Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam hay nhất, giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức cho bài thi sắp tới. Mời các bạn đón xem:

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam

Đề bài: Phân tích tác phẩm Nhà mẹ Lê của Thạch Lam

Dàn ý Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam

A, Mở bài

- Giới thiệu về tác giả

- Khái quát nội dung tác phẩm

B. Thân bài

1. Giới thiệu về nhân vật Bà Lê

- Bác Lê là một người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô.

- Đám con của bác: mười một đứa, mà đứa lớn mới có mười bảy tuổi! Đứa bé nhất hãy còn bế trên tay.

- Mẹ con bác ta ở một căn nhà lá, chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan gãy nát.

2. Hoàn cảnh của gia đình nhà Bà Lê

- Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng không đủ nuôi từng ấy đứa con.

- Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà.

- Mùa rét, khi các ruộng lúa đã gặt rồi, không ai mướn bác làm việc gì

3. Tâm trạng

- Lo lắng

- Bồn chồn

- Cố gắng tìm việc

- Hạnh phúc khi như đứa con của mình ăn no.

⇒ Nhưng mà cũng hoàn cảnh đó bác Lê lại lên cơn mê sảng rồi chết.

C. Kết bài

- Đánh giá chung

- Nêu cảm nhận

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 1

Dưới bàn tay tài hoa của nghệ sĩ văn Thạch Lam, những đoạn văn trở nên như bức tranh tả thực, lột tả một cách chân thực về số phận bi đáng của một người phụ nữ làm mẹ cho đến mười một đứa con nhỏ tuổi. Trong đó, cảm giác đói khổ, sự túng thiếu đặc trưng của xã hội thời kỳ đó được phản ánh rõ ràng. Mặc dù đã phải đối mặt với cảnh nghèo đói, nhưng mẹ Lê vẫn sinh thêm nhiều con, khiến cho cuộc sống của họ trở nên khốn khổ và khổ sở hơn gấp nhiều lần. Hình ảnh của một người phụ nữ với làn da nhăn nheo như trám khô, thân hình nhỏ bé nhưng lại là mẹ của mười một đứa con, đứa lớn nhất chỉ mới mười bảy tuổi và đứa bé nhất vẫn phải được bế trên tay, tất cả đã tái hiện lại cái khốn khổ, nghèo túng đó như thể nó đang tồn tại ngay trong nhà của mẹ Lê.

Sự khốn cùng của xã hội thời đó hình như đã hiện diện toàn bộ trong cuộc sống của gia đình mẹ Lê. Cảm giác đói rét, nghèo túng vốn là điều tất yếu khi có hơn mười con nhỏ trong một ngôi nhà được miêu tả như một "ổ chó", cùng với sự châm biếm khi mô tả mẹ và con cái nhà mẹ Lê như những "chó mẹ và chó con", tất cả đều toát lên sự chua xót, khổ đau đến mức so sánh con người với động vật. Tuy nhiên, mẹ Lê luôn âm thầm chịu đựng mọi gian khổ một mình, không than trách hay than phiền một lời nào. Hình ảnh của mẹ Lê là biểu tượng cho hàng triệu người phụ nữ cùng thời, họ hy sinh tận tụy cho con cái mình, dù đối mặt với bất kỳ khó khăn nào. Sự vĩ đại ấy luôn hiện diện một cách im lặng, một cách kiên nhẫn.

Dù cuộc sống của mẹ Lê đầy thống khổ, nhưng cô luôn giữ lại những phẩm chất tốt đẹp, những phẩm chất của một người mẹ bền bỉ qua thời gian. Cô chấp nhận sự đau khổ, sự đói kém, thậm chí là nuôi con bằng cách tự mình chịu đói, để đảm bảo rằng con cái của mình không phải chịu đau khổ nhiều hơn. Sự cao cả ấy được thể hiện rõ nhất qua việc cô vất vả kiếm sống để nuôi con, dù chỉ là những công việc nhỏ nhặt. Khi đó, mỗi bát cơm đều là niềm vui với con của cô. Tuy nhiên, mùa đông đến, công việc mất đi, chỉ còn lại sự cô đơn và nỗi lo lắng. Những đứa con nhỏ của mẹ Lê phải chịu đói rét cho đến mùa đông năm sau.

Trong xã hội như thế, sự "đông con hơn nhiều của" đã trở thành điều phổ biến, khiến cho hoàn cảnh của mẹ Lê trở nên thường xuyên và cực kỳ khó khăn. Nhìn vào cuộc sống của mẹ Lê, ai cũng không thể không cảm thông và ngẫm nghĩ, rằng nếu cô ít con hơn, có lẽ sẽ giảm đi phần nào gánh nặng. Từ hình ảnh của mẹ Lê, ta thấy cô là một người biết hy sinh, chấp nhận mọi khó khăn vì con cái, thậm chí là chịu đói để bảo vệ con mình khỏi cái lạnh.

Nhìn vào cuộc đời của mẹ Lê, chúng ta nhận ra rằng cần có sự giúp đỡ, sự chia sẻ từ mỗi người để cứu vãn cuộc đời của những người nghèo khổ như họ. Liệu có ai sẵn lòng giúp đỡ, che chở cho mẹ con nhà Lê? Hay cuộc sống của họ sẽ tiếp tục trong khốn khổ và đau khổ? Thạch Lam đã viết những dòng văn nhẹ nhàng, đầy tình cảm về cuộc sống của những người nghèo khổ. Tuy nhiên, đằng sau những dòng văn ấy, có lẽ ông muốn kêu gọi và thức tỉnh lòng nhân ái trong mỗi con người.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 2

Trong thế giới văn học, những cụm từ như "Văn học là nhân học", "Văn là người", dường như đã trở nên quen thuộc với chúng ta. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng cũng đủ sức thuyết phục, bởi giữa con người văn chương và con người thực của cuộc sống hàng ngày, thường tồn tại những khoảng cách không nhỏ. Tuy nhiên, với nhà văn Thạch Lam, những cụm từ đó lại được tái hiện một cách cực kỳ chân thực. Có những nhận xét của nhà thơ Thế Lữ rằng: "Không có một tác phẩm nào của Thạch Lam mà không chứa rất nhiều Thạch Lam trong đó". Những tác phẩm của ông không chỉ nhẹ nhàng mà còn tinh tế, đong đầy tình cảm và tư duy sâu sắc về con người và cuộc sống. Điều này được thể hiện rõ qua nhân vật mẹ Lê trong truyện ngắn "Nhà mẹ Lê".

"Nhà mẹ Lê" là một phần của tập truyện ngắn "Gió lạnh đầu mùa". Tác phẩm này kể về số phận của một gia đình sống ở Đoàn Thôn, nơi trung tâm là mẹ Lê và mười một đứa con của bà. Thông qua câu chuyện, Thạch Lam mô tả cuộc sống của gia đình mẹ Lê từ những ngày hạnh phúc và ấm êm đến những ngày nghèo khó và thiếu thốn. Nhân vật chính, mẹ Lê, được tác giả khắc họa đầy đủ trên nhiều khía cạnh: hoàn cảnh gia đình, ngoại hình, tính cách và số phận.

Mẹ Lê là một nhân vật đặc biệt. Điều đặc biệt là Thạch Lam đã có cái nhìn khác biệt so với các thành viên khác của Tự lực văn đoàn. Ông không chỉ viết về những người thuộc tầng lớp tiểu tư sản, mà còn đưa ngòi bút vào cuộc sống của những lao động bình dân, người dân làm nông. Mẹ Lê xuất thân từ một người phụ nữ nông thôn. Sau khi chồng mất, bà phải đối mặt với việc nuôi dưỡng mười một đứa con, trong đó có đứa lớn nhất mới mười bảy tuổi và đứa bé nhất vẫn còn bế trên tay. Số lượng đứa con nhiều và cuộc sống nghèo khó đã khiến người dân ở Đoàn Thôn phải chú ý đến bà. Sự kết hợp giữa nghèo đói và số lượng con đông đã khiến cuộc sống của mẹ Lê trở nên vất vả hơn bao giờ hết. Những chi tiết này thể hiện sự lạc hậu, khó khăn và hạn chế trong nhận thức của người dân nông thôn vào thời điểm đó. Mẹ Lê không chỉ đối mặt với nghèo đói mà còn phải đối diện với cuộc sống "ngụ cư", một cuộc sống mà không ổn định, phải làm thuê để kiếm sống. Gia tài của bà chỉ là một căn nhà lá, trong nhà chỉ có một chiếc giường nan gãy nát. Hình ảnh của mẹ Lê hiện lên cô độc và vất vả, khiến người đọc không thể không cảm thấy thương xót. Thân phận của một người phụ nữ sao mà đáng thương đến thế, nhỏ nhắn và bạc bẽo đến vậy!

Ngoài ra, ngoại hình của mẹ Lê càng làm nổi bật vẻ khắc khổ của nhân vật này. Mẹ Lê có "ngoại hình chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô." Đó là hình ảnh của một người đã quen lao động, dù thân thể nhỏ bé nhưng lại phải chịu đựng nhiều công việc cực nhọc. Cuộc sống khó khăn cùng với đám con đã khiến cho người phụ nữ "nhăn nheo như một quả trám khô", đen đúa và gầy còm. Hình ảnh này khiến người ta liên tưởng đến câu ca dao truyền thống về sự khổ cực của người phụ nữ:

"Cái cò là cái cò con

Mẹ đi xúc tép, để con ở nhà"

"Nước non lận đận một mình

Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay"

Với hoàn cảnh xuất thân và ngoại hình như vậy, nhân vật mẹ Lê trở thành biểu tượng của những người phụ nữ nghèo lầm lũi, vật lạc bên lề cuộc sống như những bóng tối tăm tối. Không cần phải cầu kỳ, Thạch Lam đã mô tả mẹ Lê với những chi tiết đơn giản nhưng sâu sắc, khiến hiện thực khốc liệt của thời đại đang ẩn dụ dưới bề ngoài bình yên.

Là một nhà văn nhạy cảm, Thạch Lam luôn tìm ra những chiều sâu tiềm ẩn ở con người và vạn vật. Ông đã phát hiện ra những nét đẹp và phẩm chất cao quý ẩn giấu trong những cuộc sống khó khăn như của mẹ Lê và biến chúng thành điểm nhấn trong tác phẩm. Thạch Lam "miêu tả người nghèo mà không muốn độc giả thấy những mảnh rách, những mụn vá trên quần áo của họ" (Lại Nguyên Ân). Chính vì điều đó, "Nhà mẹ Lê" được nhiều người nhận xét là một tác phẩm hiện thực giàu lòng nhân ái được viết bởi một cây bút lãng mạn. Đầu tiên, mẹ Lê là một người mẹ yêu thương gia đình và con cái hết mực, sẵn sàng hi sinh tất cả vì hạnh phúc của những người thân yêu. Giọt nước mắt hạnh phúc vẫn rơi trong những ngày khó khăn vì các con của bà vẫn được ăn no. Hình ảnh của mọi người quây quần bên nồi cơm nấu hấp, trong khi ngoài kia gió lạnh thổi qua mái hiên, thể hiện sự ấm áp, tràn đầy tình thương trong gia đình này. Khung cảnh "Những ngày nắng ấm trong năm, hay những buổi chiều mùa hạ, mẹ con bác Lê cùng nhau ngồi chơi ở trước cửa nhà" là một bức tranh đẹp tựa như vẽ. Những đứa trẻ bị lở đầu do căn bệnh gia truyền từ đời cha ông nên bà phải dùng thảo dược chữa trị cho chúng. Mẹ và con quấn quýt như một đàn gà, tình thương và sự yên bình biết bao. Không chỉ nhà mẹ Lê mà cả không khí của phố cũng trở nên tươi sáng hơn. "các bà mẹ ngồi rủ rỉ với nhau những câu chuyện kín đáo; các trẻ con nô đùa dưới quán chợ, còn các bà già thì ngồi giũ tóc cho chúng và gọt tóc chúng bằng mảnh chai sắc. Thằng cả ngồi đan lại cái lờ. Còn những đứa khác chơi quanh gần đấỵ". Chi tiết "bác yêu thằng Hy hơn cả. Nó là con thứ chín, ốm yếu, xanh xao nhất trong nhà. Bác thường bế nó lên hôn hít, rồi khoe với hàng xóm, nội cả nhà chỉ có nó là giống thầy cháu như đúc. Rồi bác lại ôm con ngồi lặng yên một lát, như để nhớ lại chuyện gì đã lâu lắm." cho thấy tình cảm yêu thương con vô hạn mà mẹ Lê dành cho những đứa con của mình.

Mẹ Lê còn mang trong mình đức tính chăm chỉ, cần cù, sẵn lòng chịu đựng và kiên nhẫn. Dù cuộc sống không dễ dàng, nhưng bà không bao giờ từ bỏ. Từ sáng sớm, dù là mùa nắng hay mùa rét, bà vẫn phải dậy sớm để đi làm thuê cho những người dân trong làng. Khi cả làng trở nên nghèo khó, bà vẫn kiên trì đi khắp nơi xin việc, thậm chí làm việc không công với hy vọng thu được ít nhiều gạo về cho ba đứa con ăn. Mùa rét là nỗi ám ảnh của bà vì cánh đồng chỉ còn lại cây trơ trụi, không ai thuê bà làm việc nữa. Những đứa con nhỏ bé lại càng làm tăng thêm gánh nặng cho bà, khiến bà phải nỗ lực hơn nữa để đảm bảo họ không phải chịu đói. "Mẹ Lê dạy các con: 'nói dối là tốt nhưng phải biết nói dối cho giỏi, không để bị phát hiện ra'", đây không chỉ là lời dạy bảo về mặt giáo dục mà còn phản ánh tinh thần chiến đấu, sự hy vọng và ý chí kiên cường của mẹ Lê trong cuộc sống.

Phẩm chất quan trọng tiếp theo mà Thạch Lam đã tinh tế phát hiện ở nhân vật này là tinh thần lạc quan, ý chí mạnh mẽ giữa những khó khăn của cuộc sống. Dù gặp phải nhiều khó khăn, bà vẫn không bao giờ từ bỏ hy vọng. Dù mọi chuyện đều khó khăn, bà vẫn không bao giờ mất đi sự lạc quan. Thậm chí, trong những khoảnh khắc khó khăn nhất, mẹ Lê vẫn giữ lại ít hy vọng nhỏ nhất: "Trong lòng bà vẫn còn chút hi vọng khi vào nhà ông Bá xin gạo. Ông Bá đã từ chối không cho. Bà nhớ lại những thời khắc sang trọng, ấm cúng trong nhà ông Bá. Những chậu sứ, câu đối vàng sáng chói. Ông Bá giầu có như vậy mà không muốn cho bà và con cái được một bát gạo hay sao?". Mặc dù thất bại, bị đánh đập và bị từ chối, mẹ Lê vẫn không từ bỏ hy vọng vào một ngày mai tươi sáng hơn.

Nhân vật mẹ Lê mang những phẩm chất đáng kính trong văn hóa truyền thống của phụ nữ Việt Nam như tình yêu thương gia đình, lòng nhân hậu, sự cần cù và sự lạc quan. Thạch Lam thực sự là một nhà văn "chăm chút cho cái đẹp".

Tuy có những phẩm chất đáng quý nhưng số phận của nhân vật mẹ Lê lại vô cùng bi thảm. Bóng tối của giặc ngoại xâm và nạn đói hiện lên rất rõ trong tác phẩm, mặc dù tác giả không nhắc đến trực tiếp. Sự thống trị tàn bạo của thực dân phong kiến đã khiến cuộc sống của con người rơi vào bế tắc. Những buổi chợ trở nên vắng vẻ hơn. Phố trở nên trống vắng, không còn tiếng nói chuyện trong sương sớm của những người bán gạo trên đò. Bác Hiền không còn đi bán hàng nữa, bác Đối không còn đi kéo xe và vợ bác Đối không còn đi hát trong quán rượu. Những chi tiết nhỏ nhặt như vậy, dù không quan trọng, cũng cho thấy sự suy tàn và vô vọng của Đoàn Thôn. Và với gia đình ngụ cư của mẹ Lê, điều tồi tệ nhất đã xảy ra. Quá đau lòng khi nhìn thấy đàn con của bà phải chịu đói suốt cả buổi, mẹ Lê lại vá lại manh áo rét, liều lĩnh đi xin gạo lần nữa dù sáng hôm đó cậu Phúc đã đe dọa sẽ thả chó ra cắn. Trên chân bà, máu đỏ tuôn ra. Trong cơn đau đớn, bà vẫn không ngừng lo lắng: "Vậy là tôi sẽ phải làm gì để có thể nuôi sống các con mà không có gạo?" Thương con, thương bản thân, mẹ Lê không kìm được nước mắt.

Tác phẩm kết thúc với một cái kết đầy ám ảnh. Mẹ Lê chết sau một cơn mê sảng. Những đứa con ngồi bên bậc cửa, bất lực và không biết phải làm gì. Người đọc tự hỏi về tương lai của họ khi thiếu vắng người mẹ. Cái chết của mẹ Lê gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc, nỗi đau và sự hối tiếc.

Tinh thần nhân đạo của Thạch Lam được thể hiện một cách đặc biệt và sâu sắc. Những người dân nghèo trong tác phẩm của ông không giống như Chí Phèo, Kế Tư Bền hoặc chị Dậu nhưng vẫn đáng thương đến tận cùng. Thạch Lam hướng tâm hồn của mình đến những số phận bị lãng quên, nhỏ bé, chiêm nghiệm từng chút niềm vui trong cuộc sống đen tối. Hạnh phúc và nỗi đau, nụ cười và nước mắt, ánh sáng và bóng tối đều hội tụ trong tác phẩm của ông. Nhưng dù cuộc sống có khắc nghiệt đến đâu, lòng người vẫn tự hỏi tại sao mẹ Lê lại phải chịu đựng nhiều nỗi đau đến vậy, nhưng không một ai trả lời được. Trong giây phút cuối cùng, mẹ Lê không thể làm gì hơn ngoài việc nhắm mắt lại và buông tay ra. Nhưng cô không phải là người thất bại. Mẹ Lê chiến đấu, cô yêu thương, và cô hy vọng. Đó là tất cả những gì một con người có thể làm.

Nhà văn Thạch Lam không chỉ là nhà văn của câu chuyện về những người nghèo, về cuộc sống đầy khó khăn và đắng cay. Ông còn là nhà văn của niềm tin, của sự sống, của tình thương và hy vọng. Mẹ Lê đã chiến đấu cho cuộc sống của mình, cho tương lai của con cái mình, và dù bà đã ra đi, nhưng những dấu vết của tình thương và hy vọng của bà vẫn tồn tại mãi mãi trong tâm hồn của những người đọc.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 3

Thạch Lam (1910 - 1942) là người đôn hậu và rất đỗi tinh tế. Ông có quan niệm văn chương lành mạnh, tiến bộ và có biệt tài về truyện ngắn. Ông thường viết những truyện không có chuyện, chủ yếu khai thác thế giới nội tâm của nhân vật với những xúc cảm mong manh, mơ hồ trong cuộc sống hàng ngày. Mỗi truyện của Thạch Lam như một bài thơ trữ tình. Một trong những tác phẩm thể hiện sức hấp dẫn trong lối viết văn ấy của Thạch Lam là truyện ngắn Nhà mẹ Lê. Truyện mang những nét đặc sắc nghệ thuật vô cùng phong phú mà chỉ có Thạch Lam mới tạo nên được điều ấy!

Được tạo bởi cốt truyện đơn giản, xoay quanh những ngày tháng xoay sở kiếm ăn nuôi con của mẹ Lê những Thạch Lam vẫn không để cho người đọc vơi đi sự hứng thú cũng như ấn tượng đối với tác phẩm. Xây dựng tình huống truyện đặc sắc- tình huống mẹ Lê đến nhà ông Bá vay tiền để mua gạo nuôi các con nhưng bị gia chủ thả chó dữ cắn, mẹ Lê bị thương nặng cùng với cái kết vô cùng ý nghĩa- nhân vật đã không thể chiến thắng hoàn cảnh, phản ánh hiện thực xã hội đương thời, một xã hội vô nhân đạo không thể cứu con người thì dường như Thạch Làm đã tạo nên một điểm nhấn cũng như một ấn tượng vô cùng sâu sắc trong lòng mỗi người đọc.

Thành công trong việc sử ngôi thứ ba để góp phần vào công cuộc xây dựng nhân vật cho truyện. Thạch Lam đã khắc họa nhân vật thông qua dáng vẻ bên ngoài, hành động, ngôn ngữ, suy nghĩ. Và được khám phá ở số phận, phẩm chất. Nhân vật được đặt trong những tình huống đầy khó khăn, dẫn đến sự lựa chọn.

Có thế nói, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của truyện ngắn đã tác động rất lớn tới việc thể hiện chủ đề tác phẩm một cách sâu sắc. Nó đã phản ánh bức tranh cuộc sống đầy khốn khó của những người dân nghèo nơi phố chợ nghèo trước cách mạng. Từ đó dấy lên niềm đồng cảm xót thương của nhà văn dành cho những mảnh đời bất hạnh. Ca ngợi vẻ đẹp của tình mẫu tử thiêng liêng. Nó vừa phản ánh hiện thực vừa chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc. Và thông quá đó giúp mỗi người đọc thấu hiểu được cuộc sống của nhân dân ta trong một thời kì đầy khó khăn trước cách mạng đồng thời khơi dậy những tình mẫu tử thiêng liêng. Và hơn cả là thể hiện được những suy nghĩ, cảm nhận của người viết về tác phẩm.

"Thạch Lam pha trộn chất bi đát cùng với chất thơ thành một thể tuyệt vọng mới, âu yếm trùm lên những thân phận không còn là phận người trước khi trở nên thây người. Cả truyện ngắn là một liều lượng pha trộn tuyệt vời đói khát với no đủ, yêu thương với ác nghiệt, hy vọng với tuyệt vọng qua những hình ảnh đẹp rướm máu, cái chết của mẹ Lê âm thầm dẫn đến những cái chết của mười một đứa con, tuy không nói ra, lại càng làm cho chúng ta cảm thấy bàn tay của tử thần sờ trán mỗi đứa nhỏ mỗi lúc một gần trong từng tích tắc còn lại." (Thụy Khuê). Thạch Lam với cái nhìn nhân đạo đã mang đến cho người đọc những day dứt khôn nguôi về một số phận, những cuộc đời. Những cuộc đời cứ chìm dần và mất hút vào trong bóng tối, không có tương lai, không một hi vọng.Thạch Lam đã lặng lẽ âm thầm phản ánh đời sống khó khăn của con người với cái nhìn đôn hậu và đầy thương cảm, nhà văn đã nâng niu từng vẻ đẹp đời thường giản dị với tình cảm của một con người trân trọng và yêu mến những giá trị của cuộc sống. Những điều đó không chỉ làm nên một dấu ấn đẹp trên văn đàn mà còn tạo nên sức sống lâu bền trong văn Thạch Lam.

Không thể không công nhận tài năng của ông. Và hơn cả, là không thể không khẳng định Nhà mẹ Lê của Thạch Lam là một truyện ngắn được viết nên với những nét đặc sắc nghệ thuật vô cùng ấn tượng. Để lại trong tôi những xúc cảm vô cùng sâu sắc - gợi lên tấm lòng thương cảm, tình yêu thương trong cuộc sống cùng với vẻ đẹp của tình mẫu tử.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 4

Tác phẩm “Nhà mẹ Lê” của nhà văn Thạch Lam được xem là một trong những tác phẩm văn học hay và ý nghĩa nhất của văn học Việt Nam. Tác phẩm đã mang đến cho độc giả một cái nhìn sâu sắc về những tình cảm gia đình và giá trị con người. Trong bài văn này, chúng ta sẽ phân tích và đánh giá chủ đề và nhân vật trong tác phẩm “Nhà mẹ Lê”.

Chủ đề của tác phẩm là tình mẹ con. Tác giả đã khéo léo miêu tả những tình cảm đầy sâu sắc giữa mẹ và con trong gia đình Lê. Ông đã cho thấy sự hy sinh và tình yêu vô bờ bến của người mẹ đối với con trai mình, mặc cho con trai đã làm những điều không đúng đắn trong cuộc đời. Tình mẹ con được thể hiện rõ nét qua những hình ảnh đẹp như khi mẹ Lê dành tình yêu thương cho đứa con nuôi của mình, hay khi cô trò chuyện với con trai về những khó khăn trong cuộc sống.

Nhân vật chính trong tác phẩm là bà Lê, một người mẹ hiền lành và tốt bụng. Bà là người đã hy sinh tất cả cho gia đình và đứa con trai bất hạnh của mình. Nhân vật bà Lê đã được miêu tả rất chi tiết và sâu sắc, từ những nét mặt đầy tình yêu thương đến những hành động của bà, đều được tác giả miêu tả rất đặc sắc. Bà Lê đại diện cho tình mẹ con, tình yêu và hy sinh cho con cái, và đó cũng chính là thông điệp chính của tác phẩm.

Bên cạnh đó, tác phẩm còn thể hiện sự tôn trọng đối với giá trị con người. Tác giả đã cho thấy sự chân thành và lòng trắc ẩn của nhân vật chính khi đối xử với những người xung quanh, dù là con nuôi hay những người bạn. Tác phẩm còn cho thấy sự tình cảm của những người con khi bảo vệ, giúp đỡ cho mẹ trong những lúc khó khăn.
Điểm nổi bật khác của tác phẩm là nhân vật chính - bà Lê, một người mẹ đơn thân với hai đứa con, sống với niềm đam mê với những giá trị truyền thống và những ý tưởng độc lập của mình. Bà Lê là một nhân vật mạnh mẽ và đáng nể, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhưng bà vẫn luôn lạc quan, kiên trì và tận tụy trong cách sống của mình. Bà Lê đại diện cho một phần của xã hội Việt Nam những năm 1940, khi đất nước đang chịu sự chi phối của Pháp. Nhân vật này cũng đại diện cho phong trào độc lập Việt Nam, với tư cách là một người yêu nước và lạc quan về tương lai của đất nước.

Tuy nhiên, cũng có những điểm yếu trong tác phẩm này. Một trong những điểm đó là cách thể hiện của tác giả không thực sự tốt, khiến câu chuyện trở nên khá khó hiểu và có phần rời rạc. Điều này có thể khiến cho độc giả cảm thấy khó khăn trong việc tiếp cận với tác phẩm, đặc biệt là đối với những người mới bắt đầu đọc tác phẩm của Thạch Lam.

Tổng kết lại, “Nhà mẹ Lê” là một tác phẩm văn học đặc sắc về cuộc sống của người dân Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX. Tác phẩm đã thể hiện một cách tốt những giá trị truyền thống, độc lập và tình yêu quê hương của người Việt, qua câu chuyện về bà Lê và gia đình của bà. Mặc dù tác phẩm có một số điểm yếu, nhưng vẫn đáng để đọc và tìm hiểu, đặc biệt là đối với những người yêu văn học Việt Nam.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 5

Tác phẩm Nhà mẹ Lê là câu chuyện về cuộc đời những người dân ngụ cư mà nhân vật chính là mẹ Lê cùng mười một đứa con.

Họ sống nghèo khổ trong một căn nhà chật hẹp và tồi tàn. Bà mẹ phải làm lụng vất vả nhưng vẫn không đủ nuôi các con. Những ngày cực nhọc nhất của những người nông dân lại là những ngày vui sướng của bà mẹ nghèo khổ ấy vì lúc đó mới có người mướn làm. Những buổi tối cả nhà mẹ Lê xúm xít quanh nồi cơm bốc khói là những ngày hạnh phúc nhất. Nhưng những ngày như thế không nhiều. Mùa đông đến, ngoài đồng chỉ còn trơ cuống rạ, ao hồ không còn tôm tép để bắt, nguồn thức ăn của gia đình mẹ Lê không còn. Nhà mẹ Lê vốn nghèo khổ giờ càng túng quẫn hơn. Đàn con đói rét, không cầm lòng nổi trước cảnh tượng đó mẹ Lê một lần nữa tìm đến nhà ông Bá giàu có trong làng để vay gạo. Gạo vay không được, mẹ Lê còn bị ông Bá thả chó ra cắn. Được một người quen đưa về với vết thương máu chảy ròng ròng, mẹ Lê lên cơn sốt nặng. Trong lúc mê man, người mẹ tội nghiệp ấy nhớ lại quãng đời bất hạnh và khốn khổ của mình. Kết thúc câu chuyện là cảnh mẹ Lê từ giã cõi đời để lại mười một đứa con bơ vơ, không nơi nương tựa, không biết đi đâu về đâu.

Cái khổ của nhà mẹ Lê là cái khổ của cảnh đời đông con, túng quẫn. Nếu ít con hơn, có lẽ mẹ Lê sẽ có thể được bớt lo, bớt khổ phần nào. Cảnh gia đình đông con của nhà mẹ Lê không phải là hiểm trong xã hội ấy. Đông con là một áp lực, là một gánh nặng đè lên vai bất kì người phụ nữ nào, gia đình nào trong xã hội ấy.

Thạch Lam dường như đã hóa thân vào nhân vật để cảm nhận những nỗi đắng cay trong cuộc đời của họ. Ta thấy cái nhìn độ lượng, thương cảm của nhà văn khi miêu tả căn nhà tồi tàn của mẹ Lê "chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan đã gẫy nát", mùa rét phải rải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm và tác giả so sánh cảnh tượng đó "trông như một ổ chó, chó mẹ và chó con lúc nhúc". Để đặc tả sự nghèo khổ của nhà mẹ Lê, tác giả cho ta thấy "cách kiếm ăn' khổ cực và bấp bênh của bà mẹ này:" Từ buổi sáng tinh sương mùa nực cũng như mùa rét bác ta phải trở dậy đi làm mướn cho những người có ruộng trong làng ". Ấy vậy mà đó là những ngày sung sướng nhất vì khi ấy còn có người mướn bác làm việc. Những con người sống với nghề nghiệp bấp bênh ấy trở nên tội nghiệp hơn khi những ngày mùa qua đi, cánh đồng chỉ còn trơ cuống rạ. Những khó khăn ấy không chỉ đến với riêng mẹ Lê mà với tất cả những người dân trong xóm ngụ cư nghèo khổ ấy. Đặc tả một khung cảnh đói khổ và buồn bã, tác phẩm dường như báo hiệu cho chúng ta thảm cảnh Ất Dậu.

Đói rét, nghèo khổ nhưng với Thạch Lam những con người trong" nhà mẹ Lê "trước bờ vực thẳm của cuộc đời không bị tha hóa, biến dạng. Giữa cái giá lạnh của cuộc sống họ" lặng lẽ, âm thầm chịu khổ một mình, không than thở với láng giềng hàng xóm bởi vì ai nấy đều biết cũng nghèo khốn như nhau ". Đây là một đặc điểm của các nhân vật trong sáng tác của Thạch Lam. Nhà văn luôn" chắt chiu cái đẹp "ấy tạo ra một thế giới nhân vật mà ở đó luôn âm thầm, lặng lẽ chịu đựng và hi sinh (Tâm trong" cô hàng xén ", Liên trong" một đời người "). Những con người ấy không dám thổ lộ nỗi khổ của mình phải chăng sợ làm tổn thương người khác? Họ âm thầm đồng cảm với nhau, lặng lẽ chia sẻ cùng nhau mà không có một phản ứng mạnh mẽ, một phản kháng quyết liệt nào về hiện thực tối tăm bao quanh mình.

Nhân vật trong" nhà mẹ Lê "sống trọn vẹn với niềm vui và cả những nỗi buồn. Những con người ấy thiếu thốn về vật chất nhưng không thiếu thốn về tinh thần. Họ không cô đơn trong cuộc sống cũng không cô độc trong cuộc đời bởi họ luôn mang trong tâm hồn mình tình người ấm áp. Tình người đẹp đẽ ấy phải chăng xuất phát từ tấm lòng bao la của nhà văn dành cho những kiếp người nhỏ bé? Thạch Lam đã đưa họ đến gần nhau để những con người ấy không chỉ thấu hiểu mà còn chia sẻ và giúp đỡ nhau. Mẹ Lê khi bị chó nhà giàu cắn được đưa về nhà trong cơn đau vẫn xúc động nói" may gặp bác Đối, chứ không biết bao giờ mới lê về được đến nhà "và khi người mẹ ấy chết đi chính những người nghèo khổ ấy đã" mua cho bác một cỗ ván mọt, rồi đưa giúp bác ra cánh đồng, chôn vào bãi tha ma nhỏ đầu làng ". Họ quay trở về ái ngại và xót xa cho những đứa con tội nghiệp của người mẹ xấu số. Tác phẩm vì thế được bao trùm bởi tình yêu thương. Đó không chỉ là tình thương của những con người cùng cảnh ngộ trong truyện mà còn là tình thương của độc giả dành cho nhân vật và của chính nhà văn với" đứa con tinh thần ".

" Nhà mẹ Lê' vừa mang yếu tố hiện thực vừa được khoác lên mình màu sắc lãng mạn . Thạch Lam không chỉ cảm thông mà còn trân trọng nhân vật của mình. Sự trân trọng ấy được biểu hiện từ cách gọi tên các nhân vật. Nhà văn không gọi nhân vật của mình là "thị", "y", "hắn" như Nguyễn Công Hoan, Nam Cao.. mà gọi một cách trân trọng, trìu mến "mẹ Lê", "mẹ Đối", "mẹ Hiền". Xuyên suốt tác phẩm mẹ Lê được gọi là "bác". Nó giống như đây là một câu chuyện kể về một người thân quen cùng một hoàn cảnh, cùng một tầng lớp trong xã hội.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 6

Thạch Lam nổi tiếng với những tác phẩm ngắn nhẹ nhàng, tinh tế, tràn đầy chất thơ như “Dưới bóng hoàng lan”, “Hai đứa trẻ”, “Gió lạnh đầu mùa”,... Tuy nhiên, “Nhà mẹ Lê” lại là tác phẩm phản ánh hiện thực xã hội đầy bất công vào thời điểm đó. Với phong cách viết nhẹ nhàng, giàu cảm xúc, Thạch Lam đã khắc sâu vào lòng độc giả sự thương cảm và cái nhìn trân trọng đối với bác Lê - người phụ nữ tảo tần, yêu thương con cái.

Trong những dòng văn mở đầu, tác giả miêu tả hoàn cảnh gia đình mẹ Lê sống trong khu phố chợ nghèo nàn, nơi có “bảy tám gia đình nghèo khổ”, bị gọi khinh bỉ là “những kẻ ngụ cư”. Gia đình mẹ có đến mười một đứa con, tất cả sống trong “một căn nhà lá”, “rộng độ bằng hai chiếc chiếu”, và chỉ có “một chiếc giường nan gãy nát”. Tác giả so sánh nơi ở của họ với ổ chó có “chó mẹ và chó con lúc nhúc”. Từ đó, ta nhận ra rằng gia đình mẹ Lê thuộc tầng lớp thấp kém trong xã hội, bị mọi người ruồng rẫy, thậm chí không được coi là con người. Vị trí của họ phản ánh sự phân chia giai cấp bất công trong xã hội lúc bấy giờ. Dù bác Lê vất vả thức khuya dậy sớm, cũng chỉ kiếm được mấy bát gạo và đồng xu để nuôi lũ con đói. Đến mùa rét, cả nhà phải nhịn đói, mấy đứa trẻ “khóc lả đi mà không có cái ăn”, “Dưới manh áo rách, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét như thịt con trâu chết”. Trong hoàn cảnh nghèo khổ, bác Lê và các con vẫn giữ được tình yêu thương và sự gắn bó. Những đêm lạnh, “mẹ con ngồi chung quanh nồi cơm bốc hơi, trong khi bên ngoài gió lạnh rít qua mái tranh”. Những ngày nắng ấm, “mẹ con bác Lê cùng nhau ngồi chơi trước cửa nhà”. Dù cuộc sống còn nhiều thiếu thốn, nhưng nhờ những giây phút ấm áp quý giá, họ vẫn giữ được tinh thần lạc quan, hướng tới tương lai.

Bác Lê, người mẹ của mười một đứa con, là trụ cột trong gia đình. Bác được mô tả là “người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô”. Qua những nét phác họa ngoại hình, ta thấy rõ hình ảnh điển hình của người lao động làm công việc chân tay vất vả. Hàng ngày, bác dậy sớm để làm mướn cho những người cần lao. Dù ngày nắng hay mưa, bác luôn chăm chỉ, tần tảo để nuôi con. Tình mẫu tử trong “Nhà mẹ Lê” được thể hiện qua những chi tiết như khi có thức ăn cho con, bác Lê cảm thấy “sung sướng”, và luôn quý con. Bác không ngần ngại bất chấp nguy hiểm để xin gạo cho con. Trong những giây phút cuối đời, hình ảnh con cái vẫn hiện hữu trong tâm trí bác. Tình yêu thương của bác dành cho đàn con là vô bờ, nhưng trước thực tại khó khăn, bác chỉ có thể ôm con vào lòng để sưởi ấm. Cuối cùng, bác Lê đã mất mạng khi đi xin gạo cho con, điều này thể hiện số phận bi thảm của những người nông dân nghèo: họ gặp khó khăn, nghèo đói và phải đối mặt với bất hạnh.

“Nhà mẹ Lê” là câu chuyện về người mẹ nghèo khổ cùng mười một đứa con đói khát. Qua việc sử dụng ngôi kể thứ ba đầy khái quát và chân thực, bức tranh xã hội mà nhà văn vẽ nên không kém phần sắc sảo so với các tác phẩm hiện thực phê phán. Cái chết của bác Lê không chỉ là nỗi bất hạnh của đàn con thơ, mà còn phản ánh thực tế tàn nhẫn đã đè bẹp những con người lương thiện. Tuy nhiên, cái chết cũng là một sự giải thoát cho kiếp sống đầy khổ ải. Với lời văn nhẹ nhàng, ấm áp, tinh tế, giàu cảm xúc và ngôn ngữ gần gũi, nhà văn đã ca ngợi bác Lê - người phụ nữ Việt Nam chăm chỉ, yêu thương con cái, và khắc họa tình mẫu tử, tình cảm gia đình gắn bó trong hoàn cảnh nghèo khó, đầy rối ren.

Trong tác phẩm của Thạch Lam, những cảnh vật và con người được khắc họa bằng những nét vẽ đơn giản nhưng chân thực. Chính vì vậy, văn của ông không mạnh mẽ hay khắc khoải như của Nam Cao, Ngô Tất Tố hay Kim Lân, mà lại giữ được sự nhẹ nhàng, hòa nhã, đi sâu vào lòng trắc ẩn của biết bao thế hệ độc giả sau này.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 7

“Nhà mẹ Lê” là một tác phẩm không chỉ phản ánh hiện thực khắc nghiệt mà còn mang đậm tính nhân đạo của Thạch Lam. Trong câu chuyện này, không có những người anh hùng cứu giúp hay một kết cục viên mãn nào, nhưng khi đọc, người ta vẫn cảm nhận được rằng trên thế gian này, lòng người vẫn còn tồn tại, dù ở trong những tình huống bi thảm nhất.

Nhân vật bác Lê hiện lên như một biểu tượng của sự chịu đựng và hy sinh. Bác là một người phụ nữ nghèo khổ, sống một mình với mười một đứa con, trong khi cuộc sống của họ không ngừng bị đe dọa bởi cái đói. Dẫu khốn khó, bác Lê vẫn kiên trì nuôi dưỡng con cái, không bỏ rơi chúng trong những ngày tháng đói kém. Cuộc đời bác là một chuỗi những lao động vất vả, và cuối cùng, cái chết đến với bác cũng vì nỗi đói khát phải đi xin cơm. Thạch Lam đã khéo léo khắc họa hình ảnh những đứa con và cuộc sống hàng ngày của gia đình bác thật sống động và chân thật. Đặc biệt, những ký ức đẹp đẽ về những bữa ăn no, dù chỉ là những khoảnh khắc hiếm hoi, lại trở thành điểm nhấn trong bức tranh tăm tối, thể hiện sức sống mãnh liệt và khả năng tìm niềm vui ngay cả trong khó khăn.

Gia cảnh khó khăn của mẹ Lê không phải là chuyện hiếm gặp trong xã hội đương thời. Thạch Lam đã miêu tả một cách đầy xúc cảm và chân thực về hoàn cảnh ấy, gửi gắm thông điệp về những thử thách trong cuộc sống, nhưng đồng thời cũng tôn vinh tinh thần kiên cường và lòng hy vọng của con người. Việc miêu tả nhân vật mẹ Lê không chỉ là để thể hiện sự đau khổ mà còn để nhấn mạnh sự đoàn kết và tinh thần giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng.

Lòng nhân đạo của Thạch Lam được thể hiện rõ nét qua hai chi tiết quan trọng trong truyện. Đầu tiên, đó là lòng người hướng thiện. Mặc dù sống trong cảnh nghèo khó, bác Lê vẫn không từ bỏ những đứa con của mình. Trong những ngày tháng tăm tối, bà vẫn luôn giữ được nụ cười, kiếm từng miếng ăn cho con. Điều này cho thấy con người không bị tha hóa bởi đói nghèo hay đau khổ, mà vẫn giữ được bản tính lương thiện. Thứ hai, khi bác mất, những người hàng xóm, dù không phải ruột rà máu mủ, vẫn sẵn sàng giúp đỡ. Hành động góp tiền mua một cái ván gỗ cho bác đã thể hiện rõ nét lòng người, cho thấy bản tính con người chưa bao giờ mất đi, dù trong hoàn cảnh khó khăn.

Thạch Lam có cách kể chuyện thật khác biệt so với các tác giả cùng thời. Truyện của ông vừa phơi bày hiện thực phũ phàng, vừa mang theo một tinh thần nhân đạo sâu sắc, thể hiện tình người trong từng câu chữ. Qua đó, tác phẩm không chỉ dừng lại ở việc mô tả nỗi khổ của nhân vật mà còn truyền tải thông điệp về tình yêu thương, sự sẻ chia và sức mạnh của con người trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 8

Tác phẩm “Nhà mẹ Lê” của nhà văn Thạch Lam là một trong những tác phẩm văn học nổi tiếng của Việt Nam. Tác phẩm này đã được đưa vào chương trình giáo dục ở nhiều trường học và được đánh giá cao về giá trị văn học và nhân văn.

Tác phẩm kể về cuộc đời của bà Lê, một người phụ nữ đã trải qua nhiều khó khăn trong cuộc sống. Bà Lê là một người mẹ đơn thân, nuôi dạy hai con trai một cách cực khổ. Bà đã phải làm việc vất vả để kiếm sống cho gia đình và đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Tác phẩm “Nhà mẹ Lê” là một tác phẩm văn học có giá trị nhân văn cao. Tác giả đã phác họa một hình ảnh rất chân thật về cuộc sống của người dân nghèo trong xã hội Việt Nam. Tác phẩm đã cho thấy sự khó khăn, đau khổ và nỗi cơ cực của những người phụ nữ đơn thân trong xã hội.

Nhân vật chính trong tác phẩm là bà Lê, một người mẹ đơn thân với tình yêu thương và sự hy sinh vô bờ bến cho con cái. Bà đã phải đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc sống nhưng vẫn luôn cố gắng để nuôi dạy con cái một cách tốt nhất. Bà Lê là một hình ảnh của sự kiên trì, sự hy sinh và tình mẫu tử.

Tác phẩm “Nhà mẹ Lê” cũng phản ánh một số vấn đề xã hội như đạo đức, tình cảm gia đình và sự chia sẻ. Tác giả đã cho thấy rằng, trong cuộc sống, không phải tiền bạc hay danh vọng là quan trọng nhất mà là tình cảm, lòng trắc ẩn và sự chia sẻ.

Tóm lại, tác phẩm “Nhà mẹ Lê” của Thạch Lam là một tác phẩm văn học có giá trị nhân văn cao. Tác phẩm đã phản ánh rất chân thật về cuộc sống của người dân nghèo trong xã hội Việt Nam và cho thấy sự kiên trì, sự hy sinh và tình mẫu tử của nhân vật chính. Tác phẩm này cũng phản ánh một số vấn đề xã hội như đạo đức, tình cảm gia đình và sự chia sẻ.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 9

“Nhà mẹ Lê” là tác phẩm văn học đặc biệt của tác giả Thạch Lam, kể về câu chuyện của một gia đình nghèo ở thành phố Hồ Chí Minh. Nhân vật chính trong truyện là bà Lê, một người mẹ đáng kính và nhân hậu, cùng với con gái nhỏ của mình là Năm.

Tác phẩm này không chỉ mang đến cho người đọc một câu chuyện cảm động mà còn phản ánh sự hi sinh vô tư của một người mẹ để nuôi dưỡng con cái trong hoàn cảnh khó khăn. Bà Lê không chỉ là người hỗ trợ cho con mình mà còn giúp đỡ những người lân cận của mình và các em nhỏ trong xóm.

Một trong những đặc điểm đáng kinh ngạc của “Nhà mẹ Lê” là việc Thạch Lam đã tạo ra một thế giới sống động thông qua mô tả chi tiết về mọi khoảnh khắc trong cuộc sống của bà Lê và con gái Năm. Thông qua tác phẩm, người đọc có thể nhìn thấy những căn phòng nhỏ hẹp, đầy đủ những lời thoại vui vẻ và trò chuyện của bà Lê với những người hàng xóm và con gái Năm. Tất cả những chi tiết này đã khiến tác phẩm trở nên sống động và chân thực.

Tuy nhiên, mặc dù tác phẩm đã tạo nên một cuốn sách rất đáng đọc, nhưng không phải ai cũng hài lòng về việc Thạch Lam chỉ tập trung vào một gia đình nghèo khó. Một số người cho rằng, tác giả đã vô tình hoặc cố ý lược bỏ từ những suy nghĩ và tâm tư của những người thuộc tầng lớp giàu có, quan trọng trong xã hội hiện đại.

Nếu so sánh “Nhà mẹ Lê” với những tác phẩm cùng thời kỳ của Thạch Lam, chúng ta có thể thấy rõ sự khác biệt. Những tác phẩm khác của tác giả tập trung vào các nhân vật gia đình đã thành công trong cuộc sống, những người có thể tự nuôi dạy con cái và cải thiện đời sống của mình. Trong khi đó, “Nhà mẹ Lê” lại là câu chuyện về một gia đình nghèo khó, không có gì ngoài tình yêu và sự hi sinh.

Trong kết luận, "Nhà mẹ Lê" là một tác phẩm văn học mang tính cảm động cao và thể hiện được bản chất của con người. Tuy nhiên, có thể nhận thấy rằng tác giả đã không đưa ra những khía cạnh khác trong xã hội, mặc dù điều này không hoàn toàn xấu xa. Bất kỳ ai cũng có thể đọc tác phẩm này và cảm thấy rằng họ đã được đưa vào những khoảng khắc đáng nhớ của một gia đình nghèo và qua đó cảm nhận được giá trị của tình mẫu tử.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 10

Dưới ngòi bút tài hoa của Thạch Lam, đoạn trích trong tác phẩm "Nhà mẹ Lê" không chỉ đơn thuần là một bức tranh hiện thực mà còn là một tác phẩm nghệ thuật mang tính nhân đạo sâu sắc, lột tả chân thực số phận đáng thương của người mẹ với mười một đứa con nheo nhóc.

Cái đói, sự túng quẫn đặc trưng của xã hội thời bấy giờ được thể hiện một cách rõ nét qua hoàn cảnh sống của mẹ Lê. Trong khi đã nghèo khổ, lại còn phải gánh vác nuôi nhiều con, cuộc sống của mẹ Lê trở nên khốn khó gấp bội. Hình ảnh người đàn bà với làn da nhăn nheo như quả trám khô, thân hình thấp bé khắc khổ, nhưng lại là mẹ của mười một đứa trẻ - đứa lớn nhất mới mười bảy, đứa bé nhất còn đang được bế trên tay - chính là minh chứng sống động cho sự bần cùng của xã hội. Cái đói rét, nghèo khổ như một cái bóng luôn đeo bám, khi trong căn nhà chật chội như một “ổ chó”, những người mẹ con lại bị so sánh với những “chó mẹ và chó con”, từ đó toát lên sự chua xót, khổ cực đến nỗi con người và động vật bị đặt trong cùng một khung cảnh tủi nhục.

Dù trong hoàn cảnh ngặt nghèo, mẹ Lê vẫn âm thầm chịu đựng, lam lũ mà không một lời than thở hay trách móc. Hình ảnh của mẹ Lê không chỉ đại diện cho một người phụ nữ đơn lẻ mà là biểu tượng cho hàng triệu bà mẹ khác trong xã hội, những người dẫu có khổ đến mấy cũng không bao giờ bỏ con, vẫn kiên trì chịu đựng đói rét, cam chịu tất cả mọi khổ đau để nuôi con. Sự vĩ đại của họ nằm trong những hành động âm thầm, lặng lẽ, dẫu biết rằng cuộc sống luôn đầy rẫy khó khăn. Cái đẹp trong tâm hồn người mẹ không chỉ nằm ở sự hy sinh, mà còn ở niềm khao khát mang lại cho con một cuộc sống tốt đẹp hơn, thà rằng mình phải chịu đói, chịu rét để con cái không phải trải qua nỗi khổ tương tự.

Mỗi khi có việc làm, mẹ Lê lại cảm thấy hạnh phúc; niềm vui của bà không chỉ là những bát cơm no bụng mà còn là sự hy vọng cho những đứa con. Thế nhưng, nỗi lo âu luôn thường trực, khi mùa đông đến, việc làm cũng ngừng lại, cả gia đình lại rơi vào cảnh đói kém. Những đứa con của mẹ, với cơ thể gầy guộc, oằn mình chịu đói, chỉ còn biết mong chờ vào mùa màng. Chính cái khổ của mẹ Lê không chỉ đến từ hoàn cảnh mà còn từ việc phải nuôi dưỡng quá nhiều con, và qua đó, ta nhận ra gánh nặng của một người mẹ trong xã hội luôn đặt nặng quan niệm "đông con hơn nhiều của".

Qua hình ảnh của mẹ Lê, ta nhận ra bài học sâu sắc về tình yêu thương và sự hy sinh. Dù có thể người ta sẽ bảo rằng “đẻ nhiều thì chịu khổ”, nhưng cái tình cảm thiêng liêng mà mẹ dành cho các con lại khiến cho người đọc không thể không cảm thông. Mẹ Lê là hình ảnh của người phụ nữ dũng cảm, một tấm gương sáng cho những ai đang sống trong khổ cực mà vẫn biết vươn lên. Thạch Lam, qua những dòng văn nhẹ nhàng, đã khắc họa một bức tranh đầy bi thương nhưng cũng rất đỗi nhân văn về những số phận bất hạnh.

Từ đây, chúng ta tự hỏi liệu có ai sẽ giang tay cứu vớt những mảnh đời như mẹ Lê? Hay liệu rằng cuộc sống của họ sẽ mãi mãi chìm trong vòng lặp khổ đau ấy? Thạch Lam không chỉ muốn kể một câu chuyện, mà còn khơi gợi trong mỗi người chúng ta lòng trắc ẩn, để nhận thức được giá trị của tình người trong cuộc sống đầy thử thách này.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 11

Trong văn học, các khái niệm như 'Văn học là nhân học' và 'Văn là người' đã trở nên quen thuộc. Nhưng không phải lúc nào chúng cũng đầy thuyết phục, vì giữa con người văn chương và thực tế cuộc sống thường có khoảng cách lớn. Với Thạch Lam, những khái niệm này được phản ánh chân thực. Nhà thơ Thế Lữ nhận xét rằng: 'Mỗi tác phẩm của Thạch Lam đều chứa đựng một phần của chính ông.' Những tác phẩm của ông nhẹ nhàng, tinh tế, và đầy cảm xúc, điều này được thể hiện rõ qua nhân vật mẹ Lê trong “Nhà mẹ Lê”.

'Nhà mẹ Lê' thuộc tập truyện ngắn 'Gió lạnh đầu mùa'. Tác phẩm mô tả cuộc sống của một gia đình ở Đoàn Thôn với mẹ Lê và mười một đứa con. Thạch Lam miêu tả sự chuyển mình của gia đình mẹ Lê từ những ngày hạnh phúc đến lúc khốn khó. Nhân vật mẹ Lê được khắc họa rõ nét về hoàn cảnh, ngoại hình, tính cách và số phận.

Nhân vật mẹ Lê trong tác phẩm của Thạch Lam thật đặc biệt. Thạch Lam không chỉ tập trung vào tầng lớp tiểu tư sản như các thành viên khác trong Tự lực văn đoàn, mà ông còn khai thác cuộc sống của những người lao động nghèo và nông dân. Mẹ Lê là một phụ nữ nông thôn, sau cái chết của chồng, bà phải chăm sóc mười một đứa con từ đứa lớn nhất mới mười bảy tuổi đến đứa bé nhất còn phải bế. Cuộc sống nghèo khó và số lượng con đông đã làm cho mẹ Lê trở thành nhân vật nổi bật ở Đoàn Thôn. Sự kết hợp giữa nghèo đói và nhiều con khiến cuộc sống của bà thêm phần vất vả, phản ánh rõ nét sự khó khăn và hạn chế trong nhận thức của người dân nông thôn thời bấy giờ. Mẹ Lê không chỉ vật lộn với nghèo đói mà còn với cuộc sống bất ổn, phải làm thuê để sống. Tài sản của bà chỉ là một căn nhà lá với chiếc giường gãy nát. Hình ảnh mẹ Lê hiện lên thật đơn độc và khổ cực, khiến người đọc không khỏi xót thương.

Ngoài hoàn cảnh khó khăn, ngoại hình của mẹ Lê cũng phản ánh sự vất vả của bà. Mẹ Lê có vóc dáng nhỏ bé, da mặt và tay chân nhăn nheo như quả trám khô. Đó là hình ảnh của một người lao động vất vả, dù thân thể nhỏ bé nhưng phải chịu đựng công việc nặng nhọc. Sống trong nghèo khó cùng nhiều con đã khiến bà trở nên đen đúa và gầy còm, giống như câu ca dao truyền thống về sự cực nhọc của phụ nữ:

'Cái cò là cái cò con

Mẹ đi xúc tép, để con ở nhà'

'Nước non lận đận một mình'

'Thân cò lặn lội trên dòng đời khó khăn'

Với hoàn cảnh và ngoại hình như vậy, mẹ Lê trở thành biểu tượng của những phụ nữ nghèo khó, sống lầm lũi bên lề xã hội như những bóng tối. Thạch Lam không cần mô tả cầu kỳ, mà chỉ dùng những chi tiết giản dị nhưng sâu sắc để phản ánh hiện thực khắc nghiệt dưới lớp vỏ bình yên.

Thạch Lam, với sự nhạy cảm của một nhà văn, luôn tìm ra những chiều sâu ẩn chứa trong cuộc sống và con người. Ông đã phát hiện và làm nổi bật những nét đẹp và phẩm chất cao quý trong cuộc sống khó khăn của mẹ Lê, biến chúng thành điểm nhấn của tác phẩm. Thạch Lam 'miêu tả người nghèo mà không tập trung vào những mảnh rách, mụn vá trên quần áo' (Lại Nguyên Ân). Chính vì vậy, 'Nhà mẹ Lê' được coi là một tác phẩm hiện thực đậm lòng nhân ái của một cây bút lãng mạn. Mẹ Lê là hình mẫu của tình yêu thương vô bờ bến dành cho gia đình, sẵn sàng hi sinh tất cả vì hạnh phúc của những người thân yêu. Dù khó khăn, bà vẫn tìm được niềm hạnh phúc từ việc thấy các con được no đủ. Hình ảnh gia đình quây quần bên nồi cơm trong khi ngoài trời gió lạnh thể hiện tình thương và sự ấm áp trong gia đình. Mẹ con bà cùng nhau trải qua những khoảnh khắc đẹp, từ những buổi chiều mùa hè đến hình ảnh các bà mẹ trò chuyện, các trẻ con chơi đùa, tạo nên không khí tươi sáng hơn. Những chi tiết như sự yêu thương đặc biệt của mẹ Lê dành cho thằng Hy, con thứ chín, ốm yếu, thêm phần làm rõ tình cảm mẹ con sâu nặng.

Mẹ Lê còn thể hiện sự chăm chỉ, kiên nhẫn và sẵn lòng chịu đựng. Dù cuộc sống khắc nghiệt, bà không bao giờ từ bỏ. Mỗi sáng sớm, dù trời nắng hay lạnh, bà đều dậy sớm làm thuê cho người trong làng. Khi cả làng rơi vào cảnh khó khăn, bà vẫn cố gắng xin việc, thậm chí làm việc không công để mang về ít gạo cho ba đứa con. Mùa đông là nỗi ám ảnh vì không ai thuê bà làm việc nữa, khiến bà phải nỗ lực gấp đôi để đảm bảo các con không bị đói. 'Mẹ Lê dạy các con: 'nói dối là tốt nhưng phải biết nói dối cho khéo, không để bị phát hiện'', phản ánh tinh thần chiến đấu và ý chí kiên cường của mẹ Lê.

Một phẩm chất quan trọng mà Thạch Lam phát hiện ở mẹ Lê là tinh thần lạc quan và ý chí mạnh mẽ trong khó khăn. Dù cuộc sống đầy thử thách, bà không bao giờ từ bỏ hy vọng. Trong những lúc khó khăn nhất, bà vẫn giữ vững niềm tin, như khi vào nhà ông Bá xin gạo nhưng bị từ chối, bà vẫn nhớ về những ngày ấm cúng trong nhà ông Bá và không từ bỏ hy vọng về một tương lai tươi sáng hơn.

Nhân vật mẹ Lê hội tụ những phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam như tình yêu thương gia đình, lòng nhân ái, cần cù và tinh thần lạc quan. Thạch Lam thực sự là một nhà văn tinh tế, chăm sóc từng chi tiết để làm nổi bật cái đẹp.

Dù mang trong mình những phẩm chất đáng quý, số phận của mẹ Lê lại đầy bi thảm. Tác phẩm phản ánh rõ nét sự tàn phá của giặc ngoại xâm và nạn đói, mặc dù không nói thẳng. Sự thống trị tàn bạo của thực dân đã đẩy cuộc sống vào ngõ cụt. Chợ trở nên thưa thớt, phố vắng lặng, không còn những tiếng rao bán gạo hay những hoạt động nhộn nhịp trước đây. Bác Hiền, bác Đối và vợ bác Đối không còn làm công việc của mình nữa. Những chi tiết như vậy, dù nhỏ, đều thể hiện sự suy tàn và sự vô vọng của Đoàn Thôn. Với gia đình mẹ Lê, mọi thứ trở nên tồi tệ hơn khi bà phải chứng kiến các con đói suốt ngày. Dù bị đe dọa và chân bị thương, mẹ Lê vẫn quyết tâm đi xin gạo, không ngừng lo lắng cho các con và không kìm được nước mắt.

Kết thúc tác phẩm để lại một cảm giác ám ảnh sâu sắc. Mẹ Lê qua đời trong cơn mê sảng, để lại những đứa con ngồi bên bậc cửa, bất lực và lo lắng về tương lai. Cái chết của mẹ Lê khơi dậy trong lòng người đọc những cảm xúc sâu sắc, nỗi đau và sự tiếc nuối.

Thạch Lam thể hiện tinh thần nhân đạo một cách đặc biệt và sâu sắc. Những nhân vật nghèo trong tác phẩm của ông, dù không nổi bật như Chí Phèo hay chị Dậu, vẫn mang đến một sự cảm thông sâu xa. Ông tập trung vào những số phận bị lãng quên, nhỏ bé và tìm thấy niềm vui trong cuộc sống tối tăm. Hạnh phúc và nỗi đau, nụ cười và nước mắt, ánh sáng và bóng tối đều hiện diện trong tác phẩm của ông. Mặc dù cuộc sống khắc nghiệt, người ta vẫn tự hỏi tại sao mẹ Lê phải chịu đựng nhiều như vậy mà không có lời đáp. Trong những giây phút cuối cùng, mẹ Lê chỉ có thể nhắm mắt và buông tay. Nhưng bà không phải là người thất bại. Mẹ Lê đã chiến đấu, yêu thương và hy vọng, đó là tất cả những gì một con người có thể làm.

Thạch Lam không chỉ là nhà văn viết về những người nghèo và cuộc sống đầy gian khổ. Ông còn là người mang niềm tin, sự sống, tình thương và hy vọng vào tác phẩm của mình. Mẹ Lê đã chiến đấu vì cuộc sống và tương lai của con cái. Dù bà đã ra đi, dấu vết của tình thương và hy vọng của bà vẫn mãi tồn tại trong tâm hồn của độc giả.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 12

Dưới ngòi bút tài hoa của Thạch Lam, từng đoạn văn hiện lên như một bức tranh sống động, khắc họa chân thực nỗi khổ đau của người phụ nữ có mười một đứa con nhỏ. Cảnh nghèo khó và thiếu thốn của thời đại ấy được thể hiện rõ nét. Mặc dù sống trong cảnh nghèo đói, mẹ Lê vẫn tiếp tục sinh thêm con, khiến cuộc sống của họ trở nên cực kỳ khó khăn. Hình ảnh người phụ nữ gầy gò, nhỏ bé nhưng lại làm mẹ của mười một đứa trẻ, từ đứa lớn nhất mới mười bảy tuổi đến đứa bé nhất vẫn còn bế trên tay, gợi lên hình ảnh đau khổ và thiếu thốn trầm trọng của gia đình mẹ Lê.

Sự nghèo khổ của xã hội thời bấy giờ dường như phản ánh hoàn toàn qua cuộc sống của gia đình mẹ Lê. Cảnh đói rét và thiếu thốn trở nên rõ ràng hơn khi mẹ Lê và các con được mô tả như những “con chó mẹ và chó con”, tạo nên sự so sánh chua xót và đau đớn. Dù vậy, mẹ Lê luôn chịu đựng một mình, không kêu ca hay than vãn. Hình ảnh mẹ Lê tượng trưng cho hàng triệu người phụ nữ cùng thời, hy sinh tất cả vì con cái, dù phải đối mặt với bất kỳ khó khăn nào. Sự kiên nhẫn và vĩ đại của bà luôn được thể hiện trong sự im lặng.

Dù cuộc sống của mẹ Lê đầy thử thách, bà luôn duy trì những phẩm chất tốt đẹp của một người mẹ kiên cường. Bà chấp nhận đau khổ và thiếu thốn, thậm chí tự chịu đói để các con không phải chịu thêm nỗi đau. Sự cao cả của mẹ Lê thể hiện qua việc bà vất vả kiếm sống cho con, dù chỉ là những công việc nhỏ. Mỗi bát cơm trở thành niềm vui với các con bà. Tuy nhiên, khi mùa đông đến, công việc mất đi, chỉ còn lại sự cô đơn và nỗi lo lắng. Các con của mẹ Lê tiếp tục chịu đói rét cho đến mùa đông tiếp theo.

Trong hoàn cảnh xã hội như vậy, việc có nhiều con cái đã trở thành điều bình thường, khiến tình cảnh của mẹ Lê trở nên càng khó khăn. Nhìn vào cuộc sống của mẹ Lê, ai cũng cảm thấy xót xa và suy ngẫm rằng nếu bà có ít con hơn, có lẽ gánh nặng sẽ giảm bớt. Từ hình ảnh của mẹ Lê, ta thấy bà là người chấp nhận hy sinh mọi khó khăn vì con cái, ngay cả việc chịu đói để bảo vệ con mình khỏi cái lạnh.

Nhìn vào cuộc sống của mẹ Lê, chúng ta nhận thấy sự cần thiết của việc hỗ trợ và chia sẻ để cải thiện số phận của những người nghèo khổ. Liệu có ai sẵn lòng giúp đỡ và bảo vệ mẹ con nhà Lê, hay họ sẽ tiếp tục sống trong cảnh bần cùng và đau đớn? Thạch Lam đã viết với sự tinh tế và cảm xúc về đời sống khó khăn của những người nghèo. Đằng sau những dòng chữ ấy, có lẽ ông đang kêu gọi và khơi dậy lòng nhân ái trong mỗi chúng ta.

Phân tích Nhà mẹ Lê của Thạch Lam - mẫu 13

Thạch Lam là một tên tuổi lừng danh trong nhóm “Tự lực văn đoàn”. Với quan niệm rằng văn chương phải lành mạnh và tiến bộ, ông đã trở thành một trong những tác giả truyện ngắn nổi tiếng nhất, với khả năng đặc biệt trong việc khai thác thế giới nội tâm của nhân vật. Các tác phẩm của ông thường không tập trung vào các sự kiện lớn, mà thay vào đó tập trung vào những trải nghiệm, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật trong cuộc sống hàng ngày. Thường xuyên khai thác câu chuyện của những người lao động nghèo khổ, ông đã tạo ra những tác phẩm đáng nhớ, trong đó có tác phẩm "Nhà bà Lê". Trong tác phẩm này, ông đã tạo ra một nhân vật vô cùng độc đáo và đầy sức sống, bà Lê, người làm nghề giặt đồ để nuôi dạy con cái.

Bằng tài năng ngôn ngữ, cách hành văn đặc biệt, Thạch Lam đã tạo ra những câu từ văn chương sắc sảo như bức tranh vẽ miêu tả chân thực cuộc sống. Đoạn trích về Mẹ Lê, tác giả như đang miêu tả một cách chân thật về số phận đáng thương của một người phụ nữ với 11 đứa con nhỏ. Tác phẩm này tâm đắc thể hiện cái nghèo, cái túng quẫn của một xã hội đang chịu đựng khốn khổ. Bà Lê, với làn da nhăn nheo như quả trám khô, thân hình thấp bé và đói khát, nhưng lại là mẹ của 11 đứa con, đứa lớn nhất mới chỉ mười bảy tuổi, đứa bé nhất vẫn còn phải được bế trên tay.

Tình trạng nghèo khổ và túng quẫn được tả cực kỳ chân thực khi mô tả cuộc sống của gia đình Mẹ Lê trong căn nhà nhỏ bé được miêu tả như một "ổ chó", khiến cho bất lực và khổ đau cứ dâng trào lên từng trang sách. Thực tế đói rét, nghèo khổ và sự khốn khổ đến mức độ so sánh con người với động vật đã được thể hiện một cách đắng cay và cảm động.

Mặc dù đói nghèo, khó khăn bủa vây nhưng người mẹ vĩ đại này vẫn luôn âm thầm chịu đựng, gánh vác hết tất cả mọi nhọc nhằn một cách tự nguyện mà không một lời than thở hay trách móc bất kì ai. Hình ảnh hy sinh vì con cái của mẹ gần như là sự tượng trưng cho những bà mẹ thời đó, họ là những người luôn chấp nhận khổ đau, nghèo khó và đói rét để nuôi dưỡng cho con cái của mình khôn lớn và thành người. Sự vĩ đại của họ được thể hiện qua sự kiên trì và sự chịu đựng. Mặc dù họ phải chịu đựng sự thống khổ, nhưng họ vẫn chăm sóc cho con cái của mình và giữ lại những giá trị đẹp của một người mẹ từ xa xưa đến nay. Họ chấp nhận cả sự đói, rét để đảm bảo cho con cái được no đủ, được ấm no. Họ còn nhịn đói để nuôi con và để cho những đứa trẻ không phải chịu đau khổ như mình. Họ thật cao cả khi phải làm việc vất vả để kiếm sống và đủ gạo, đủ tiền để cho con ăn no. Ngay cả khi không có việc làm, khi chỉ còn rạ khô trên đồng, khi không ai thuê họ làm việc, họ lại chịu đói khó nuốt, không biết làm sao để nuôi con. Những đứa con nheo nhóc của Mẹ Lê phải chịu đói rét và đợi đến mùa đông mới có việc làm. Nhà Mẹ Lê quá đông con, khiến cho mẹ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn và trăn trở.

Với quan niệm của xã hội xưa: "Con cái là lộc trời cho", vậy nên việc sinh đông con ở một là đình nghèo như Mẹ Lê là điều bình thường. Tuy nhiên, khi nghe câu chuyện về cuộc đời đầy truân, vất vả của bà, chúng ta không thể không cảm thấy đau lòng và thương xót cho những người mẹ đơn thân trong thời đại đó. Chỉ vì yêu thương con cái, họ chấp nhận hy sinh bản thân và chịu đựng khó khăn để nuôi dưỡng con. Hình ảnh của Mẹ Lê rõ ràng cho thấy bà là một người mẹ vĩ đại, luôn sẵn sàng đeo đuổi và chăm sóc con cái mình. Bà đã không ngại chịu đói, chịu rét để có thể đảm bảo cho đứa con nhỏ nhất của mình được ăn đủ, được ấm áp trong lúc mùa đông lạnh giá đang đến gần. Bằng tình mẫu tử cao cả, Mẹ Lê đã sử dụng thân xác của mình làm áo khoác để bọc trọn cho đứa con nhỏ, che chở cho đứa bé rét run lên vì lạnh. Bà là một hình ảnh rực sáng của tình mẫu tử và tình yêu thương trong cuộc sống đầy khó khăn.

Qua câu chuyện “Nhà bà Lê" ta cảm nhận được tiếng nói xót thương đối với những kiếp người nghèo đói cơ cực, sống quẩn quanh bế tắc, không ánh sáng, không tương lai, cuộc sống trước cách mạng tháng Tám. Từ hình ảnh của Mẹ Lê, ta rút ra được một điều rằng chúng ta ý thúc được về câu chuyện giải pháp, cách cứu rỗi mỗi con người trong cuộc đời nghèo khổ ấy. Có ai có thể giang tay để cứu, để cưu mang cho mảnh đời bất hạnh của mẹ con nhà Lê. Hay, cứ vòng nối vòng, cuộc đời họ sẽ nghèo khổ, đáng thương và khổ sở như thế. Thạch Lam đã viết những dòng văn nhẹ nhàng và rất thơ về cuộc đời của những con người bất hạnh, đau khổ. Thế nhưng, có lẽ, ẩn sâu trong lời văn, nhà văn muốn nhắc nhở và khơi gợi tình thương trong mỗi con người.

Từ câu chuyện “Nhà bà Lê", chúng ta có thể cảm nhận được những nỗi đau của cuộc sống của những người dân nghèo khổ, sống trong bất cập, mù mịt trước cách mạng tháng Tám. Và thông qua hình ảnh của Mẹ Lê tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng chính chúng ta cũng có thể tìm thấy giải pháp và cách giúp đỡ cho mỗi con người trong cảnh khốn khó ấy. Nhưng có bao nhiêu người sẵn sàng giúp đỡ để cứu rỗi mảnh đời bất hạnh như mẹ con bà Lê? Nếu không giúp đỡ, cuộc đời họ sẽ cứ lặp đi lặp lại trong đau khổ và nghèo khó. Thạch Lam đã viết về cuộc đời của những con người bất hạnh và đau khổ một cách nhẹ nhàng và thơ mộng, tuy nhiên, thông qua những dòng văn đó, ông cũng muốn kêu gọi mỗi con người tìm thấy tình thương và sự đồng cảm với những người đang gặp khó khăn.