Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh đang trong quá trình ôn tập tài liệu NO₂ + H₂O → HNO₃ + NO, tài liệu bao gồm có định nghĩa, công thức tính và các dạng bài tập, giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho kì thi môn Hóa sắp tới. Chúc các em học sinh ôn tập thật hiệu quả và đạt được kết quả như mong đợi.

Phương trình NO₂ + H₂O → HNO₃ + NO

1. Phương trình hóa học

3NO₂ + H₂O → 2HNO₃ + NO

2. Hiện tượng nhận biết phản ứng

Khi cho NO₂ tác dụng với nước tạo ra axit nitric và khí không màu, hóa nâu trong không khí.

3. Tính chất của NO₂

3.1. Tính chất vật lí

• Là chất khí màu nâu đỏ với mùi gắt đặc trưng.
• Khối lượng mol: 46.0055 g mol^-1
• Khối lượng riêng: 1.88 g dm^-3
• Điểm nóng chảy: -11.2 ^oC (261.9 K và 11.8 ^oF)
• Điểm sôi: 21.2 ^oC (294.3 K và 70.2 ^oF)

3.2. Tính chất hóa học

- NO₂ tham gia vào phản ứng oxy hóa khử:

3NO₂ + H₂O → 2HNO₃ + NO

(Trong phản ứng này ta thấy NO₂ vừa là chất oxy hóa vừa là chất khử).

- NO₂ tham gia vào phản ứng quang hóa trong điều chế NO

NO₂+ hv (λ < 430 nm) → NO + O

4. Tính chất của H₂O

4.1. Tính chất vật lí

Nước có các tính chất vật lý sau:

• Ở trạng thái lỏng, nước nguyên chất không màu, không mùi, không vị và không có hình dạng nhất định.

• Nhiệt độ sôi là 100 độ C, (p = 760 mmHg), nhiệt độ hóa rắn là 0 độ C.

• Nước có khối lượng riêng ở 4 độ C bằng 1g/ml.

• Đây là dung môi phân cực và có thể hoà tan được nhiều chất tan phân cực ở cả trạng thái rắn, lỏng và khí như: đường, muối ăn, khí amoniac, axit…

• Nước tinh khiết không có tính dẫn điện. Tuy nhiên các loại nước thông thường có chứa nhiều loại muối tan nên có khả năng dẫn điện, tính dẫn điện này phụ thuộc vào tổng lượng muối có trong nước và tính chất của muối cũng như nhiệt độ hiện tại của nước.

4.2. Tính chất hóa học

Tính chất hóa học của nước trong chương trình hóa 8 được thể hiện qua 3 điểm sau đây.

- Nước tác dụng với kim loại

Nước tác dụng được với một số kim loại ở nhiệt độ thường như: Li, Na, K, Ca.. tạo thành bazo và khí H₂.

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂ ↑

2K + 2H₂O → 2KOH + H₂ ↑

Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂ ↑

- Nước tác dụng với oxit bazo

Nước tác dụng với oxit bazo tạo thành bazo tương ứng. Dung dịc bazo làm quỳ tím hóa xanh.

Na₂O + H₂O → 2NaOH

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

- Nước tác dụng với oxit axit

Nước tác dụng với oxit axit tạo thành axit tương ứng. Dung dịch axit làm quỳ tím hóa đỏ.

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

5. Bài tập vận dụng

Câu 1. Quá trình nào dưới đây không làm giảm lượng oxi trong không khí?

A. Sự gỉ của các vật dụng bằng sắt ngoài không khí

B. Sự quang hợp của cây xanh trong tự nhiên

C. Sự cháy của than, củi, bếp ga

D. Sự hô hấp của động vật con người

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Câu 2. Trong công nghiệp bằng cách nào sau đây để sản xuất khí nitơ?

A. Chưng cất phân đoạn không khí lỏng

B. Nhiệt phân NH₄NO₃

C. Dùng phương pháp dời nước

D. Nhiệt phân muối amoni clorua NH₄Cl

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Điều chế nito trong công nghiệp (cũng giống oxi) là chưng cất phân đoạn không khí lỏng, hạ nhiệt độ rất thấp để hóa lỏng không khí, loại tạp chất rồi tăng dần để thu N₂ và O₂

Câu 3. Nhỏ từ từ dung dịch NH₃ cho đến dư vào ống nghiệm đựng sẵn dung dịch Al₂(SO₄)₃. Hiện tượng quan sát được trong quá trình phản ứng là:

A. Có kết tủa keo trắng xuất hiện, sau đó kết tủa lại tan dần

B. Có kết tủa keo màu trắng xuất hiện

C. Có kết tủa màu xanh lục xuất hiện, sau đó kết tủa lại tan dần

D. Có kết tủa màu xanh lục xuất hiện

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

6NH₃ + Al₂(SO₄)₃ + 6H₂O → 2Al(OH)₃ + 3(NH₄)₂SO₄

Xuất hiện kết tủa trắng

Câu 4. Oxit phi kim nào dưới đây không phải là oxit axit?

A. CO₂ 

B. N₂O₅

C. P₂O₅

D. NO

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 5. Dãy kim loại nào dưới đây không phản ứng với HNO₃ đặc nguội

A. Al, Zn, Fe

B. Al, Cr, Fe

C. Cu, Ag, Cr

D. Cu, Cr, Fe

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 6. Khí nào dưới đây gây ra hiện tượng mưa axit?

A. H₂

B. NH₃

C. CH₄

D. SO₂

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 7.Trong phòng thí nghiệm, người ta điều chế HNO₃ từ?

A. NH₃ và O₂

B. NaNO₃ và H₂SO₄ đặc

C. NaNO₃ và HCl đặc

D. NaNO₂ và H₂SO₄ đặc.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

NaNO_{3tinh thể} và H₂SO_4đặc  NaHSO₄ + HNO₃

Câu 8. Đem nung hỗn hợp A gồm: x mol Fe và 0,15 mol Cu, trong không khí một thời gian, thu được 63,2 gam hỗn hợp B, gồm hai kim loại trên và hỗn hợp các oxit của chúng. Đem hòa tan hết lượng hỗn hợp B trên bằng dung dịch HNO₃ đậm đặc, thì thu được 0,6 mol NO₂. Trị số của x là:

A. 0,7 mol

B. 0,6 mol

C. 0,5 mol

D. 0,4 mol

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

n_O = y mol; n_Fe = x mol

56x + 0,15.64 + 16y = 63,2 (1);

3x + 0,15.2 = 2y + 0,6 (2)

Từ 1, 2 => x = 0,7 và y = 0,9

Câu 9.Đốt cháy 11,2 gam bột Fe trong bình đựng O₂ thu được 14,72 gam hỗn hợp X gồm Fe₂O₃, Fe₃O₄ và Fe. Hòa tan hoàn toàn lượng hỗn hợp X bằng dung dịch HNO₃­ thu được V lít hỗn hợp khí Y gồm NO và NO₂. Tỉ khối của B so với H₂ bằng 19. Thể tích V ở đktc là:

A. 1792 ml

B. 672 ml.

C. 448 ml.

D. 896 ml.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

M_X = 19.2 = 38

=> n_N2= n_NO2 = x

m_Fe + m_O = m_oxit

=> m_O = m_oxit -  m_Fe = 14,72 - 11,2 = 3,52 gam

=> n_O= 0,22 mol

Fe⁰ → Fe³⁺ + 3e

0,2 →  0,6

O⁰ + 2e →O^2-

0,22 →  0,44

N⁺⁵ + 3e → N⁺²

3x x

N⁺⁵ +1e → N⁺⁴

x x

Bảo toàn e: 0,6 = 0,44 + 3x + x =0,44+4x => x= 0,04

=> n_khí = 2x = 0,08 mol

=> V_khí = 0,08.22,4 = 1,792 lít = 1792 ml

Câu 10. Cho 30 gam hỗn hợp X gồm: Fe; FeO; Fe₂O₃ và Fe₃O₄ phản ứng hết với dung dịch HNO₃ loãng dư được 5,6 lít khí NO (đktc, sp khử duy nhất) và dung dịch Y. Số mol của HNO₃ đã phản ứng là:

A. 1 mol

B. 1,45 mol

C. 1,6 mol

D. 1,35 mol

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

Quy đổi 30 gam hỗn hợp X thành Fe, và O. Gọi x, y lần lượt là số mol của Fe và O =>

56x + 16y = 30 (1);

3x – 2y = 0,25.3 (2);

Từ 1, 2 => x = 0,45 và y = 0,3; n_HNO3 = 4.n_NO + 2n_O = 4.0,25 + 2.0,3 = 1,6 mol

Câu 11. Chỉ dùng H₂O và điều kiện đun nóng có thể tách hổn hợp nào sau đây?

A. NH₄Cl, K₂CO₃, KCl

B. NH₄NO₃, CaCO₃, Na₂SO₄

C. NH₄Cl, CaSO₄, MgSO₄

D. Tất cả đều thực hiện được

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 12. Cho 150 ml dung dịch KOH 1M tác dụng với 200 ml dung dịch H₃PO₄ 0,5M. Sau phản ứng, trong dung dịch chứa các muối

A. KH₂PO₄ và K₂HPO₄.

B. KH₂PO₄ và K₃PO₄.

C. K₂HPO₄ và K₃PO₄.

D. KH₂PO₄, K₂HPO₄và K₃PO₄

Lời giải:

Đáp án: A

Câu 13. Cho kim loại Cu tác dụng với HNO₃ đặc hiện tượng quan sát được là :

A. Khí màu nâu bay lên, dung dịch chuyển màu xanh

B. Khí không màu bay lên, dung dịch chuyển màu xanh

C. Khí không màu bay lên, dung dịch có màu nâu

D. Khí thoát ra không màu hoá nâu trong không khí, dung dịch chuyển sang màu xanh

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Câu 14. Hòa tan hết m gam FeS bằng một lượng tối thiểu dung dịch HNO₃ (dung dịch X), thu được dung dịch Y và khí NO. Dung dịch Y hòa tan tối đa 1,92 gam Cu. Biết trong các quá trình trên, sản phẩm khử duy nhất của N⁺⁵ đều là NO. Số mol HNO₃ trong X là

A. 0,48.

B. 0,12.

C. 0,36.

D. 0,24.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

n_Cu = 0,03 mol

Ta có: 2Fe³⁺ + Cu → 2Fe²⁺ + Cu²⁺

=> nFe³⁺(Y) =0,6 mol => n_FeS = 0,6 mol

FeS → Fe³⁺ + S⁺⁶ + 9e

N⁺⁵ + 3e → N⁺²

=> Bảo toàn e: n_NO =3.nFe³⁺ = 0,18 mol

Dung dịch Y chứa Fe₂(SO₄)₃ và Fe(NO₃)₃

Bảo toàn nguyên tố S: n_Fe2(SO4)3=1/3.n_FeS = 0,02 mol

Bảo toàn nguyên tố Fe và S :

n_FeS = 2.n_Fe2(SO4)3 + n_Fe(NO3)3

=> n_Fe(NO3)3= 0,06 − 2.0,02 = 0,02 => n_NO − 3n_NO3− _muối = 0,06 mol

Bảo toàn nguyên tố N: n_HNO3 = n_NO + n_{NO3− muối}= 0,36 + 0,12 = 0,24 mol

Câu 15. Cho từ từ dung dịch NH₃ đến dư vào dung dịch AlCl₃. Hiện tượng quan sát được:

A. có kết tủa keo trắng tan dần đến hết.

B. có kết tủa keo trắng rồi tan, sau đó lại có kết tủa.

C. có kết tủa keo trắng, không thấy kết tủa tan.

D. dung dịch trong suốt.

Lời giải: 

Đáp án: C

Giải thích: