1. Sử học với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá, di sản thiên nhiên

Giải Lịch sử 10 trang 27

Câu hỏi trang 27 Lịch sử 10: Đọc thông tin và quan sát các hình 4.2, 4.3, hãy phân tích mối quan hệ giữa Sử học với công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên. Hãy làm rõ mối quan hệ đó qua một ví dụ cụ thể. 

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh và đọc thông tin trang 27 SGK

Trả lời:

Mối quan hệ giữa Sử học với công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, di sản thiên nhiên có mối quan hệ gắn bó, mật thiết

- Các loại hình di sản văn hóa (vật thể, phi vật thể, hỗn hợp,…)đóng vai trò là nguồn sử liệu quan trọng đặc biệt đối với nghiên cứu lịch sử

- Sử học nghiên cứu về lịch sử hình thành, phát triển của di sản văn hóa, di sản thiên nhiên; xác định vị trí, vai trò ý nghĩa của di sản với cộng đồng

- Sử học cung cấp những thông tin có giá trị và tin cậy liên quan đến di sản văn hóa, di sản thiên nhiên. Nhằm phục vụ công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di sản

- Sử học xác định giá trị của các di sản văn hóa, di sản thiên nhiên cần bảo tồn, đề xuất những hình thức, phương pháp bảo tồn bền vững, hiệu quả

- Công tác bảo tồn giúp giữ gìn được những giá trị lịch sử của di sản cho cộng đồng và nhân loại.

Ví dụ: Mối quan hệ giữa sử học và công tác bảo tồn di tích khu Hoàng thành Thăng Long. 

Cụ thể:

Khu di tích Hoàng Thành Thăng Long là nguồn sử liệu vô cùng quan trọng cho ta biết về đời sống sinh hoạt, kiến trúc, vị thế chính trị,v.v.. dưới thời Lí-Trần- Lê Sơ. Đồng thời công tác bảo tồn, gìn giữ di tích giúp cho các nhà Sử học có một nguồn tài liệu vô dùng quý giá để nghiên cứu. 

Thông qua Sử học, ta có thể biết về thời gian xây dựng, tồn tại, tu sửa, vị trí của khu Hoàng Thành Thăng Long xưa. Đồng thời đánh giá chính xã về giá trị của Hoàng Thành Thăng Long để bảo tồn, phát triển tốt nhất.

2. Sử học với sự phát triển ngành Công nghiệp văn hoá

Giải Lịch sử 10 trang 28

Câu hỏi trang 28 Lịch sử 10: Đọc thông tin và quan sát Bảng 4, hãy nêu vai trò của Sử học đối với một số ngành nghề trong lĩnh vực Công nghiệp văn hóa. Trình bày tác động của sự phát triển các ngành, nghề thuộc lĩnh vực Công nghiệp văn hóa đối với Sử học.

Phương pháp giải:

Dựa vào nội dung mục 2 trang 28 SGK

Trả lời:

3. Lịch sử và văn hoá đối với sự phát triển du lịch

Giải Lịch sử 10 trang 30

Câu hỏi trang 30 Lịch sử 10: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát các hình từ 4.4 đến 4.6, các sơ đồ 4.1, 4.2, hãy:

- Giải thích vai trò của lịch sử và văn hóa đối với sự phát triển du lịch

 - Phân tích tác động của du lịch đối với công tác bảo tồn di tích lịch sử và văn hóa. Lấy ví dụ cụ thể và phân tích

Phương pháp giải:

Đọc nội dung thông tin trang 28, 29 SGK

Trả lời:

* Vai trò của lịch sử và văn hóa đối với sự phát triển du lịch:

- Là nguồn di sản, tài nguyên quý giá để phát triển ngành Du lịch, đem lại những nguồn lực lớn

- Cung cấp tri thức lịch sử văn hóa để hỗ trợ quảng bá, thúc đẩy ngành du lịch phát triển bền vững. 

- Cung cấp bài học kinh nghiệm, hình thành ý tưởng để lên kế hoạch xây dựng chiến lược phát triển ngành du lịch. 

* Tác động của du lịch đối với công tác bảo tồn di tích lịch sử và văn hóa:

- Mang lại nguồn lực hỗ trợ cho việc bảo tồn di tích lịch sử và văn hóa

- Cung cấp thông tin của ngành để Sử học nghiên cứu, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững. 

- Quảng bá lịch sử, văn hóa cộng đồng ra bên ngoài; kết nối và nâng cao vị thế các ngành du lịch, lịch sử.

Luyện tập và vận dụng (trang 30)

Luyện tập 1 trang 30 Lịch sử 10: Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện những nội dung chính của bài học

Phương pháp giải:

Đọc lại nội dung bài học

Trả lời:

Vận dụng trang 30 Lịch sử 10: Giới thiệu một di sản (hoặc địa điểm) ở địa phương em có thể phát triển du lịch.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế:

- Địa phương em thuộc xã, huyện nào?

- Tìm hiểu di tích của địa phương: đình, chùa, đền, văn chỉ,...

Trả lời:

Khu di tích Đình vàng Viên Châu, thuộc xã Cổ Đô, huyện Ba Vì, Tp Hà Nội. Đình Viên Châu có một địa thế rất đẹp, lưng tựa triền đê, nhìn ra trước mặt là ao sen lớn tạo nên một cảnh đẹp thơ mộng cho ngôi đình cổ này. Đình được xây dựng từ thế kỷ XVII, gồm 5 gian, 2 chái, thờ hai vị thành hoàng làng, tương truyền là con của công chúa Thụy hoa con vua Hùng thứ 17 là Thông Hà và Thuỷ Giang Linh ứng Đại vương. Tại đình hiện vẫn còn giữ được 1 bức hoành phi, 2 câu đối và 5 đạo sắc phong. Bố cục tổng thể của đình kiểu chữ Nhị, gồm một tòa Tiền tế kiểu hai mái đầu hồi bít đốc do thời Nguyễn xây thêm phía trước và một tòa Đại đình theo kiểu mái đao.

Tòa Đại đình có quy mô 5 gian 2 chái thực sự là một công trình kiến trúc tiêu biểu của xứ Đoài, còn lưu giữ được nhiều đường nét giá trị từ thời Lê Trung Hưng.Bốn bộ vì chính Đại đình có kết cấu kiểu thượng chồng rường giá chiêng, hạ kẻ bẩy hiên trên mặt bằng 6 hàng chân. Bộ đầu dư chạm rồng ở đình Viên Châu đều được làm từ thời Lê Trung Hưng khoảng thế kỷ 17, 18. Tất cả đều được chạm khắc tinh xảo rất đẹp. Em nghĩ tại đây có thể phát triển du lịch.

Lý thuyết Lịch sử 10 Bài 4: Sử học với một số lĩnh vực, ngành hiện đại

1. Sử học với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên

- Di sản văn hóa và di sản thiên nhiên là một bộ phận của lịch sử, được lưu giữ trong hiện tạo. Sử học và di sản văn hóa, di sản thiên nhiên có mối quan hệ gắn bó, mật thiết:

+ Thứ nhất, các loại hình di sản văn hoá (vật thể, phi vật thể, hỗn hợp,...) đều đóng vai trò là nguồn sử liệu quan trọng đặc biệt đối với nghiên cứu lịch sử. Việc bảo tồn di sản theo dạng thức vốn có là cơ sở để nhà sử học có thể miêu tả, trình bày lịch sử quá khứ một cách chính xác.

Khu di tích Thành nhà Hồ (Thanh Hóa,Việt Nam) có giá trị lớn về mặt lịch sử

+ Thứ hai, Sử học nghiên cứu về lịch sử hình thành, phát triển của di sản văn hoá, di sản thiên nhiên, xác định vị trí, vai trò và ý nghĩa của di sản đối với cộng đồng

+ Thứ ba, Sử học cung cấp những thông tin có giá trị và tin cậy (về đặc điểm, loại hinh, cấu trúc, địa bàn dân cư, tác động - ảnh hưởng,...) liên quan đến di sản văn hoá, di sản thiên nhiên, làm cơ sở cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di sản.

+ Thứ tư, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá, di sản thiên nhiên có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc duy trì kí ức và bản sắc cộng đồng, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển bền vững, giáo dục thể hệ trẻ, bảo vệ sự đa dạng văn hoá và đa dạng sinh học trên toàn cầu.

+ Thứ năm, sử học xác định giá trị của các di sản văn hoá, di sản thiên nhiên cần bảo tồn, đề xuất những hình thức, phương pháp bảo tồn bền vững, hiệu quả. Ngược lại, công tác bảo tồn giúp giữ gìn được những giá trị lịch sử của di sản cho cộng đồng và nhân loại.

2. Sử học với sự phát triển của ngành công nghiệp văn hóa

- Sử học có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ với một số ngành, nghề trong lĩnh vực Công nghiệp văn hóa.

- Vai trò của sử học đối với ngành công nghiệp văn hóa:

+ Cung cấp những tri thức liên quan đến ngành (về quá trình hình thành, phát triển và biến đổi; về vị trí, vai trò của ngành trong đời sống xã hội, )

+ Hình thành ý tưởng và nguồn cảm hứng cho ngành Công nghiệp văn hoá (đề tài phim ảnh, các loại hình giải trí thời trang... gắn với quảng bá di sản văn hoá).

Bộ phim Đường lên Điện Biên lấy cảm hứng từ lịch sử

+ Nghiên cứu, đề xuất chiến lược phát triển bền vững (kết hợp giữa bảo tồn các giá trị lịch sử, văn hoá với phát triển kinh tế, xã hội).

- Tác động của ngành công nghiệp văn hóa đối với sử học:

+ Cung cấp thông tin, nguồn tri thức của ngành cho việc nghiên cứu lịch sử (về quá trình ra đời thực trạng triển vọng, vị trí và đóng góp của ngành đối với xã hội,...).

+ Thúc đẩy sử học phát triển (quảng bá các giá trị lịch sử, văn hoá truyền thống,... của các cộng đồng, cũng như tri thức lịch sử và văn hoá nhân loại).

+ Góp phần lưu giữ và phát huy các giá trị lịch sử, văn hoá trong cộng đồng (thông qua ngành để giáo dục các thế hệ, tôn vinh các giá trị lịch sử, văn hoá,…)

3. Lịch sử và văn hóa đối với sự phát triển du lịch

- Vai trò của lịch sử và văn hóa đối với sự phát triển du lịch.

+ Là nguồn di sản, tài nguyên quý giá để phát triển ngành du lịch, đem lại những nguồn lực lớn

Cố đô Huế là địa điểm tham quan thu hút khách du lịch trong và ngoài nước

+ Cung cấp tri thức lịch sử, văn hóa để hỗ trợ quả bá, thúc đẩy ngành du lịch phát triển bền vững

+ Cung cấp bài học kinh nghiệm, hình thành ý tưởng để lên kế hoạch, xây dựng chiến lược phát triển ngành du lịch

- Tác động của du lịch đối với công tác bảo tồn di tích lịch sử và văn hóa:

+ Mang lại nguồn lực hỗ trợ cho việc bảo tồn di tích lịch sử và văn hóa

+ Cung cấp thông tin của ngành để sử học nghiên cứu, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững

+ Quảng bá lịch sử, văn hóa cộng đồng ra bên ngoài; kết nối và nâng cao vị thế của các ngành du lịch, sử học

- Ý nghĩa từ sự phát triển du lịch:

+ Tạo ra việc làm cho người lao động

+ Mang lại nguồn lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội

+ Thúc đẩy hội nhập và giao lưu quốc tế

+ Quảng bá lịch sử, văn hóa cộng đồng ra bên ngoài…

Hướng dẫn viên giới thiệu cho khách tham quan tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Bài giảng Lịch sử 10 Bài 4: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại - Cánh diều

Xem thêm các bài giải SGK Lịch sử 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác

Bài 5: Khái niệm văn minh

Bài 6: Một số nền văn minh Phương Đông

Bài 7: Một số nền văn minh Phương Tây