Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 21: Phenol sách Kết nối tri thức hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 21: Phenol

A. Lý thuyết Phenol

1. Khái niệm

Phenol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm –OH liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon của vòng benzene. 

Hợp chất phenol đơn giản nhất có công thức là C₆H₅OH cũng có tên gọi riêng là phenol. Tên thông thường của một số phenol:

2. Đặc điểm cấu tạo của phenol

Trong phân tử phenol, do ảnh hưởng của vòng benzene nên liên kết C-H của phenol phân cực mạnh hơn so với alcohol, vì vậy phenol thể hiện tính acid yếu. 

3. Tính chất vật lí 

- Là chất có tính độc.

- Ở điều kiện thường, phenol là chất rắn không màu, nóng chảy ở 43°C, sôi ở 181,8^oC.

- Ít tan trong nước ở điều kiện thường (độ tan trong nước ở 25°C: 8,42 g/100g nước), tan nhiều khi đun nóng (tan vô hạn ở 66°C); tan tốt trong các dung môi hữu cơ như ethanol, ether và acetone. 

4. Tính chất hoá học 

a. Phản ứng thế nguyên tử H của nhóm –OH (tính acid của phenol) 

Trong dung dịch nước, phenol phân li theo cân bằng sau: 

C₆H₅OH + H₂O ⇌ C₆H₅O^- + H₃O⁺

Phenol là một acid yếu, dung dịch phenol không làm đổi màu quỳ tím và có thể phản ứng được với các kim loại kiềm, dung dịch base,…

b. Phản ứng thế ở vòng thơm 

* Phản ứng bromine hóa:

Phenol phản ứng với nước bromine tạo sản phẩm thể 2,4,6-tribromophenol ở dạng kết tủa màu trắng. Do ảnh hưởng của nhóm –OH, phản ứng thể nguyên tử hydrogen ở vòng benzene của Br 2,4,6-tribromophenol (kết tủa trắng) phend xảy ra dễ dùng hơn so với benzene.

* Phản ứng nitro hóa:

Phenol phản ứng với dung dịch nitric acid đặc trong dung dịch sulfuric acid đặc tạo thành sản phẩm 2,4,6-trinitrophend (picric acid).

5. Ứng dụng 

- Sản xuất mĩ phẩm.

- Sản xuất tơ sợi.

- Sản xuất chất dẻo.

- Sản xuất phẩm nhuộm.

- Sản xuất dược phẩm.

- Sản xuất thuốc sát trùng.

- Sản xuất thuốc diệt cỏ.

6. Điều chế

Phenol được tổng hợp từ cumene (isopropylbenzene) bằng phản ứng oxi hoá bởi oxygen rồi thuỷ phân trong môi trường acid thu được hai sản phẩm là phenol và acetone:

Sơ đồ tư duy Phenol

B. Trắc nghiệm Phenol

Câu 1: Phenol không thể phản ứng được với

A. phi kim.

B. kim loại kiềm.

C. dung dịch base.

D. muối sodium carbonate.

Câu 2: Dãy gồm với các chất đều tác dụng với phenol là

A. dung dịch NaCl, dung dịch NaOH, kim loại Na.

B. ethyl alcohol, dung dịch bromine, kim loại Na.

C. dung dịch bromine, kim loại Na, dung dịch NaOH.

D. dung dịch NaOH, khí methane, ethyl alcohol.

Câu 3: Nhỏ từ từ từng giọt bromine vào ống nghiệm chứa dung dịch phenol hiện tượng quan sát được là

A. nước bromine bị mất màu.

B. xuất hiện kết tủa trắng.

C. xuất hiện kết tủa trắng sau tan dần.

D. xuất hiện kết tủa trắng và nước bromine bị mất màu.

Câu 4: Các phát biểu đúng về phenol là

(1) Phenol có tính acid nhưng yếu hơn carbonic acid.

(2) Phenol làm đổi màu quỳ tím thành đỏ.

(3) Hydrogen trong nhóm –OH của phenol linh động hơn hydrogen trong nhóm –OH của ethanol, như vậy phenol có tính acid mạnh hơn ethanol.

(4) Phenol tan trong nước (lạnh) vô hạn vì nó tạo được liên kết hydrogen với nước.

(5) Acid picric có tính acid mạnh hơn phenol rất nhiều.

(6) Phenol không tan trong nước nhưng tan tốt trong dung dịch NaOH.

A. (1), (2), (3), (6).

B. (1), (2), (4), (6).

C. (1), (3), (5), (6).

D. (1), (2), (5), (6).

Câu 5: Cho các phát biểu sau về phenol

(a) Phenol vừa tác dụng được với dung dịch NaOH vừa tác dụng được với Na.

(b) Phenol tan được trong dung dịch KOH.

(c) Nhiệt độ nóng chảy của phenol lớn hơn nhiệt độ nóng chảy của ethyl alcohol.

(d) Phenol phản ứng được với dung dịch KHCO₃ tạo CO₂.

(e) Phenol là một alcohol thơm.

Trong các trường hợp trên, số phát biểu đúng là

A. 5.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 11: Ứng dụng của phenol là

A. Sản xuất mỹ phẩm.

B. Làm chất bảo quản thực phẩm.

C. Kích thích hoa quả chín.

D. Sản xuất sulfuric acid.

Câu 12: Trong công nghiệp, phenol được tổng hợp từ?

A. Acetone.

B. Ethyl alcohol.

C. Benzene.

D. Cumene.

Câu 13: Cho dung dịch bromine dư vào a gam dung dịch phenol (C₆H₅OH), thu được 33,1 gam kết tủa. Giá trị của a là

A. 4,7 gam.

B. 47 gam.

C. 9,4 gam.

D. 94 gam.

Câu 14: Cho hỗn hợp gồm 0,2 mol phenol và 0,3 mol ethylene glycol tác dụng với lượng dư potassium thu được V lít H₂ ở đkc. Giá trị của V là?

A. 9,9160.

B. 12,3950.

C. 6,1975.

D. 8,6765.

Câu 15: Để phân biệt dung dịch phenol và benzyl alcohol ta có thể dùng thuốc thử nào trong các thuốc thử sau: Na (1), NaOH, quỳ tím (2), dung dịch nước Br₂ (3).

A. Chỉ có (1).

B. (2) và (3).

C. Chỉ có (2).

D. Chỉ có (3.)

Xem thêm các bài tóm tắt Hóa học lớp 11 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác: