Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 1: Khái niệm về cân bằng hóa học sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 1: Khái niệm về cân bằng hóa học

A. Lý thuyết Khái niệm về cân bằng hóa học

1. Phản ứng một chiều, phản ứng thuận nghịch và cân bằng hóa học.

a. Tìm hiểu khái niệm phản ứng một chiều

- Phản ứng một chiều: Là phản ứng chỉ xảy ra theo chiều từ chất tham gia tạo thành sản phẩm mà sản phẩm không thể tác dụng với nhau lại chất ban đầu.

- Kí hiệu: (→) dùng để chỉ chiều phản ứng.

b. Tìm hiểu khái niệm phản ứng thuận nghịch

- Phản ứng thuận nghịch là phản ứng xảy ra theo hai chiều trái ngược nhau.

- Kí hiệu: (⇌). Chiều từ trái sang phải là chiều thuận, chiều từ phải sang trái chiều nghịch

c. Tìm hiểu khái niệm trạng thái cân bằng của phản ứng thuận nghịch  

- Trạng thái cân bằng của phản ứng thuận nghịch là trạng thái mà tại đó tốc độ phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch.

Ví dụ: 

H₂(g) + I₂(g) ⇌ 2HI(g)

2SO₂(g) + O₂(g) ⇌ 2SO₃(g)

2. Hằng số cân bằng của phản ứng thuận nghịch

 Tìm hiểu hằng số cân bằng của phản ứng thuận nghịch

- Nếu phản ứng thuận nghịch ở dạng: 

-  Khi ở trạng thái cân bằng ta có: 

+ [A], [B], [C], [D] là nồng độ mol các chất ở trạng thái cân bằng

+ a, b, c, d hệ số tỉ lượng

+ Hằng số cân bằng Kc phụ thuộc vào nhiệt độ

3. Sự chuyển dịch cân bằng hóa học

Thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ đến tới sự chuyển dịch cân bằng hóa học 

- Nghiên cứu sự chuyển dịch cân bằng của phản ứng: 2NO_2(g) ⇌ N₂O_2(g) hoặc thủy phân sodium acetate.

=> Sự chuyển dịch cân bằng hóa học là sự chuyển dịch từ trang thái cân bằng này sang trạng thái cân bằng khác.

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng hóa học

a. Tìm hiểu ảnh hưởng của nhiệt độ đến cân bằng hóa học

- Khi tăng nhiệt độ: Cân bằng chuyển dịch theo chiều phản ứng thu nhiệt (hay chiều làm giảm tác động)

- Khi nhiệt độ giảm: Cân bằng chuyển dịch theo chiều phản ứng tỏa nhiệt 

b. Tìm hiểu ảnh hưởng của áp suất đến cân bằng hóa học

- Khi hệ đang ở trạng thái cân bằng thì tăng hoặc giảm áp suất chung của hệ, cân bằng bao giờ cũng chuyển dịch theo chiều làm giảm tác động của việc tăng hoặc giảm áp suất đó.

- Khi hệ số tỉ lượng của hai về bằng nhau không làm chuyển dịch cân bằng của hệ.

c. Tìm hiểu ảnh hưởng của nồng độ đến cân bằng hóa học

- Khi tăng hoặc giảm nồng độ một chất trong cân bằng thì cân bằng bao giờ cũng chuyển dịch theo chiều làm giảm tác động của việc tăng hoặc giảm nồng độ của chất đó.

Ví dụ:

C_(r)​+CO_2 (k)​⇌2CO_(k)​

Sơ đồ tư duy Khái niệm về cân bằng hóa học

B. Trắc nghiệm Khái niệm về cân bằng hóa học

Câu 1: Trộn 2 mol khí NO và một lượng chưa xác định khí O₂ vào trong một bình kín có dung tích 1 lít ở 40^oC Biết: $2\mathrm{NO}\left(g\right)+O_2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }2N{O}_2\left(g\right).$

Khi phản ứng đạt đến trạng thái cân bằng, ta được hỗn hợp khí có 0,00156 mol O₂ và 0,5 mol NO₂. Hằng số cân bằng K_C lúc này có giá trị là

A. 4,42.

B. 40,1.

C. 71,2.

D. 214.

Câu 2: Cho cân bằng hoá học: $H2\left(g\right)+I2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }2\mathrm{HI}\left(g\right);$ ∆H > 0. Cân bằng không bị chuyển dịch khi:

A. tăng nhiệt độ của hệ.

B. giảm nồng độ HI.

C. giảm áp suất chung của hệ.

D. tăng nồng độ H₂.

Câu 3: Cho phản ứng: $N_2\left(g\right)+3H_2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }2{\mathrm{NH}}_3\left(g\right)$. Biết rằng phản ứng thuận là phản ứng toả nhiệt, cân bằng hoá học không bị chuyển dịch khi nào?

A. Thay đổi áp suất của hệ.

B. Thay đổi nhiệt độ của hệ.

C. Thay đổi nồng độ N₂.

D. Thêm chất xúc tác Fe.

Câu 4: Cho phản ứng:

$2{\mathrm{NO}}_2{\left(g\right)}_{\left(\mathrm{màu}\mathrm{nâu}\mathrm{đỏ}\right)}\underset{}{\rightleftharpoons }{N}_2{O}_4{\left(g\right)}_{\left(\mathrm{không}\mathrm{màu}\right)}$ ${\Delta }_r{H}_{298}^0<0$

Nếu nhúng bình phản ứng vào nước đá thì:

A. Giữ nguyên màu như ban đầu.

B. Màu nâu đậm dần.

C. Màu nâu nhạt dần.

D. Chuyển sang màu xanh.

Câu 5: Phản ứng tổng hợp ammonia là: $N_2\left(g\right)+3H_2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }2{\mathrm{NH}}_3\left(g\right);{\Delta }_r{H}_{298}^0<0$.Yếu tố không giúp tăng hiệu suất tổng hợp ammonia là

A. tăng nhiệt độ.

B. lấy ammonia ra khỏi hỗn hợp phản ứng.

C. tăng áp suất.

D. bổ sung thêm khí nitrogen vào hỗn hợp phản ứng.

Câu 6: Cho phản ứng sau đây ở trạng thái cân bằng: $A\left(g\right)+B\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }C\left(g\right)+D\left(g\right).$

Nếu tách khí D ra khỏi môi trường phản ứng, thì:

A. Cân bằng hoá học chuyển dịch theo chiều thuận.

B. Cân bằng hoá học chuyển dịch theo chiều nghịch.

C. Tốc độ phản ứng thuận và tốc độ của phản ứng nghịch tăng như nhau.

D. Không gây ra sự chuyển dịch cân bằng hoá học.

Câu 11: Trong phản ứng tổng hợp ammonia: $N_2\left(g\right)+3H_2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }2{\mathrm{NH}}_3\left(g\right);{\Delta }_r{H}^0<0.$

Sẽ thu được nhiều khí NH₃ nhất nếu:

A. Giảm nhiệt độ và áp suất.

B. Tăng nhiệt độ và áp suất.

C. Tăng nhiệt độ và giảm áp suất.

D. Giảm nhiệt độ và tăng áp suất.

Câu 12: Cho cân bằng: $2{\mathrm{NaHCO}}_3\left(s\right)\underset{}{\rightleftharpoons }{\mathrm{Na}}_2{\mathrm{CO}}_3\left(s\right)+{\mathrm{CO}}_2\left(g\right)+H_{2}O\left(g\right);{∆}_{r}H<0$

Để cân bằng dịch chuyển theo chiều thuận, cách tốt nhất là

A. tăng nhiệt độ.

B. giảm nhiệt độ.

C. tăng áp suất.

D. tăng nhiệt độ, tăng áp suất.

Câu 13: Ở nhiệt độ không đổi, hệ cân bằng nào sẽ dịch chuyển về bên phải nếu tăng áp suất?

A. $S\left(s\right)+O_2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }{\mathrm{SO}}_2.$

B. $2{\mathrm{CO}}_2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }2\mathrm{CO}\left(g\right)+O_2\left(g\right).$

C. $2\mathrm{NO}\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }{N}_2\left(g\right)+O_2\left(g\right).$

D. $2\mathrm{CO}\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }{\mathrm{CO}}_2\left(g\right)+C\left(s\right)$

Câu 14: Cho cân bằng hóa học: $2{\mathrm{SO}}_2\left(s\right)+O_2\left(g\right)\underset{}{\rightleftharpoons }{\mathrm{SO}}_3\left(g\right);$ phản ứng thuận là phản ứng tỏa nhiệt. Phát biểu đúng là

A. Cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận khi tăng nhiệt độ.

B. Cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch khi giảm nồng độ O₂.

C. Cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận khi giảm áp suất hệ phản ứng.

D. Cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch khi giảm nồng độ SO₃.

Câu 15: Cho phản ứng: Fe₂O₃ (s) + 3CO (g) $\underset{}{\rightleftharpoons }$ 2Fe (s) + 3CO₂ (g).

Khi tăng áp suất chung của hệ phản ứng thì

A. cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận.

B. cân bằng không bị chuyển dịch.

C. cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch.

D. phản ứng dừng lại.

Xem thêm các bài tóm tắt Lý thuyết Hóa học lớp 11 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác: