Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 19: Carboxylic acid sách Cánh diều hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 19: Carboxylic acid

A. Lý thuyết Carboxylic acid

I. Khái niệm và danh pháp

1. Khái niệm

- Carboxylic acid là những hợp chất hữu cơ mà trong phân tử chứa nhóm carboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon hoặc nguyên tử hydrogen.

- Công thức chung của carboxylic acid no, đơn chức, mạch hở: C_nH_2n+1COOH (n≥0).

2. Danh pháp

- Danh pháp thay thế monocarboxylic acid mạch hở:

Tên carboxylic acid = Tên hydrocarbon (bỏ e) + oic + acid

- Một số carboxylic acid cũng có tên thông thường.

II. Tính chất vật lý

- Ở điều kiện thường, các carboxylic acid đều ở thể lỏng hoặc rắn.

- Nhiệt độ sôi của carboxylic acid cao hơn của các alcohol có cùng số nguyên tử carbon.

- Các carboxylic acid có C1-C3 tan vô hạn trong nước, khi số nguyên tử carbon tăng thì độ tan giảm dần.

III. Tính chất hóa học

1. Tính acid

- Dung dịch carboxylic acid làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.

a) Phản ứng với kim loại.

- Dung dịch caroxylic acid phản ứng được với các kim loại đứng trước hydrogen.

CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

b) Phản ứng với base và oxide base

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

2CH₃COOH + MgO → (CH₃COO)₂Mg + H₂O

c) Phản ứng với muối

2CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + H₂O + CO₂

2. Phản ứng ester hóa

IV. Ứng dụng và điều chế

1. Ứng dụng

- Carboxylic acid có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực như: thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, y tế, phẩm nhuộm, tổng hợp hữu cơ,…

- Acetic acid dùng làm giấm; dùng trong công nghiệp dệt, dược phẩm, sản xuất nước hoa,…

2. Điều chế

- Trong công nghiệp, các carboxylic acid được sản xuất bằng phương pháp oxi hóa các alkane:

- Phương pháp lên men:

Sơ đồ tư duy Carboxylic acid

B. Trắc nghiệm Carboxylic acid

Câu 1. Dung dịch chất nào sau đây làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ?

A. C₂H₅OH.                  

B. C₃H₅(OH)₃.              

C. CH₃COOH.             

D. CH₃CHO.

Câu 2. Cho lá zinc mỏng vào ống nghiệm đựng 2 mL dung dịch chất X, thấy lá kẽm tan dần và có khí thoát ra. Chất X là

A. glycerol.                   

B. ethyl alcohol.            

C. saccarose.                 

D. acetic acid.

Câu 3. Đun nóng carboxylic acid với alcohol khi có mặt xúc tác H₂SO₄ đặc, nóng tạo ra sản phẩm là

A. muối.                       

B. aldehyde.                 

C. ester.                        

D. alkane.

Câu 4. Cho các chất: propionic acid (X), acetic acid (Y), ethyl alcohol (Z) và dimethyl ether (T). Dãy gồm các chất được sắp xếp theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi là

A. T, Z, Y, X.                

B. Z, T, Y, X.                

C. T, X, Y, Z.                

D. Y, T, X, Z.

Câu 5. Nhận định nào sau đây không đúng khi nói về tính chất hóa học cùa acetic acid?

A. Acetic acid là acid yếu, làm đổi màu quỳ tím.

B. Acetic acid có đầy đủ các tính chất của một acid thông thường.

C. Acetic acid phản ứng được với ethanol tạo ester.

D. Acetic acid là acid yếu nên không phản ứng được với đá vôi.

Câu 11. Dung dịch acetic acid phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây?

A. NaOH, Cu, NaCl.                                       

B. Na, NaCl, CuO.

C. Na, Ag, HCl.                                               

D. NaOH, Na, CaCO₃.

Câu 12. Thứ tự các thuốc thử để phân biệt 3 dung dịch riêng biệt: acetic acid, acrylic acid, formic acid là

A. quỳ tím, dung dịch Br₂ trong CCl₄.

B. dung dịch Br₂, dung dịch Na₂CO₃.

C. dung dịch Na₂CO₃, quỳ tím.

D. dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư, dung dịch Br₂.

Câu 13. Một thí nghiệm được mô tả như hình sau đây:

Chất lỏng thu được ở ống nghiệm B có mùi táo, có tên là

A. ethyl formate.                                             

B. methyl propionate.

C. ethyl propionate.                                        

D. propyl formate.

Câu 14. Yếu tố nào sau đây không làm tăng hiệu suất phản ứng ester hóa giữa acetic acid và ethanol?

A. Dùng dung dịch H₂SO₄ đặc làm xúc tác.      

B. Chưng cất ester tạo ra.

C. Tăng nồng độ acetic acid hoặc alcohol.        

D. Lấy số mol alcohol và acid bằng nhau.

Câu 15. Cho các chất: HCHO, CH₃CHO, HCOOH, C₂H₂. Số chất có phản ứng tráng bạc là

A. 1.                             

B. 3.                             

C. 2.                             

D. 4.

Xem thêm các bài tóm tắt Hóa học lớp 11 Cánh Diều hay, chi tiết khác: 

Lý thuyết Bài 15: Dẫn xuất halogen

Lý thuyết Bài 16: Alcohol

Lý thuyết Bài 17: Phenol