởng chừng như không mấy liên quan đến mình như “ ô nhiễm môi trường” xem ra thật khó, và để thật hiểu về nó chắc cũng chẳng được mấy người. Trước hết, môi trường được định nghĩa là tất cả những vật chất bao quanh cuộc sống. Nó bao gồm đất, nước, không khí,rừng xanh và muôn loài đang sinh sống trên Trái Đất này, trong đó có cả loài người chúng ta. Vậy ô nhiễm môi trường thực chất là những biến đổi của các yếu tố trong tự nhiên theo chiều hướng tiêu cực như đất đai ngày càng cằn cỗi, sông ngòi dần trở thành nơi chứa rác thải, khói bụi từ các nhà máy được xả thẳng vào bầu không khí để lấy đi vẻ trong lành, tiếng phương tiện, tiếng động cơ ồn ã lấn át tiếng xào xạc của lá mùa thu.

Hàng ngày, chỉ cần bật tivi hoặc xem một tờ báo chúng ta cũng dễ dàng nhìn thấy những thông tin về thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay. Tình trạng ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn ngày càng phức tạp, một sáng khô ráo mà nhìn bầu trời Thủ Đô cứ ngỡ sương mù, cũng chỉ vì khói bụi. Đại dịch Covid cũng qua lâu rồi mà mọi người vẫn không từ bỏ thói quen đeo khẩu trang, vì bầu trời đâu còn trong lành nữa. Người dân vùng cao cứ đến mùa mưa lũ lại lo lắng vì sạt lở, vì cây xanh không đem đi phát triển văn minh đô thị thì cũng bị xẻ ra để làm bàn ghế tại miền quê hết rồi, còn rừng đâu mà giữ đất, chỉ có nỗi lo sạt lở cứ ở trong tâm trí bà con. Rồi lại đến đồng bào ven biển, quanh năm bão lũ đã đành, nay còn phải dong thuyền ra tít khơi xa để bắt cá, vì nước gần bờ bị các nhà máy làm ô nhiễm hết rồi, loài cá có dám ở đâu. Môi trường đang bị tàn phá nặng nề lắm, nếu chúng ta có vô tình đọc được chút thông tin, chắc tự dưng cũng đau lòng.

Nếu để liệt kê nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường thì nhiều vô kể, mà để ngắn gọn súc tích lại thì cũng chỉ bởi 2 chữ - con người. Thật đấy. Hệ sinh thái trên trái đất từ hàng triệu năm nay vẫn tuần hoàn theo cách hoàn hảo, Đất Mẹ cứ mãi xanh tươi và ôm lấy muôn loài. Cho đến khi chúng ta xuất hiện, hay nói chính xác là từ khi khát vọng xây dựng thế giới văn minh tồn tại trong suy nghĩ con người . Hàng loạt cánh rừng bị đốt để đổi lại đất canh tác, hàng triệu cái cây bị đốn để xây dựng lên những công trình từ thủa sơ khai. Các nhà máy xí nghiệp cứ việc tăng gia sản xuất và tích cực phát triển, còn hít khói bụi là việc của chim trời. Có một nguyên nhân nữa cũng gây ra ảnh hưởng xấu tới môi trường, đó là người dân chưa có ý thức bảo vệ môi trường. Một người lớn vô tình vứt rác xuống hồ nước, một em bé vô tình bắt chước theo, một chú cá dưới hồ vô tình nuốt phải. Chẳng ai cố ý cả, chỉ vô tình mà thôi. Mỗi người vô tình một chút, chịu đựng ô nhiễm là việc của dòng sông. Chỉ tính riêng những thất thoát của ngành du lịch do ô nhiễm môi trường, mỗi năm nước ta phải chịu thất thoát 69 triệu USD. Thử hỏi nếu số tiền ấy không mất đi mà được đầu tư cho trẻ em nghèo, thì ước mơ cắp sách đến trường của hàng ngàn đứa trẻ bỗng chốc thành hiện thực. Hoặc nếu dùng để quy hoạch đường sá, thì ai cũng kịp về ăn bữa cơm nhà vì không bị kẹt xe lúc tan tầm. Vậy mà...

Từ nhiều năm nay, chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế cũng đã trăn trở và đưa ra rất nhiều biện pháp để khắc phục vấn đề ô nhiễm môi trường. Các đề xuất và ý tưởng cũng đã được đem áp dụng vào thực tế. Các hãng sản xuất xe hơi sẽ phải đáp ứng tiêu chuẩn về mức khí thải cho phép. Nhà nước vẫn cho phép khai thác rừng ở một số nơi, nhưng sau khi chặt 1 cây lớn phải trồng bên cạnh 4 cây con. Những chương trình bảo vệ môi trường cũng được phát sóng trên tivi vào các khung giờ đẹp. Những nội dung cơ bản về ý thức bảo vệ môi trường cũng được Bộ Giáo Dục đưa vào hệ thống sách giáo khoa để giáo dục các mầm non tương lai. Tuy các biện pháp này chưa phát huy rõ rệt hiệu quả, nhưng cứ hi vọng nước chảy đá mòn, dần dần rồi người dân sẽ nâng cao ý thức.

Trong thời đại kinh tế bất ổn và thay đổi liên tục như hiện nay, thị trường không còn là sân chơi dành riêng cho những ông lớn nữa. Các Startup mọc lên như nấm và cơ hội phát triển của họ cũng nhiều vô kể. Sẽ thật tuyệt vời nếu một vài Startup trẻ trong đó để tâm tới môi trường. Vì vậy người viết chỉ có 1 đề xuất duy nhất. Muốn cứu lấy môi trường, hãy giáo dục lứa trẻ thật tốt. Tài năng là thứ sẵn có trong mỗi đứa trẻ từ khi chúng sinh ra, nhưng hãy dạy chúng trọn vẹn chữ tâm và chữ tâm, dạy chúng ngắm nhìn vẻ đẹp vốn có của cuộc sống, gieo vào lòng chúng lòng biết ơn với Mẹ thiên nhiên. Hãy để chúng biết rằng con người tàn phá thiên nhiên nhiều lắm, nhưng mặt trời vẫn tỏa nắng dịu dàng, hoa trước nhà ngày nào cũng nở,trái táo trong vườn vẫn cứ ngọt lành và giọt sương trên lá lúc nào cũng trong veo. Hãy giáo dục chúng thật tốt, rồi chúng sẽ sửa chữa lỗi lầm của cố nhân-chữa lành Trái Đất này.

Ô nhiễm môi trường tưởng chừng là vấn đề xa vời lắm, nhưng nếu suy xét kĩ càng thì nó đang ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của chúng ta. Bác Nguyễn Nhật Ánh đã viết : “ Văn chương là tiếng chuông cảnh tỉnh con người “. Người viết kém tài nên cũng chẳng mong những gì mình viết được gọi là văn chương. Nhưng mong rằng góc nhìn của người viết sẽ tác động phần nào tới quan điểm của bạn đọc, để vài người nữa trong xã hội để tâm hơn tới môi trường, nối vòng tay nhỏ rồi sẽ tạo thành vòng tay lớn . Cứ dịu dàng với Mẹ thiên nhiên, rồi Mẹ sẽ lại ôm chúng ta vào lòng.