Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 17: Phenol sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 17: Phenol

A. Lý thuyết Phenol

1. Khái niệm và cấu trúc

- Phenol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm –OH liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon của vòng benzene.

- Phenol cũng là tên của chất đơn giản nhất (monohydroxybenzene) trong nhóm các hợp chất phenol.

- Phenol có nhóm phenyl hút electron, làm giảm mật độ electron ở nguyên tử oxygen, dẫn đến tăng sự phân cực của liên kết O-H đồng thời làm tăng mật độ electron trong vòng benzene, đặc biệt ở vị trí o,p

2. Tính chất vật lý

- Phenol là chất rắn, không màu, ít tan trong nước lạnh, tan vô hạn trong nước ở 66℃, tan tốt trong ethanol.

- Phenol độc, gây bỏng cho da.

- Các phenol có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi cao hơn các hydrocarbon thơm có khối lượng phân tử tương đương.

3.Tính chất hóa học

a) Phản ứng thế nguyên tử H của nhóm OH: tính acid

- Phenol thể hiện tính acid yếu, dung dịch phenol không làm đổi màu quỳ tím.

- Do nhóm phenyl hút electron, làm tăng sự phân cực của liên kết O-H, dẫn đến tính acid của phenol.

b) Phản ứng thế nguyên tử hydrogen của vòng benzene

- Nhóm OH làm tăng khả năng phản ứng thế nguyên tử H trong vòng benzene của phenol, ưu tiên thế nguyên tử H ở các vị trí 2, 4, 6.

4. Ứng dụng và điều chế

a) Ứng dụng

- Dung dịch phenol ở nồng độ thấp được sử dụng như chất sát trùng, diệt nấm, vi khuẩn, virus, thuốc tăng trưởng thực vật.

- Trong công nghiệp, phenol là nguyên liệu ban đầu để sản xuất chất dẻo, chất kết dính, chất nổ, tổng hợp dược phầm hay sản xuất thuốc nhuộm azo.

b) Điều chế

- Trong công nghiệp:

- Ngoài ra, một lượng lớn phenol được tách ra từ nhựa than đá.

Sơ đồ tư duy Phenol

B. Trắc nghiệm Phenol

Câu 1. Phản ứng nào sau đây không xảy ra?

A. CH₃OH + NaOH → CH₃ONa + H₂O.

B. C₆H₅ONa + CO₂ + H₂O → C₆H₅OH + NaHCO₃.

C. CH₃ONa + H₂O → CH₃OH + NaOH.

D. C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O.

Câu 2. Phenol (C₆H₅OH) không phản ứng với chất nào sau đây?

A. Na.

B. NaHCO₃.

C. Br₂.

D. NaOH.

Câu 3. Trong các hợp chất sau:

Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. (1), (3) là alcohol thơm.

B. (1), (2), (3) đều có công thức phân tử là C₇H₈O.

C. (2), (4) là alcohol thơm.

D. (1), (3) là phenol.

Câu 4. Số chất ứng với công thức phân tử C₇H₈O (là dẫn xuất của benzene) đều tác dụng được với dung dịch NaOH là

A. 2.

B. 3.

C. 1.

D. 4.

Câu 5. Tính acid của các chất sau: H₂CO₃ (X); C₆H₅OH (Y) và C₂H₅OH (Z) biến đổi theo thứ tự nào dưới đây?

A. X > Y > Z.

B. Z > X > Y.

C. Z > Y > X.

D. X > Z > Y.

Câu 11. Phản ứng với chất/dung dịch nào sau đây chứng minh tính acid của phenol (C₆H₅OH) mạnh hơn ethanol?

A. Na.

B. Dung dịch NaOH.

C. Dung dịch bromine.

D. HNO₃ đặc/H₂SO₄ đặc.

Câu 12. Để nhận biết hai chất lỏng phenol và ethanol, có thể dùng hoá chất là

A. dung dịch bromine.

B. quỳ tím.

C. kim loại Na.

D. dung dịch NaOH.

Câu 13. Keo dán phenol fomaldehyde (PF) có độ kết dính cao, chịu nhiệt và nước, thường dùng để ép gỗ, dán gỗ trong xây dựng (gỗ coppha). PF là sản phẩm trùng ngưng của fomaldehyde (HCHO) với

A. ethalnol(C₂H₅OH).

B. phenol C₆H₅OH.

C. toluene (C₆H₅CH₃).

D. benezene (C₆H₆).

Câu 14. Cho m gam hỗn hợp X gồm phenol và ethanol phản ứng hoàn toàn với Na dư, thu được 1239,5 mL khí H₂ (đo ở điều kiện chuẩn 25 °C, 1 bar). Mặt khác, m gam X phản ứng tối đa với 100 mL dung dịch NaOH 0,5 M. Giá trị của m là

A. 10,5.

B. 7,0.

C. 14,0.

D. 21,0.

Câu 15. Cho các phát biểu sau về phenol (C₆H₅OH):

(a) Phenol là hợp chất hữu cơ trong phân tử có vòng benzene và nhóm –OH.

(b) Do có nhóm –OH nên phenol tan vô hạn trong nước ở điều kiện thường tương tự ethanol.

(c) Dung dịch phenol không làm đổi màu giấy quỳ tím, do đó phenol có tính acid yếu.

(d) Phenol phản ứng được với dung dịch NaOH.

(e) Phenol phản ứng được với Na₂CO₃ do có tính acid mạnh hơn nấc 2 của carbonic acid.

(g) Phenol dễ tham gia phản ứng thế bromine và thế nitro hơn benzene do ảnh hưởng của nhóm –OH.

Các phát biểu đúng là

A. a, b, c, d.

B. a, c, d, g.

C. b, c, d, e.

D. c, d, e, g.

Xem thêm các bài tóm tắt Lý thuyết Hóa học lớp 11 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác: