Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Phân tích tác phẩm Một bữa no hay nhất, giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức cho bài thi sắp tới. Mời các bạn đón xem:

Phân tích tác phẩm Một bữa no

Đề bài: Viết bài văn phân tích tác phẩm Một bữa no

Dàn ý Phân tích tác phẩm Một bữa no

1. Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề cần thuyết minh

2. Thân bài

* Giới thiệu khái quát về tác giả

* Giới thiệu hoàn cảnh ra đời tác phẩm

- Trích từ tuyển Tập Nam Cao của nhà xuất bản thời đại (1943)

- Nạn đói, nạn dốt hoành hành

* Tóm tắt nội dung tác phẩm

- Xoay quanh nhân vật bà lão không tên, phải đối mặt với nhiều bi kịch trong cuộc sống.

- Vất vả nuôi con một mình sau cái chết của người chồng

- Cuộc sống quá khó khăn bà bán đứa cháu gái

- Suốt nửa tháng bà chỉ có khoai, sắn làm bữa ăn

- Bà đã từ bỏ hết liêm sỉ của mình, ăn bữa ăn bố thí mà không cảm thấy xấu hổ

- Chính điều đó đã dẫn đến cái chết tủi nhục, hèn hạ

* Đánh giá nghệ thuật

- Ngôn ngữ tinh tế, chân thực.

- Hình ảnh gắn liền với cuộc sống của người dân nghèo.

- Nghệ thuật xây dựng tình huống đầy căng thẳng éo le.

3. Kết bài: Khái quát giá trị tác phẩm

Phân tích tác phẩm Một bữa no - mẫu 1

“Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật không nên là ánh trăng lừa dối. Nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp sống lầm than”- Nam Cao. Nhà văn Nam Cao với ngòi bút đi sâu vào mảnh đất hiện thực mà phê phán, cải tạo. Vì vậy, tác giả đã sáng tác ra truyện ngắn “một bữa no” để nói về tình cảnh của con người trong xã hội thời kỳ đó.

Truyện ngắn "Một bữa no" của Nam Cao tập trung vào nhân vật người bà, một người phụ nữ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Sau khi chồng mất sớm, bà phải một mình nuôi con. Bà hy vọng rằng con sẽ giúp đỡ bà khi bà già yếu, nhưng con lại bỏ bà một mình. Con dâu của bà cũng không có lòng nhân từ và ngay sau đám tang chồng, con dâu cũng rời bỏ bà và để lại đứa cháu nhỏ cho bà nuôi dưỡng. Khi đứa cháu trưởng thành, nó đã bắt đầu kiếm sống để giúp bà giảm bớt khổ cực. Tuy nhiên, khi bà mắc bệnh và không đủ kinh phí, bà buộc phải đi làm thuê cho người khác. Ban đầu có nhiều người muốn thuê bà, nhưng sau một thời gian ngắn, đến cuộc sống của mình còn không lo được thì ai lại lo cho một bà già bệnh tật như thế nữa? Bà không có việc gì để làm, bị cái đói và bệnh tật hành hạ, chỉ nhờ vào sự thương hại của một người chủ cuối cùng để sống qua ngày. Bà không giữ được phẩm giá của mình và phải xin ăn từ chợ với tấm thân già yếu và mệt mỏi. Cuộc sống của người phụ nữ bất hạnh này chỉ còn hy vọng vào những bữa cơm mà thiên hạ thương hại cho mình.

Một lần sau nhiều ngày chịu đói, khi được một bữa ăn, bà không cầm đũa được vì tay chân run rẩy và không thể nắm thức ăn, khiến thức ăn tràn ra khỏi đĩa. Mặc dù bị khinh bỉ và chê cười trong suốt bữa ăn, bà không cảm thấy xấu hổ và ăn với niềm vui. Trong khi mọi người đã kết thúc việc ăn, bà vẫn ngồi miệt mài ăn, như thể chưa từng có cơ hội được no bụng. Có vẻ như sau quá lâu không được ăn cơm, bà ăn mãi vẫn không thấy no. Sau bữa ăn hoành tráng đó, bà trở về nhà với bụng căng tròn đầy, nhưng cảm thấy mệt nhọc. Sau đó, bà bị đau bụng, tiêu chảy và kéo dài suốt nửa tháng trước khi qua đời. Cái chết đến bất chợ khi bà đã có một bữa ăn no, nhưng đáng thương và đáng xấu hổ xiết bao! Trong cơn đói khát khốn nạn, bà không thể giữ được phẩm giá của mình và bà đã ăn một bữa ăn đầy đau khổ, cuối cùng chết một cách đáng thương. Tác phẩm kết thúc bằng lời răn của bà Thụ đối với đám con gái, con nuôi và con thụ: "Chúng mày hãy nhìn đi, con người đói đến mức nào cũng không chết, nhưng khi no một bữa là đủ để chết. Chúng mày hãy biết điều đó và hãy biết ăn một cách tử tế!...".

Bút pháp của Nam Cao vẫn giữ nguyên tính lạnh lùng nhưng người đọc vẫn thấy được đầy tình thương. Ông luôn khắc họa nhân vật của mình ở đỉnh cao của cảnh nghèo khó. Họ là những con người tốt bụng, hòa nhã nhưng bị xã hội phong kiến và thực dân bóp ép, đàn áp và kết cục của họ đều bi thảm. Đây cũng là một giới hạn của tác phẩm của ông. Từ Lão Hạc, Chí Phèo đến ông giáo Thứ, họ không chết về thể xác thì cũng chết về tinh thần. Các truyện của Nam Cao đã lột tả chân thực hiện thực xã hội thời đó, nhưng vẫn chưa tìm ra con đường hay lối thoát cho người nông dân và trí thức nghèo khốn khi chưa có ánh sáng của cách mạng. Tác phẩm của Nam Cao đặt ra những câu hỏi đau đớn về bất công và khốn khổ trong cuộc sống.

Những trang truyện cuối cùng khiến lòng người đọc tràn đầy cảm xúc và dư vị khó quên. Nó mang đến sự đau lòng cho số phận đáng thương của những người nông dân trong xã hội phong kiến xưa, cũng như làm tức giận trước sự bất công của những người có quyền lực, đã đẩy những người tốt bụng vào con đường biến chất. Không chỉ "Một bữa no", mà còn những câu chuyện khác của Nam Cao đều chạm đến lòng người như vậy. Các truyện ngắn của ông không sử dụng ngôn từ hoa mỹ, mà từ nhân vật, hình thức và nội dung câu chuyện đều đơn giản và chân thực. Chính vì vậy, Nam Cao dẫn dắt người đọc đến sự cảm thông chứ không phải là tình cảm giả tạo và lấp lánh. Như Nam Cao từng nói trong tác phẩm " Đời thừa" của mình: “Người mạnh không phải là người dùng người khác để thỏa mãn lòng ích kỷ. Người mạnh chính là người giúp đỡ người khác trên vai mình”.

Phân tích tác phẩm Một bữa no - mẫu 2

Khi học được những tác phẩm của Nam Cao trong chương trình học phổ thông, tôi bắt đầu thích tác giả này, thích ông bởi lối sáng tác giản dị, chủ đề luôn gắn với cuộc sống thường ngày của người nông dân thời xưa. Đọc mỗi tác phẩm từ “Lão Hạc” đến “Chí Phèo” rồi “Đời thừa” đều nói về những con người, những số phận khốn khổ sống trong một xã hội đầy những bất công. Cũng chính bởi yêu thích tác giả cùng những truyện ngắn của ông, tôi tìm đọc “Một bữa no “ – một trong những truyện ngắn vô cùng cảm động của Nam Cao, qua lời giới thiệu của một người bạn.

Một bữa no xoay quanh nhân vật người bà – người đàn bà gặp biết bao những bất hạnh trong cuộc sống. Chồng bà mất sớm, một mình bà phải trang trải nuôi con, những tưởng sau này có đứa con giúp đỡ bà lúc già yếu nhưng đứa con ấy cũng bỏ bà lại. Người con dâu bất nhân ngay khi vừa xong tang chồng đã đi thêm bước nữa, để lại đứa con nhỏ cho bà cụ nuôi nấng. Đứa cháu dần lớn khôn, đã biết đi ở mướn cho bà bớt phần cơ cực. Nhưng rồi bà lâm bệnh, số vốn ít ỏi cũng theo đó mà cạn kiệt. Bà đành mang tấm thân già yếu, mệt nhọc của mình đi làm thuê cho nhà người ta. Mới đầu còn có nhiều người muốn thuê nhưng rồi thuê bà được ít lâu, người ta lại chán. Thế rồi bà thất nghiệp, nhờ vào năm đồng tiền thương hại mà người chủ cuối cùng cho bà, bà sống lay lắt qua ngày. Đến nước này, dường như người đàn bà ấy cũng không giữ nổi phẩm giá của mình chỉ vì miếng cơm manh áo, bà đành lê tấm thân tàn tạ của mình ra chợ xin ăn.. Cuộc sống của người đàn bà bất hạnh giờ chỉ còn trông cậy vào những bữa cơm được thiên hạ thương hại cho ăn. Cho đến khi được một bữa cơm sau bao ngày nhịn đói, tay chân bà run rẩy, bà lóng ngóng như đứa trẻ mới tập cầm đũa, không làm sao gắp thức ăn được, làm đổ cả ra mâm. Mặc dù bị khinh bỉ, chỉ triết suốt bữa ăn nhưng bà vẫn không thấy xấu hổ và ăn một cách ngon lành. Trong khi mọi người đã nghỉ bà vẫn miệt mài ngồi ăn, ăn như chưa bao giờ được ăn! Dường như vì lâu quá không được ăn cơm, nên bà ăn mãi vẫn không thấy no. Sau bữa ăn huy hoàng, bà về nhà với cái bụng căng tròn đầy mệt nhọc. Thế rồi bà đau bụng, bà thổ, bà tả,…kéo dài nửa tháng thì bà chết. Cái chết no nhưng hèn hạ, tủi nhục. Trong cơn đói khát hành hạ, bà không còn giữ được nhân phẩm, bà đã ăn một bữa ăn đầy tủi hờn, để rồi chết một cách nhục nhã.

Ngòi bút của Nam Cao vẫn như vậy. Vẫn rất lạnh lùng mà lại đầy tình thương. Ông luôn xây dựng nhân vật của mình ở cái tận cùng của sự nghèo khổ. Họ là những con người lương thiện, lam lũ nhưng bị cái xã hội thực dân nửa phong kiến đè nén, ức hiếp để rồi đều đi đến một kết cục bi thảm: chết. Đây cũng là cái kết hạn chế trong các tác phẩm của ông. Từ Lão Hạc, Chí Phèo đến ông giáo Thứ,... họ không chết về thể xác thì cũng chết về tâm hồn. Truyện Nam Cao tuy lột tả được hiện thực xã hội lúc bấy giờ nhưng chưa tìm được lối đi, lối thoát cho người nông dân, trí thức nghèo khốn khổ khi chưa có ánh sáng của cách mạng. Bà lão trong Một bữa no cũng vậy. Cuộc đời xô đẩy bà hết biến cố này đến biến cố nọ, khiến bà lão già yếu không còn chỗ dựa. Chồng mất khi con trai mới lọt lòng, còng lưng nuôi con thì nó lại chết trẻ, vợ anh lại bỏ đi lấy chồng khác, để lại đứa cháu gái 5 tuổi thơ dại. Bà lại phải "hết xương hết thịt" nuôi cháu. Đến khi nó 12 tuổi thì đi ở cho nhà giàu, bà lại bơ vơ, già yếu rồi bệnh tật. Bà cũng phải đi ở chăm trẻ, cầm cự được một thời gian bà nảy ra ý định đến nhà bà Thứ nuôi con đi-cháu gái bà. Tại đây bà được một bữa no trước sự khinh bỉ của nhà chủ. Chính vì ăn no quá sau thời gian dài bị đói, về nhà bà hết cả rồi lị. Một tháng sau thì bà chết no. Tác phẩm kết thúc bằng lời răn của bà Thụ với đám con gái, con nuôi, con ở: " Chúng mày xem đấy, người ta đói đến đâu cũng không thể chết nhưng no một bữa là đủ chết. Chúng mày cứ liệu mà ăn tộ vào!..."

Những trang truyện cuối cùng khép lại, để trong lòng người đọc biết bao dư vị, cảm xúc. Là cái gì đó xót xa cho số phận đáng thương của người nông dân trong xã hội phong kiến xưa, là cái gì đó tức giận bởi sự bất công của những con người có địa vị, đã đẩy những người dân lương thiện vào con đường tha hóa, biến chất. Không chỉ “Một bữa no”, mà còn biết bao những câu chuyện khác của tác giả Nam Cao đều lay động lòng người đến vậy. Không phải những cốt truyện với từ ngữ mĩ miều, mỗi mẩu chuyện ngắn của Nam Cao đều dung dị từ tên nhân vật cho tới hình thức, nội dung câu chuyện, chính bởi vậy Nam Cao hướng người đọc đến sự cảm thông, đồng cảm hết sức chân thành chứ không phải thứ tình cảm giả tạo, hào nhoáng.

Cũng như lời Nam Cao đã từng nói trong tác phẩm Đời thừa của mình rằng : “Kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng ích kỉ. Kẻ mạnh chính là kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai mình.”

Phân tích tác phẩm Một bữa no - mẫu 3

"Một bữa no" là một trong những tác phẩm văn học nổi tiếng của nhà văn Nam Cao kể về cuộc đời của một bà lão nghèo khổ. Đối với nhiều người, có lẽ câu chuyện sâu xa được truyền tải còn thấm thía hơn nhiều truyện khác của Nam Cao.

     Chủ đề về miếng ăn luôn chiếm vị trí hàng đầu trong sáng tác của Nam Cao trước cách mạng tháng Tám. Sở dĩ như thế là do cái lúc nào cũng là nỗi ám ảnh trong tư tưởng ông. Dù là người trí thức như Thứ trong Sống Mòn, Hộ trong Đời Thừa,Điền trong Trăng Sáng, hay những người bình dân như Người Bà trong Một Bữa No, Lộ trong Tư Cách Mõ, Lão Hạc trong tác phẩm cùng tên đều không thoát khỏi những lo toan tủn mủn về miếng ăn. Miếng ăn đã trở thành nỗi ghê sợ trong sáng tác của Nam Cao. Như ta đã biết Nam Cao vốn là một thầy giáo nghèo, cuộc sống bấp bênh, đói khát luôn là nỗi lo thường trực và luôn là nỗi ám ảnh trong tâm hồn ông. Vì thế nỗi sợ hãi về thiếu đói luôn thường trực trong tâm trí của ông.

     Một bữa no kể về một bà lão nuôi con khôn lớn, cứ ngỡ được an dưỡng tuổi già nhưng cuộc đời lại trớ trêu. Con trai bà ra đi khi còn sớm, chưa kịp đau buồn thì con dâu sau khi chịu tang chồng cũng bỏ mẹ bỏ con theo tình mới. Bà đằng đẵng nuôi cháu 7 năm ròng, nhưng cuối cùng do không còn đồng nào nữa nên mới phải bán cháu cho bà Phó để lấy 10 đồng tiền. Câu chuyện phản ánh sự thật phũ phàng của những năm đó, khi cái đói nghèo làm con người trở nên mất hết tình thân và nhân tính. Khi đến bước đường cùng, con đường mà nhiều người chọn chính là hy sinh đi thứ máu mủ tưởng chừng như chẳng cần thiết. Nhưng cuối cùng, lại chính vì một bữa no mà người phụ nữ đó lại phải tìm đến nơi đó chỉ để mong một bữa ăn.

   Trong truyện, ta có thể khai thác nhân vật chính đó là bà lão. Bà là một người phụ nữ nghèo khổ, ta không thể phủ nhận được điều đó. Con trai mất sớm, con dâu bỏ nhà ra đi, cái đói bắt bà phải bán đi đứa cháu máu mủ. Cứ ngỡ lúc này cuộc sống sẽ dễ dàng hơn, nhưng ai ngờ một trận ốm đã khiến người đàn bà đó kiệt quệ và mất trắng tất cả. Bà là người đáng thương, cũng là người đáng hận. Bởi không sinh ra trong hoàn cảnh đó, chẳng ai có thể dễ dàng đưa ra được quyết định. Bữa cơm cuối cùng, bà được ăn no nhưng lại là cái no sau khi đã đánh đổi hết sự xấu hổ của đời người.

     Cảnh nghèo khó khiến con người ta đánh mất đi nhân tính, và bà cụ trong truyện chính là một nhân vật như vậy. Bà có một cuộc sống cơ cực khi con trai mất sớm, con dâu bỏ đi và đứa cháu bị bà bán vì không còn cái ăn. Một bữa no thực chất nói về một cuộc đời đang chết dần chết mòn trong một xã hội có sự phân biệt giai cấp rõ ràng. Nó chính là một câu chuyện mang nghĩa phê phán về thói đời, nhưng lại khiến cho con người ta không thể không cảm thương cho số phận các nhân vật trong truyện.<br/>Bà cụ cả đời bươn chải, đến cái tuổi được nghỉ ngơi lại phải chịu nhiều biến cố. Đến cuối cùng, bà đánh mất hết sĩ diện để cố chấp như hùm như sói xin ăn ở nhà đã mua đứa cháu gái. Bà là một nhân vật khiến cho người đọc vừa thấy thương, vừa thấy giận. Bên cạnh đó, những nhân vật lướt qua như bà phó, đứa cháu gái,... cũng thể hiện được bản chất nhân vật. Bà phó nhà giàu nhưng keo kiệt, đứa cháu gái chẳng thương bà mà còn cảm thấy xấu hổ vì bà đến xin ăn. Nhưng có lẽ, đó mới chính là luân quả tuần hoàn khi người có lỗi trước lại chính là bà cụ.

     Câu chuyện kết thúc bằng lời răn dạy của bà phó, còn số phận của bà cụ chắc chắn cũng đã có nhiều người đoán được. Bữa ăn no đó có lẽ chính là bữa ăn cuối cùng của bà cụ tội nghiệp.

    Tư tưởng nghệ thuật của Nam Cao trước cách mạng tháng Tám thiên hẳn về thân phận của những người nông dân thấp cổ bé họng. Ông đồng cảm đến lạ lùng với những thân phận con người thấp hèn trong xã hội. Những nhân vật của Nam Cao phần lớn đều là những người lương thiện, nhưng do không đủ sức đề kháng trước những cạm bẫy của chế độ xã hội nên họ dần bị biến chất và tha hóa. 

     Những trang truyện cuối cùng khép lại, để trong lòng người đọc biết bao dư vị, cảm xúc. Là cái gì đó xót xa cho số phận đáng thương của người nông dân trong xã hội phong kiến xưa, là cái gì đó tức giận bởi sự bất công của những con người có địa vị, đã đẩy những người dân lương thiện vào con đường tha hóa, biến chất. Không chỉ “Một bữa no”, mà còn biết bao những câu chuyện khác của tác giả Nam Cao đều lay động lòng người đến vậy. Không phải những cốt truyện với từ ngữ mĩ miều, mỗi mẩu chuyện ngắn của Nam Cao đều dung dị từ tên nhân vật cho tới hình thức, nội dung câu chuyện, chính bởi vậy Nam Cao hướng người đọc đến sự cảm thông, đồng cảm hết sức chân thành chứ không phải thứ tình cảm giả tạo, hào nhoáng. Cũng như lời Nam Cao đã từng nói trong tác phẩm “ Đời thừa “ của mình rằng : “Kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng ích kỉ. Kẻ mạnh chính là kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai mình.”

Phân tích tác phẩm Một bữa no - mẫu 4

“Một Bữa No” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Nam Cao, một nhà văn đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả bởi những tác phẩm mang tính nhân văn sâu sắc. Truyện ngắn này không chỉ tái hiện chân thực cuộc sống khó khăn, cơ cực của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám, mà còn thể hiện rõ nét tư duy nhân đạo, nhân văn của tác giả

Trong “Một Bữa No”, Nam Cao đã sử dụng nghệ thuật tự sự một cách tinh tế Nhân vật chính, Người Bà, được miêu tả qua quá trình tự kể của chính bà, qua đó giúp người đọc hiểu rõ hơn về cuộc sống và tâm trạng của bà. Sự tự sự này không chỉ giúp tác phẩm trở nên chân thực hơn, mà còn giúp tạo nên một không gian tâm lý sâu sắc, phức tạp

Nghệ thuật trần thuật cũng được Nam Cao sử dụng một cách khéo léo. Những chi tiết, sự kiện trong cuộc sống hàng ngày của Người Bà được trình bày một cách tự nhiên, giản dị, nhưng lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu xa. Sự trần thuật này không chỉ giúp tái hiện chân thực cuộc sống của người nông dân, mà còn giúp người đọc nhận ra được những khó khăn, gian khổ mà họ phải trải qua

Tóm lại, “Một Bữa No” là một tác phẩm xuất sắc của Nam Cao, thể hiện rõ nét tài năng và trí tuệ của ông. Qua nghệ thuật tự sự và trần thuật, Nam Cao đã thành công trong việc tái hiện cuộc sống của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám, đồng thời thể hiện rõ nét tư duy nhân đạo, nhân văn của mình.