Đáp án đúng là: A

$\stackrel{4}{C}{H}_3\stackrel{3}{C}H=\stackrel{2}{C}H-\stackrel{1}{C}HO$: but -2 - enal.          

Đáp án đúng là: D

Phương trình hoá học:

CH₃COCH₂CH₃ + 2[H] $\stackrel{NaB{H}_4}{\to }$ CH₃CH(OH)CH₂CH₃ (butan-2-ol).

Đáp án đúng là: C

Chất phản ứng với AgNO₃ trong dung dịch NH₃ đun nóng tạo ra Ag là acetic aldehyde.

Phương trình hoá học:

CH₃CHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₃COONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

Đáp án đúng là: B

Phản ứng này thuộc loại phản ứng cộng. Sản phẩm được tạo ra thông qua việc nhóm CN⁻ cộng vào nguyên tử carbon, còn H⁺ cộng vào nguyên tử oxygen trong nhóm >C=O. 

Đáp án đúng là: B

Formalin là dung dịch aldehyde fomic 37 - 40%.

Câu 6. Trong những cặp chất sau đây, cặp chất nào thuộc loại hợp chất carbonyl?

A. CH₃OH, C₂H₅OH.

B. C₆H₅OH, C₆H₅CH₂OH.

C. CH₃CHO, CH₃OCH₃.

D. CH₃CHO, CH₃COCH₃.

Câu 7. Hợp chất nào sau đây là aldehyde?

A. CH₂=CH-CH₂OH.                                      

B. CH₂=CH-CHO.

C. CH₂=CH-COOH.                                       

D. CH₂=CH-COOCH₃.

Câu 8. Tên thay thế của CH₃-CH=O là

A. methanol.                 

B. ethanol.                    

C. methanal.                 

D. ethanal.

Câu 9. Hợp chất nào sau đây có tên là butanal?

A. CH₃CH₂COCH₃.      

B. CH₃CH₂CHO.           

C. CH₃CH₂CH₂CHO.  

D. (CH₃)₂CHCHO

Câu 10. Cho hợp chất carbonyl có công thức cấu tạo sau

Tên theo danh pháp thay thế của hợp chất carbonyl đó là

A. 2-methylbutan -3-one.                                 

B. 3-methylbutan-2-one.           

C. 3-methylbutan-2-ol.                                     

D. 1,1-dimethypropan-2-one    

Đáp án đúng là: D

Công thức phân tử tổng quát của aldehyde: C_nH_2n+2-2kO_z.

Với n, k, z ≥ 1 và n, k, z ∈ N^*.

Vậy C₄H₁₀O không thể là aldehyde.

Đáp án đúng là: C

Hợp chất có công thức C₅H₁₀O. Các đồng phân aldehyde của hợp chất là:

CH₃CH₂CH₂CH₂CHO;

CH₃CH(CH₃)CH₂CHO;

CH₃CH₂CH(CH₃)CHO;

CH₃C(CH₃)₂CHO.

Đáp án đúng là: A

Chất X là: (CH₃)₂CH-CH₂-CHO hay 3-methylbutanal.           

Đáp án đúng là: C

Trong phản ứng với NaBH₄, CH₃CHO thể hiện tính oxi hoá:

$C{H}_3\stackrel{+1}{C}HO\stackrel{NaB{H}_4}{\to } C{H}_3\stackrel{-1}{C}{H}_{2}OH$

Trong phản ứng với Cu(OH)₂ đun nóng, CH₃CHO thể hiện tính khử:

CH₃CHO + 2Cu(OH)₂ + NaOH $\stackrel{t^o}{\to }$ CH₃COONa + Cu₂O + 3H₂O

Đáp án đúng là: D

X là aldehyde 2 chức (OHC – CH₂ – CHO) nên số mol Ag tối đa thu được là 4.

Phần 2. Lý thuyết Hợp chất carbonyl

I. Khái niệm và danh pháp

1. Khái niệm

- Nhóm  trong phân tử hợp chất hữu cơ được gọi là nhóm carbonyl.

- Aldehyde, ketone thuộc loại hợp chất carbonyl.

- Aldehyde là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm –CHO liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon hoặc nguyên tử hydrogen.

- Ketone là hợp chất hữu cơ có nhóm carbonyl liên kết với hai gốc hydrocarbon.

2. Danh pháp

a) Tên thay thế

- Tên aldehyde = Tên hydrocarbon (bỏ e) + al

- Tên ketone = Tên hydrocarbon (bỏ e)-vị trí nhóm carbonyl-one

b) Tên thông thường

- Tên thông thường của aldehyde: các aldehyde mà acid tương ứng của chúng có tên thông thường thì có thể được gọi tên thông thường bằng cách thay “…ic acid” bằng “…ic aldehyde” hoặc “…aldehyde”.

- Tên thông thường của ketone: một số ketone có tên thông thường.

II. Tính chất vật lý

-Nhiệt độ sôi cao hơn hydrocarbon nhưng thấp hơn alcohol có phân tử khối tương đương.

-Tính tan: mạch ngắn tan tốt, mạch dài không tan hoặc ít tan.

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng khử hợp chất carbonyl

- Với chất khử là LiAlH₄ hoặc NaBH₄ thì

+ Aldehyde bị khử tạo thành alcohol bậc 1

+ Ketone bị khử tạo thành alcohol bậc 2

2. Phản ứng oxi hóa aldehyde

a) Phản ứng với nước bromie

- Khi tác dụng với nước bromine, aldehyde bị oxi hóa tạo thành acid.

b) Phản ứng với thuốc thử Tollens

- Thuốc thử Tollens là dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư:

AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → [Ag(NH₃)₂]OH + NH₄NO₃

- Phản ứng tổng quát giữa thuốc thử Tollens với aldehyde sau:

R-CH=O + 2[Ag(NH₃)₂]OH → R-COONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

c) Phản ứng với Cu(OH)₂

- Trong môi trường kiềm, Cu(OH)₂ oxi hóa hầu hết các aldehyde thành muối carboxylate và sinh ra kết tủa Cu₂O có màu đỏ gạch.

- Ketone không có phản ứng với thuốc thử Tollens hoặc với Cu(OH)₂ (trong môi trường kiềm) => có thể dung thuốc thử Tollens hoặc Cu(OH)₂ để phan biệt aldehyde hoặc ketone.

3. Phản ứng với hydrogen cyanide: tạo sản phẩm cyanohydrin (hydroxynitrile)

CH₃-CH=O + H-C≡C → CH₃-CH(OH)-CN

CH₃-CO-CH₃ + H-C≡C → (CH₃)₂C(OH)-CN

4. Phản ứng tạo iodoform

- Các aldehyde, ketone có nhóm methyl cạnh nhóm carbonyl (CH₃CO-) tham gia được phản ứng iodoform.

CH₃-CH=O + I₂ + 4NaOH → CHI₃ +H-COONa + 3NaI + 3H₂O

CH₃-CO-CH₃ + 3I₂ + 4NaOH → CHI₃ + CH₃COONa + 3NaI + 3H₂O

IV. Ứng dụng và điều chế

1. Ứng dụng

- Formaldehyde dùng làm dung môi, sản xuất nhựa,…

- Acetaldehyde dùng làm nguyên liệu.

- Acetone làm dung môi, nguyên liệu.

2. Điều chế

a) Điều chế acetaldehyde

b) Điều chế acetone:

Sơ đồ tư duy Hợp chất carbonyl

Xem thêm các bài Trắc nghiệm Hóa học lớp 11 Cánh diều hay, chi tiết khác: