Bậc của amin thường được tính bằng số gốc hiđrocacbon liên kết với nguyên tử nitơ. Dựa trên bậc của amin, có thể chia amin thành amin bậc 1, bậc 2, bậc 3. Dựa vào tính chất hóa học, phân biệt các loại amin này như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp các em tự tin làm tốt dạng bài tập này.
Cách nhận biết amin bậc 1, 2, 3
I. Cách nhận biết amin bậc I, bậc II, bậc III
Để nhận biết bậc của amin ta cho amin tác dụng với axit nitrơ (HNO2) ở điều kiện thường:
- Amin bậc I tác dụng với HNO2 giải phóng nitơ:
+ Tổng quát: RNH2 + HNO2 → ROH + N2↑+ H2O
+ Ví dụ: C2H5NH2 + HNO2 → C2H5OH + N2↑ + H2O
- Amin bậc II tác dụng với HNO2 tạo hợp chất nitrozơ màu vàng nổi trên mặt nước:
+ Tổng quát: RNHR’ + HNO2 → RN(NO)R’ + H2O
+ Ví dụ: CH3NHC2H5 + HNO2 → CH3C(NO)C2H5 + H2O
- Amin bậc III không có phản ứng này → Không có hiện tượng gì.
Chú ý:
Anilin và các amin thơm bậc I phản ứng tạo muối điazoni ở 0 - 50C:
C6H5NH2 + HNO2 C6H5N2+Cl- + 2H2O
II. Bài tập nhận biếtamin bậc I, bậc II, bậc III
Bài 1: Hãy chọn thuốc thử thích hợp để phân biệt 3 chất khí sau: đimetylamin, metyl amin, trimetylamin.
A. Dung dịch HCl.
B. Dung dịch FeCl3.
C. Dung dịch HNO2.
D. Dung dịch CuSO4
Hướng dẫn giải
Đáp án C
Dẫn từ từ từng khí qua dung dịch HNO2.
+ Khí phản ứng với HNO2 tạo khí thoát ra là metyl amin.
CH3NH2 + HONO → CH3OH + N2↑ + H2O
+ Khí phản ứng với HNO2 thu được chất lỏng màu vàng, nổi trên mặt nước là đimetylamin.
CH3NHCH3 + HNO2 → CH3C(NO)CH3 + H2O
+ Khí không phản ứng với HNO2 (không có hiện tượng gì) là trimetylamin.
Bài 2: Thuốc thử nào sau đây có thể dùng để nhận biết etyl amin và đimetylamin.
A. Quỳ tím.
B. Dung dịch HNO2
C. Dung dịch HCl
D. Dung dịch Br2
Hướng dẫn giải
Đáp án B
Để nhận biết etyl amin và đimetylamin ta dẫn khí qua dung dịch HNO2.
+ Khí phản ứng với HNO2 tạo khí thoát ra là etyl amin.
C2H5NH2 + HONO → C2H5OH + N2↑ + H2O
+ Khí phản ứng với HNO2 thu được chất lỏng màu vàng, nổi trên mặt nước là đimetylamin
CH3NHCH3 + HNO2 → CH3C(NO)CH3 + H2O
Xem thêm cách nhận biết các chất hóa học nhanh, chi tiết khác:
Cách nhận biết ancol bậc 1, 2, 3
Cách nhận biết ancol đa chức có nhóm OH liền kề
Cách nhận biết axit cacboxylic
Cách nhận biết amin bậc 1, 2, 3
Cách phân biệt glyxin, lysin, axit glutamic