Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Phân tích bài thơ Thời gian hay nhất, giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức cho bài thi sắp tới. Mời các bạn đón xem:
Phân tích bài thơ Thời gian
Đề bài: Phân tích bài thơ Thời gian của Nam Cao
Dàn ý Phân tích bài thơ Thời gian
I. Mở bài:
Tác phẩm "Thời gian" của Văn Cao không chỉ là một bài thơ, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật với sức ảnh hưởng sâu sắc đến tâm hồn người đọc. Bài thơ này không chỉ đơn thuần là sự mô tả về thời gian mà còn chứa đựng những triết lý sâu xa về cuộc sống và con người.
II. Thân bài:
a. Tác giả:
b. Tác phẩm:
Bài thơ "Thời gian" được sáng tác vào mùa xuân năm 1987, đánh dấu một giai đoạn mới trong sự nghiệp sáng tác của Văn Cao.
c. Phân tích:
Khổ 1:
Khổ 2:
Tổng kết: Bài thơ "Thời gian" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn là một thông điệp sâu sắc về ý nghĩa của cuộc sống và sức mạnh của tình yêu và nghệ thuật.
III. Kết bài:
"Thời gian" của Văn Cao là một tác phẩm nghệ thuật vĩ đại, vẫn mãi trường tồn và truyền cảm hứng cho thế hệ sau. Bài thơ này là một minh chứng cho sức mạnh của từng khoảnh khắc trong cuộc sống và giá trị vĩnh cửu của nghệ thuật.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 1
Văn Cao, một biểu tượng âm nhạc và nghệ thuật của Việt Nam, không chỉ góp phần quan trọng trong lĩnh vực âm nhạc mà còn để lại dấu ấn sâu sắc trong thơ ca và hội họa. Bài thơ "Thời gian" của ông là một trong những tác phẩm tiêu biểu, đầy sức mạnh và ý nghĩa.
Sinh ra vào năm 1923 tại Hải Phòng, Văn Cao từng trải qua những biến cố trong gia đình từ khi còn trẻ. Điều này đã ảnh hưởng đến tư duy và cảm xúc của ông, tạo nên sự sâu sắc và triết lý trong tác phẩm của mình. Bài thơ "Thời gian" không chỉ đơn thuần là một phản ánh về sự chảy trôi của thời gian, mà còn là một dòng suy tư về cuộc sống, tình yêu và ý nghĩa của nghệ thuật.
Hình ảnh "Thời gian qua kẽ tay" đã tạo nên một cảm giác sâu lắng về sự trôi chảy của thời gian. Nhưng không chỉ là thời gian trôi qua, mà còn là những ký ức, những giá trị quý báu trong cuộc sống, tất cả đều "Làm khô những chiếc lá" và rơi "như tiếng sỏi trong lòng giếng cạn". Sự mất mát, hối tiếc và buồn bã hiện hữu trong mỗi từ ngữ của bài thơ.
Tuy nhiên, giữa dòng chảy của thời gian, có những giá trị vĩnh cửu, như "những câu thơ" và "những bài hát", vẫn "còn xanh". Và trong cuộc sống, "đôi mắt em như hai giếng nước", đầy ắp sức sống và ý nghĩa. Những dòng cuối cùng của bài thơ như là một lời nhắc nhở, một niềm tin vào giá trị của tình yêu và nghệ thuật trong cuộc sống.
Bài thơ "Thời gian" không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một tấm gương sáng cho sự tri thức và sâu sắc của tác giả. Nó là một lời nhắc nhở cho chúng ta biết trân trọng từng khoảnh khắc trong cuộc sống, và tìm kiếm giá trị đích thực của hạnh phúc và ý nghĩa.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 2
Văn Cao, mặc dù được biết đến chủ yếu với danh xưng là một nhạc sĩ, nhưng không phải ai cũng nhận ra rằng ông còn để lại dấu ấn sâu sắc trong lĩnh vực thơ ca. Trong số những tác phẩm của mình, "Thời gian" nổi bật lên như một biểu hiện táo bạo của tài năng nghệ sĩ đa phong cách này.
Sinh ra tại Nam Định vào năm 1923, Văn Cao lớn lên ở Hải Phòng và bắt đầu sự nghiệp sáng tác ở đây. Ông không chỉ là một nhạc sĩ xuất sắc mà còn là một nhà thơ và họa sĩ tài năng. Mặc dù số lượng tác phẩm thơ của ông không nhiều, nhưng mỗi tác phẩm luôn gây ấn tượng sâu sắc với người đọc bởi phong cách nghệ thuật độc đáo. Với quan niệm "Sự thất bại thường xuất phát từ việc kết thúc: Kết thúc mọi ý nghĩ và muốn diễn đạt", Văn Cao luôn tập trung vào việc thay đổi và đổi mới thơ ca cả về hình thức và nội dung, tạo ra những tác phẩm phong phú về ý nghĩa và tràn đầy hình ảnh tượng trưng. "Thời gian" là một trong những tác phẩm nổi bật của Văn Cao, sáng tác vào mùa xuân năm 1987.
Bài thơ này thể hiện sự suy tư sâu sắc về thời gian và cuộc sống con người. Thay vì nhìn thời gian dưới góc độ đếm giây, đếm phút, Văn Cao mô tả thời gian như một thực thể sống động, mà con người có thể cảm nhận:
"Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn"
Văn Cao cảm nhận thời gian thông qua cảm giác: "Thời gian qua kẽ tay". Thời gian như một luồng êm đềm, chạm vào chúng ta rồi qua đi nhanh chóng đến không tưởng. Con người cảm nhận từng dấu vết "qua kẽ tay", và sau đó, họ có thể phải đối mặt với sự nuối tiếc và hoài niệm. Câu đầu tiên đã tạo ra một liên tưởng hấp dẫn cho người đọc. Thời gian, dù quý báu nhưng lại mong manh đến không thể tưởng. Con người khao khát kiểm soát thời gian trong bàn tay của mình. Và khi thời gian trôi qua kẽ tay, thoát ra khỏi sự nắm giữ của con người, nó vô tình "Làm khô những chiếc lá". Sự trôi chảy của thời gian khiến con người và mọi vật phải phai mờ. Những chiếc lá, từ mơn mởn một ngày, nay trở nên héo úa. Thanh xuân của con người cũng thế, tươi đẹp và ngắn ngủi, chẳng mấy chốc ta đã bước chân vào ngưỡng cửa tuổi già.
Đột nhiên, một tiếng "Rơi" vang lên giữa dòng thơ như một dòng cảm xúc đột ngột đổ xuống! Một từ đơn giản, nhưng nó nhấn mạnh vào sự chuyển động của cảnh vật. "Rơi" ở đây biểu hiện sự lìa xa, sự quên lãng. Con người, mải mê chạy đua với cuộc sống, đột nhiên giật mình và cảm thấy buồn bã, thất vọng khi mọi thứ yêu thương bất ngờ rơi xa tầm với. "Như tiếng sỏi" là một so sánh đặc biệt, gợi lên âm thanh nặng nề và khô khốc. Sỏi rơi vào "trong lòng giếng cạn". Những vật vô tri, cô đơn xuất hiện một cách lần lượt. Từ "cạn" thể hiện một sự trống trải, thiếu sức sống. Ý thơ càng về sau càng trở nên nặng nề, những câu thơ bị chia cắt bởi dòng xuống đột ngột cho thấy những cảm xúc tự nhiên của con người khi đối mặt với dòng thời gian không khoan nhượng.
Nhận thức sâu sắc về thời gian, lòng khao khát nắm bắt hạnh phúc không phải là một cảm xúc hiếm gặp ở các nhà thơ. Trong số họ, có những người kết thúc tác phẩm của mình bằng sự bi quan, cay đắng. Nhưng Văn Cao lại khác biệt. Khổ thơ tiếp theo mang lại vẻ đẹp trữ tình nhẹ nhàng nhờ sự xuất hiện của "những câu thơ", "những bài hát" và "đôi mắt em":
"Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước."
"Những câu thơ", "những bài hát" là biểu tượng cho sức sáng tạo nghệ thuật, sự động lòng của trái tim con người. Sự lặp lại của "Riêng những" và "còn xanh" như một khẳng định sự tồn tại của nghệ thuật chân chính. Và đẹp nhất trong cuộc sống chính là "đôi mắt em". Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn, biểu tượng cho tình yêu và sức sống trẻ trung vĩnh viễn. Đôi mắt sâu thẳm ấy trông "như hai giếng nước", long lanh và dồi dào sức sống. Nhà thơ không chỉ cảm nhận những giá trị cao quý vĩnh cửu mà còn đề ra một cách tiếp cận ý nghĩa về cuộc sống, cho thấy giá trị của nghệ thuật và tình yêu. Nếu cảm thấy bản thân già nua và cũ kỹ, hãy nương theo những vần thơ và những khúc hát, hãy ngắm nhìn bản thân qua ánh mắt của người yêu. Những điều bình dị nhất thường là những thứ cứu cánh cho tâm hồn. Cách ngắt nhịp, hình ảnh thơ ở khổ thơ hai có sự tương đồng với khổ một tạo nên hiệu ứng vòng tròn nhưng không còn biểu hiện cảm xúc hụt hẫng như trước, mà thể hiện sự say mê, chìm đắm.
Bài thơ được viết theo thể thơ tự do với sự sáng tạo trong cách ngắt dòng và nhịp điệu. Điều này tạo ra một âm nhạc đặc biệt của từng câu thơ. Ngoài ra, Văn Cao đã sử dụng ngôn từ có nhiều tầng nghĩa tượng trưng, các biện pháp tương phản, đối lập, so sánh, điệp ngữ, ẩn dụ để thể hiện quan điểm của mình về cuộc sống.
Tổng cộng, bài thơ "Thời gian" của Văn Cao là một cái nhìn sâu sắc vào mối quan hệ giữa thời gian, cuộc sống và nghệ thuật. "Thời gian" này của Văn Cao có thể coi là một "chiếc lá" xanh tươi vĩnh cửu của nghệ thuật.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 3
Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao ra đời vào một mùa xuân tràn ngập sức sống vào năm 1987. Mặc dù chỉ bao gồm 7 câu, 12 dòng và 42 từ, nhưng bản chất triết lý và thông điệp nhân văn sâu sắc của nó đã khiến người đọc không thể không bị mê hoặc và suy ngẫm. Bài thơ không chỉ là một bản dựng về sự trôi chảy của thời gian mà còn là một tác phẩm triết lý về cuộc sống, con người và ý nghĩa của nghệ thuật.
Bắt đầu với hình ảnh "thời gian qua kẽ tay", chúng ta được dẫn đến một thế giới của sự tương phản, giữa hữu hình và vô hình, hữu hạn và vô hạn. Sự hiện diện của thời gian trong cuộc sống của mỗi người là một điều hữu hạn. So với sự bắt đầu và kết thúc của vũ trụ, thời gian trên trái đất này thật mong manh và ngắn ngủi. Điều này khiến cho những người sáng tạo như Nguyễn Gia Thiều phải cảm thấy chán nản và bi thương:
"Trăm năm nào có gì đâu
Chẳng qua một nấm cỏ khâu xanh rì"
Thời gian không ngừng trôi qua và không bao giờ quay lại. Điều này là một bi kịch của số phận con người, người không thể nắm bắt hay kiểm soát được thời gian. Triết gia Heraclitus từng nói: "Không ai có thể tắm hai lần trên một dòng sông", mỗi người không thể sống hai lần. Với mỗi bước đi, thời gian làm thay đổi mọi thứ trong cuộc sống, và sức tàn phá của nó là vô cùng lớn.
Những gì xanh tươi sẽ phai nhạt theo thời gian. Những gì được tạo ra và mất đi trong cuộc sống sẽ dần mất đi theo thời gian. Nhưng những ký ức, những tác phẩm nghệ thuật, như "những câu thơ" và "những bài hát", vẫn giữ được sức sống của chúng. Và "đôi mắt em như hai giếng nước", luôn đầy ắp sức sống và ý nghĩa.
Trong sự trôi chảy tàn khốc của thời gian, vạn vật, hiện tượng có thể tan biến và trở nên hư vô. Nhưng có những giá trị vĩnh cửu, như nghệ thuật và tình yêu, vẫn "còn xanh". Hình ảnh này không chỉ là biểu tượng cho sức sống vĩnh cửu mà còn là niềm tin vào cái đẹp và giá trị của tình yêu và nghệ thuật.
Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một biểu tượng cho sự sâu sắc và tinh tế của tác giả. Sự giản dị và ngắn gọn của ngôn từ trong bài thơ thể hiện sự tài năng của Văn Cao. Nhờ vào những thông điệp nhân văn sâu sắc, bài thơ này sẽ luôn làm nổi bật và truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ độc giả, và giúp họ tìm kiếm giá trị thực sự của cuộc sống.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 4
Người đời thường nhắc đến Văn Cao trong vai trò một nhạc sĩ nhưng không phải ai cũng biết ông còn tạo cho mình những dấu ấn riêng trên địa hạt thơ ca. “Thời gian” là một thi phẩm nổi bật, cho thấy những cách tân táo bạo của người nghệ sĩ đa tài này.
Văn Cao (1923 – 1995), sinh ra ở Nam Định nhưng lớn lên ở Hải Phòng và bắt đầu sự nghiệp sáng tác ở đây. Ông là nhạc sĩ kiêm nhà thơ và họa sĩ. Thơ của ông tuy không nhiều về số lượng nhưng luôn gây ấn tượng với người đọc bởi phong cách nghệ thuật độc đáo. Vì quan niệm “Sự thất bại thường gặp trong một bài thơ là khép lại: Khép tất cả sự muốn nghĩ và muốn nói” nên Văn Cao luôn chú trọng vào việc cách đổi mới thơ ca cả về hình thức lẫn nội dung, tạo nên những bài thơ trùng phức nhiều lớp nghĩa với các hình ảnh giàu tính biểu tượng. Bài thơ “Thời gian” được Văn Cao sáng tác vào mùa xuân năm 1987.
Cả bài thơ là những chiêm nghiệm, suy tư về thời gian và cuộc sống con người. Người ta thường đong đếm thì giờ bằng giây, bằng phút nhưng Văn Cao lại thấy thời gian như một sinh thể hữu hình, có thể chạm vào được:
“Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn”
Văn Cao đã cảm nhận về thời gian bằng xúc giác: “Thời gian qua kẽ tay”. Nó lặng lẽ chạm vào ta rồi lướt qua nhanh chóng đến không tưởng. Con người trầm ngâm cảm nhận từng dấu ấn đi “qua kẽ tay” để rồi vấn vương, nuối tiếc. Câu thơ năm chữ mở đầu đã đem đến một sự liên tưởng thú vị cho người đọc. Thời gian quý giá nhưn mỏng manh vô cùng nên con người lại càng khao khát được điều khiển thời gian trong bàn tay của mình. Và trong khi len qua kẽ tay ta, thoát khỏi sự níu giữ của con người, thời gian đã thật vô tình “Làm khô những chiếc lá”. Sự trôi chảy của thời gian khiến con người và vạn vật phai tàn. Những chiếc lá mới hôm nào còn mơn mởn, nay trở nên héo úa. Thanh xuân của con người cũng vậy, tươi đẹp và ngắn ngủi, chẳng mấy chốc ta đã đặt một chân vào ngưỡng cửa tuổi già.
Thật bất ngờ, một tiếng “Rơi” xuất hiện như mạch cảm xúc đột ngột ngã xuống giữa dòng thơ vậy! Câu thơ chỉ có một tiếng, nhấn mạnh vào sự chuyển động của cảnh vật. “Rơi” ở đây là lìa xa, quên lãng. Mải miết chạy đua với cuộc sống, con người bỗng giật mình rồi buồn đau, hụt hẫng khi mọi điều dấu yêu vụt khỏi tầm tay. “Như tiếng sỏi” là lối so sánh đặc sắc, gợi tả âm thanh nặng nề và khô khốc. Sỏi rơi vào “trong lòng giếng cạn”. Các sự vật vô hồn, đơn côi cứ lần lượt hiện ra. Từ “cạn” thể hiện một sự trơ trọi, không có sức sống. Ý thơ càng về sau càng trở nên nặng nề, những câu thơ bị chia cắt bởi lối xuống dòng bất chợt cho thấy những xúc cảm tự nhiên của con người khi đối mặt dòng thời gian khắc nghiệt.
Ý thức sâu sắc về thời gian, khát khao níu giữ hạnh phúc không phải là tâm trạng hiếm gặp ở những thi nhân. Trong số đó, có những nhà thơ đã kết thúc tác phẩm của mình bằng khối sầu bi quan, cay đắng. Nhưng Văn Cao thì khác. Khổ thơ tiếp theo sáng lên vẻ đẹp trữ tình nhẹ nhàng nhờ sự xuất hiện của “những câu thơ”, “những bài hát” và “đôi mắt em”:
“Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước.”
“Những câu thơ”, “những bài hát” là biểu tượng cho sáng tạo nghệ thuật, sự rung động của trái tim con người. Điệp ngữ “Riêng những” và “còn xanh” được lặp lại hai lần như một lời khẳng định sự trường tồn của nghệ thuật chân chính. Và đẹp nhất trên đời không gì khác chính là “đôi mắt em”. Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, đại diện cho tình yêu và sức trẻ miên viễn. Đôi mắt sâu thẳm ấy lại trông “như hai giếng nước”, long lanh và dạt dào sức sống. Nhà thơ không chỉ cảm khái trước những giá trị cao cả bất diệt mà còn đề ra một phương cách sống ý nghĩa, cho ta thấy giá trị của nghệ thuật và tình yêu. Nếu thấy mình già nua và cũ kĩ, hãy ngân lên những vần thơ và những khúc ca, hãy soi mình vào đáy mắt người yêu. Những điều bình dị nhất lại chính là cứu cánh có tâm hồn. Cách ngắt nhịp, hình ảnh thơ ở khổ thơ hai có sự tương đồng với khổ một tạo nên hiệu ứng vòng tròn nhưng không còn biểu lộ cảm xúc hụt hẫng như ở trên mà cho thấy tâm trạng say mê, chìm đắm.
Bài thơ được viết theo thể thơ tự do với cách xuống dòng, ngắt nhịp sáng tạo. Nhịp điệu của câu thơ linh hoạt tạo ra nhạc điệu đặc biệt. Bên cạnh đó, Văn Cao đã sử dụng ngôn từ mang nhiều tầng nghĩa tượng trưng, các biện pháp tương phản, đối lập, so sánh, điệp ngữ, ẩn dụ để thể hiện cái nhìn của mình về cuộc sống.
Qua đó, bài thơ cho thấy những chiêm nghiệm sâu sắc về mối quan hệ giữa thời gian, cuộc đời với con người và nghệ thuật. “Thời gian” của Văn Cao chính là một “chiếc lá” tươi xanh vĩnh viễn của nghệ thuật.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 5
Bài thơ “Thời gian” ra đời vào mùa xuân năm 1987. Dù chỉ vỏn vẹn 7 câu, 12 dòng, 42 từ nhưng chất triết học và thông điệp nhân văn sâu sắc của nó sẽ chạm tới tâm hồn người đọc. Nó gợi lên nhiều suy nghĩ về con người và cuộc sống, dù thời gian có trôi đi không ngừng.
Mở đầu bài thơ, chúng ta bắt gặp một hình ảnh “lạ”, một hình ảnh thơ gợi lên sự tương phản của thời gian trôi qua kẽ ngón tay, hữu hình và vô hình, hữu hạn và vô hạn.
Một điều tất yếu, sự tồn tại của thời gian trong cuộc đời mỗi người là hữu hạn. Bởi vì so với “khởi đầu và kết thúc” của vũ trụ, nó thật hư ảo, mong manh và rất ngắn ngủi. Đó là lý do tại sao các nhà thơ bao thế hệ đã than thở về sự trôi qua của thời gian và sự vô nghĩa của số phận con người… Nguyễn Gia Thiều, trong bài đọc nổi tiếng ‘Cung oán ngân khúc’, đã viết: điều đó một cách sâu sắc.
‘Trăm năm nào có gì đâu
Chẳng qua một nấm cỏ khâu xanh rì’
Như một quy luật tồn tại, thời gian trôi qua mãi mãi và không bao giờ quay trở lại. Sự tàn ác này là bi kịch của số phận con người, con người không thể nắm bắt hay điều khiển được thời gian. Triết gia Heraclitus lập luận: “Không ai có thể tắm hai lần trên một dòng sông”, cuộc đời mỗi người không thể sống hai lần… Với mỗi bước đi, thời gian thay đổi không ngừng trong từng khoảnh khắc tồn tại, sức tàn phá của thời gian là vô cùng lớn.
Lá xanh sẽ héo theo thời gian. Những cái được và mất trong cuộc sống sẽ mờ dần theo năm tháng. Tất cả những gì có thể còn lại trong cuộc đời này là một giọt ký ức kết tinh…ký ức – một viên ngọc quý chìm sâu hơn vào ý thức khi ngày càng có nhiều người chạm vào cõi vĩnh hằng.
Và những ký ức này đẩy con người từ cuộc đời sang bên kia của vĩnh hằng… Tất cả tình yêu, tất cả hận thù, tất cả niềm vui, tất cả giận dữ cũng phai nhạt theo thời gian… như thế này Bài thơ thừa nhận rằng có một ý nghĩa nào đó trong đó. Cuộc sống thoạt nhìn có vẻ bình thường nhưng ai luôn bận tâm với quá nhiều tham vọng trong cuộc sống lại không nhận ra điều đó.
Vì vậy, khái niệm thời gian trong thơ Văn Cao thấm đẫm tư tưởng hiện sinh tích cực. Những thông điệp toát ra từ sự thể hiện nghệ thuật của thơ có giá trị nhân văn sâu sắc. Một khi con người nhận ra được quy luật khắt khe của thời gian, họ cần biết cách đánh giá sự tồn tại của chính mình.
Chúng ta phải làm gì để mỗi khoảnh khắc của đời người đều là một khoảnh khắc của cuộc đời chứ không chỉ là sự tồn tại đơn thuần, không bao giờ bị lãng quên trong ý thức hiện sinh của nhân loại đang trên đường khám phá giá trị vĩnh cửu của nó. Vậy giá trị vĩnh cửu là gì?
Văn Cao là một nghệ sĩ chân chính với sự cảm nhận nhạy bén về mọi giai đoạn của thời gian, khẳng định những giá trị không hề mất đi bản sắc trước sự tàn phá của thời gian. Đó là:
‘Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước’
Trong dòng chảy tàn khốc của thời gian, vạn vật, hiện tượng đều có thể tàn lụi và trở thành hư vô. Tuy nhiên, có một giá trị không thể mất đi và mãi mãi “xanh”. Đó là những giá trị của thơ ca, ca khúc và hơn hết là nghệ thuật, vẻ đẹp hiện lên trong mắt bạn.
Giọng điệu của bài thơ thay đổi bất ngờ. Từ buồn bã, chán nản đến thanh thoát và thổn thức mộng mơ. Hình ảnh thơ có ý nghĩa biểu tượng cao. Từ ‘riêng’ được lặp đi lặp lại như muốn bộc lộ và khẳng định một sự thật vĩnh cửu không thể phủ nhận. Nghệ thuật và tình yêu luôn khác nhau và bản thân chúng luôn vượt lên trên mọi điều nhỏ nhặt. Bởi chúng là hiện thân của cái đẹp nên luôn mang trong mình một sức mạnh trường tồn và vĩnh cửu.
Thời gian vẫn “qua kẽ tay” nhưng bài thơ “Thời gian” của cố nhạc sĩ, nhà thơ Văn Cao vẫn còn tươi mới trong tâm trí độc giả. Sự cô đọng, giản dị, ngắn gọn của ngôn từ bài thơ thể hiện tài năng, sự tinh tế của một nhà thơ tài hoa. Chính vì thế tôi tin rằng thông điệp nhân văn toát ra từ bài thơ này sẽ luôn truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ độc giả trân trọng tác giả và cùng sáng tạo với ông. Và đây cũng chính là giá trị giúp thơ vượt qua những quy luật khắt khe của thời gian, vốn là vĩnh cửu, cũng như nghệ thuật tình yêu và cái đẹp là vĩnh cửu.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 6
Văn Cao - một nhạc sĩ lớn của Việt Nam. Ông là tác giả của hai bài hát nổi tiếng là Tiến quân ca và quốc ca, đồng thời cũng là một trong số những gương mặt tiêu biểu, quan trọng nhất của tân nhạc. Không chỉ tài năng trong lĩnh vực âm nhạc, Văn Cao còn được công chúng biết đến với tư cách là một họa sĩ, một nhà thơ với rất nhiều tác phẩm giá trị. Tiêu biểu trong sự nghiệp thơ ca của ông, không thể không nhắc đến bài thơ “Thời gian”, qua những vần thơ mang đầy hàm súc, người đọc dường như đã cảm nhận được rõ nét sự dồn nén cô đọng của tư tưởng, cảm xúc:
“Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi như tiếng sỏi trong lòng giếng cạn
Riêng những câu thơ còn xanh
Riêng những bài hát còn xanh
Và đôi mắt em như hai giếng nước”
Văn Cao tên đầy đủ là Nguyễn Văn Cao, ông sinh ngày 15 tháng 11 năm 1923 tại tỉnh Hải Phòng. Quê gốc ở xã Liên Minh, huyện Vụ Bản thuộc tỉnh Nam Định. Văn Cao xuất thân từ một gia đình viên chức, có cha là giám đốc của nhà máy nước Hải Phòng. Sau khi lên trung học, ông lần đầu được tiếp xúc với âm nhạc. Năm 1938, gia đình gặp nhiều biến cố, Văn Cao đã bỏ học khi mới 15 tuổi. Ông được biết đến là một nhạc sĩ có sức ảnh hưởng rất lớn trong nền Tân nhạc của Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở mảng âm nhạc, Văn Cao còn được nhận xét là hình mẫu thiên tài, bởi tài năng nghệ thuật của ông rất đa dạng và phong phú mang tính tổng hợp cao giữa hội họa- âm nhạc- văn chương. Ông đã để lại cho đời rất nhiều các tác phẩm có giá trị, và được lưu truyền rộng rãi cho thế hệ con cháu sau này.
Bài thơ Thời gian được nhà văn sáng tác vào mùa xuân năm 1987. Lúc này người thi sĩ Văn Cao đã bỏ lại sau lưng với biết bao trải nghiệm vui buồn khác nhau. Dù tác phẩm chỉ vỏn vẹn có 7 câu, 12 dòng và 42 chữ, nhưng sâu bên trong ẩn chứ tính chất triết luận và những thông điệp giàu ý nghĩa nhân sinh cực kì sâu sắc. Qua đó đã gợi cho tâm hồn người đọc biết bao suy ngẫm về cuộc đời, về con người trong cuộc sống này, mặc cho thời gian vẫn không ngừng chảy trôi:
“Thời gian qua kẽ tay”
“Thời gian qua kẽ tay” là một hình ảnh thơ giàu hàm xúc, gợi liên tưởng tới sự tương phản giữa cái vô hình và cái hữu hình, giữa cái vô hạn và cái hữu hạn. Như một điều tất yếu, sự hiện diện của thời gian trên thế giới này là hư ảo, nó rất mong manh và vô cùng ngắn ngủi vô cùng. Có lẽ vì thế mà người thi nhân khi chứng kiến sự chảy trôi của thời gian không khỏi ngậm ngùi xa xót trước sự vô nghĩa của đời người... Cũng như Văn Cao, Nguyễn Gia Thiều đã từng có cảm nhận đầy chua chát qua tác phẩm Cung oán ngâm khúc nổi tiếng:
“Trăm năm nào có gì đâu
Chẳng qua một nấm cỏ khâu xanh rì”
Thời gian là thứ quà tặng kì diệu mà tạo hóa ban cho con người, và chẳng có một ai nắm giữ được thời gian. Thời gian đi qua lấy đi vô số thứ, thanh xuân, tuổi trẻ, những tháng ngày hạnh phúc, những thứ chúng ta trân trọng và thương yêu nhất… và một khi qua đi sẽ không bao giờ trở lại. Đó là một quy luật tất yếu của thời gian, nhưng cũng là sự nghiệt ngã, tàn nhẫn đối với con người
"Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi như tiếng sỏi trong lòng giếng cạn"
Theo thời gian những chiếc lá xanh tươi rồi cũng sẽ úa. Những được mất trong cuộc đời rồi cũng phai nhạt theo năm tháng. Có chăng, cái ở lại trong cuộc đời này chỉ là là những hồi ức nhớ hoài về kỷ niệm ngày xưa ấy. Bài thơ đã giúp bạn đọc nhận thức được cái ý nghĩa nhân sinh tưởng như rất bình thường nhưng không phải ai cũng nhận biết được bởi họ vẫn con đang chìm đắm trong quá nhiều tham vọng, vinh hoa của cuộc sống. Bài thơ mang giá trị nhân văn thật sâu sắc, đồng thời cũng gửi gắm tới bạn đọc thông điệp: khi đã nhận thức được qui luật vận động của dòng chay thời gian, con người chúng ta càng nên biết trân quý sự hiện hữu của bản thân trên thế giớ này. Chúng ta phải làm hành động, phải biết tận dụng thời gian một cách triệt để, có ích, để mỗi phút giây hiện hữu trong đời người là những giây phút sống chứ không phải chỉ là tồn tại
“Riêng những câu thơ còn xanh
Riêng những bài hát còn xanh
Và đôi mắt em như hai giếng nước"
Trong dòng chảy của thời gian, mọi sự vật, mọi hiện tượng trên thế giới này đều có thể lụi tàn và tan biến mãi mãi vào hư không. Nhưng tất nhiên có những giá trị sẽ chẳng thể mất mà mãi mãi mà qua hàng nghìn đời nó sẽ vẫn “còn xanh”, đó chính là những giá trị đẹp đẽ được được kết tinh từ những bài hát, vần thơ, và đặc biệt là từ đôi mắt em. Câu kết của tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc một dư âm tha thiết nhưng không hề bi lụy:
“Và đôi mắt em như hai giếng nước”
… Phải chăng, đôi mắt em chính là nơi mà tình yêu đôi ta bắt đầu và hay đó sẽ là nơi mà tình yêu ta mãi mãi lên ngôi…!
Dẫu sao, theo tháng năm, thời gian vẫn sẽ trôi “qua kẽ tay” nhưng tác phẩm Thời gian của cố thi sĩ Văn Cao vẫn “nguyên xanh” như thủa nào trong lòng mỗi bạn đọc. Sự giản dị, mộc mạc, ẩn chứa hàm súc trong từng câu chữ đã cho thấy sự tinh tế, tài hoa của một thi sĩ thật tài năng.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 7
Bài thơ Thời gian ra đời vào mùa xuân năm 1987. Dù chỉ có 7 câu, 12 dòng, 42 chữ, nhưng chất triết luận cùng những thông điệp mang ý nghĩa nhân sinh sâu sắc của bài thơ đã lắng lại trong tâm hồn người đọc, gợi nhiều suy ngẫm về con người và cuộc sống, mặc cho dòng thời gian trôi chảy không ngừng.
Mở đầu bài thơ ta bắt gặp một hình ảnh được “lạ hóa”: Thời gian qua kẽ tay – hình ảnh thơ gợi liên tưởng đến sự tương phản giữa cái hữu hình và vô hình, cái hữu hạn và vô hạn.
Như một tất yếu, sự hiện hữu của thời gian trong cuộc đời mỗi người là hữu hạn, bởi thời gian ấy so với cái “vô thủy vô chung” của vũ trụ thì hư ảo, mong manh, ngắn ngủi vô cùng! Chính vì vậy, thi nhân tự bao đời đã ngậm ngùi xa xót trước bước đi của thời gian và sự vô nghĩa của phận người… nên Nguyễn Gia Thiều đã cảm nhận đầy chua chát trong Cung oán ngâm khúc nổi tiếng của ông:
“Trăm năm nào có gì đâu
Chẳng qua một nấm cỏ khâu xanh rì”
Như một quy luật hiện sinh, thời gian qua đi là vĩnh viễn không bao giờ trở lại. Sự nghiệt ngã ấy chính là bi kịch của phận người, con người không thể nào nắm giữ, níu kéo được được thời gian. Triết gia Heraclite đã xác quyết: “không ai có thể tắm hai lần trên cùng dòng sông”, cuộc đời mỗi người không thể sống hai lần…Mỗi bước đi, thời gian luôn làm biến đổi từng sát na hiện hữu, sức tàn phá của thời gian là khôn lường:
“Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn”
Những chiếc lá xanh rồi cũng tàn tạ theo thời gian. Những được mất trong cuộc đời rồi cũng nhạt nhòa theo năm tháng. Có chăng, cái còn lại trong cuộc đời này là giọt giọt những kết tinh kỷ niệm…những kỷ niệm – như hạt ngọc quý giá ngày càng lắng sâu trong tâm thức khi con người ngày càng chạm đến cõi vĩnh hằng.
Và những kỷ niệm ấy rồi sẽ theo con người lìa xa cõi sống để sang phía bên kia miền miên viễn…mọi ái, ố, hỉ, nộ rồi cũng sẽ tan biến theo dòng chảy của thời gian… Bài thơ vì thế đã thức nhận cho chúng ta cái ý nghĩa nhân sinh tưởng như bình thường mà không phải ai cũng nhận biết được khi con người luôn đắm chìm trong quá nhiều tham vọng của cuộc sống…
Ý niệm về thời gian trong bài thơ của Văn Cao, vì thế mang tư tưởng hiện sinh tích cực. Thông điệp toát lên từ hình tượng nghệ thuật của bài thơ mang giá trị nhân văn sâu sắc: khi nhận thức được quy luật nghiệt ngã của thời gian con người phải biết trân quý sự hiện hữu của mình.
Chúng ta phải làm thế nào để mỗi phút giây hiện hữu của đời người là mỗi phút giây sống chứ không phải là tồn tại!? Câu hỏi đầy tính chất tự vấn này sẽ không bao giờ là điều xưa cũ trong tâm thức hiện sinh của nhân loại trên con đường khám phá những giá trị vĩnh hằng để vượt qua sự khắc nghiệt của thời gian. Vậy những giá trị vĩnh hằng chỉ có thể là gì?
Văn Cao – người nghệ sĩ đích thực, với cảm thức tinh tế trên từng bước đi của thời gian đã khẳng định một hệ giá trị mà ở đó sự tàn phá của thời gian cũng không thể làm mất đi phẩm tính của nó. Đó là:
“Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước”
Trong dòng chảy nghiệt ngã của thời gian, mọi sự vật, hiện tượng có thể lụi tàn và tan biến vào hư không. Nhưng có những giá trị không thể mất mà mãi mãi “còn xanh”, đó là những giá trị thuộc về nghệ thuật và cái đẹp được kết tinh từ những câu thơ, những bài hát và đặc biệt là từ đôi mắt em.
Âm hưởng bài thơ chuyển đổi bất ngờ: từ trầm buồn, u uẩn sang thanh thoát, thổn thức, mơ màng; hình ảnh thơ mang ý nghĩa biểu tượng cao. Từ “riêng” được lặp đi lặp lại vừa như muốn minh định, vừa như muốn xác quyết một chân lý muôn đời không thể phủ định: Nghệ thuật và Tình yêu luôn khác biệt và luôn vượt lên mọi thứ tầm thường, tự thân nó luôn mang một sức mạnh trường tồn, vĩnh cửu bởi nó là hiện thân của cái Đẹp.
Điều này quả đúng như Cyprian Norwid đã nói: “Thế giới này rốt cuộc chỉ còn lại hai thứ, chỉ hai thứ thôi: Thi ca và lòng nhân ái… không còn gì khác”…Câu kết của bài thơ để lại một dư âm da diết nhưng không bi lụy: Và đôi mắt em / như hai giếng nước… Đôi mắt em phải chăng là nơi Tình yêu bắt đầu và cũng là nơi Tình yêu mãi mãi lên ngôi…!
Thời gian dẫu vẫn trôi “qua kẽ tay” nhưng bài thơ Thời gian của cố nhạc sĩ / thi sĩ Văn Cao vẫn nguyên xanh trong lòng bạn đọc. Độ nén, sự giản dị, hàm súc của câu chữ trong bài thơ cho thấy sự tài hoa và tinh tế của một thi sĩ tài năng. Vì vậy, tôi tin, những thông điệp nhân văn vang lên từ bài thơ vẫn luôn vẫy gọi các thế hệ bạn đọc tri âm, đồng sáng tạo cùng tác giả. Và đây cũng là một hệ giá trị để bài thơ vượt lên quy luật khắc nghiệt của thời gian, mãi mãi tồn sinh như sự vĩnh hằng của Nghệ Thuật – Tình Yêu và Cái Đẹp…
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 8
Văn Cao tuy nổi tiếng là một nhạc sĩ nhưng ít ai biết rằng ông còn tạo dựng được tên tuổi trong lĩnh vực thơ ca. “Thời gian” là bài thơ nổi bật thể hiện sự đổi mới táo bạo của người nghệ sĩ đa tài này.
Văn Cao (1923-1995) sinh ra ở Nam Định nhưng lớn lên ở Hải Phòng, nơi ông bắt đầu sự nghiệp sáng tạo. Ông là một nhạc sĩ, nhà thơ và họa sĩ. Tuy số lượng thơ không nhiều nhưng phong cách nghệ thuật độc đáo của ông luôn để lại ấn tượng trong lòng người đọc. Với quan niệm“Sự thất bại thường gặp trong một bài thơ là khép lại: Khép tất cả sự muốn nghĩ và muốn nói”, Văn Cao luôn chú trọng làm sao đổi mới thơ cả về hình thức lẫn nội dung, đồng thời phát triển nhiều cấp độ khác nhau để tạo nên ý nghĩa thơ ca phong phú. Bài thơ “Thời gian” được Văn Cao viết vào mùa xuân năm 1987.
Toàn bộ bài thơ là sự suy ngẫm, chiêm nghiệm về thời gian và cuộc sống con người. Người ta thường đo thời gian bằng giây hoặc phút nhưng Văn Cao lại coi thời gian là một sinh thể Hữu hình, có thể chạm vào được:
“Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn”
Văn Cao cảm nhận thời gian qua xúc giác: “Thời gian qua kẽ tay”. Thời gian chạm vào chúng ta một cách âm thầm và trôi qua cực kỳ nhanh chóng. Người ta cảm thấy trầm ngâm mỗi khi thời gian “đi qua kẽ tay” rồi dừng lại mà ăn năn. Lời thơ mở đầu năm chữ tạo nên những liên tưởng thú vị trong lòng người đọc. Thời gian rất quý giá nhưng lại rất mong manh nên con người luôn khao khát có được nó trong tay. Và khi thời gian trôi qua kẽ tay và thoát khỏi tầm tay con người, thời gian đã vô tình “làm khô những chiếc lá”. Thời gian trôi qua, con người và vạn vật đều biến mất. Những chiếc lá mới tươi một thời đã khô héo. Tuổi thanh xuân của con người cũng vậy, đẹp đẽ và ngắn ngủi nhưng chẳng bao lâu chúng ta đã đặt một chân trước ngưỡng cửa của tuổi già.
Không ngờ, một tiếng “rơi” xuất hiện, giống như một dòng cảm xúc chợt rơi xuống giữa dòng thơ. Bài thơ chỉ dùng một từ để nhấn mạnh diễn biến của cảnh. “Rơi” ở đây có nghĩa là bỏ đi, quên lãng. Trong cuộc đấu tranh giành sự sống, con người bỗng trở nên sợ hãi, buồn bã và thất vọng khi mọi thứ mình yêu quý đều tuột khỏi tầm tay. “Như tiếng sỏi” là một sự tương tự độc đáo để mô tả một âm thanh nặng nề và khô khan. Sỏi rơi “trong lòng giếng cạn”. Những thứ vô hồn và cô đơn lần lượt xuất hiện. Từ “canh” ám chỉ sự cằn cỗi, thiếu sức sống. Càng về sau bài thơ càng nặng nề, bài thơ bị ngắt dòng đột ngột, thể hiện những cảm xúc tự nhiên của con người khi đứng trước sự khắc nghiệt của thời gian.
Nhận thức sâu sắc về thời gian và khao khát nắm bắt hạnh phúc không phải là điều xa lạ đối với các nhà thơ. Cũng có những nhà thơ kết thúc tác phẩm của mình bằng sự bi quan và cay đắng. Nhưng Văn Cao thì khác. Những câu thơ tiếp theo lấp lánh vẻ đẹp trữ tình nhẹ nhàng với sự xuất hiện của “những câu thơ”, “những bài hát” và “đôi mắt em”.
“Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước.”
Thơ ca là biểu tượng của sự sáng tạo nghệ thuật và những rung động của trái tim con người. điệp khúc “Những câu thơ”, “những bài hát”” được lặp lại hai lần, nhấn mạnh sự trường tồn của nghệ thuật chân chính. Và điều đẹp nhất trên thế giới này không ai khác chính là “đôi mắt em”. Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, tượng trưng cho tình yêu và tuổi trẻ vĩnh cửu. Đôi mắt sâu thẳm của em sáng “như hai giếng nước” và tràn đầy sức sống. Nhà thơ không chỉ lay động chúng ta bằng những giá trị cao đẹp, vĩnh cửu mà còn gợi cho chúng ta một lối sống ý nghĩa, cho chúng ta thấy giá trị của nghệ thuật và tình yêu. Nhịp điệu và hình ảnh thơ của khổ thơ thứ hai tương tự như khổ thơ thứ nhất, tạo hiệu ứng vòng tròn nhưng thay vì thể hiện cảm xúc thất vọng nói trên thì không khí lại nồng nàn, đắm đuối hơn được thể hiện.
Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, có những xuống dòng và ngắt nhịp đầy sáng tạo. Nhịp điệu uyển chuyển của bài thơ tạo nên một giai điệu đặc biệt. Ngoài ra, Văn Cao còn sử dụng ngôn ngữ chứa đựng nhiều tầng nghĩa biểu tượng, tương phản, đối lập, so sánh, ám chỉ, ẩn dụ để thể hiện quan điểm sống của mình.
Bài thơ thể hiện sự suy ngẫm sâu sắc về mối quan hệ giữa thời gian, cuộc sống, con người và nghệ thuật. “Thời gian” của Văn Cao là “chiếc lá” của nghệ thuật xanh mãi.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 9
Trong bài thơ “Thơ bình phương, đời lập phương”, nhà thơ Chế Lan Viên từng viết:
“Cái kết tinh của vần thơ và muối bể
Muối lắng ở ô nề, thơ đọng ở bề sâu”.
Quả thực, những gì đẹp đẽ nhất, quý giá nhất, tinh diệu nhất của thơ ca luôn “lắng ở bề sâu”, bề sâu của tình cảm, cảm xúc, của tư tưởng, ngôn ngữ... Nếu những gì quý giá nhất của nước biển kết tinh trong những hạt muối “lắng ở ô nề” dễ thấy thì những gì tinh túy nhất của thơ lại “đọng ở bề sâu”, bề sau, bề xa không dễ thấy, không dễ cảm, “không thể lấy mắt thường mà xem, miệng thường mà nếm được” (Hoàng Đức Lương). Đến với bài thơ “Thời gian” của Văn Cao, người đọc thêm một lần cảm nhận được sự dồn nén cô đọng của cảm xúc, của tư tưởng qua những vần thơ đầy ám ảnh, hàm súc:
Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn.
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
(1988)
Cảm thức về thời gian, suy tư, cắt nghĩa về thời gian là một trong những chủ đề lớn trong văn học. Từng đã đi về trong thơ Đường nỗi sầu nhân thế mênh mang của Trần Tử Ngang: “Ai người trước đã qua/ Ai người sau chưa tới?/ Ngẫm trời đất vô cùng/ Ngậm ngùi rơi giọt lệ” trong “Đăng U Châu đài ca”, từng đã in dấu ấn một “con mắt thời gian” Xuân Diệu với nỗi băn khoăn: “Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi/ Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời” trong “Vội vàng”, và ngay cả “cánh chuồn trong giông bão”-nữ sĩ Xuân Quỳnh-cũng khắc khoải vì sự trôi chảy của thời gian trong tiếng thở dài thảng thốt: “Cuối trời mây trắng bay/ Lá vàng thưa thớt quá…”.
Tiếp nối mạch suy tưởng về thời gian, bài thơ của Văn Cao được chia thành hai khổ liền mạch, tạo ra một cấu tứ tương phản. Sáu câu thơ đầu là những suy tư của nhà thơ- nhạc sĩ tài danh về tác động khủng khiếp của thời gian với con người, cuộc đời:
Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn.
Thời gian vốn là đại lượng vô hình, vô ảnh, nhưng trong cảm nhận của Văn Cao, thời gian có thể trôi chảy, lọt “qua kẽ tay”. Câu thơ 5 chữ, gợi ra liên tưởng con người với khao khát muốn nắm giữ, cầm nắm được thời gian vĩnh viễn trong lòng bàn tay. Đằng sau khát vọng mãnh liệt ấy là nỗi đau, là sự bất lực của con người trước dòng chảy miên viễn của thời gian.
Khi “thời gian qua kẽ tay”, nó sẽ làm sự sống tàn phai, “làm khô” những chiếc lá xanh tươi giàu nhựa sống ngày nào. Nhưng tác động khủng khiếp của thời gian đâu chỉ dừng lại ở những thứ hữu hình như chiếc lá kia. Thời gian còn làm phai nhạt, làm mờ đi những giá trị vô hình nhưng rất đẹp đẽ, quý giá của đời người, ấy là kỷ niệm:
Kỷ niệm là một trong những ký ức quý giá nhất mà người ta có thể lưu giữ lại trong tâm trí về những người, những vật, những việc đã qua trong đời. Nhờ kỉ niệm, đời sống của con người không bị biến thành hư vô, không trở nên vô nghĩa. Ấy vậy mà dưới tác động của thời gian khắc nghiệt, ngay cả những giá trị tinh thần ấy cũng bị mài mòn, phai nhạt.
Khổ thơ đầu gợi ra ý niệm mang tính triết học bi quan về tác động nghiệt ngã của thời gian với con người, sự sống. Ngỡ như ta sẽ gặp lại “nỗi sầu nhân thế” ngày nào trong thơ ca, nhưng đến khổ thơ tiếp theo, Văn Cao lại cho người đọc thấy có những điều sẽ bất chấp qui luật khắc nghiệt đó của thời gian, đó là “những câu thơ”, “những bài hát” và “đôi mắt em”:
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Điệp từ “riêng”, điệp ngữ “còn xanh” được lặp lại hai lần, như một sự khẳng định mạnh mẽ, thể hiện thái độ bướng bỉnh, thách thức chống lại tác động của thời gian. “Câu thơ”, “bài hát” là hình ảnh ẩn dụ để chỉ những sáng tạo nghệ thuật làm giàu đẹp cho tâm hồn con người. Chỉ có những câu thơ, bài hát ấy là đi cùng năm tháng, “nằm ngoài định luật của sự băng hoại”, “không thừa nhận cái chết”. Nghệ thuật ra đời là một trong những cách thức màu nhiệm để con người cưỡng lại sự khốc liệt của lưỡi hái thời gian.
Cùng với nghệ thuật, con người còn tìm được một thứ “vũ khí” hữu hiệu nữa để chọi lại thời gian, ấy là “đôi mắt em”:
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, là biểu tượng của tình yêu. Tình yêu lại chính là cội nguồn làm nên những điều kì diệu, làm nên sự thăng hoa trong nghệ thuật. “Thế giới không có tình yêu thì mặt trời sẽ tắt” (V.Hugo). Bất chấp tất cả những đắng cay, nghiệt ngã của số phận, của thời gian, con người vẫn sáng tạo được, vì có “đôi mắt em” “như hai giếng nước” trong trẻo, tràn đầy mến thương. Đó là gì nếu không phải là sự bất tử của cái đẹp trước tác động khốc liệt của thời gian?
Thời gian làm khô những chiếc lá đời người nhưng lại làm xanh chiếc lá của thơ ca nhạc họa. Thời gian làm rơi những kỷ niệm trong lòng giếng cạn nhưng không thể làm khô đôi mắt của tình yêu như hai giếng nước ngọt lành. Với những cảm xúc, suy tư “đọng ở bề sâu” như thế, với niềm tin mãnh liệt mà sâu sắc như thế, bài thơ “Thời gian” của Văn Cao sẽ như chiếc lá mãi “còn xanh”, như sự vĩnh hằng, bất tử của Nghệ thuật - Tình yêu và cái đẹp!.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 10
Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao thể hiện sự tinh tế và sâu sắc trong việc chọn lọc ngôn ngữ, tạo nên một không gian ý nghĩa đậm chất nghệ thuật. Nó không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một bức tranh thơ với đường nét và màu sắc tinh tế. Nguyên tắc "lắng ở bề sâu" trong thơ ca được thể hiện thông qua cách Văn Cao sử dụng ngôn ngữ. Thơ của ông không phải là sự dồn nén bình thường mà là sự dồn nén của cảm xúc và tư tưởng. Mỗi từ ngữ được chọn lọc cẩn thận, những hình ảnh mô tả được chạm vào cảm xúc tinh tế của người đọc. Điều này giúp tạo nên một không khí ngập tràn cảm xúc, đặt người đọc vào tâm trạng nghệ sĩ.
Cấu trúc của thơ cũng góp phần làm nổi bật sự "đọng ở bề sâu". Câu thơ ngắn, nhưng chứa đựng những ý tưởng, tình cảm phức tạp. Sự dứt khoát trong lựa chọn từ ngữ và cấu trúc câu thơ giúp tác phẩm trở nên sắc bén và sâu sắc. Bài thơ "Thời gian" không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một cuộc hành trình vào "bề sâu" của thời gian, của cuộc sống. Văn Cao đã tận dụng sức mạnh của ngôn ngữ để mô tả những cảm xúc, những suy nghĩ sâu sắc về thời gian và cuộc sống, làm cho bức tranh thơ trở nên sống động và đầy hấp dẫn.
Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn.
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao là một tác phẩm văn học nổi bật thể hiện sự nhạy bén và tinh tế trong việc khám phá đề tài thời gian, một chủ đề lớn và phức tạp trong văn học thế giới. Nhà thơ đã tận dụng ngôn ngữ và hình ảnh một cách tài tình để tả diễn những cảm xúc sâu sắc và suy tư triệt hạ về thời gian. Bài thơ bắt đầu với sáu câu thơ mở đầu, đặt nền cho bức tranh tư duy của nhà thơ về thời gian. Cảm xúc và tâm trạng của nhà thơ được thể hiện qua hình ảnh của những "đêm dài trắng tinh" và "tháng ngày qua mau nhưng năm tháng". Sự mênh mông và vô tận của thời gian được nhấn mạnh, tạo nên một bối cảnh u tối và thoáng chút huyền bí.
Nhà thơ tiếp tục phát triển suy nghĩ với khổ thơ tiếp theo, nơi ông mô tả một bức tranh khác của thời gian - "thời gian như bóng cô đơn trên đỉnh cây". Hình ảnh này không chỉ mang tính tượng trưng mà còn thể hiện sự hiện hữu của thời gian trong mọi góc cạnh của cuộc sống, thậm chí trong những chi tiết nhỏ nhất. Tác phẩm sử dụng hình ảnh "đêm mưa gió giăng lối" để tạo ra một không gian tĩnh lặng và đồng thời làm nổi bật sự lấp đầy, tràn ngập của thời gian. Thông qua những từ ngữ và hình ảnh này, nhà thơ truyền đạt sự nhức nhối và tận cùng của thời gian đối với cuộc sống con người.
Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn.
Trong bài thơ "Thời gian" của Văn Cao, tác giả tinh tế và sâu sắc miêu tả sự tác động của thời gian đối với con người và giá trị của kỷ niệm. Câu thơ "qua kẽ tay" thể hiện sự trôi chảy không ngừng của thời gian và đồng thời là sự khao khát của con người muốn giữ lại, nắm bắt những khoảnh khắc quý giá. Tác giả với hình ảnh "làm khô những chiếc lá xanh tươi giàu nhựa sống ngày nào" mô tả tác động tàn phá của thời gian lên sự sống, làm mất đi sức sống và tươi mới. Hình ảnh này không chỉ giới hạn ở những vật thể hữu hình mà còn mở rộng ra đến những giá trị tinh thần, như kỷ niệm.
Kỷ niệm là một khía cạnh tinh tế trong bài thơ, là điểm tựa cho con người trước sự biến đổi của thời gian. Tuy nhiên, tác giả cũng không ngần ngại thừa nhận rằng thời gian cũng có thể làm phai nhạt và làm mờ đi những kỷ niệm quý giá. Điều này tạo nên một tầm quan trọng cho việc lưu giữ và trân trọng từng khoảnh khắc, từng kỷ niệm trong cuộc sống. Những khổ thơ đầu tiên thể hiện một cái nhìn bi quan, tiêu cực về thời gian và tác động của nó. Tuy nhiên, sự đảo ngược xuất hiện trong những dòng thơ sau khi tác giả nhấn mạnh đến sức mạnh của "những câu thơ", "những bài hát" và "đôi mắt em". Đây là những yếu tố vô hình, nhưng lại có khả năng vượt lên trên qui luật của thời gian, tạo nên một niềm tin, hy vọng và giữ cho sự sống trở nên ý nghĩa.
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Trong bài thơ "Thời gian" của Văn Cao, tác giả tận dụng những từ ngữ mạnh mẽ và hình ảnh sắc nét để thể hiện thái độ bướng bỉnh, thách thức trước sức mạnh của thời gian. Từ "riêng" xuất hiện như một điểm nhấn, làm nổi bật ý nghĩa của từ "còn xanh". Việc lặp lại điệp ngữ này hai lần như một sự khẳng định mạnh mẽ, thể hiện tâm hồn bất khuất, không chấp nhận sự phai tàn của thời gian. "Còn xanh" ở đây không chỉ là một trạng thái vật lý mà còn là biểu tượng cho sự tươi mới, sức sống mãi mãi.
"Câu thơ" và "bài hát" được sử dụng như những phương tiện nghệ thuật, là những sáng tạo không thể bị thời gian làm ảnh hưởng. Hình ảnh này thể hiện lòng bất ngờ, bất diệt của nghệ thuật trước thời gian. "Không thừa nhận cái chết" là một tuyên bố mạnh mẽ, là sự từ chối chấp nhận sự chấm dứt, và nghệ thuật được xem là một cách đối đầu mạnh mẽ với sự đổ vỡ của thời gian. Tác giả tiếp tục sử dụng hình ảnh "đôi mắt em" như một vũ khí, là một thứ quyền lực có thể đương đầu và chống lại sự chảy chất của thời gian. Đây có thể là biểu tượng cho tình yêu, sự kỷ luật, hay thậm chí là sự khao khát sống và trải nghiệm. "Đôi mắt em" là nguồn động viên và đồng cảm, là sức sống không ngừng chảy và đánh bại thời gian.
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao chứa đựng những yếu tố tư tưởng sâu sắc và triết lý về sự sống và tình yêu. "Đôi mắt em" được thể hiện như một biểu tượng tình yêu và sức sống bất diệt trước thời gian. Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, và trong trường hợp này, chúng được coi là nguồn động viên, tình yêu, và sức sống. "Đôi mắt em" là nguồn động viên mạnh mẽ cho người viết thơ, giúp anh ta đối đầu với thời gian và tạo ra những tác phẩm nghệ thuật vĩ đại.
Tình yêu, như được biểu hiện qua "đôi mắt em," là nguồn động viên mạnh mẽ nhất để vượt qua thách thức của thời gian. Sự mến thương và tình cảm sâu sắc giữa hai người có thể coi là một nguồn động viên lớn, là động lực để sáng tạo và tạo nên những điều kì diệu. Câu "như hai giếng nước" không chỉ là một hình ảnh mà còn là biểu tượng cho sự tươi mới và sức sống không ngừng của tình yêu. Thời gian có thể làm khô héo những chiếc lá đời người và làm rơi những ký ức trong lòng giếng cạn. Tuy nhiên, thời gian không thể làm khô đôi mắt của tình yêu. Điều này thể hiện lòng tin vào sức mạnh vĩnh cửu của tình yêu và nghệ thuật trước sự chấm dứt của thời gian. Bài thơ kết luận bằng hình ảnh của "chiếc lá mãi còn xanh," là biểu tượng cho sự bất tử của nghệ thuật, tình yêu và cái đẹp. Dù thời gian có trôi qua, những giá trị này vẫn giữ được sức sống và tươi mới, tạo nên những điều kì diệu trong cuộc sống.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 11
Văn Cao là một họa sĩ tài năng, những tác phẩm của ông thường đậm chất nghệ thuật, tinh tế và sâu sắc. Ngoài ra, đó còn là một nhà thơ xuất sắc, có nhiều bài thơ nổi tiếng và ý nghĩa. Trong đó, bài thơ "Thời gian" là một trong những tác phẩm nổi bật của ông, thể hiện sự tương tác giữa con người và thời gian.
Bài thơ "Thời gian" của Văn Cao không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là biểu tượng cho tư duy sâu sắc về cuộc sống và thời gian. Văn Cao thường xuyên sử dụng hình ảnh và ngôn ngữ tượng trưng, tạo nên những câu thơ ghi chép về những trăn trở, lo âu và sự bất lực của con người trước sự trôi chảy của thời gian.
“Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước”
Bài thơ "Thời Gian" của nhạc sĩ Văn Cao được sáng tác vào mùa xuân năm 1987, tại thời điểm ông đã trải qua những trải nghiệm đầy màu sắc và giàu kinh nghiệm trong cuộc đời. Dù bài thơ có kích thước ngắn gọn với chỉ 7 câu, 12 dòng và 42 chữ, nhưng bản chất của nó là một tác phẩm triết học sâu sắc, đầy ý nghĩa về nhân sinh và thời gian.
Bài thơ mở đầu bằng câu thoáng qua "Thời gian qua kẽ tay," ngay từ đầu đã khắc họa sự trôi chảy không ngừng, không thể kiểm soát của thời gian. Câu thơ này mang lại cảm giác về sự tàn phai, biến đổi của mọi thứ dưới tác động của thời gian. Tuy nhiên, ngay sau đó, nhà thơ quay ngược lại với sự đầy tớ, tự tin khi tuyên bố "Lá cây còn xanh."
Thành ngữ "qua kẽ tay" là hình ảnh mạnh mẽ, cho thấy sự mất mát, tiêu tan, nhưng câu thơ tiếp theo lại đưa ra hình ảnh "lá cây còn xanh," biểu tượng cho sự sống sót, bền vững. Đây có thể hiểu là một sự phản kháng, một tuyên bố về sức sống và giá trị bất diệt.
"Câu thơ còn mặn, bài hát không già" là những hình ảnh tượng trưng cho nghệ thuật, sáng tạo, và tình yêu. Trong thế giới của Văn Cao, nghệ thuật và tình yêu là những điều không bị thời gian làm mất đi giá trị. Hình ảnh của "đôi mắt em như hai giếng nước" là biểu tượng của tình yêu, và một lần nữa, nó được miêu tả là không chịu tác động của thời gian.
“Thời gian qua kẽ tay”
“Thời gian qua kẽ tay” là một hình ảnh tượng trưng sâu sắc, nhạy bén, đánh bại tại nền triết học và nghệ thuật của nhà thơ Văn Cao. Hình ảnh này không chỉ đơn thuần là miêu tả về sự trôi chảy của thời gian mà còn chứa đựng những ý nghĩa triết học sâu sắc về tính chất phù phiếm, vô hình của thời gian. Hình ảnh "qua kẽ tay" mô tả sự thoáng qua, không thể nắm bắt, không thể giữ lại được thời gian. Đây là biểu hiện của tính chất vô hình, vô hạn, và mong manh của thời gian. "Kẽ tay" ở đây có thể hiểu là một khoảng cách nhỏ nhưng lại đủ lớn để thời gian trôi qua mà không hề bị kiểm soát, một sự chảy trôi mà con người không thể ngăn chặn.
Hình ảnh này tạo ra sự tương phản rõ ràng giữa cái vô hình và cái hữu hình, giữa điều vô hạn và điều hữu hạn. Thời gian, mặc dù vô hình nhưng lại có tác động mạnh mẽ lên thế giới và cuộc sống con người. Hình ảnh "qua kẽ tay" mang lại cảm giác mong manh, nhưng đồng thời cũng đầy chất triết lý về sự không chắc chắn, không dựa dẫm của mọi thứ trong cuộc sống. Ngậm ngùi xa xót của người thi nhân trước sự vô nghĩa của đời người là sự hiểu biết sâu sắc về tính chất phù phiếm và ngắn ngủi của cuộc sống. "Thời gian qua kẽ tay" không chỉ là một miêu tả đơn thuần mà là một cách nhìn nhận sâu sắc về sự tồn tại và hư ảo của thời gian trong cuộc sống con người.
“Trăm năm nào có gì đâu
Chẳng qua một nấm cỏ khâu xanh rì”
Thời gian, như một quà tặng kì diệu của tạo hóa, được nhà thơ Văn Cao mô tả qua bức tranh từ bài thơ "Thời gian". Đây không chỉ là một khía cạnh đẹp đẽ của cuộc sống mà còn là một trải nghiệm không ngừng biến đổi và làm giàu tâm hồn con người. Thế nhưng, trong cái kì diệu đó, thời gian lại là nguyên nhân chính của sự mất mát và biến đổi không ngừng. Nhà thơ thông điệp về sự vô tình, vô cảm của thời gian khi nó đi qua, lấy đi những giá trị quý báu nhất của cuộc sống con người. Thanh xuân, tuổi trẻ, những khoảnh khắc hạnh phúc, những kỷ niệm đáng quý, tất cả đều trở thành những đồ vật "qua kẽ tay", không thể giữ lại. Thời gian, mặc cho sự trân trọng và thương yêu, vẫn tiếp tục chảy đi, không ngừng và không chấp nhận sự kiểm soát của con người.
Nhà thơ chấm dứt sự mơ mộng về việc kiểm soát thời gian và đặt ra những câu hỏi về sự nghiệt ngã, tàn nhẫn của thời gian đối với con người. Sự mất mát và biến đổi không ngừng của những điều quan trọng nhất trong cuộc sống là những biểu hiện của sự tàn bạo của thời gian.
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn"
Bài thơ "Thời gian" của nhà thơ Văn Cao chạm vào đề tài vô cùng sâu sắc về qui luật vận động của thời gian và sự biến đổi của cuộc sống con người. Những câu thơ của ông như một lời nhắc nhở, đưa người đọc suy nghĩ về ý nghĩa của việc trân trọng từng khoảnh khắc hiện tại và ý thức về những gì quý giá trong cuộc sống. Thời gian được mô tả như một lực lượng vô tình, không phân biệt đối xử với mọi thứ trong cuộc sống. Những chiếc lá xanh tươi một ngày nào, dưới tác động của thời gian, cũng sẽ úa màu, mất đi sự tươi mới. Thông điệp này như một cảnh báo về sự phù phiếm của thế giới vật chất và những điều vụng trộm trôi qua trong cuộc sống.
Bài thơ thúc đẩy độc giả nhìn nhận về giá trị của những khoảnh khắc hiện tại và giữ gìn những kỷ niệm đáng quý. Bản thân chúng ta phải hành động, tận dụng mọi giây phút sống để không chỉ tồn tại mà còn là để thực sự sống. Sự hiện hữu của mỗi người trên thế giới này không chỉ là một sự tình cờ, mà là một cơ hội, và chúng ta cần biết trân trọng để tạo nên ý nghĩa cho cuộc sống của mình. Bài thơ gửi gắm thông điệp về sự chấp nhận và nhìn nhận sự vụng trộm của thời gian trong cuộc sống, từ đó khích lệ người đọc tìm kiếm ý nghĩa thực sự, không chỉ đơn thuần là qua cửa sổ những tham vọng và vinh hoa.
“Và đôi mắt em
như hai giếng nước”
Bài thơ "Thời gian" của nhà thơ Văn Cao không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế về ngôn ngữ mà còn là một cảm xúc sâu sắc về thời gian và tình yêu. Câu cuối của bạn chỉ rõ điều quan trọng nhất trong bài thơ - "đôi mắt em." Đây không chỉ là một bức tranh hình ảnh mà còn là một biểu tượng của tình yêu và sự bất tử.
Đôi mắt của người yêu được mô tả như là nơi bắt đầu của mọi tình cảm, là cửa sổ mở ra thế giới tâm hồn, và là điểm xuất phát của mọi thứ đẹp đẽ và trường tồn. Trong ngôn ngữ thơ, đó là nơi tình yêu bắt đầu và cũng là nơi nó được duy trì mãi mãi. Câu thơ "qua kẽ tay" là một biểu tượng tuyệt vời cho sự trôi qua của thời gian. Mặc dù thời gian vẫn luôn trôi đi và không ngừng, nhưng tình yêu thì "nguyên xanh." Điều này làm nổi bật sức mạnh của tình yêu, khả năng của nó để vượt qua thách thức của thời gian và duy trì sự tươi mới và tràn đầy năng lượng.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 12
Văn Cao - một nhạc sĩ lớn của Việt Nam. Ông là tác giả của hai bài hát nổi tiếng là Tiến quân ca và quốc ca, đồng thời cũng là một trong số những gương mặt tiêu biểu, quan trọng nhất của tân nhạc. Không chỉ tài năng trong lĩnh vực âm nhạc, Văn Cao còn được công chúng biết đến với tư cách là một họa sĩ, một nhà thơ với rất nhiều tác phẩm giá trị. Tiêu biểu trong sự nghiệp thơ ca của ông, không thể không nhắc đến bài thơ “Thời gian”, qua những vần thơ mang đầy hàm súc, người đọc dường như đã cảm nhận được rõ nét sự dồn nén cô đọng của tư tưởng, cảm xúc:
“Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước”
Bài thơ Thời gian được nhà văn sáng tác vào mùa xuân năm 1987. Lúc này người thi sĩ Văn Cao đã bỏ lại sau lưng với biết bao trải nghiệm vui buồn khác nhau. Dù tác phẩm chỉ vỏn vẹn có 7 câu, 12 dòng và 42 chữ, nhưng sâu bên trong ẩn chứ tính chất triết luận và những thông điệp giàu ý nghĩa nhân sinh cực kì sâu sắc. Qua đó đã gợi cho tâm hồn người đọc biết bao suy ngẫm về cuộc đời, về con người trong cuộc sống này, mặc cho thời gian vẫn không ngừng chảy trôi:
“Thời gian qua kẽ tay”
“Thời gian qua kẽ tay” là một hình ảnh thơ giàu hàm xúc, gợi liên tưởng tới sự tương phản giữa cái vô hình và cái hữu hình, giữa cái vô hạn và cái hữu hạn. Như một điều tất yếu, sự hiện diện của thời gian trên thế giới này là hư ảo, nó rất mong manh và vô cùng ngắn ngủi vô cùng. Có lẽ vì thế mà người thi nhân khi chứng kiến sự chảy trôi của thời gian không khỏi ngậm ngùi xa xót trước sự vô nghĩa của đời người... Cũng như Văn Cao, Nguyễn Gia Thiều đã từng có cảm nhận đầy chua chát qua tác phẩm Cung oán ngâm khúc nổi tiếng:
“Trăm năm nào có gì đâu
Chẳng qua một nấm cỏ khâu xanh rì”
Thời gian là thứ quà tặng kì diệu mà tạo hóa ban cho con người, và chẳng có một ai nắm giữ được thời gian. Thời gian đi qua lấy đi vô số thứ, thanh xuân, tuổi trẻ, những tháng ngày hạnh phúc, những thứ chúng ta trân trọng và thương yêu nhất… và một khi qua đi sẽ không bao giờ trở lại. Đó là một quy luật tất yếu của thời gian, nhưng cũng là sự nghiệt ngã, tàn nhẫn đối với con người
"Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn"
Theo thời gian những chiếc lá xanh tươi rồi cũng sẽ úa. Những được mất trong cuộc đời rồi cũng phai nhạt theo năm tháng. Có chăng, cái ở lại trong cuộc đời này chỉ là là những hồi ức nhớ hoài về kỷ niệm ngày xưa ấy. Bài thơ đã giúp bạn đọc nhận thức được cái ý nghĩa nhân sinh tưởng như rất bình thường nhưng không phải ai cũng nhận biết được bởi họ vẫn con đang chìm đắm trong quá nhiều tham vọng, vinh hoa của cuộc sống. Bài thơ mang giá trị nhân văn thật sâu sắc, đồng thời cũng gửi gắm tới bạn đọc thông điệp: khi đã nhận thức được qui luật vận động của dòng chay thời gian, con người chúng ta càng nên biết trân quý sự hiện hữu của bản thân trên thế giớ này. Chúng ta phải làm hành động, phải biết tận dụng thời gian một cách triệt để, có ích, để mỗi phút giây hiện hữu trong đời người là những giây phút sống chứ không phải chỉ là tồn tại
“Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước"
Trong dòng chảy của thời gian, mọi sự vật, mọi hiện tượng trên thế giới này đều có thể lụi tàn và tan biến mãi mãi vào hư không. Nhưng tất nhiên có những giá trị sẽ chẳng thể mất mà mãi mãi mà qua hàng nghìn đời nó sẽ vẫn “còn xanh”, đó chính là những giá trị đẹp đẽ được được kết tinh từ những bài hát, vần thơ, và đặc biệt là từ đôi mắt em. Câu kết của tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc một dư âm tha thiết nhưng không hề bi lụy:
“Và đôi mắt em
như hai giếng nước”
… Phải chăng, đôi mắt em chính là nơi mà tình yêu đôi ta bắt đầu và hay đó sẽ là nơi mà tình yêu ta mãi mãi lên ngôi…!
Dẫu sao, theo tháng năm, thời gian vẫn sẽ trôi “qua kẽ tay” nhưng tác phẩm Thời gian của cố thi sĩ Văn Cao vẫn “nguyên xanh” như thủa nào trong lòng mỗi bạn đọc. Sự giản dị, mộc mạc, ẩn chứa hàm súc trong từng câu chữ đã cho thấy sự tinh tế, tài hoa của một thi sĩ thật tài năng.
Phân tích bài thơ Thời gian - mẫu 13
Trong bài thơ "Thời gian" của Văn Cao, hình ảnh về sự đọng ẩn "ở bề sâu" chứa đựng một sự phức tạp và tinh tế, đồng thời làm nổi bật tính ẩn dụ và triết học của tác phẩm.
Một cách hình ảnh phổ biến là sự "đọng ở bề sâu" như một bí mật, một điều gì đó không thể lấy mắt thường mà xem, làm cho người đọc tò mò và muốn khám phá thêm về sâu thẳm của tác phẩm. Điều này có thể tượng trưng cho những cảm xúc, suy nghĩ sâu sắc, không thể diễn đạt hoặc hiểu rõ bằng những từ ngữ thông thường. Tác giả sử dụng hình ảnh này để mô tả tính chất phức tạp và không thể lường trước của thời gian và tình yêu.
Hàm súc trong từng vần thơ thể hiện sự chín muồi của tư tưởng và cảm xúc. Những từ ngữ được chọn cẩn thận, không chỉ mô tả thời gian như một lực lượng vô hình và mạnh mẽ mà còn làm cho người đọc trải nghiệm được cảm giác sâu sắc của tác giả đối với những khía cạnh khó lường của cuộc sống.
Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn.
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Bài thơ của Văn Cao không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc mà còn là một dòng suy tư sâu sắc về thời gian và cuộc sống. Bài thơ được chia thành hai phần, tạo ra một cấu trúc tương phản giữa đầu bài và kết bài, thể hiện sự biến động và không ngừng chuyển động của thời gian. Những dòng thơ đầu tiên phản ánh cảm xúc của nhà thơ trước sức mạnh khủng khiếp của thời gian. Ông đặt ra câu hỏi về ý nghĩa và giá trị của cuộc sống trước thách thức của thời gian. Cảnh báo về sự chấp nhận tình cảnh không thể tránh khỏi, Văn Cao thể hiện lòng đau xót và hoài nghi trước sự thoái chạy của thời gian.
Trong phần thứ hai của bài thơ, nhà thơ miêu tả hình ảnh những chiếc lá cuối cùng của một cây cổ thụ. Hình ảnh này trở thành biểu tượng cho sự cô đơn và đau thương, cũng như sự tàn phá của thời gian đối với sự sống. Mỗi chiếc lá rơi là một cảm xúc, một kí ức và một phần của cuộc đời đều biến mất. Sự lặng lẽ và êm đềm của bài thơ làm tăng thêm vẻ bi thương và nhẹ nhàng của thời gian. Điều đặc biệt ở đây là cách Văn Cao sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh để truyền đạt cảm xúc và ý nghĩa về thời gian. Thông qua những từ ngữ sâu lắng và hình tượng tinh tế, ông đã làm cho độc giả cảm nhận được trực tiếp sự chuyển động của thời gian và tác động của nó đối với cuộc sống con người.
Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
rơi
như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn.
Bài thơ của Văn Cao khắc họa sự tác động đầy bi quan của thời gian đối với cuộc sống con người. Từ câu thơ ngắn "Qua kẽ tay thời gian trôi chảy," nhà thơ đã khéo léo đưa ra hình ảnh của sự trôi chảy không ngừng của thời gian, nhưng đồng thời cũng gợi lên hình ảnh khao khát vô hạn của con người muốn giữ lại, cầm nắm được thời gian trong lòng bàn tay. Dòng thơ tiếp theo với hình ảnh "làm khô chiếc lá xanh tươi giàu nhựa sống ngày nào" nói lên sự tàn phá của thời gian đối với những thứ hữu hình như sự sống và tươi tắn. Sự biến mất của chiếc lá xanh không chỉ là vấn đề về thể chất mà còn đặt ra câu hỏi về ý nghĩa và giá trị của cuộc sống.
Tuy nhiên, bức tranh bi quan không dừng lại ở đây. Nhà thơ Văn Cao đã đưa ra một góc nhìn tích cực khi nhắc đến những giá trị vô hình như "câu thơ," "bài hát," và "đôi mắt em." Những yếu tố này được coi là những điều vô cùng quý giá và không thể bị thời gian mài mòn hay phai nhạt. Câu thơ này như là một tín hiệu lạc quan, ánh sáng lấp lánh giữa bức tranh u tối của thời gian.
Riêng những câu thơ
còn xanh
Riêng những bài hát
còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Trong bài thơ của Văn Cao, từ "riêng" và điệp ngữ "còn xanh" được nhấn mạnh như một biểu hiện của sự bản lĩnh và sự kiêu hãnh, tượng trưng cho tâm hồn không chấp nhận sự biến đổi của thời gian. Sự lặp lại của các từ này như là một lời tuyên bố mạnh mẽ, thể hiện quyết tâm bảo vệ cái "riêng" của mình, không để thời gian xóa nhòa. "Câu thơ" và "bài hát" xuất hiện như những hình ảnh ẩn dụ, đại diện cho nghệ thuật, sức sống tinh thần và sự sáng tạo. Những tác phẩm nghệ thuật này được coi là những yếu tố không chịu ảnh hưởng của thời gian, không tuân theo luật lệ của sự tàn phá, và không thừa nhận sự chấm dứt. Chúng là những "công cụ" mà con người tạo ra để chống lại sự khắc nghiệt của thời gian và giữ cho cái đẹp, ý nghĩa sống mãi mãi.
Hình ảnh "đôi mắt em" càng làm tôn lên ý nghĩa của sự kỳ diệu và vĩ đại trong tình yêu. Đôi mắt này không chỉ là một phần của cơ thể, mà còn đại diện cho trái tim, linh hồn, và sự sống. Sự "xanh" của đôi mắt không chỉ là màu sắc mà còn là biểu tượng của sự tươi mới và sức sống vô tận. Đây là "vũ khí" mà con người sử dụng để bảo vệ cái đẹp và ý nghĩa cuộc sống khỏi sự lão hóa và phai mờ của thời gian.
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Đôi mắt, như cửa sổ tâm hồn, không chỉ là bộ phận của cơ thể mà còn là biểu tượng của tình yêu và sự sống. Trong thơ ca và nghệ thuật, đôi mắt thường được coi là nguồn cảm hứng và làm nên những điều kỳ diệu. Trong bài thơ "Thời Gian" của Văn Cao, đôi mắt được thể hiện như là "vũ khí" mạnh mẽ, có khả năng bảo vệ và giữ cho cái đẹp và ý nghĩa sống mãi mãi trước sự tàn phai của thời gian.
Tình yêu, theo tác giả, là nguồn năng lượng, là động lực để con người vượt qua những khó khăn của số phận và thời gian. Bất chấp những khía cạnh đắng cay và nghiệt ngã của cuộc sống, tình yêu làm cho con người sáng tạo, nâng cao tinh thần, và tạo ra những tác phẩm nghệ thuật thăng hoa. Tình yêu được mô tả như "đôi mắt em," như là "hai giếng nước" trong trẻo và đầy mến thương, tạo nên sự bất tử của cái đẹp trước sự tàn phai của thời gian.
Thời gian, mặc dù có thể làm khô những chiếc lá đời người và rơi những kỷ niệm vào lòng giếng cạn, nhưng không thể làm khô đôi mắt của tình yêu. Bài thơ chứng tỏ rằng những cảm xúc sâu sắc và niềm tin mãnh liệt là những yếu tố không chịu tác động của thời gian, và chúng tạo nên cái đẹp và ý nghĩa bất tử. Bài thơ của Văn Cao là một tuyên ngôn về sức mạnh của nghệ thuật và tình yêu trước sự trôi chảy và khắc nghiệt của thời gian.
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
