Bài viết Công thức bài toán tách nước của ancol hay nhất, chi tiết với bài tập minh họa có lời giải sẽ giúp học sinh nắm vững Công thức bài toán tách nước của ancol từ đó biết cách làm bài tập về bài toán tách nước của ancol.

Công thức bài toán tách nước của ancol hay nhất

Ancol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử chưa nhóm –OH gắn trực tiếp với C no. Hợp chất ancol có phản ứng quan trọng là phản ứng tách nước. Vậy sản phẩm phản ứng là gì? Phương pháp nào giải dạng toán tách nước   của ancol nhanh và chính xác nhất? Bài viết dưới đây, sẽ cung cấp cho các em những lý thuyết và phương pháp giải dạng bài tách nước của ancol.

1. Công thức bài toán tách nước của ancol

Phản ứng tách nước của ancol có 2 kiểu như sau:

a) Tách nước từ 1 phân tử ancol tạo hiđrocacbon không no

- Điều kiện: xúc tác H₂SO₄ đặc, đun nóng  (170^oC).

- Phương trình:

- Khi giải bài tập có liên quan đến phản ứng tách nước của ancol cần nhớ:

m_Ancol = m_anken + + m_{Ancol dư}

n_{ancol phản ứng} = n_anken = n_nước

b) Tách nước từ 2 phân tử ancol tạo ete

- Phản ứng tách nước tạo ete của ancol thường chỉ áp dụng với ancol đơn chức. 

- Phản ứng xảy ra khi đun nóng ancol hoặc hỗn hợp ancol với H₂SO₄ đặc, đun nóng đến 140.

Phương trình tổng quát:

- Phương pháp giải: 

2. Bạn nên biết

a) Tách nước tạo anken

- Cách thức phản ứng: Nhóm -OH của ancol tách ra cùng với nguyên tử H của C liền kề tạo ra liên kết pi giữa 2 nguyên tử C đó.

- Hướng tạo sản phẩm chính tuân theo quy tắc Zai -xép: Nhóm -OH ưu tiên tách cùng nguyên tử H của C bậc cao hơn.

- Điều kiện của ancol tham gia phản ứng: Ancol có H_α (C liền cạnh C mang nhóm OH còn H)

- Nhiều ancol tách nước tạo ra một anken thì xảy ra các khả năng sau:

+ Có ancol không tách nước.

+ Các ancol là đồng phân của nhau.

b) Ancol tách nước tạo ete

- Nếu tách nước thu được các ete có số mol bằng nhau thì các ancol tham gia phản ứng cũng có số mol bằng nhau.

3. Mở rộng 

- Có thể dựa vào tỉ khối của sản phẩm so với ancol (d) để xác định hướng tách nước của ancol:

+ Nếu d < 1 → ancol tách nước tạo anken.

+ Nếu d > 1 → ancol tách nước tạo ete.

4. Bài tập minh họa

Câu 1: Cho các ancol sau:

Số ancol khi tham gia phản ứng tách nước tạo 1 anken duy nhất là

A. 3.                          

B. 4.                           

C. 5.                          

D. 6

Hướng dẫn giải

CH₃CH₂OH  CH₂ = CH₂ + H₂O

CH₃-CH(OH)-CH₃  CH₃-CH=CH₂ + H₂O

CH₃-CH₂-CH₂OH  CH₃-CH=CH₂ + H₂O

(CH₃)₂CH-CH₂OH  (CH₃)₂C=CH₂ + H₂O

(CH₃)C-OH  (CH₃)₂C=CH₂ + H₂O

(CH₃)₂CH-CH(OH)-CH₃ 

Đáp án C

Câu 2: Đun 132,8 gam hỗn hợp ba ancol no, đơn chức với H₂SO₄ đặc ở 140°C thu được 111,2 gam hỗn hợp các ete có số mol bằng nhau. Số mol mỗi ete là

A. 0,10 mol.               

B. 0,15 mol.               

C. 0,20 mol.               

D. 0,25 mol.

Hướng dẫn giải

Ancol  ete + nước

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng: m_ancol = m_ete + m_nước

Đáp án C

Câu 3: Đun nóng 8,68 gam hỗn hợp X gốm các ancol no, đơn chức, mạch hở với H₂SO₄ đặc, thu được hỗn hợp Y gồm: ete (0,04 mol), anken và ancol dư. Đốt cháy hoàn toàn lượng anken và ete trong Y, thu được 0,34 mol CO₂. Nếu đốt cháy hết lượng ancol trong Y thì thu được 0,1 mol CO₂ và 0,13 mol H₂O. Phần trăm số mol ancol tham gia phản ứng tạo ete là

A. 21,43%.                       

B. 26,67%.                       

C. 31,25%.                       

D. 35,29%.

Hướng dẫn giải

Đặt công thức chung cho các ancol trong X là C_nH_2n+2O (x mol)

Đáp án A

Xem thêm các công thức Hoá học lớp 11 đầy đủ, chi tiết khác:

Công thức tính độ điện li

Công thức xác định hằng số điện li

Công thức liên hệ giữa hằng số điện li và độ điện li

Công thức tính hằng số phân li bazơ

Công thức tính hằng số phân li axit

Công thức pH của dung dịch

Công thức tính pH trong dung dịch axit yếu/bazơ yếu

Công thức tính pH trong dung dịch axit mạnh/bazơ mạnh

Công thức tính nhanh số mol HNO₃ phản ứng

Công thức tính nhanh khối lượng muối nitrat

Công thức tính nhanh hiệu suất tổng hợp NH₃

Công thức tính số mol OH^- khi cho P₂O₅ tác dụng với dung dịch kiềm

Công thức tính độ dinh dưỡng của phân bón

Công thức tính số mol OH^- ( hoặc CO₂) khi cho CO₂ tác dụng với dung dịch kiềm

Công thức tính nhanh bài toán khử oxit kim loại bằng CO

Công thức tính độ bất bão hòa hợp chất hữu cơ

Công thức tính % khối lượng các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ

Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ

Công thức xác định số nguyên tử trong hợp chất hữu cơ

Công thức tính nhanh số đồng phân của ankan

Công thức tính nhanh số mol ankan

Công thức tính khí đốt cháy ankan

Công thức crăckinh ankan

Công thức tính nhanh đồng phân của anken

Công thức tính nhanh đồng phân của ankin

Công thức tính toán đốt cháy anken

Công thức tính toán đốt cháy ankin

Công thức bảo toàn số mol liên kết pi

Công thức tính nhanh số đồng phân ankylbenzen

Công thức đốt cháy benzen và ankylbenzen

Công thức tính nhanh số đồng phân ancol no, đơn chức, mạch hở

Công thức tính toán đốt cháy ancol

Công thức tính nhanh số đồng phân ete no, đơn chức, mạch hở

Công thức tính số ete tối đa thu được từ hỗn hợp n ancol đơn chức

Công thức bài toán tách nước của ancol

Công thức xác định số nhóm chức ancol

Công thức tính đồng phân phenol

Công thức tính nhanh số đồng phân Anđehit no, đơn chức, mạch hở

Công thức tính nhanh số đồng phân Axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở

Công thức tính nhanh số đồng phân Xeton no, đơn chức, mạch hở

Công thức phản ứng tráng gương (tráng bạc) của anđehit

Công thức bài toán đốt cháy anđehit

Công thức bài toán đốt cháy axit cacboxylic