Bài 5.20 trang 109 Toán lớp 7: Biểu đồ đoạn thẳng Hình 5.40 cho biết số dân và dự báo quy mô dân số của Trung Quốc và Ấn Độ đến năm 2050.

Từ biểu đồ trên, em hãy dự đoán:

a) Năm 2020, số dân nước nào lớn hơn, tương ứng là khoảng bao nhiêu tỉ người?

b) Đến khoảng năm nào thì số dân hai nước bằng nhau?

c) Xác định xu thế tăng, giảm dân số của mỗi nước trong quá khứ và trong tương lai.

Phương pháp giải:

Lời giải:

a) Năm 2020, số dân của Trung Quốc lớn hơn, tương ứng 1,44 tỉ người (do số dân của Ấn Độ trong năm này là 1,38 tỉ người).

b) Quan sát trên biểu đồ, ta thấy hai đường màu xanh và màu cam giao nhau vào điểm thuộc khoảng năm 2027.

Do đó, đến khoảng năm 2027 thì số dân của hai nước bằng nhau.

c) Trong quá khứ, số dân của cả hai nước đều có xu hướng tăng. Trong tương lai, số dân của Ấn Độ vẫn có xu hướng tăng trong khi số dân của Trung Quốc có xu hướng giảm.

Bài tập vận dụng:

Bài 1. Mai muốn khảo sát đánh giá của các bạn học sinh trong trường về hiệu quả của việc học online mang lại nên đã lập phiếu hỏi dưới đây và phát cho 80 bạn nữ trong trường để thu thập dữ liệu.

a) Dữ liệu thu được từ mỗi câu hỏi trên thuộc loại nào?

b) Biểu đồ dưới đây cho biết tỉ lệ lựa chọn các phương án trong cây hỏi 1 của 80 bạn tham gia khảo sát. Cho biết mỗi phương án có bao nhiêu bạn lựa chọn?

c) Từ thông tin này, Mai kết luận rằng “Đa phần các bạn học sinh đánh giá việc học online mang lại hiệu quả tốt”. Kết luận này có hợp lí không?

Hướng dẫn giải

a) Dữ liệu thu được từ câu hỏi 1 không phải là số, có thể sắp thứ tự.

Dữ liệu từ câu hỏi 2 là số (đơn vị là giờ).

b) Số bạn lựa chọn phương án A là: $80\cdot \frac{20}{100}=16$ (bạn)

Số bạn lựa chọn phương án B là: $80\cdot \frac{30}{100}=24$ (bạn)

Số bạn lựa chọn phương án C là: $80\cdot \frac{25}{100}=20$ (bạn)

Số bạn lựa chọn phương án D là: $80\cdot \frac{15}{100}=12$ (bạn)

Số bạn lựa chọn phương án E là: $80\cdot \frac{10}{100}=8$ (bạn)

c) Vì Mai chỉ khảo sát trên các bạn nữ trong trường mà lại kết luận chung cho tất cả các bạn nên kết luận này không hợp lí.

Bài 2. Nhiệt độ không khí trung bình tại Hà Nội trong 6 năm từ 2014 đến 2019 được cho trong bảng sau:

a) Hãy vẽ biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn bảng số liệu trên.

b) Xác định xu thế tăng, giảm nhiệt độ trung bình không khí ở Hà Nội trong quá khứ và trong tương lai.

Hướng dẫn giải

a) Biểu đồ:

b) Từ nắm 2014 đến 2015 nhiệt độ không khí trung bình tại Hà Nội có xu hướng tăng. Từ năm 2015 đến 2017 có xu hướng giảm nhẹ. Từ năm 2018 trở đi có xu hướng tăng.

Bài 3. Để biểu diễn dữ liệu trong các tình huống sau, em sẽ chọn loại biểu đồ nào?

a) Tỉ lệ đóng góp GDP của các thành phần kinh tế ở Việt Nam;

b) Sự thay đổi giá gạo xuất khẩu từ năm 2012 đến nay.

Hướng dẫn giải

a) Việc biểu diễn tỉ lệ đóng góp GDP của các thành phần kinh tế ở Việt Nam nhằm mục đích so sánh giữa các thành phần ta dùng biểu đồ quạt tròn.

b) Để biểu diễn được sự thay đổi giá gạo xuất khẩu từ năm 2012 đến nay ta dùng biểu đồ đoạn thẳng.