Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô GIÁO ÁN SINH HỌC 12 BÀI 9: QUY LUẬT MENĐEN: QUY LUẬT PHÂN LI ĐỘC LẬP MỚI NHẤT - CV5512. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy cô dễ dàng biên soạn chi tiết giáo án sinh học 12. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.
Mời quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây.
Bài 9: QUY LUẬT MEĐEN - QUY LUẬT PHÂN LI ĐỘC LẬP
A. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
- Nêu và nhận xét thí nghiệm lai hai tính của men đen
- Giải thích được cơ sở tế bào học của quy luật phân li độc lập
- Nêu được ý nghĩa lí luận và thực tiễn của định luật phân li độc lập
- Vận dụng làm được một bài tập về quy luật phân li độc lập
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin, lắng nghe tích cực,thể hiện sự tự tin khi trình bày,ra
quyết định,quản lí thời gian,.
- Rèn kĩ năng phân tích so sánh phán đoán khi quan sát tiêu bản, kĩ năng làm tiêu bản.
3. Thái độ
- Thấy được vai trò , ý nghĩa thực tiễn của việc ứng dụng quy luật trong sản xuất
4. Năng lực hướng tới:
- Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo:
- Phát triển năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội:
- Phát triển năng lực ngôn ngữ và thể chất:
II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên: Thiết bị dạy học
- Tranh phóng to hình 9 sgk
- Bảng 9 sgk
2. Học sinh : Nghiên cứu bài mới , làm bài tập về nhà, học bài cũ ,chuẩn bị mô hình học tập theo
yêu cầu giáo viên.
III. PHƯƠNG PHÁP , KỸ THUẬT DẠY HỌC:
Giáo viên linh hoạt chọn các phương pháp và kỹ thuật dạy học sau cho phù hợp bài
học
Hoạt động nhóm theo dự án và trải nghiệm sáng tạo + hướng dẫn học sinh phát triễn năng lực tự
học + bàn tay nặn bột + một số phương pháp khác
Kỹ thuật khăn trãi bàn + kỹ thuật mãnh ghép + đóng vai chuyên gia + một số kỹ thuật khác
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Hoạt động khởi động / tạo tình huống:
Cho lai 2 cơ thể bố mẹ hoa đỏ, kép với hoa trắng .đơn thu được f1 .tiếp tục cho f1 tự thụ
phấn f2 thu được 270 đỏ ,kép : 91 đỏ,đơn : 89 trắng ,kép : 30 trắng .đơn
2. Hoạt động hình thành kiến thức:
Hoạt động 1: Tìm hiểu về thí nghiệm lai 2 tính trạng, nội dung định luật PLĐL
Hoạt động của thầy và trò | Nội dung |
GV gọi hs nêu vd về lai 1 cặp tính trạng ? lai 2 hay nhiều cặp tính trạng có thể biểu thị như thế nào ? Thế nào là lai 2 cặp tính trạng Tìm hiểu về thí nghiệm lai 2 tính trạng GV yêu cầu hs ng/cứu mục I sau đó gv phân tích vd trong sgk ? Menđen làm thí nghiệm này cho kết quả F1 như thế nào ? Sau khi có F1 Menđen tiếp tục lai như thế nào , kết quả F2 ra sao? ? F2 xuất hiện mấy loại KH giống P mấy loại KH khác P ( Lưu ý: cây F1 mọc lên từ hạt trong quả ở cây P, cây F2 mọc lên từ hạt trong quả ở cây F1 ) ? Thế nào là biến dị tổ hợp ? Nếu xét riêng từng cặp tính trạng thì tỉ lệ phân tính ở F2 như thế nào, tỉ lệ này tuân theo định luật nào của Menđen? ? như vậy sự DT của 2 cặp tính trạng này có phụ thuộc nhau ko ? hãy giải thích tại sao chỉ dựa trên KH của F2 Menđen lại suy dc các cặp nhân tố di truyền quy định các cặp tính trạng |
I.Thí nghiệm lai hai tính trạng 1. Thí nghiệm Lai 2 thứ đậu Hà Lan thuần chủng P t/c: vàng ,trơn xanh, nhăn F1 : 100% vàng ,trơn Cho 15 cây F1 ,tự thụ phấn hoặc giao phấn F2 : 315 vàng ,trơn 101 vàng ,nhăn 108 xanh ,trơn 32 xanh, nhăn - Xét riêng từng cặp tính trạng + màu sắc: vàng/xanh = 3/1 + hình dạng: trơn/nhăn = 3/1 2. Nhận xét kết quả thí nghiệm - Tỉ lệ phân li KH chung ở F2 : 9:9:3:1 - Tỉ lệ phân li KH nếu xét riêng từng cặp tính trạng đều = 3: 1 - Mối quan hệ giữa các kiểu hình chung va riêng : tỉ lệ KH chung được tính bằng |
khác nhau phân li độc lập trong qt hình thành giao tử ( Menđen quan sát tỉ lệ phân li kiểu hình cua từng tính trạng riêng biệt ) **Hãy phát biểu nội dung định luật |
tích các tỉ lệ KH riêng ( quy luật nhân xác suất ) ( Hướng dẫn hs áp dụng quy luật nhân xác suất thông qua một vài ví dụ ) 3.Nội dung định luật Các cặp gen quy định các tính trạng khác nhau phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử |
Hoạt động 2: Tìm hiểu cơ sở tế bào học của định luât, ý nghĩa của các quy luật Menđen
Hoạt động của thầy và trò | Nội dung |
GV nêu vấn đề: vì sao có sự di truyền độc lập các cặp tính trạng ( gợi ý : + tính trạng do yếu tố nào quy định + khi hình thành gtử và thụ tinh yếu tố này vận động như thế nào?→ HĐ2 Tìm hiểu cơ sở tế bào học của định luât GV yêu cầu hs quan sát hình 9 sgk phóng to ? hình vẽ thể hiện điều gì ? khi P hình thành giao tử sẽ cho những loại giao tử có NST như thế nào ? khi thụ tinh các giao tử này kết hợp như thế nào ( tổ hợp tự do) ? khi F1 hình thành gtử sẽ cho những loại gtử nào? ?sự phân li của các NST trong cặp tương đồng và tổ hợp tự do của các NST khác cặp có ý nghĩa gì ? ? Tại sao mỗi loại giao tử lại ngang nhau |
II. Cơ sở tế bào học 1. Các gen quy định các tính trạng khác nhau nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau. khi giảm phân các cặp NST tương đồng phân li về các giao tử một cách độc lập và tổ hợp tự do với NST khác cặp→ kéo theo sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các gen trên nó 2. Sự phân li của NST theo 2 trường hợp với xác suất ngang nhau nên tạo 4 loại gtử với tỉ lệ ngang nhau 3. Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong qt thụ tinh làm xuất hiện nhiều tổ hợp gen khác nhau Sơ đồ lai : P. AABB x aabb (hạt vàng, trơn) (hạt xanh, nhăn) GP. AB ab F1. AaBb(100% hạt vàng, trơn) |
Tìm hiểu ý nghĩa của các quy luật Menđen GV hướng dẫn hs quay lại thí nghiệm của Menđen ? Nhận xét số KG,KH ở F2 so với thế hệ xuất phát ( 4 KH, 2KH giống P, 2KH khác P) ?Các KH khác bố mẹ có khác hoàn toàn không ( ko, mà là sự tổ hợp lại nhưngz tính trạng của bố mẹ theo một cách khác→ biến dị tổ hợp *HS tự tính toán ,thảo luận đưa ra công thức tổng quát ( hướng dẫn hs đưa các con số trong bảng về dạng tích luỹ ) |
F1xF1 : AaBb x AaBb GF1: AB, Ab, aB,ab AB, Ab, aB,ab F2. - Tỷ lệ kiểu gen: 1AABB : 2AABb: 2AaBB: 4AaBb: 1AAbb: 2Aabb : 1aaBB : 2aaBb: 1aabb. - Tỷ lệ kiểu hình : 9 vàng, trơn(A-B-) : 3 vàng, nhăn(A-bb): 3 xanh, trơn(aaB-) : 1 xanh, nhăn(aabb). III. Ý nghĩa của các quy luật Menđen - Dự đoán được kết quả phân li ở đời sau - Tạo nguồn biến dị tổ hợp, giải thích dc sự đa dang của sinh giới |
3. Hoạt động luyện tập : Tổng hợp công thức vận dụng cho trường hợp lai nhiều tính PLĐL
Menđen đã rút ra những điều khái quát sau về sự di truyền của n cặp gen dị hợp di truyền độc
lập:
Số cặp gen dị hợp |
Số lượng các loại giao tử |
Số lượng các loại kiểu hình |
Tỉ lệ phân li kiểu hình |
Số lượng các loại kiểu gen |
Tỉ lệ phân li kiểu gen |
1 2 3 ... n |
2 4 8 ... 2n |
2 4 8 ... 2n |
(3:1)1 (3:1)2 (3:1)3 ... (3:1)n |
3 9 27 ... 3n |
(1:2:1)1 (1:2:1)2 (1:2:1)3 ... (1:2:1)n |
4. Hoạt động vận dụng :
Xác định các loại giao tử trong trường hợp PLĐL khi biết kiểu gen bố (mẹ)trong các trường
hợp sau :
a. Khi cá thể mang gen BbDdEEff giảm phân bình thường, sinh ra các kiểu giao tử là
A. B,b,D,d,E,e,F,f ; B. BDEf,bdEf,BdEf,bDEf
C. BbEE,Ddff,BbDd,Eeff ; D. BbDd,Eeff,Bbff,DdEE
b. Trong điều kiện giảm phân bình thường, cơ thể AaBbCcDD sinh ra các loại giao tử nào?
A. ABCD và abcD B. ABCD, ABcD, AbCD, AbcD
C. ABCD, AbcD, aBCD, AbcD, abCD, AbCd, abcD, AbcD
D. ABCD, AbcD, AbCD, AbcD, aBCD, abCD, abcD, AbcD.
5. Hoạt động mở rộng :
Trong một bài toán lai, làm thế nào để phát hiện hiện tượng phân li độc lập
Ví dụ1: Cho lai 2 cơ thể bố mẹ hoa đỏ, kép với hoa trắng .đơn thu được f1 .tiếp tục cho f1 tự thụ
phấn f2 thu được 270 đỏ ,kép : 91 đỏ,đơn : 89 trắng ,kép : 30 trắng .đơn
Ví dụ2: Cho lai 2 cơ thể bố mẹ hoa đỏ, kép với hoa trắng .đơn thu được f1 .tiếp tục cho f1 tự thụ
phấn f2 thu được 270 đỏ ,kép : 91 đỏ,đơn : 89 trắng ,kép : 30 trắng .đơn .Xác định tính chất di
truyền tính trạng và kiểu gen p ?
V. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC :
1. HD học bài cũ :
Sơ đồ hóa bằng sơ đồ tư duy về nội dung bài học
2. HD chuẩn bị bài mới :
Giao nhiệm vụ:
Nhóm 1- Tìm hiểu thí nghiệm và nội dung quy luật tương tác gen.?
Nhóm 2- Tìm hiểu cơ sở khoa học của quy luật tương tác gen.?
Nhóm 3- Tìm hiểu ý nghĩa quy luật các dạng bài tập về của quy luật tương tác gen.?