§3. ĐƠN THỨC

Nội dung

Nhận biết

(MĐ1)

Thông hiểu

(MĐ2)

Vận dụng

(MĐ3)

Vận dụng cao

(MĐ4)

1. Đơn thức 

 Biết k/n đơn thức, bậc của đơn thức 1 biến,  Biết thu gọn đơn thức và phân biệt được phần hệ số và phần biến của 1 đơn thứ.

Thực hiện được phép nhân 2 đơn thức.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

GV  đặt vấn đề: Các biểu thức đại số nhóm 2 còn gọi là gì? Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nghiên cứu và tìm hiểu để biết được vấn đề đó.

HS lắng nghe

Nội dung

Hoạt động của GV

Hoạt động của  HS

NL hình thành

*Hoạt động 2: Đơn thức. (7')

(1) Mục tiêu: HS nắm được khái niệm đơn thức

(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Phương pháp vấn đáp.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Tòan lớp

(4) Phương tiện dạy học: Bảng phấn, SGK.

(5) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh

1. Đơn thức 

Đơn thức là biểu thức đại số chỉ gồm 1 số, hoặc một biến, hoặc một tích giữa các số và các biến

Ví dụ 1: Các biểu thức -x²y³x; 2x² y³x; 4xy²; 9; ; x;  y

Là những đơn thức.

Ví dụ 2: Các biểu thức:

3 - 2y ; 10x + y  ; 5(x + y)

Không phải là đơn thức

© Chú ý : Số 0 được gọi là đơn thức không

GV giới thiệu: Các biểu thức nhóm 2 vừa viết là các đơn thức, còn các biểu thức ở nhóm 1 không phải là đơn thức

H: Vậy theo em thế nào là đơn thức?

H: Theo em số 0 có phải là đơn thức không ? vì sao ?

GV cho HS đọc chú ý Sgk/30

GV Yêu cầu HS làm bài ?2  Cho một số ví dụ về đơn thức

GV Nhận xét, sửa sai

Bài tập 10Sgk/32: (Bảng phụ)

Bình viết 3 ví dụ về đơn thức như sau: (5 - x) x²;

- x²y; - 5. Em hãy kiểm tra xem bạn viết đã đúng chưa ?

HS nghe GV giới thiệu về đơn thức

HS: Trả lời như Sgk/30

Trả lời: Số 0 cũng là một đơn thức vì số 0 cũng là một số

HS: đọc chú ý Sgk

HS lấy ví dụ về các đơn thức

Một vài HS nhận xét

HS đọc đề bài bảng phụ

1HS đứng tại chỗ trả lời: Bạn Bình viết sai một ví dụ (5 - x) x², không phải là đơn thức vì có phép trừ

Năng lực hợp tác,

Năng lực giải quyết vấn đề

Năng lực hợp tác,

Năng lực giải quyết vấn đề

*Hoạt động 3: Đơn thức thu gọn.  (9')

(1) Mục tiêu: HS nắm được thế nào là đơn thức thu gọn

(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Phương pháp vấn đáp.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Toàn lớp

(4) Phương tiện dạy học: Bảng phấn, SGK.

(5) Sản phẩm: HS nắm được khái niệm đơn thức thu gọn

2. Đơn thức thu gọn:

Đơn thức thu gọn là đơn thức chỉ gồm tích của một số với các biến, mà mỗi biến đã được nâng lên lũy thừa với số mũ nguyên dương

- Số nói trên gọi là hệ số, phần còn lại là phần biến của đơn thức thu gọn.

Ví dụ 1: Các đơn thức:

x, - y, 4yz ; 6x²y³ là những đơn thức thu gọn có hệ số lần lượt là 1; -1; 4; 6 và có phần biến lần lượt là  x; y; yz; x²y³

Ví dụ 2 : Các đơn thức: xyx; 6x²yzxy không phải là đơn thức thu gọn.

© Chú ý (SGK)

GV:Xét đơn thức  10x⁶y³

H: Trong đơn thức trên có mấy biến?

H: Các biến đó có mặt mấy lần? và được viết dưới dạng nào ?

GV giới thiệu: Đơn thức 10x⁶y³ là đơn thức thu gọn; 10 là hệ số của đơn thức; x⁶y³ là phần biến của đơn thức

H: Vậy thế nào là đơn thức thu gọn ?

H: Đơn thức thu gọn gồm mấy phần?

GV yêu cầu HS đọc phần chú ý Sgk31

GV nhấn mạnh: Ta gọi 1 số là đơn thức thu gọn  

H: Ở nhóm 2 (bài k.tra) những đơn thức nào là đơn thức thu gọn, với mỗi đơn thức thu gọn hãy chỉ ra phần hệ số của nó?

H: Những đơn thức nào ở dạng chưa thu gọn?

HS: đọc đề bài

HS: Trong đơn thức trên có 2 biến x ; y

HS: Các biến đó có mặt một lần và được viết dưới dạng một lũy thừa với số mũ nguyên dương

HS: nghe GV giới thiệu và ghi nhớ

HS Trả lời Sgk/31

Trả lời: Đơn thức thu gọn gồm 2 phần  Phần hệ số và phần biến số

1 HS đọc to “Chú ý”

HS nghe GV nhấn mạnh

HS: Đứng tại chỗ trả lời.

HS: Trả lời

Năng lực giải quyết vấn đề

*Hoạt động 4: Bậc của đơn thức.  (7')

(1) Mục tiêu: Học sinh biết cách tìm bậc của đơn thức

(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Phương pháp vấn đáp.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Toàn lớp

(4) Phương tiện dạy học: Bảng phấn, SGK.

(5) Sản phẩm:  bài làm của học sinh

3. Bậc của đơn thức 

Ví dụ:

Đơn thức 2x⁵y³z có bậc là 9

Bậc của đơn thức có hệ số khác 0 là tổng số mũ của tất cả các biến có trong đơn thức đó.

- Số thực khác 0 là đơn thức bậc không.

- Số 0 được coi là đơn thức không có bậc

GV: Cho đơn thức 2x⁵y³z

H: Đơn thức trên có phải là đơn thức thu gọn không?

H: Hãy xác định phần hệ số và biến số

H: Cho biết số mũ của mỗi biến ?

H: Tổng các số mũ của các biến là bao nhiêu?

GV nói: 9 là bậc của đơn thức 2x⁵y³z

H: Thế nào là bậc của đơn thức có hệ số khác 0 ?

GV: Số thực khác 0 là đơn thức bậc 0. (ví dụ 9 ; )

Số 0 được coi là đơn thức không có bậc

H: Hãy tìm bậc của các đơn thức sau:

- 5 ; 0 ; - x²y ; 2,5x³z

HS: đọc đề bài

Trả lời: đơn thức 2x⁵y³z là đơn thức thu gọn

Trả lời: 2 là hệ số, x⁵y³z là phần biến

Trả lời: Số mũ của x là 5, của y là 3, của z là 1

Trả lời: Tổng các số mũ của các biến là: 9

HS: Nghe GV giới thiệu

HS Trả lời như Sgk/31

HS: nghe GV giới thiệu

HS: -5 là đơn thức bậc 0

0 là đơn thức không có bậc

-x²y là đơn thức bậc 3; 2,5x³z là đơn thức bậc 4

Năng lực giải quyết vấn đề

*Hoạt động 5: Nhân hai đơn thức.  (6')

(1) Mục tiêu: Học sinh nắm được cách nhân hai đơn thức

(2) Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Phương pháp vấn đáp.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Toàn lớp

(4) Phương tiện dạy học: Bảng phấn, SGK.

(5) Sản phẩm: bài làm của học sinh

4. Nhân hai đơn thức:

a) Ví dụ: Nhân hai đơn thức 

     2x²y và 9xy⁴

Ta làm như sau:

    (2x²y) . (9xy⁴)

 = (2.9).(x².x) (y.y⁴)

= 18.x³y⁵

b) Chú ý:

- Để nhân hai đơn thức, ta nhân các hệ số với nhau và nhân các phần biến với nhau

- Mỗi đơn thức đều có thể viết thành một đơn thức thu gọn.

GV : Cho 2 biểu thức :

A = 3².16⁷ ; B = 3⁴. 16⁶

H: Dựa vào các quy tắc và các tính chất của phép nhân em hãy thực hiện phép tính nhân biểu thức A với B ?

GV: Cho 2 đơn thức 2x²y và 9xy⁴

H: Bằng cách tương tự, em hãy tìm tích của hai đơn thức trên

H: Vậy muốn nhân hai đơn thức ta làm thế nào ?

GV: Nhờ phép nhân, ta có thể viết đơn thức thành đơn thức thu gọn. Chẳng hạn 2x⁴y(-3)xy² = -6x⁵y³

GV yêu cầu HS nhắc lại chú ý Sgk/32

HS: đọc đề bài

1HS lên bảng làm

A.B

= (3².3⁴).(16⁷.16⁶)

= 3⁶. 16³

HS: Đọc đề bài

HS: Nêu cách làm

HS: Muốn nhân hai đơn thức ta nhân hệ số với nhau, nhân các phần biến với nhau

HS: nhắc lại chú ý

Năng lực tính toán,

Năng lực tư duy logic

? 3   (-x³) . (-8xy²)

= [(-).(-8)](x³.x).y²  = 2x⁴y²

Bài 13 tr 32 SGK

a) (2xy³)

= (x².x)(yy³)

= - x³y⁴. Có bậc 7

b) (-2x³y⁵)

= [(-2)](x³.x³)(yy⁵)

= - x⁶y⁶ có bậc là 12

GV gọi HS làm miệng bài ? 3 

GV nhận xét và bổ sung chỗ sai

GV gọi 2 HS lên bảng làm

bài 13 trên bảng phụ

GV gọi HS nhận xét và sửa sai

H: Hãy cho biết các kiến thức cần nắm vững trong bài học này?

1 HS làm miệng bài ?3 GV ghi bảng

HS: đọc đề bài bảng phụ

2HS lên bảng làm

HS₁: làm câu a

HS₂  làm câu b

1 vài HS nhận xét bài làm của bạn

HS: Cần nắm vững: Đơn thức, đơn thức thu gọn, biết cách xác định bậc của đơn thức, biết nhân hai đơn thức, thu gọn đơn thức.

Năng lực    vận dụng, giao tiếp, hợp tác.