Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô GIÁO ÁN SINH HỌC 12 BÀI 12: DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN MỚI NHẤT - CV5555. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy cô dễ dàng biên soạn chi tiết giáo án sinh học 12. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.
Mời quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây.
Bài 12. DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong bài này học sinh cần phải:
1. Kiến thức
- Trình bày đc các thí nghiệm và cơ sở TBH của di truyền liên kết với giới tính.
- Nêu đc ý nghĩa của DT liên kết với giới tính.
- Trình bày đc đặc điểm của di truyền ngoài NST (di truyền ở ti thể và lục lạp).
- Phân biệt đc sự DT NST và ngoài NST.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện KNS cơ bản: tìm kiếm và xử lí thông tin; thể hiện sự tự tin khi
trình bày ý kiến cá nhân; kĩ năng tư duy phê phán...
3. Thái độ
- GD kĩ năng sống cho Hs: phê phán quan niệm trọng nam khinh nữ làm mất
cb giới tính
II. CHUẨN BỊ
1. GV: Hình vẽ 12.1 , hình 12.2 trong SGK phóng to
- Tranh mô tả sơ đồ lai thuận và lai nghịch nhằm phát hiện ra gen nằm trong TBC
mà GV sưu tầm đc.
- PP dạy học: Vấn đáp.
2. HS: N/cứu sgk; ôn tập kt về NST
III. TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC
* Tích hợp kĩ năng sống:
- Kĩ năng thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp
- Kĩ năng trình bày suy nghĩ/ ý tưởng; hợp tác; quản lý thời gian và đảm nhận
trách nhiệm trong hoạt động nhóm
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin về DT liên kết với giới tính và DT ngoài
nhân.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Kiểm tra bài cũ:
- Cơ sở của hiện tượng hoán vị gen? tần số HVG phụ thuộc vào điều gì?
- Điều kiện đối với các gen để có thể xảy ra LKG hay HVG
2. Giảng bài mới:
| Hoạt động của thầy và trò | Nội dung |
| GV đặt vấn đề: người ta đã nhận thấy giới tính được quy định bởi 1 cặp NST gọi là NST giới tính → gv giới thiệu bộ NST của ruồi giấm *Hoạt động1: tìm hiểu về NST giới tính Gv cho hs quan sát hình 12.1 và trả lời câu hỏi -Gv: hãy cho biết đặc điểm của các gen nằm trên vùng tương đồng hoặc ko tương đồng? ( về trạng thái tồ tại của các alen, có cặp alen ko? sự biểu hiện thành kiểu hình của các gen tại vùng đó ) -Gv: thế nào là NST giới tính? -Gv: NST thường và NST giới tính khác nhau như thế nào? - gv hướng dẫn học sinh đọc mục I.1.b: ? bộ NST giới tính của nam và nữ có gì giống và khác nhau ? tế bào sinh trứng giảm phân cho mấy loại trứng ** gv lưu ý hs trước khi làm các bài tập về di truyền LK với giới tính cần chú ý đến đối tượng ng/cứu và kiểu xác định đúng cặp NST giới tính của đối tượng đó *Hoạt động 2: tìm hiểu về quy luật di truyền liên kết với giới tính |
I. DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH 1. NST giới tính và cơ chế TBH xác định giới tính bằng NST a. NST giới tính - Là loại NST có chứa gen quy định giới tính ( có thể chứa các gen khác) - Cặp NST giới tính XX gồm 2 chiếc tương đồng, cặP XY có vùng tương đồng ,có vùng ko tương đồng b. Một số cơ chế TBH xác đinh giới tính bằng NST * Kiểu XX, XY - Con cái XX, con đực XY: động vật có vú, ruồi giấm, người - con cái XY, con đực XX : chim, bướm, cá, ếch nhái * kiểu XX, XO: - Con cái XX, con đực XO: châu chấu, rệp, bọ xit - con cái XO, con đực XX : bọ nhậy 2. Di truyền liên kết với giới tính a. gen trên NST X * Thí nghiệm: SGK * Nhận xét : |
| -GV ycầu hs đọc mục I.1.a trong sgk và thảo luận về kết quả 2 phép lai thuận nghịch của Moocgan: ? kết qủa ở F1 , F2 ? kết qua đó có gì khác so với kết quả thí nghiệm phép lai thuận nghịch của Međen -Hs: qsát hình vẽ 12.2 giải thích hình vẽ ( gen quy định màu mắt nằm trên NST giới tính nào?) Tính trạng mầu mắt tuân theo ql đồng tính và phân tính; chỉ có ruồi đực mắt trắng chứng tỏ gen quy định TT mắt trắng là lặn nằm trên NST giới tính. -Gv: hãy nx đặc điểm di truyền của gen trên NST X (chú ý sự Dt tính trạng màu mắt trắng cho đời con ở phép lai thuận ) *Hoạt động 3: tìm hiểu các gen trên NST Y - HS ng/cứu SGK nêu 1 số vd về hiện tượng di truyền của 1 só tính trạng do gen nằm trên NST Y quy định -Gv: làm thế nào để biết gen quy định tính trạng đang xét nằm trên Y? -Hs: -Gv: Tính chất DT của gen nằm trên NST Y? -GV(Tb): nếu đã biết các gen trên NST giới tính X, có thể phát hiện gen trên NST X, nếu ko thấy có htượng di truyền thẳng của tính trạng đang xét ( nghĩa là gen ko nằm trên Y ) Vậy thế nào là di truyền LK với giới tính? |
Kết quả của 2 phép lai thuận nghịch của Moocgan là khác nhau và khác kết quả của phép lai thuận nghịch của Menđen * giải thích: Gen quy định tính trạng màu mắt chỉ có trên NST X mà không có trên Y→ vì vậy cá thể đực XY) chỉ cần 1 gen lặn nằm trên NST X đã biểu hiện ra KH * Kl: gen trên nST gt X Di truyền theo ql Dtchéo: Ông ngoại (P) → con gái (F1)→ cháu trai (F2) VD: bệnh máu khó đông, mù mầu... b. gen trên NST Y VD : người bố có túm lông tai sẽ truyền đặc điểm này cho tất cả các con trai mà con gái thì ko bị tật này. *Giải thích: gen quy định tính trạng nằm trên NST Y, ko có alen tương ứng trên X → Di truyền cho tất cả cá thể mang kiểu gen XY trong dòng họ. * kl: di truyền thẳng Vd: tật dính ngón tay 2,3... c. Khái niệm Di truyền liên kết với giới tính là hiện tượng di truyền các tính trạng mà các gen xác định chúng nằm trên NST giới tính d. Ý nghĩa của hiện tượng di truyền liên kết với giới tính |
| -Gv: ý nghĩa của hiện tượng di truyền liên kết với giới tính? -Hs: *Hoạt động 4: tìm hiểu di truyền ngoài nhân -GV cho hs đọc mục II phân tích thí nghiệm -Gv giới thiệu về ADN ngoài nhân: trong TBC cũng có 1 số bào quan chứa gen gọi là gen ngoàii NST, bản chất của gen ngoài NST cũng là ADN (có k/n tự nhân đôi, có xảy ra đột biến và di truyền được ) -GV: hãy nhận xét đặc điểm biểu hiện kiểu hình của F1 so với KH của bố mẹ trong 2 phép lai thuận nghịch? -Gv: hãy giải thích hiện tượng trên? -Hs:..... -Gv: di truyền qua nhân có đặc điểm gì? -Hs:.... -Gv: kết quả thí nghiệm này có gì khác so với phép lai thuận nghịch ở TN phát hiện DTLK với giới tính và PLĐL của Menđen? -Hs:... -Gv: từ nhận xét đó đưa ra pp xác định quy luật di truyền cho mỗi trường hợp trên? -Hs:... |
- Trong cn: Điều khiển tỉ lệ đực cái theo ý muốn. Nhận dạng được đực cái từ nhỏ để phân loại tiện cho việc chăn nuôi. Vd: Phân biệt trứng tằm ở gđ sớm để nuôi tằm đực cho nhiều tơ. - Trong y học: phát hiện đc dị tật để can thiệp sớm hạn chế a/h xấu. Vd: Phẫu thuật tách ngón tay 2,3 ở người để hoạt động, lđ. II. DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN 1. Hiện tượng - Thí nghiệm của coren 1909 với 2 phép lai thuận nghịch trên đối tượng cây hoa bốn giờ. - F1 luôn có KH giống bố mẹ 2. Giải thích: - Khi thụ tinh, giao tử đực chỉ truyền nhân mà ko truyền TBC cho trứng, do vậy các gen nằm trong TBC (trong ty thể hoặc lục lạp) chỉ được mẹ truyền cho qua TBCcủa trứng. Đặc điểm di truyền ngoài nhân - Các tính trạng di truyền qua TBC được di truyền theo dòng mẹ. - Các tính trạng di truyền qua TBC ko tuân theo các định luật chặt chẽ như sự di truyền qua nhân phương pháp phát hiện quy luật di truyền |
| -Gv: hiện tượng di truyền theo dòng mẹ được giải thích như thế nào? -Hs:... * Liên hệ: gt hiện tg đốm lá ở 1 số loài cây; Phân biệt htg bạch tạng với htg đốm lá. |
- DT liên kết với giới tính: kết qủa 2 phép lai thuận nghịch khác nhau. - DT qua TBC : kết quả 2 phép lai thuận nghịch khác nhau và con luôn có KH giống mẹ. - DT phân li độc lập: kết quả 2 phép lai thuận nghịch giống nhau. |
3. Củng cố:
Bài tập: Bệnh mù màu đỏ -xanh lục ở người do 1 gen lặn nằm trên NST X quy
định, một phụ nữ bình thường có em trai bị bênh mù màu lấy 1 người chồng bình
thường, xác suất cặp vợ chồng này sinh con trai đầu lòng bình thường là bao nhiêu?
biết bố mẹ của cặp vợ chồng này không bị bệnh
4. Dặn dò:
- Trả lời câu hỏi và bài tập trang 54 SGK.0
- Đọc trước bài 14.
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
