Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô GIÁO ÁN SINH HỌC 12 BÀI 10: TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN MỚI NHẤT - CV5555. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy cô dễ dàng biên soạn chi tiết giáo án sinh học 12. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.
Mời quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây.
Bài 10. TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này học sinh cần phải:
- Giải thích được khái niệm tương tác gen.
- Biết cách nhận biết tg tác gen thông qua sự biến đổi tỉ lệ phân li KH của
Menđen trong các phép lai 2 tính trạng
- Giải thích được thế nào là tương tác cộng gộp và vai trò của gen cộng gộp
trong việc quy định tính trạng số lượng
- Giải thích được 1 gen có thể quy định nhiều tính trạng khác nhau ra sao thông
qua ví dụ cụ thể (về gen quy định hồng cầu hình liềm ở người)
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kỹ năng suy luận lôgic và khả năng vận dung kiến thức toán học
trong việc giải quyết các vấn đề của sinh học
3. Thái độ:
Giáo dục thế giới quan duy vật biện chứng.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo Viên:
- Tranh phóng to hinh 10.1 và hình 10.2 SGK
- PP dạy học: Vấn đáp – tìm tòi; Nêu và giải quyết vấn đề.
2. Học sinh:
- Đồ dùng học tập, sgk, sgv sinh 12
III. TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC:
* Kĩ năng sống
- Kĩ năng thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp
- Kĩ năng trình bày suy nghĩ/ ý tưởng; hợp tác; quản lý thời gian và đảm nhận
trách nhiệm trong hoạt động nhóm
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin về tương tác gen và tác động đa hiệu của
gen trong quá trình hình thành kiểu hình
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Kiểm tra bài cũ:
- Nêu các điều kiện cần để khi lai các cá thể khác nhau về 2 tính trạng ta thu
được đời con có tỉ lệ phân li KH xấp xỉ 9:3:3:1
- Giả sử gen A : quy định hạt vàng, a: hạt xanh
B: quy định hạt trơn, b: hạt nhăn
Hãy viết sơ đồ của phép lai P: AaBb AaBb
Xác định kết quả KG, KH ở F1 trong trường hợp các gen PLĐL.
2. Giảng bài mới:
| Hoạt động của thầy và trò | Nội dung |
| * Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm tương tác gen -GV: yêu cầu hs đọc sgk và trả lời các CH: + Thế nào là gen alen và gen không alen + 2 alen thuộc cùng 1 gen (A và a) có thể tương tác với nhau theo những cách nào? + Sự tương tác giữa các alen thuộc các gen khác nhau thực chất là gì? + Hãy nêu khái niệm về tương tác gen? -Hs:.... * Hoạt động 2: Tìm hiểu tương tác bổ sung -Gv: trình bày TN dưới dạng sơ đồ, yêu cầu và hướng dẫn Hs giải thích kq, viết SĐL. -Gv: nêu câu hỏi thảo luận: + Tỉ lệ 9: 7 nói lên điều gì → số kiểu tổ hợp, số cặp gen quy định cặp tính trạng đang xét. + So sánh với hiện tượng trong quy luật của Menđen. → Giống số kiểu tổ hợp và tỉ lệ kiểu gen, khác tỉ lệ phân li KH ở F2 . + Hãy gthích sự hình thành TT màu hoa |
I.Tương tác gen * Là sự tác động qua lại giữa các gen trong quá trình hình thành kiểu hình. * Thực chất là sự tương tác giữa các sản phẩm của chúng (prôtêin) để tạo KH. 1. Tương tác bổ sung * Thí nghiệm: Lai các cây thuộc 2 dòng thuần hoa trắng→ F1 toàn cây hoa đỏ. F1 tự thụ phấn được F2 có tỷ lệ KH 9đỏ : 7 trắng * Nhận xét - F2 có 16 kiểu tổ hợp , chứng tỏ F1 cho 4 loại giao tử → F1 chứa 2 cặp gen dị hợp quy định 1 tính trạng→ có hiện tượng tương tác gen * Giải thích: - Sự có mặt của 2 alen trội nằm trên 2 NST khác nhau quy định hoa đỏ (-A-B) |
| → dựa vào tỉ lệ phân li KG trong quy luật phân li của Menđen. -Hs: tham khảo sơ đồ lai trong sgk và viết theo phân tích trên -Gv: đưa ra sơ đồ giải thích cơ sở sinh hóa để hs hiểu rõ về TTG: Gen A Gen B Enzim A Enzim B Tiền chất P Sản phẩm P1 Sản phẩm P2 (Nâu) (Đen) → Trong đó gen A tổng hợp EA có hoạt tính, alen a tổng hợp Ea không có hoạt tính; alen B tổng hợp EB có hoạt tính, alen b tổng hợp Eb không có hoạt tính. -Gv: Thực tế hiện tượng tương tác gen là phổ biến, hiện tượng 1 gen quy định 1 TT theo Menđen là rất hiếm *Hoạt động 3: Tìm hiểu tương tác cộng gộp -Hs: đọc khái niệm mục I.2 SGK -GV: hướng dẫn hs quan sát hình 10.1 phân tích và đưa ra nhận xét: + Hình vẽ thể hiện điều gì? + So sánh khả năng tổng hợp sắc tố ở những cơ thể mà KG chứa từ 0 đế 6 gen trội. + Nếu số lượng gen quy định 1 TT tăng lên thì hình dạng đồ thị sẽ như thế nào? |
- Khi chỉ có 1 trong 2 gen trội hoặc không có gen trội nào quy định hoa màu trắng (A-bb, aaB-, aabb ) * Viết sơ đồ lai (SGK) 2. Tương tác cộng gộp * Khái niêm: Khi các alen trội thuộc 2 hay nhiều lôcut gen tương tác với nhau theo kiểu mỗi alen trội ( bất kể lôcut nào) đều làm tăng sự biểu hiện của kiểu hình lên một chút * Ví dụ: Tác động cộng gộp của 3 gen trội quy định tổng hợp sắc tố mêlanin ở người. KG càng có nhiều gen trội thì khả năng |
| -Hs: Số loại KG và KH tăng, sự sai khác giữa các KH nhỏ, đồ thị chuyển sang đường cong chuẩn. -Gv: Nếu sơ đồ lai như trường hợp tương tác bổ sung và PLĐL, tỉ lệ phân li KH như thế nào trong trường hợp tương tác cộng gộp ? -Hs: tỷ lệ 1:4:6:4:1 thay cho 9:7 hoặc 9:3:3:1 -Gv: Theo em những TT loại nào (số lượng hay chất lượng) thường do nhiều gen quy định? cho vd ? NX a/h của môi trường sống đối với nhóm tính trạng này? -Gv: Ứng dụng trong sx, cnuôi. trồng trọt. *Hoạt động 3: tìm hiểu t/đ đa hiệu của gen -HS: đọc mục II nêu khái niệm tác động đa hiệu của gen? cho VD minh hoạ -GV: hướng dẫn hs nghiên cứu hình 10.2: + Hình vẽ thể hiện điều gì? + Tại sao chỉ thay đổi 1 nu trong gen lại có thể gây ra nhiều rối loạn bệnh lí đến thế? -Hs:... -Gv: Hãy đưa ra kết luận về tính phổ biến của hiện tượng tác động gen đa hiệu với hiện tượng 1 gen quy định 1 tính trạng -Hs: Hiện tượng 1 gen quy định nhiều TT là phổ biến. -Gv: Phát hiện 1 gen quy định nhiều TT có ý nghĩa gì trong chọn giống? cho ví dụ minh hoạ? |
tổng hợp sắc tố mêlanin càng cao ,da càng đen, ko có gen trội nào da trắng nhất * Tính trạng càng do nhiều gen tương tác quy định thì sự sai khác về KH giữa các KG càng nhỏ và càng khó nhận biết được các KH đặc thù cho từng KG * Những tính trạng số lượng thường do nhiều gen quy định, chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường: sản lượng sữa. khối lượng , số lượng trứng II. Tác động đa hiệu của gen * Khái niệm: Là hiện tượng 1 gen tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau *Ví dụ: Alen A quy định quả tròn, vị ngọt Alen a quy định qủa bầu, vị chua * Các gen trong 1 tế bào không hoạt động độc lập, các tế bào trong 1 cơ thể cũng có tác động qua lại với nhau vì cơ thể là 1 bộ máy thống nhât |
| -Gv: Tương tác gen đa hiệu có phủ nhận học thuyết của Menđen không? tại sao? |
3. Củng cố:
- Cách nhân biết tương tác gen: lai 1 cặp tính trạng mà cho tỷ lệ kiểu hình ở con
lai bằng hoặc biến dang của 9:3:3:1,tổng số kiểu tổ hợp là 16.
- Hãy giải thích các mối quan hệ giữa gen và tính trạng sau đây và cho biết kiểu
quan hệ nào là chính xác:
+ Một gen qui định một tính trạng.
+ Một gen qui định một enzim/pro.
+ Một gen qui định một chuỗi p.p
- Sự tương tác giữa các gen có mâu thuẫn gì với các qui luật phân li của các
alen hay không? Tại sao?
4. Dặn dò:
- Trả lời câu hỏi và bài tập trang 45 SGK. Sưu tầm 5 CHTN về bài này.
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
