Với giải Hoạt động khám phá 2 trang 138 Toán 11 Tập 1 Chân trời sáng tạo chi tiết trong Bài 2: Trung vị và tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Toán 11. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập Toán lớp 11 Bài 2: Trung vị và tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm

Hoạt động khám phá 2 trang 138 Toán 11 Tập 1: Thời gian luyện tập trong một ngày (tính theo giờ) của một số vận động viên được ghi lại ở bảng sau:

Huấn luyện viên muốn xác định nhóm gồm 25% các vận động viên có số giờ luyện tập cao nhất. Hỏi huấn luyện viên nên chọn các vận động viên có thời gian luyện tập từ bao nhiêu giờ trở lên vào nhóm này?

Lời giải:

Số vận động viên được khảo sát là: n = 3 + 8 + 12 + 12 + 4 = 39.

Gọi x₁; x₂; ...; x₃₉ là thời gian luyện tập của 39 vận động viên được xếp theo thứ tự không giảm.

Ta có: x₁; x₂; x₃ ∈ [0; 2), x₄; ...; x₁₁ ∈ [2; 4), x₁₂; ...; x₂₃ ∈ [4; 6), x₂₄; ...; x₃₅ ∈ [6; 8), x₃₆; ...; x₃₉ ∈ [8; 10).

Do đó đối với dãy số liệu x₁; x₂; ...; x₃₉ thì:

- Tứ phân vị thứ nhất là x₁₀ thuộc nhóm [2; 4);

- Tứ phân vị thứ hai là x₂₀ thuộc nhóm [4; 6);

- Tứ phân vị thứ ba là x₃₀ thuộc nhóm [6; 8).

Vậy huấn luyện viên nên chọn các vận động viên có thời gian luyện tập từ x₃₀ (giờ) trở lên.

Lý thuyết Tứ phân vị

- Để tính tứ phân vị thứ nhất $Q_1$ của mẫu số liệu ghép nhóm, ta làm như sau:

• Giả sử nhóm chứa $Q_1$ là nhóm $[u_m;u_{m+1})$.
• $n_m$ là tần số của nhóm chứa phân vị thứ nhất.
• $C=n_1+n_2+...+n_{m-1}$.

Khi đó,

$Q_1=u_m+\frac{\frac{n}{4}-C}{n_m}.\left(u_{m+1}-u_m\right)$

- Để tính tứ phân vị thứ ba $Q_3$ của mẫu số liệu ghép nhóm, ta làm như sau:

• Giả sử nhóm chứa $Q_3$ là nhóm $[{\mathrm{u}}_j;u_{j+1})$.
• $n_j$là tần số của nhóm chứa phân vị thứ nhất.
• $C=n_1+n_2+...+n_{j-1}$.

 Khi đó,

$Q_3=u_j+\frac{\frac{3n}{4}-C}{n_j}.\left(u_{j+1}-u_j\right)$

- Tứ phân vị thứ hai $Q_2$ chính là trung vị $M_e$.

- Nếu tứ phân vị thứ k là $\frac{1}{2}\left(x_m+x_{m+1}\right)$, trong đó $x_m$ và $x_{m+1}$thuộc hai nhóm liên tiếp thì ta lấy $Q_k=u_j$.

* Ý nghĩa:

Bộ ba tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là giá tị xấp xỉ cho tứ phân vị của mẫu số liệu gốc và được sử dụng làm giá trị đo xu thế trung tâm của mẫu số liệu.