Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô Giáo án Sinh học 12 Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào mới nhất. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy cô dễ dàng biên soạn chi tiết giáo án sinh học 12. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.

Mời quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây.

Bài giảng Sinh học 12 Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

Bài 19 : TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I. Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- Giải thích được quy trình tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến
- Nêu được 1 số thành tựu tạo giống ở việt nam
- Trình bày được 1 số quy trình và thành tựu tạo giống thực vật bằng công nghệ tế
bào
2. Kĩ năng:
- Trình bày được kỹ thuật nhân bản vô tính ở động vật và nêu ý nghĩa thực tiễn
của phương pháp này
- Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình, kỹ năng so sánh khái quát tổng hợp,
làm việc độc lập với sgk
- Nâng cao kỹ năng pt hiện tượng qua chọn tạo giống mới từ nguồn biến dị đột
biến và công nghệ tế bào
3.Thái độ:
- Xây dựng niềm tin vào khoa học về công tác tạo giống
4. Xác định nội dung trọng tâm của bài
- Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào
5. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung:
Phát triển được năng lực tự học, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, quản lý, giao
tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông
- Năng lực chuyên biệt:

II. CHUẨN BỊ :
1. Chuẩn bị của GV:
- tranh ảnh hoặc màn hình chiếu.
2.Chuẩn bị của HS:chuẩn bị bài theo Phân công của GV
-Trình bày quy trình tạo giống bằng phương pháp gây đột biến? Một số thành tựu?
Công nghệ tế bào là gì?
-Trình bày một số công nghệ tế bào ở thực vật (nuôi cấy mô, tế bào; lai tế bào
xoma; nuôi cấy hạt phấn, noãn)?
-Trình bày một số công nghệ tế bào ở động vật (nhân bản vô tính, cấy truyền phôi)
? Ví dụ một số thành tựu?
3. Bảng tham chiếu các mức yêu cầu cần đạt của câu hỏi, bài tập, kiểm tra, đánh giá

A. KHỞI ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG 1 Tình huống xuất phát.
(1) Mục tiêu:
- Tạo tâm thế vui vẻ , thoải mái cho học sinh.
- Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã có, kinh nghiệm thực tế để giải thích tình
huống giáo viên đưa ra.
- Giúp học sinh đặt ra được vấn đề, câu hỏi chính của bài học.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Hỏi- Đáp
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân, lớp.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, máy chiếu, máy tính, hình ảnh.
(5) Sản phẩm: - Nhờ phương pháp đột biến tạo được giống mới
- Biết được cừu DOLY là sản phẩm của nhân bản vô tính
Hoạt động 1 :

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu tạo giống mới bằng pp gây đột biến
(1) Mục tiêu:
- HS biết việc tạo giống bằng pp gây ĐB
- Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã có, kinh nghiệm thực tế để giải thích tình
huống giáo viên đưa ra.
- Giúp học sinh đặt ra được vấn đề, câu hỏi chính của bài học.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Hỏi- Đáp
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân, lớp.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, máy chiếu, máy tính, hình ảnh.
(5) Sản phẩm: -HS biết được qui trình tạo giống bằng phương pháp gây đột biến
-Biết được thành tựu tạo giống ở VN

Chuẩn kiến thức
Tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến
1. Quy trình: Gồm 3 bước
+ Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột biến
+ Chọn lọc các cá thể đột biến có kiểu hình mong muốn
+ Tạo dòng thuần chủng
- Lưu ý : phương pháp này đặc biệt có hiệu quả với vi sinh vật
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam:
- Xử lí các tác nhân lí hoá thu được nhiều chủng vsv , lúa, đậu tương ….có nhiều
đặc tính quý
- cây dâu tằm, nho (2n) –cônsixin cây dâu tằm, nho tứ bội (2n)
-Táo gia lộc xử lí NMU → táo má hồng cho năng suất cao
HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu tạo giống bằng công nghệ tế bào
(1) Mục tiêu:
-HS biết được thế nào là công nghệ tế bào, công nghệ tế bào thực vật,tế bào động
vật
- Giúp học sinh vận dụng kiến thức đã có, kinh nghiệm thực tế để giải thích tình
huống giáo viên đưa ra.
- Giúp học sinh đặt ra được vấn đề, câu hỏi chính của bài học.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Hỏi- Đáp
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân, Hoạt động nhóm
(4) Phương tiện dạy học: SGK, máy chiếu, máy tính, hình ảnh.
(5) Sản phẩm: - HS nắm được qui trình lai tế bào xô ma,nhân bản vô tính

Chuẩn kiến thức:
Tạo giống bằng công nghệ tế bào:
* Công nghệ tế bào: Là quy trình công nghệ dùng để tạo ra những tế bào có kiểu
nhân mới, từ đó tạo ra cơ thể với những đặc điểm mới hoặc hình thành cơ thể không
bằng sinh sản hưũ tính mà thông qua sự phát triển của tế bào xoma nhằm nhân nhanh
các giống vật nuôi, cây trồng.
1 Công nghệ tế bào thực vật
a. Nuôi cấy mô hoặc tế bào (sgk)
b. Lai tế bào xôma:
- Nguồn nguyên liệu ban đầu: 2 dòng tế bào có bộ NST 2n của 2 loài khác nhau
- Cách tiến hành:
+ Loại bỏ thành tế bào.
+ Cho các tế bào đã mất thành tế bào của 2 loài vào môi trường đặc biệt để dung hợp
với nhau tế bào lai.
+ Nuôi trong môi trường đặc biệt cho chúng phân chia , tái sinh thành cây lai khác
loài.
- Cơ sở di truyền : Tạo thể song dị bội, không thông qua lai-> tránh đc hiện tượng
bất thụ
c. Nuôi cấy hạt phấn, noãn
- Nguồn nguyên liệu ban đầu: Tế bào 1n
- Cách tiến hành:
+ Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh vào ống nghiệm rồi cho phát triển thành
cây đơn bội (n)
+ Tế bào đơn bội được nuôi trong ống nghiệm với các hoá chất đặc biệtphát triển
thành mô đơn bộixử lí hoá chất gây lưỡng bội hoá thành cây lưỡng bội hoàn chỉnh.
- Cơ sở di truyền : Tạo dong thuần lưỡng bội từ dòng đơn bội
2.Công nghệ tế bào động vật:
a. Nhân bản vô tính động vật:
* Nhân bản vô tính : ĐV được nhân bản từ tế bào xôma , không cần có sự tham gia
của nhân tế bào sinh dục, chỉ cân tế bào chất của noãn bào
*Các bước tiến hành :Nhân bản vô tính ở cừu Dolli
+ Tách tế bào tuyến vú của cá thể cho nhân , nuôi trong phòng thí nghiệm
+ Tách tế bào trứng cuả cá thể khác loại bỏ nhân của tế bào này.
+ Chuyển nhân của tế bào tuyến vú vào tế bào trứng đã bỏ nhân
+ Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo để trứng pt thành phôi
+ Chuyển phôi vào tử cung của cơ thể mẹ để nó mang thai và sinh con.
* Ý nghĩa:
- Nhân nhanh giống vật nuôi quý hiếm
- Tạo ra các giới ĐV mang gen người nhằm cung cấp cơ quan nội tạng cho người
bệnh
b. Cấy truyền phôi
Lấy phôi từ động vật chotách phôi thành hai hay nhiều phần phôi riêng
biệtCấy các phôi vào động vật nhận( con cái) và sinh con.
C. LUYỆN TẬP
HOẠT ĐỘNG 4: (Luyện tập) Trả lời các câu hỏi và bài tập
(1) Mục tiêu: HS vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết các câu hỏi và bài tập
liên quan
đến công nghệ gen,thành tựu,công nghệ tế bào thực vật,động vật,thành tựu
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: hỏi và trả lời
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân, lớp.
(4) Phương tiện dạy học: SGK, máy chiếu, máy tính, câu hỏi.
(5) Sản phẩm: câu trả lời của học sinh.
HS trả lời các câu hỏi và bài tập
1.trình bày qui trình tạo giống cây khác loài bằng phương pháp lai tế bào xô ma
2.Giải thích qui trình nhân bản vô tính ở động vật?

D.VẬN DỤNG, TÌM TÒI, MỞ RỘNG
HOẠT ĐỘNG 5: Giải quyết các vấn đề thực tế.
(1) Mục tiêu: Nhằm khuyến khích học sinh hình thành ý thức và năng lực thường
xuyên vận dụng những điều đã học về tạo giống bằng phương pháp gây đột biến
gen,công nghệ tế bào để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: giải quyết vấn đề/ hoạt động cá nhân
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: Kiến thức đã học, tài liệu tham khảo khác, mạng internet...
(5) Sản phẩm: Trả lời các câu hỏi
E. Hướng dẫn học ở nhà
Trả lời câu hỏi trong SGK
NỘI DUNG CÁC CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào.
a. Nhóm câu hỏi nhận biết
Câu 1. Trình tự các bước trong quá trình tạo giống bằng gây đột biến:
1. Chọn lọc các thể đột biến có KH mong muốn 2. Tạo dòng thuần
3. Xử lí mẫu vật bằng tác nhân gây đột biến
a. 3-2-1 b. 1-2-3 c. 1-3-2 d. 2-3-1
Câu 2. Nguyên tắc của nhân bản vô tính là:
a. Chuyển nhân của TB xoma(2n) vào một TB trứng, rồi kích thích TB trứng phát
triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới
b. Chuyển nhân của TB xoma(n) vào một TB trứng đã lấy mất nhân, rồi kích thích
TB trứng phát triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới
c. Chuyển nhân của TB trứng vào TB xoma, kích thích TB trứng TB trứng phát
triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới.
d. Chuyển nhân của TB xoma(2n) vào một TB trứng đã lấy mất nhân, rồi kích
thích TB trứng phát triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới
Câu 3. Thực chất của cấy truyền phôi là:

c. Tạo các cá thể đồng nhất về KG từ 1 phôi ban đầu d. Cả A, B, C
b. Nhóm câu hỏi thông hiểu
Câu 4. Hóa chất sử dụng để gây ĐB đa bội là:
a. Côsixin b. 5 B.U c. EMS d. NMU
Câu 27. Để chọn lọc và tạo ra các giống cây trồng lấy thân, lá, rễ có năng suất cao
trong chọn giống thường tiến hành gây ĐB :
a. Đa bội b. Dị bội c. Mất đoạn d. Lặp đoạn
Câu 5. Cơ sở để lai TB xoma là:
a. TB thực vật có tính toàn năng b. các hạt phấn riêng lẽ có khả năng
nảy mầm tạo dòng TB đơn bội
c. Các TB xoma có khả năng sinh sản tọa các dòng xoma biến dị
d. khả năng kết dính của các TB trần khi được nuôi cấy cùng MT
Câu 6. Khi nói về quy trình nuôi cấy hạt phấn, phát biểu nào sau đây là không
đúng ?
A: Các hạt phấn có thể mọc trên môi trường nuôi cấy nhân tạo để tạo thành các
dòng tế bào đơn bội.
B. Giống được tạo ra từ phương pháp này có KG dị hợp, thể hiện ưu thế lai cao
nhất
C: Dòng tế bào đơn bội được xử lí hoá chất (cônsixin) gây lưỡng bội hoá tạo nên
dòng tế bào lưỡng bội.
D: Sự lưỡng bội hoá các dòng tế bào đơn bội sẽ tạo ra được các dòng lưỡng bội
thuần chủng.
c. Nhóm câu hỏi vận dụng
Câu 7. Phương pháp gây ĐB nhân tạo thường ít được áp dụng ở:
a. ĐV bậc cao b. Nấm c. TV d. VSV
Câu 8. Cơ sở vật chất di truyền của cừu Đôly được hình thành ở giai đoạn nào
trong quy trình nhân bản?
A: Chuyển phôi vào tử cung của một cừu mẹ để nó mang thai
B. Chuyển nhân của TB tuyến vú vào TB trứng đã bị loại bỏ nhân
C: Tách tế bào tuyến vú của cừu cho nhân
D: Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo cho trứng phát triển thành phôi
Câu 9. Trong lai TB, để kích thích TB lai phát triển thành cây lai người ta dùng:
a. Xung điện cao áp b. Virut Xenđê
c. Hoocmon thích hợp d. Keo hữu cơ Polietylen glycol