Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 11: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ sách Kết nối tri thức hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 11: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

A. Lý thuyết Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

1. Phương phép chưng cất

a. Nguyên tắc 

Chưng cất là phương pháp tách chất dựa vào sự khác nhau về nhiệt độ sôi của các chất trong hỗn hợp ở một áp suất nhất định. 

b. Cách tiến hành 

Chất lỏng cần tách được chuyển sang pha hơi, rồi làm lạnh cho hơi ngưng tụ, thu lấy chất lỏng ở khoảng nhiệt độ thích hợp. 

c. Ứng dụng 

Phương pháp chưng cất dùng để tách các chất lỏng ra khỏi hỗn hợp các chất có nhiệt độ sôi khác nhau nhằm thu được chất lỏng tinh khiết hơn.

2. Phương pháp chiết

a. Nguyên tắc 

Chiết là phương pháp tách biệt và tinh chế hỗn hợp các chất dựa vào sự hoà tan khách nhau của chúng trong hai môi trường không trộn lẫn vào nhau. 

b. Cách tiến hành 

- Chiết lỏng - lỏng: thường dùng để tách các chất hữu cơ hoà tan trong nước. 

- Chiết lỏng - rắn: dùng dung môi lỏng hoà tan chất hữu cơ để tách chúng ra khỏi hỗn hợp rắn. 

c. Ứng dụng 

Phương pháp chiết lỏng – lỏng dùng để tách lấy chất hữu cơ khi nó ở dạng nhũ tương hoặc huyền phù trong nước. Áp dụng phương pháp chiết lỏng – rắn để tách lấy chất hữu cơ ra khỏi một hỗn hợp ở thể rắn, thường được áp dụng để ngâm rượu thuốc, phân tích thổ nhưỡng, phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật,…

3. Phương pháp kết tinh

a. Nguyên tắc 

Kết tinh là phương pháp tách biệt và tinh chế hỗn hợp các chất rắn dựa vào độ tan khác nhau và sự thay đổi độ tan của chúng theo nhiệt độ. 

b. Cách tiến hành 

- Hoà tan chất rắn lẫn tạp chất vào dung môi để tạo dung dịch bão hoà nhiệt độ cao.

- Lọc nóng loại bỏ chất không tan. 

- Để nguội và làm lạnh dung dịch thu được, chất cần tinh chế sẽ kết tinh.

- Lọc để thu được chất rắn.

c. Ứng dụng

- Phương pháp này được dùng để tách và tinh chế chất rắn.

4. Sắc kí cột 

a. Nguyên tắc 

Sắc kí cột là phương pháp tách biệt và tinh chế hỗn hợp các chất dựa vào sự phân bố khác nhau của chúng giữa hai pha động và pha tĩnh. 

b. Cách tiến hành 

- Sử dụng các cột thuỷ tinh có chứa các chất hấp phụ dạng bột.

- Cho hỗn hợp cần tách lên cột sắc kí. 

- Cho dung môi thích hợp chảy liên tục qua cột sắc kế.

- Cho hỗn hợp cần tách lên cột sắc kí. 

- Cho dung môi thích hợp chảy liên tục qua cột sắc kí. Thu các chất hữu cơ được tách ra ở từng phân đoạn khác nhau sau khi đi ra khỏi cột sắc kí. 

- Loại bỏ dung môi để thu được chất cần tách. 

c. Ứng dụng 

Phương pháp sắc kí cột thường dùng để tách các chất hữu cơ có hàm lượng nhỏ và khó tách ra khỏi nhau.

Sơ đồ tư duy Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

B. Trắc nghiệm Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

Câu 1: Để phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong nông sản người ta dùng phương pháp nào sau đây?

A. Phương pháp chưng cất.

B. Phương pháp chiết

C.Phương pháp kết tinh.

D. Sắc kí cột.

Câu 2: Phương pháp chiết nào sau đây thường dùng để tách các chất hữu cơ hòa tan trong nước?

A. Chiết lỏng – lỏng.

B.Chiết lỏng – rắn

C.Chiết rắn – rắn.

D. Chiết lỏng - khí.

Câu 3: Phương pháp dùng dung môi lỏng hòa tan chất hữu cơ để tách chúng ra khỏi hỗn hợp rắn là phương pháp nào sau đây?

A. Chiết lỏng – lỏng.

B. Chiết lỏng – rắn

C.Phương pháp kết tinh.

D. Sắc kí cột.

Câu 4: Kết tinh là phương pháp tách biệt và tinh chế hỗn hợp các chất ….(1) dựa vào độ tan khác nhau và sự thay đổi độ tan của chúng theo …..(2). (1) và (2) lần lượt là

A. lỏng – thời gian.

B. rắn – nhiệt độ.

C.lỏng – nhiệt độ.

D. rắn – thời gian.

Câu 5: Tách muối ăn ra khỏi hỗn hợp nước muối bằng phương pháp nào sau đây?

A. Lọc.

B. Chiết.

C. Kết tinh

D. Dùng nam châm hút.

Câu 11: Ethanol là một chất lỏng, có nhiệt độ sôi là 78,3^oC và tan nhiều trong nước. Phương pháp tách riêng được ethanol từ hỗn hợp ethanol và nước là

A. lọc.

B. chiết.

C. cô cạn.

D. chưng cất.

Câu 12: Làm đường từ mía thuộc loại phản ứng tách biệt và tinh chế nào?

A. Phương pháp chưng cất.

B.Phương pháp chiết

C. Phương pháp kết tinh.

D. Sắc kí cột.

Câu 13: Ngâm hoa quả làm siro thuộc loại phản ứng tách biệt và tinh chế nào?

A. Phương pháp chưng cất.

B. Phương pháp chiết

C.Phương pháp kết tinh.

D. Sắc kí cột.

Câu 14: Cho hỗn hợp các chất: A sôi ở 36⁰C, B sôi ở 98⁰C, C sôi ở 126⁰C, D sôi ở 151⁰C. Có thể tách riêng các chất bằng cách nào?

A. Kết tinh.

B. Chiết.

C. Thăng hoa.

D. Chưng cất.

Câu 15: Tách chất màu thực phẩm thành những chất màu riêng thì dùng phương pháp nào sau đây?

A. Phương pháp kết tinh.

B. Phương pháp chưng cất.

C. Phương pháp sắc kí.

D. Phương pháp chiết.

Xem thêm các bài tóm tắt Hóa học lớp 11 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 10: Hợp chất hữu cơ và hoá học hữu cơ

Lý thuyết Bài 11: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

Lý thuyết Bài 12: Công thức phân tử hợp chất hữu cơ

Lý thuyết Bài 13: Cấu tạo hoá học hợp chất hữu cơ