Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh đang trong quá trình ôn tập tài liệu Văn bản thông tin là gì? Đặc điểm, phân loại văn bản thông tin giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho kì thi môn Ngữ văn sắp tới. Chúc các em học sinh ôn tập thật hiệu quả và đạt được kết quả như mong đợi.

Văn bản thông tin là gì? Đặc điểm, phân loại văn bản thông tin

1. Văn bản thông tin là gì?

Văn bản thông tin là loại văn bản dùng để cung cấp thông tin về các hiện tượng tự nhiên, thuật lại các sự kiện, giới thiệu các danh lam thắng cảnh, hướng dẫn các quy trình thực hiện một công việc nào đó,... Văn bản thông tin là văn bản có mục đích chuyển tải thông tin một cách tin cậy, xác thực.

Văn bản thông tin tổng hợp là dạng văn bản thu thập và trình bày thông tin từ nhiều nguồn khác nhau về một chủ đề cụ thể nhằm tạo ra một tài liệu tổng quan và toàn diện về chủ đề đó. Văn bản thông tin tổng hợp giúp cung cấp thông tin đa chiều và toàn diện cho người đọc, giúp người đọc hiểu biết sâu sắc hơn về một chủ đề mà vẫn tiết kiệm được thời gian, công sức trong việc tìm hiểu chủ đề đó.

Ví dụ về văn bản thông tin:

- Báo cáo nghiên cứu khoa học: Các báo cáo này trình bày kết quả nghiên cứu, phân tích dữ liệu và đưa ra kết luận về một vấn đề khoa học cụ thể.

- Tài liệu hướng dẫn sử dụng: Đây là các văn bản cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng một sản phẩm hoặc dịch vụ, chẳng hạn như hướng dẫn sử dụng thiết bị điện tử hoặc phần mềm.

- Bản tin thông tin: Các bản tin này thường được sử dụng trong các tổ chức hoặc cơ quan chính phủ để cập nhật thông tin mới nhất cho nhân viên hoặc công chúng.

- Thư từ chức: Một lá thư từ chức thông báo về việc từ chức của một cá nhân từ một vị trí hoặc công việc cụ thể.

- Thông báo sa thải: Đây là văn bản mà công ty gửi tới nhân viên để thông báo về việc chấm dứt hợp đồng lao động.

2. Mục đích của văn bản thông tin

Mục đích của văn bản thông tin: Văn bản thông tin viết ra nhằm mục đích truyền đạt thông tin, kiến thức tới người đọc về một hiện tượng, vấn đề nào đó, giúp người đọc hiểu biết thêm về thế giới tự nhiên và xã hội, nâng cao nhận thức, hiểu biết và giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.

- Cung cấp thông tin: Văn bản thông tin cung cấp cho người đọc những thông tin mới nhất, chính xác, trung thực về một chủ đề cụ thể.

- Giải thích: Văn bản thông tin giúp người đọc hiểu rõ hơn về một vấn đề, hiện tượng nào đó.

- Thuyết phục: Văn bản thông tin có thể được sử dụng để thuyết phục người đọc tin tưởng một quan điểm nào đó.

3. Đặc điểm của văn bản thông tin

- Tính chính xác: Thông tin trong văn bản thông tin phải được kiểm chứng, đảm bảo tính chính xác, trung thực. Tính chính xác là đặc điểm quan trọng nhất của văn bản thông tin. Thông tin trong văn bản thông tin phải được kiểm chứng từ nhiều nguồn đáng tin cậy, tránh sai sót, nhầm lẫn. Người viết văn bản thông tin cần có trách nhiệm cao trong việc cung cấp thông tin chính xác cho người đọc.

- Tính khách quan: Văn bản thông tin không được thể hiện ý kiến, quan điểm cá nhân của người viết. Văn bản thông tin không nên thể hiện ý kiến, quan điểm cá nhân của người viết. Người viết cần trình bày thông tin một cách khách quan, trung thực, không thiên vị, không đưa ra những nhận định, đánh giá chủ quan.

- Tính hữu ích: Thông tin trong văn bản thông tin phải có ích cho người đọc, giúp họ hiểu biết về thế giới xung quanh. Người viết cần lựa chọn thông tin phù hợp với đối tượng người đọc và mục đích giao tiếp. Thông tin không hữu ích sẽ không được người đọc đón nhận.

- Tính đầy đủ: Văn bản thông tin cần cung cấp đầy đủ thông tin về vấn đề được đề cập.

- Tính ngắn gọn, súc tích: Văn bản thông tin cần được viết ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu.

- Cấu trúc logic, chặt chẽ: Văn bản thông tin cần được trình bày một cách logic, chặt chẽ, giúp người đọc dễ dàng nắm bắt thông tin.

- Ngôn ngữ trong sáng, dễ hiểu: Ngôn ngữ trong văn bản thông tin cần trong sáng, dễ hiểu, phù hợp với đối tượng người đọc.

- Sử dụng các yếu tố trực quan: Văn bản thông tin có thể sử dụng các yếu tố trực quan như hình ảnh, bảng biểu,... để giúp người đọc dễ dàng tiếp thu thông tin.

4. Phân loại văn bản thông tin

a) Theo nội dung

- Văn bản thông tin khoa học: cung cấp thông tin về các lĩnh vực khoa học như khoa học kỹ thuật, công nghệ,...

Ví dụ: Bài báo khoa học, sách giáo khoa,...

- Văn bản thông tin xã hội: cung cấp thông tin về các vấn đề xã hội,...

Ví dụ: Bài báo xã hội, sách báo giải trí,...

- Văn bản thông tin lịch sử: cung cấp thông tin về các sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử,...

Ví dụ: Bài báo lịch sử, sách lịch sử,...

- Văn bản thông tin pháp luật: cung cấp thông tin về các quy định pháp luật,...

Ví dụ: Luật, nghị định,...

- Văn bản thông tin thời sự: cung cấp thông tin về các sự kiện, vấn đề đang diễn ra trong đời sống.

- Văn bản thông tin giải trí: cung cấp thông tin về các lĩnh vực giải trí như văn hóa, nghệ thuật,...

Ví dụ: Bài báo giải trí, tạp chí giải trí,...

b) Theo hình thức

- Văn bản thông tin tự sự: kể lại một sự kiện, câu chuyện.

- Văn bản thông tin miêu tả: miêu tả một đối tượng, hiện tượng.

- Văn bản thông tin thuyết minh: giải thích, giải thích một vấn đề, hiện tượng.

- Văn bản thông tin tường thuật: kể lại một sự kiện, hiện tượng nào đó.

- Văn bản thông tin nghị luận: trình bày, bàn luận về một vấn đề, hiện tượng.

- Văn bản thông tin hướng dẫn: hướng dẫn cách thực hiện một công việc nào đó.

- Văn bản thông tin giải thích: giải thích một vấn đề, khái niệm nào đó.

5. Vai trò của văn bản thông tin

Văn bản thông tin có vai trò quan trọng trong cuộc sống, giúp chúng ta hiểu biết về thế giới xung quanh. Thông qua văn bản thông tin, chúng ta có thể cập nhật những thông tin mới nhất về các lĩnh vực khác nhau, từ khoa học, lịch sử, xã hội, pháp luật, đến giải trí,... Văn bản thông tin cũng giúp chúng ta mở rộng tầm hiểu biết, phát triển tư duy, nâng cao trình độ học vấn. Văn bản thông tin cung cấp cho chúng ta những thông tin cần thiết để đưa ra những quyết định sáng suốt trong cuộc sống. Văn bản thông tin là nguồn tài liệu quan trọng phục vụ cho công tác nghiên cứu. Văn bản thông tin giải trí giúp chúng ta thư giãn, giải tỏa căng thẳng. Ngoài ra, văn bản thông tin còn giúp chúng ta có cái nhìn khách quan, toàn diện về thế giới xung quanh.

6. Các bước viết văn bản thông tin

Bước 1: Lựa chọn chủ đề

Bước đầu tiên là lựa chọn chủ đề phù hợp với đối tượng người đọc và mục đích giao tiếp. Chủ đề của văn bản thông tin cần cụ thể, rõ ràng, tránh chung chung, mơ hồ. Nếu bạn viết văn bản thông tin cho đối tượng là học sinh, bạn cần lựa chọn chủ đề liên quan đến kiến thức học tập. Nếu bạn viết văn bản thông tin cho đối tượng là người lớn, bạn có thể lựa chọn chủ đề liên quan đến các vấn đề xã hội, kinh tế,...

Bước 2: Thu thập thông tin

Sau khi lựa chọn được chủ đề, bạn cần thu thập thông tin về chủ đề đó. Thông tin cần được thu thập từ các nguồn đáng tin cậy như sách báo, tạp chí, website,... Bạn cần kiểm chứng thông tin một cách kỹ lưỡng, đảm bảo thông tin được cung cấp là chính xác, trung thực.

Bước 3: Xử lý thông tin

Thông tin sau khi thu thập cần được xử lý một cách khoa học, logic, đảm bảo tính chính xác và khách quan cần được sắp xếp một cách hợp lý, rõ ràng, dễ hiểu, tránh trùng lặp, thiếu sót.

Bước 4: Trình bày thông tin

Thông tin sau khi được xử lý cần được trình bày một cách rõ ràng, dễ hiểu, phù hợp với đối tượng người đọc. Bạn cần sử dụng ngôn ngữ chính xác, đơn giản, tránh sử dụng những từ ngữ, thuật ngữ chuyên ngành khó hiểu. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các hình ảnh, biểu đồ,... để minh họa cho thông tin được trình bày.

7. Viết đoạn văn suy nghĩ về một số văn bản thông tin

Đề bài: Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về bản Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh

Tác phẩm đã khẳng định quyền độc lập của dân tộc thông qua việc trích dẫn tuyên ngôn độc lập của các nước lớn trên thế giới. Dựng lên một hàng rào vững chắc cho những lập luận, lí lẽ của mình bằng việc tạo ra cơ sở pháp lý cho nền độc lập của Việt Nam nói riêng và các nước, các dân tộc khác nói chung. Tác giả sử dụng lời văn đanh thép, lập luận sắc sảo cùng dẫn chứng cụ thể để vạch tội thực dân Pháp trên mảnh đất của dân tộc Việt Nam, hoàn toàn đối lập với giọng điệu xảo trá mà thực dân Pháp đã rao giảng với thế giới. Tác phẩm là bản tuyên ngôn khẳng định chủ quyền dân tộc Việt Nam với thế giới. Tuyên bố trước quốc dân đồng bào và thế giới về việc chấm dứt chế độ thực dân, phong kiến ở nước ta, đánh dấu kỷ nguyên độc lập, tự do của nước Việt Nam mới.

Đề bài: Viết đoạn văn liệt kê các mốc sự kiện được nhắc đến trong văn bản “Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập”

Văn bản Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập cung cấp cho người đọc thông tin về sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình. Ngày 4/5/1945, Hồ Chí Minh rời Pác Bó về Tân Trào. Ngày 22/8/1945, Bác rời Tân Trào về Hà Nội. 25/8/1945, Bác vào ở nội thành, ở tầng 2 nhà 48 Hàng Ngang. Sáng 26/8/1945, Hồ Chí Minh triệu tập họp Thường vụ Trung ương Đảng, chuẩn bị ra Tuyên ngôn Độc lập. 27/8/2945, Bác tiếp các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ đưa ra đề nghị Chính phủ ra mắt quốc dân, đọc Tuyên ngôn Độc lập mà Người đã chuẩn bị. Ngày 28 và 29/8/1945, Bác đến làm việc tại 12 Ngô Quyền, soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập. 30/8/1945,  Bác mời mọi người tới trao đổi góp ý cho bản Tuyên ngôn độc lập. 31/8/1945, bổ sung một số điểm vào bảng Tuyên ngôn độc lập. Đến 14 giờ ngày 2/9/1945, chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ý nghĩa của việc thuật lại sự kiện đó để người đọc có thể hình dung, nắm bắt được trình tự lịch sử, thuật lại diễn biến từng sự kiện dẫn đến sự kiện lịch sử quan trọng: Bản tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945.

Đề bài: Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về chiến dịch Điện Biên Phủ 1953-1954

Đã trôi qua hơn 60 năm, Chiến dịch Điện Biên Phủ (1953-1954) là một chiến dịch điển hình trong lịch sử cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta đánh thắng quân viễn chinh Pháp có tiềm lực quân sự mạnh, vũ khí trang bị hiện đại. Chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc với thắng lợi hoàn toàn thuộc về Nhân dân Việt Nam. Chiến thắng vĩ đại ở Điện Biên Phủ không những ghi vào lịch sử dân tộc Việt Nam như một mốc son rực sáng nhất trong thế kỷ XX, mà ý nghĩa và tầm vóc của sự kiện lịch sử trọng đại này không hề phai mờ, trái lại, những bài học lịch sử vẫn còn nguyên giá trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ mang tầm vóc thời đại, có ý nghĩa to lớn, là sự kết tinh của nhiều nhân tố, trong đó, quan trọng nhất là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; của chủ nghĩa yêu nước, tinh thần cách mạng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, của ý chí quyết chiến, quyết thắng và sức mạnh của Quân đội nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Chiến thắng Điện Biên Phủ đồng thời là chiến thắng của tình đoàn kết chiến đấu bền chặt, thủy chung, son sắt giữa quân đội, nhân dân 3 nước Đông Dương và sự đoàn kết, giúp đỡ, ủng hộ của các nước anh em và bạn bè quốc tế. Chiến thắng này đã làm thay đổi cục diện thế giới, khẳng định sức mạnh chính nghĩa của Việt Nam, của Nhân dân yêu chuộng hòa bình, độc lập trên thế giới.

Đề bài: Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của anh/chị về chiến dịch Giờ Trái Đất

Ngày nay khi xã hội ngày càng phát triển, con người ngày càng có nhiều nhu cầu sử dụng năng lượng hơn, vì vậy việc áp dụng giờ trái đất là việc cực kỳ quan trọng. Giờ trái đất là ngày cả thế giới tắt tất cả các thiết bị điện để tiết kiệm năng lượng cho quốc gia, đây là ngày được cả thế giới áp dụng, nhất là trong việc sử dụng năng lượng điện. Giờ trái đất từ xưa đến nay luôn được tất cả mọi người coi trọng và áp dụng. Đây là một việc làm quan trọng trong việc giữ gìn và bảo vệ nguồn năng lượng quốc gia. Giờ trái đất có vai trò gì trong cuộc sống hiện nay? Giờ trái đất có vai trò giúp làm giảm nguồn năng lượng tiêu hao của quốc gia, giảm chi phí tiêu thụ năng lượng, hạn chế đến mức tối đa việc sử dụng năng lượng điện. Tiết kiệm nguồn năng lượng cho đất nước chính là phát triển nguồn năng lượng điện sản sinh, giúp bảo vệ môi trường sống. Tiết kiệm năng lượng bắt đầu từ những việc làm nhỏ, như: tắt các thiết bị khi không sử dụng, tiết kiệm và hạn chế mức độ sử dụng điện đến mức tối đa, tham gia chiến dịch Giờ Trái Đất được tổ chức hàng năm...Hay những việc làm mang tính truyền thông như tuyên truyền về sự quan trọng của năng lượng điện và sự cần thiết phải tiết kiệm điện... Giờ Trái Đất có vai trò giữ được nguồn năng lượng cho quốc gia, giảm nguy cơ quá tải nguồn điện. Con người cần phải tiết kiệm năng lượng điện cho quốc gia, đó là việc làm cần thiết của tất cả mọi người trong việc sử dụng nguồn năng lượng điện cho đất nước. Con người luôn phải có ý thức giữ gìn và tiết kiệm nguồn năng lượng của đất nước, đó là việc làm cần thiết mà chúng ta cần duy trì trong cuộc sống. Hơn nữa cần phải phê phán những thái độ xấu trong việc sử dụng nguồn điện, chưa có ý thức giữ gìn và bảo vệ nguồn năng lượng quốc gia. Với tư cách là một học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, em rất hiểu về trách nhiệm và nghĩa vụ của bản thân đối với việc tiết kiệm tài nguyên cho quốc gia và em hiểu mình cần phải làm gì để bảo vệ nó. Mỗi chúng ta cần phải ý thức hơn trong việc giữ gìn và hưởng ứng giờ trái đất, đó là việc làm cần thiết mà mỗi cá nhân cần phải làm để duy trì được nguồn năng lượng và giảm thiểu những tác hại của việc quá tải nguồn năng lượng điện.