Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô GIÁO ÁN SINH HỌC 12 BÀI 10: TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN MỚI NHẤT - CV5512. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy cô dễ dàng biên soạn chi tiết giáo án sinh học 12. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.
Mời quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây.
Bài 10: TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
A. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
- Nêu được ví dụ về tính trạng do nhiều gen chi phối và giải thích được cơ sở của hiện tượng
tương tác cộng gộp
- Nêu được ví dụ về gen đa hiệu và giải thích được 1 gen có thể quy định nhiều tính trạng
khác nhau như thế nào, thông qua ví dụ cụ thể về gen quy định hồng cầu hình liềm ở người
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin, lắng nghe tích cực,thể hiện sự tự tin khi trình bày,ra
quyết định,quản lí thời gian,.
- Rèn kĩ năng phân tích so sánh phán đoán khi quan sát tiêu bản, kĩ năng làm tiêu bản.
3. Thái độ
- Thấy được vai trò , ý nghĩa thực tiễn của việc ứng dụng quy luật trong sản xuất
4. Năng lực hướng tới:
- Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo:
- Phát triển năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội:
- Phát triển năng lực ngôn ngữ và thể chất:
II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên: Thiết bị dạy học
- Tranh phóng to hình 10 sgk
- Bảng 10 sgk
2. Học sinh : Nghiên cứu bài mới , làm bài tập về nhà, học bài cũ ,chuẩn bị mô hình học tập theo
yêu cầu giáo viên.
III. PHƯƠNG PHÁP , KỸ THUẬT DẠY HỌC:
Giáo viên linh hoạt chọn các phương pháp và kỹ thuật dạy học sau cho phù hợp bài
học
Hoạt động nhóm theo dự án và trải nghiệm sáng tạo + hướng dẫn học sinh phát triễn năng lực tự
học + bàn tay nặn bột + một số phương pháp khác
Kỹ thuật khăn trãi bàn + kỹ thuật mãnh ghép + đóng vai chuyên gia + một số kỹ thuật khác
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Hoạt động khởi động / tạo tình huống:
BT : Lai các cây thuộc 2 dòng thuần hoa trắng→ F1 toàn cây hoa đỏ
F1 tự thụ phấn được F2 có tỷ lệ KH 9 đỏ:7 trắng
2. Hoạt động hình thành kiến thức:
| Hoạt động của thầy và trò | Nội dung |
| Gv nêu vấn đề : nếu 2 cặp gen nằm trên 2 cặp NST nhưng ko phải trội lặn hoàn toàn mà chúng tương tác với nhau để cùng quy định 1 tính trạng thì sẽ di truyền thế nào? nếu 1 cặp gen quy định nhiều cặp tính trạng thì di truyền như thế nào ? * Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm tương tác gen GV yêu cầu hs đọc sgk ? Thế nào là gen alen và gen không alen ? 2 alen thuộc cung 1 gen( A và a) có thể tương tác với nhau theo những cách nào ( học ở bài trước) ? Sự tương tác giữa các alen thuộc các gen khác nhau thực chất là gì *?Hãy nêu khái niệm về tương tác gen * Hoạt động 2: Tìm hiểu tương tác bổ sung GV yêu cầu học sinhđọc mục I.1 SGK tìm hiểu thí nghiệm ? Tỉ lệ 9: 7 nói lên điều gì ( số kiểu tổ hợp, số cặp gen quy định cặp tính trạng đang xét) ? So sánh với hiện tượng trong quy luật của Menđen ( Giống số kiểu tổ hợp, ố và tỉ lệ kiểu gen, khác tỉ lệ phân li KH ở F2 ) |
I.Tương tác gen: * Là sự tác động qua lại giữa các gen trong quá trình hình thành kiểu hình *Thực chất là sự tương tác giữa các sản phẩm của chúng ( prôtêin) để tạo KH 1. Nêu được ví dụ về tính trạng do nhiều gen chi phối a. Thí nghiệm tương tác bổ sung Lai các cây thuộc 2 dòng thuần hoa trắng→ F1 toàn cây hoa đỏ F1 tự thụ phấn được F2 có tỷ lệ KH 9đỏ:7 trắng * Nhận xét - F2 có 16 kiểu tổ hợp , chứng tỏ F1 cho 4 loaih giao tử → F1 chứa 2 cặp gen dị hợp quy định 1 tính trạng→ có hiện tượng tương tác gen * Giải thích: - Sự có mặt của 2 alen trội nằm trên 2 NST khác nhau quy định hoa đỏ (-A-B) |
| *? Hãy giải thích sự hình thành tính trạng màu hoa ( dựa vào tỉ lệ phân li KG trong quy luật phan li của Menđen *HS tham khảo sơ đồ lai trong sgk và viết theo phân tích trên GV: Thực tế hiện tượng tương tác gen là phổ biến, hiện tượng 1 gen quy định 1 tính trạng theo Menđen là rất hiếm *Hoạt động 3: Tìm hiểu tương tác cộng gộp HS đọc khái niệm mục I.2 SGK GV hướng dẫn hs quan sát hình 10.1 phân tích và đưa ra nhận xét ? Hình vẽ thể hiện điều gì ? So sánh khả năng tổng hợp sắc tố ở những cơ thể mà KG chứa từ 0 đế 6 gen trội ) ? Nếu số lượng gen quy định 1 tính trạng tăng lên thì hình dạng đồ thị sẽ như thế nào ( Số loại KG và KH tăng, sự sai khác giữa các KH nhỏ, đồ thị chuyển sang đường cong chuẩn ) * Nếu sở đồ lai như trường hợp tương tác bổ sung và phân li độc lập, tỉ lệ phân li KH như thế nào trong trường hợp tương tác cộng gộp ? ( tỷ lệ 1:4:6:4:1 thay cho 9:7 hoặc 9:3:3:1) ? *Theo em những tính trạng loại nào ( số lượng hay chất lượng) thường do nhiều gen quy định? cho vd ? nhận xét ảnh |
- Khi chỉ có 1 trong 2 gen trội hoặc không có gen trội nào quy định hoa màu trắng ( A-bb, aaB-, aabb ) * Viết sơ đồ lai b. Tương tác cộng gộp * Khái niêm: Khi các alen trội thuộc 2 hay nhiều lôcut gen tương tác với nhau theo kiểu mỗi alen trội ( bất kể lôcut nào) đều làm tăng sự biểu hiện của kiểu hình lên một chút * Ví dụ: Tác động cộng gộp của 3 gen trội quy định tổng hợp sắc tố mêlanin ở người. KG càng có nhiều gen trội thì khả năng tổng hợp sắc tố mêlanin càng cao ,da càng đen, ko có gen trội nào da trắng nhất * Tính trạng càng do nhiều gen tương tác quy định thí sự sai khác về KH giữa cac KG càng nhỏ và càng khó nhận biết được các KH đặc thù cho từng KG * Những tính trạng số lượng thường do nhiều gen quy định, chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường: sản lượng sữa. khối lượng , số lượng trứng |
| hưởng của môi trường sống đối với nhóm tính trạng này? ? Ứng dụng trong sản xuất chăn nuôi trồng trọt *Hoạt động 3: tìm hiểu tác động đa hiệu của gen *HS đọc mục II nêu khái niệm tác động đa hiệu của gen? cho VD minh hoạ *GV hướng dẫn hs nghiên cứu hinh 10.2 ? Hình vẽ thể hiện điều gì Tại sao chỉ thay đổi 1 nu trong gen lại có thể gây ra nhiều rối loạn bệnh lí đến thế? - Hãy đưa ra kết luận về tính phổ biến của hiện tượng tác động gen đa hiệu với hiện tượng 1 gen quy định 1 tính trạng ( Hiện tượng 1 gen quy định nhiều tính trạng là phổ biến ) *** Phát hiện 1 gen quy định nhiều tính trạng có ý nghĩa gì trong chọn giống? cho ví dụ minh hoạ? *** Tương tác gen đa hiệu có phủ nhận học thuyết của Menđen không? tại sao? |
2. Tác động đa hiệu của gen * Khái niệm: Là hiện tượng 1 gen tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau *Ví dụ: Alen A quy định quả tròn, vị ngọt Alen a quy định qủa bầu, vị chua * Các gen trong 1 tế bào không hoạt động độc lập, các tế bào trong 1 cơ thể cũng có tác động qua lại với nhau vì cơ thể là 1 bộ máy thống nhât |
3. Hoạt động luyện tập :
- Cách nhân biết tương tác gen: lai 1 cặp tính trạng mà cho tỷ lệ kiểu hình ở con lai bằng hoặc
biến dang của 9:3:3:1,tổng số kiểu tổ hợp là 16
- Hãy chọn câu trả lời đúng:
Thế nào là đa hiêu gen
a. Gen tạo ra nhiều loại mA RN
b. Gen điều khiển sự hoạt động của gen khác
c. Gen mà sản phẩm của nó ảnh hưởng đến nhiều tính trạng
d. Gen tạo ra sản phẩm với hiệu quả cao.
4. Hoạt động vận dụng :
BT : Lai các cây thuộc 2 dòng thuần quả tròn→ F1 toàn cây quả tròn
F1 tự thụ phấn được F2 có tỷ lệ KH 9 Dẹt :6Tròn :1 Dài
5. Hoạt động mở rộng :
Ví dụ 1: Chiều cao cây do 3 cặp gen phân ly độc lập, tác động cộng gộp quy định. Sự có mặt
mỗi alen trội trong tổ hợp gen làm tăng chiều cao cây lên 5cm. Cây thấp nhất có chiều cao =
150cm. Cho cây có 3 cặp gen dị hợp tự thụ phấn. Xác định:
- Tần số xuất hiện tổ hợp gen có 1 alen trội, 4 alen trội.
- Khả năng có được một cây có chiều cao 165cm
V. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC :
1. HD học bài cũ :
Sơ đồ hóa bằng sơ đồ tư duy về nội dung bài học
2. HD chuẩn bị bài mới :
Xem tiếp bài liên kết gen và hoán vị gen.
Giao nhiệm vụ:
Nhóm 1- Tìm hiểu thí nghiệm và nội dung quy luật liên kết gen.?
-Tìm hiểu cơ sở khoa học của quy luật liên kết gen.?
Nhóm 2- Tìm hiểu thí nghiệm và nội dung quy luật hoán vị gen.?
- Tìm hiểu cơ sở khoa học của quy luật hoán vị gen.?
Nhóm 3- Tìm hiểu ý nghĩa quy luật các dạng bài tập về của quy luật liên kết gen.?
- Tìm hiểu ý nghĩa quy luật các dạng bài tập về của quy luật hoán vị
gen.?
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
