Tiết 10

TỪ VUÔNG GÓC ĐẾN SONG SONG

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động và hình thành kiến thức (18 phút)

Hoạt động 1: Tìm hiểu quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song

Mục tiêu:Hiểu được mối quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song của hai đường thẳng.

Phương pháp:Hoạt động cá nhân, vấn đáp, gợi mở.

- Y/c HS hoạt động cá nhân, hoàn thành ?1 vào vở.

- Dẫn dắt HS từ ?1 vào tính chất.

- Nếu có    và thì điều  và  như thế nào với nhau?

- Khi đó ta có tính chất.

- Vẽ hình minh họa.

- Áp dụng: Yêu cầu HS làm ví dụ (Ghi trên bảng phụ).

- GV gọi HS lên bảng trình bày.

- GV nhận xét, cho điểm.

- HS làm việc cá nhân, thực hiện ?1 vào vở.

- HS lắng nghe, tiếp thu bài.

- HS suy nghĩ trả lời: .

- HS hoạt động cá nhân suy nghĩ làm bài.

- HS lên bảng trình bày.

- Nhận xét bài của bạn.

- HS hoàn thành bài vào vở.

1. Quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song.

?1.

a) Dự đoán:

b) Đường thẳng   cắt hai đường thẳng  và , tạo ra hai góc so le trong bằng nhau, cùng bằng  nên
* Tính chất: (SGK/96)

+ Nếu  và  nên

+ Nếu  và  nên

* Áp dụng: Cho hình vẽ, chứng minh

Giải:

Vì  và  nên

Hoạt động 2: Tìm hiểu về ba đường thẳng vuông góc

Mục tiêu: Hiểu được thế nào là ba đường thẳng vuông góc

Phương pháp: Hoạt động nhóm, thuyết trình.

- Yêu cầu HS hoạt động nhóm, thực hiện bài tập sau:

Cho hình vẽ, biết . Hỏi  có song song với không? Vì sao?

- GV yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả, nhận xét bài của nhóm bạn.

- GV nhận xét và đánh giá.

- GV giới thiệu về ba đường thẳng song song.

- HS trao đổi thảo luận trình bày vào bảng nhóm.

- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả. Nhận xét chéo các nhóm.

- HS hoàn thành bài vào vở.

- HS lắng nghe.

2. Ba đường thẳng song song

* Tính chất (SGK/97)

C. Hoạt động luyện tập (10 phút)

Mục tiêu: Luyện tập chứng minh hai đường thẳng vuông góc hoặc song song, tính các góc dựa vào tiên đề Ơclit.

Phương pháp: Hoạt động nhóm

- GV vẽ hình ra bảng phụ

- Yêu cầu HS hoạt động nhóm suy nghĩ tìm cách giải

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm cần thiết.

- Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả. Nhận xét chéo kết quả các nhóm.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của các nhóm.

- HS trao đổi thảo luận, trình bày bài vào bảng nhóm.

- Đại diện nhóm báo cáo kết quả. Nhận xét chéo các nhóm.

- HS hoàn thành bài vào vở.

Bài tập 46 (SGK/98)

a) Vì  và  nên.

b) Vì nên  là hai góc trong cùng phía. Do đ

D. Hoạt động vận dụng (10 phút)

Mục tiêu:Vận dụng các kiến thức liên quan để chứng minh hai đường thẳng song song.

Phương pháp: Vấn đáp, hoạt động cá nhân, luyện tập thực hành.

Bài tập 1:

- Làm thế nào chứng minh được ?

  GV gợi ý: Kẻ thêm 1 đường thẳng nữa.

- GV cho HS hoạt động nhóm.

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm cần thiết.

- GV yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả.

- Nhận xét, đánh giá kết quả hoạt động của các nhóm

- GV có thể ra bài toán tương tự như: Cho hình vẽ,biết

Tính ?

- HS suy nghĩ trả lời.

- Kẻ thêm đường thẳng qua O và song song với .

- Các nhóm trao đổi thảo luận, tìm cách giải bài toán; trình bày bài vào bảng phụ

- Đại diện nhóm báo cáo kết quả. Nhận xét chéo giữa các nhóm.

- HS về nhà làm.

Bài tập 1: Cho hình vẽ,biết

Chứng minh rẳng  ?

Giải:

Kẻ tia ,  ta có (vì so le trong)

Vì tia  nằm giữa 2 tia và nên

Do đó  mà chúng ở vị trí so le trong. Nên

Vậy .

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (6 phút)

Mục tiêu: Khuyến khích HS tìm tòi, phát hiện những vật dụng, tình huống, bài toán có liên quan đến bài học

Phương pháp: Hoạt động cá nhân.

- Quan sát xung quanh em và chỉ ra những hình ảnh liên quan đến một đường thẳng vuông góc với hai đường thẳng song song.

- Dặn dò HS: Làm bài tập 47 SGK/ 98.

- Quan sát và trả lời

Ví dụ: chấn song cửa sổ; các bóng đèn trong lớp; cái thang,…

Tiết 11

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

C. Hoạt động luyện tập (24 phút)

Mục tiêu: Luyện tập các kĩ năng chứng minh hai đường thẳng vuông góc hoặc song song; tính số đo góc.

Phương pháp:Vấn đáp, luyện tập thực hành, hoạt động nhóm.

Bài tập 1: Bài 47 (SGK/98)

- Yêu cầu HS nhắc lại 2 tính chất về quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song.

- Dự đoán  bao nhiêu độ? Giải thích vì sao?

 - Gọi HS lên trình bày.

- Gọi HS nhận xét.

- GV nhận xét và kết luận.

- Để tính  ta làm như thế nào?

Bài tập 2:

- GV ghi đề trên bảng phụ

- Yêu cầu HS hoạt động nhóm.

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm cần thiết.

- Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả và nhận xét chéo giữa các nhóm.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của các nhóm.

- HS nhắc lại và viết biểu thức lên bảng.

- vì và .

- 1 HS lên bảng làm, các bạn ở dưới tự hoàn thành bài vào vở.

- HS nhận xét bài của bạn

- Dựa vào hai góc trong cùng phía là  và

- HS trao đổi, thảo luận tìm cách giải và trình bày bài vào bảng nhóm.

- Đại diện nhóm báo cáo kết quả.

- Nhận xét chéo giữa các nhóm.

- Hoàn thành bài vào vở.

Bài tập 1: Bài 47 (SGK/98)

a) Vì và nên 

b) Ta có  (góc trong cùng phía)

Bài tập 2: Cho hình vẽ, biết ;  và . Tính  ?

D. Hoạt động vận dụng (12 phút)

Mục tiêu:Biết vận dụng các kiến thức để chứng minh hai đường thẳng vuông góc hoặc song song; tính số đo góc

Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động cá nhân.

Bài tập 3:

- GV ghi đề trên bảng phụ.

- Yêu cầu HS nêu cách giải.

- Khi đó xuất hiện những loại góc nào?

- HS hoạt động cá nhân, hoàn thành bài vào vở.

- Gọi HS lên bảng trình bày.

- Gọi HS nhận xét.

- GV nhận xét, cho điểm khuyến khích HS.

- HS suy nghĩ trả lời: kẻ thêm 1 đường thẳng đi qua  và song song với .

- Góc so le trong và góc trong cùng phía.

- HS hoạt động cá nhân.

- 1 HS lên trình bày. Các HS khác tiếp tục làm bài và quan sát bài bạn để nhận xét.

- HS nhận xét bài làm của bạn.

- HS hoàn thành bài vào vở.

Bài tập 3: Cho hình vẽ, biết .

Tính ?

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (8 phút)

Mục tiêu:Khuyến khích HS tìm tòi các bài toán ứng dụng thực tế, các bài tập mở rộng, rèn luyện các kĩ năng như suy luận, vẽ hình,…

Phương pháp: Tư duy sáng tạo, hoạt động cặp đôi (Áp dụng cho HS khá giỏi)

Bài tập 4:

- Gv in sẵn hình vẽ của bài tập, phát cho các nhóm.

- Yêu cầu HS hoạt động cặp đôi, suy nghĩ tìm cách giải bài toán.

- GV gợi ý:  Kẻ đường thẳng vuông góc với đường thẳng  nhưng không đi qua A.

- Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả.

- GV nhận xét, đánh giá

- Dặn dò HS: Chuẩn bị bài định lí.

- HS trao đổi, thảo luận nhóm đôi, tìm lời giải thích hợp.

- Đại diện nhóm báo cáo kết quả.

- HS hoàn thành vào vở.

Bài tập 4: Dùng êke vẽ đường thẳng  đi qua điểm  và vuông góc với đường thẳng  (Lưu ý: Chỉ vẽ hình trong phạm vi tờ giấy).

Giải:

- Lấy điểm   tùy ý trên đường thẳng . Dùng êke kẻ đường thẳng vuông góc với tại .

- Vẽ đường thẳng  đi qua điểm và song song với đường thẳng .

- Khi đó ta được