Tình cảm dành cho quê hương, nơi nuôi dưỡng tâm hồn mỗi con người, luôn là thứ tình cảm thiêng liêng và sâu sắc. Nguyễn Quang Thiều, qua tác phẩm “Sông Đáy” trong tập thơ “Sự mất ngủ của lửa” xuất bản năm 1992, đã gửi gắm tình cảm trân quý đối với con sông quê hương và người mẹ lam lũ của mình. Tác phẩm này nổi bật lên như một biểu tượng của tình yêu quê hương và tình mẫu tử.

Khi trưởng thành, tác giả không thể nào quên được con sông Đáy, dòng sông đã khắc sâu trong tâm trí với bao kỷ niệm tuổi thơ. Hình ảnh người mẹ vất vả, ngày ngày ngóng trông con trở về, hiện lên sống động trong từng câu thơ. Cảnh vật, thời gian, và không gian được tác giả miêu tả một cách tinh tế và linh hoạt, cho thấy tài năng và sự sáng tạo độc đáo của nhà thơ. Hình ảnh con sông Đáy xuất hiện nhiều lần trong tác phẩm, như một nỗi nhớ da diết khôn nguôi của tác giả. Dòng sông như một người mẹ hiền từ, cảm xúc, bảo vệ và che chở cho đứa con. Nó thân thuộc, gắn bó, như chạm vào từng thớ thịt, tế bào của tác giả. Khi sống xa quê hương, xa người mẹ, tác giả cảm thấy hụt hẫng, như “người bước hụt”. Từ đó, người đọc có thể cảm nhận sâu sắc hơn tình cảm mà tác giả dành cho con sông này. Dù thời gian trôi qua, dù tác giả đã trưởng thành và người mẹ cũng đã già đi, nhưng mẹ vẫn đứng đó chờ con, nơi có mẹ là nơi con gọi là nhà, là quê hương.

Nguyễn Quang Thiều đã đổ hết tâm huyết, tình cảm vào từng câu chữ trong bài thơ “Sông Đáy”. Tác phẩm không chỉ giúp chúng ta thêm trân trọng giá trị của tình yêu quê hương mà còn cảm nhận được sự thiêng liêng của tình mẫu tử. Nhà thơ như muốn khóc, nỗi lòng dạt dào trào dâng qua từng vần thơ, từng dòng chữ, làm rung động trái tim người đọc