Trong các bài tập nhận biết, phân biệt hợp chất hữu cơ thường xuất hiện toluen. Dựa vào những tính chất hóa học riêng biệt của toluen với các hợp chất hữu cơ khác, ta có thể nhận biết được hợp chất này.

Cách nhận biết toluen

I.Cách nhận biết toluen

- Để nhận biết toluen (C₆H₅CH₃) ta sử dụng dung dịch thuốc tím (KMnO₄) ở điều kiện đun nóng.

- Hiện tượng: Dung dịch KMnO₄ mất màu, xuất hiện kết tủa đen (MnO₂)

- Phương trình hóa học:

C6H5CH3 + 2KMnO4 C6H5COOK + 2MnO2↓+ KOH + H2O

Ngoài ra, có thể nhận ra toluen bằng cách cho phản ứng với brom, có mặt bột Fe.

Hiện tượng: màu của brom nhạt dần và thấy có khí HBr thoát ra do đã xảy ra phản ứng thế:

C₆H₅ – CH₃ + Br₂C₆H₄Br – CH₃ + HBr

II. Bài tập nhận biết toluen

Bài 1: Để phân biệt benzen và toluen ta dùng thuốc thử nào sau đây?

A. Quỳ tím

B. Dung dịch NaOH.

C. Dung dịch KMnO₄

D. Dung dịch HCl.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

- Trích mẫu thử của hai dung dịch ra hai ống nghiệm có đánh số.

- Nhỏ dung dịch KMnO₄ vào từng mẫu thử rồi đun nóng trên ngọn lửa đèn cồn.

+ Mẫu thử làm dung dịch KMnO₄ mất màu và xuất hiện kết tủa đen là toluen. 

+ Mẫu thử không thấy hiện tượng gì là benzen.

C₆H₅CH₃ + 2KMnO₄   C₆H₅COOK + 2MnO₂↓+ KOH + H₂O

Bài 2: Sử dụng thuốc thử nào để nhận biết được các chất sau: benzen, stiren, toluen và hex-1-in

A. Dung dịch brom và dung dịch AgNO₃/NH₃        

B. Dung dịch AgNO₃

C. Dung dịch AgNO₃/NH₃ và KMnO₄        

D. Dung dịch HCl và dung dịch brom.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

- Trích mẫu thử của các dung dịch ra ống nghiệm và đánh số thứ tự.

- Nhỏ dung dịch AgNO₃/NH₃ vào từng mẫu thử.

+ Mẫu thử thấy xuất hiện kết tủa vàng là hex-1-in. 

CH ≡ C-(CH₂)₃-CH₃ + AgNO₃ + NH₃  → CAg ≡ C-(CH₂)₃-CH₃↓ _vàng + NH₄NO₃

Ba mẫu thử còn lại không thấy có hiện tượng gì.

- Nhỏ dung dịch KMnO₄ vào 3 mẫu còn lại

+ Mẫu làmdung dịch KMnO₄ mất màu ngay ở nhiệt độ thường là stiren.

3C₆H₅-CH=CH₂ + 2KMnO₄ + 4H₂O → 3C₆H₅-CH(OH)-CH₂(OH) + 2MnO₂ + 2KOH

+ Không có hiện tượng gì là toluen và benzen.

- Đun nóng 2hỗn hợp phản ứng còn lại.

+ Mẫu làm dung dịch KMnO₄mất màu là toluen. 

C₆H₅CH₃ + 2KMnO₄  C₆H₅COOK + 2MnO₂ + KOH + H₂O

+ Mẫu không làm mất màu KMnO₄ kể cả khi đun nóng là benzen.

Xem thêm cách nhận biết các chất hóa học nhanh, chi tiết khác:

Cách nhận biết anken

Cách nhận biết ankin

Cách nhận biết ank-1-in

Cách nhận biết ankađien

Cách nhận biết stiren

Cách nhận biết toluen

Cách nhận biết phenol

Cách nhận biết benzen

Cách nhận biết ancol bậc 1, 2, 3

Cách nhận biết ancol đa chức có nhóm OH liền kề

Cách nhận biết anđehit

Cách nhận biết tinh bột

Cách nhận biết axit cacboxylic

Cách nhận biết glucozơ

Cách nhận biết fructozơ

Cách nhận biết amin

Cách nhận biết anilin

Cách nhận biết amin bậc 1, 2, 3

Cách nhận biết aminoaxit

Cách phân biệt glyxin, lysin, axit glutamic