Tiết 12

ĐỊNH LÍ

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động (5 phút)

Mục tiêu:Giúp HS làm quen với câu có dạng “Nếu … thì …”

Phương pháp:Tổ chức trò chơi

- Yêu cầu HS hoạt động nhóm, đối đáp với nhau. Một bạn của nhóm này đọc “Nếu …” , các nhóm khác sẽ điền tiếp vào câu sau “thì …”.

Ví dụ: Nếu chuồn chuồn bay thấp thì trời mưa”.

- Điền tiếp vào các câu sau:

“Nếu hai góc đối đỉnh thì …”

“Nếu hai đường thẳng cùng … thì chúng song song”

- HS trao đổi, thực hiện yêu cầu của GV.

- Nhớ lại kiến thức đã học để điền vào chỗ trống.

B.  Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1: Tìm hiểu về định lí (10 phút)

Mục tiêu: Hiểu được thế nào là một định lí, biết phát biểu định lí, biết cấu trúc của một định lí.

Phương pháp:Vấn đáp, hoạt động cá nhân.

- Từ hoạt động khởi động, GV giới thiệu về định lí.

- Câu “ Có một và chỉ một đường thẳng đi qua một điểm và vuông góc với một đường thẳng cho trước” có phải là định lí không?

- Yêu cầu HS lấy ví dụ.

- Từ ví dụ, GV chỉ rõ cho HS thấy cấu trúc của một định lí.

 Yêu cầu HS thực hiện ?2

- HS lắng nghe

- Không.

- HS lấy ví dụ.

- HS quan sát.

HS hoạt động cá nhân thực hiện ?

1. Định lí

- Định lí là một khẳng định được suy ra từ những khẳng định đúng.

Ví dụ: Ta có định lí: “Hai góc đối đỉnh thì bằng nhau”

- Một định lí gồm 2 phần:

+ Giả thiết (GT)

+ Kết luận  (KL)

?2.

a) GT: hai đường thẳng phân biệt cùng song song với đường thẳng thứ ba

KL: Chúng song song với nhau.

b)

Hoạt động 2: Tìm hiểu cách chứng minh một định lí(8 phút)

Mục tiêu:Biết cách chứng minh một định lí.

Phương pháp:Vấn đáp, nêu vấn đề, hoạt động cá nhân.

- GV giới thiệu khái niệm chứng minh định lí.

- Yêu cầu HS vẽ hình minh họa định lí, ghi GT, KL của định lí.

- Ta cần chứng minh góc nào bằng nhau?

- Yêu cầu HS nêu cách chứng minh .

- Gọi HS lên bảng trình bày.

- Gọi HS nhận xét.

- GV nhận xét, cho điểm.

- Bằng cách tương tự, yêu cầu HS tự hoàn thành chứng minh .

- HS lắng nghe.

- HS vẽ hình và ghi GT, KL.

- Chứng minhvà .

- HS suy nghĩ trả lời.

- 1 HS lên trình bày bài.

- 1 HS nhận xét.

- HS hoàn thành bài vào vở.

- HS hoạt động cá nhân, hoàn thành bài.

2. Chứng minh định lí

- Chứng minh định lí là dùng lập luận để từ giả thiết suy ra kết luận.

- Ví dụ 1: Chứng minh định lí: “Hai góc đối đỉnh thì bằng nhau”

Ta có  (hai góc kề bù)

Cũng có (hai góc kề bù)

Khi đó,

.

Chứng minh tương tự ta cũng có .

C. Hoạt động luyện tập (18 phút)

Mục tiêu: Luyện tập cách chứng minh định lí

Phương pháp: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm

- Yêu cầu HS xác định GT, KL của định lí.

- Yêu cầu HS vẽ hình minh họa.

Chứng minh  ta làm như thế nào?

- Yêu cầu HS hoạt động cá nhân chứng minh định lí.

- GV nhận xét, đánh giá.

- Yêu cầu HS nêu GT, KL của định lí.

- Yêu cầu HS vẽ hình minh họa.

- Yêu cầu HS hoạt động nhóm hoàn thành yêu cầu đưa ra.

- GV gợi ý: Sử dụng tính chất hai góc kề bù, hai góc đối đỉnh.

- Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của các nhóm.

- HS nêu GT, KL của định lí.

- HS thực hiện vẽ hình.

- Dựa vào các góc so le trong, đồng vị, trong cùng phía theo tiên đề Ơclit.

- HS hoạt động cá nhân chứng minh định lí.

- HS hoàn thiện bài vào vở.

- HS nêu GT, KL của định lí.

- HS thực hiện vẽ hình.

- HS hoạt động nhóm, suy nghĩ, thảo luận tìm cách giải bài toán.

- Đại diện các nhóm báo cáo, nhận xét chéo giữa các nhóm.

- HS hoàn thiện bài vào vở.

- Ví dụ 2: Chứng minh định lí: “Nếu hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với đường thẳng khác thì chúng song song với nhau”.

Giải:

Vì  tại nên .

Lại có  tại  nên

Do đó . Mà chúng ở vị trí đồng vị nên

- Ví dụ 3: Chứng minh định lí:

“Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng phân việt sao cho có một cặp góc so le trong bằng nhau thì các góc đồng vị bằng nhau”.

Giải:

- Ta có (2 góc đối đỉnh)

Mà (gt) nên

- Tương tự ta có.

- Vì  và là 2 góc kề bù nên

Tương tự:

Mà .Nên .

- Chứng minh tương tự ta có

D. Hoạt động vận dụng và tìm tòi mở rộng (3 phút)

Mục tiêu:Khuyến khích HS tìm tòi, phát hiện các tình huống, bài toán thực tế liên quan đến nội dung bài học.

Phương pháp: Tư duy sáng tạo, hoạt động cặp đôi.

- Nêu một vài hiện tượng có trong thực tiễn mà có thể phát biểu ở dạng “Nếu … thì …” (Liên quan đến học tập)

- Dặn dò HS: Ôn tập lại cách chứng minh định lí.

- HS suy nghĩ, thảo luận cặp đôi để trao đổi, chia sẻ, góp ý với nhau.

Tiết 13

LUYỆN TẬP

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 10 phút

Mục đích: Nhớ lại các tính chất trong chương đã học: Tính chất quan hệ giữa tính vuông góc và tính song song, tính chất 3 đường thẳng song song, …

Phương pháp: Hoạt động cá nhân, tự kiểm tra đánh giá, làm việc theo nhóm

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

NỘI DUNG

GV: Gọi 2 HS lên bảng làm việc cá nhân chữa bài ở phần kiểm tra bài cũ

Sau khi HS chữa xong bảng, GV gọi HS khác nhận xét và chữa hoàn chỉnh và kiểm tra kết quả của 1 nhóm nhanh nhất.

- GV xác nhận HS làm bài đúng hoặc hướng dẫn trợ giúp.

- 2 HS lên bảng làm việc cá nhân, dưới lớp làm việc cá nhân

HS làm cá nhân bài 1

HS hoạt động nhóm bài 52

- Nhóm trưởng đổi bài kiểm tra theo vòng tròn trong bàn.

I. Chữa bài tập

1. Bài 50/101

2. Bài 52/101

  B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 20 phút

GV: Cho HS làm bài tập sau

? Vẽ hình, ghi GT, KL các định lí sau bằng kí hiệu ?

a) Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng song song thì: hai góc so le trong bằng nhau, hai góc đồng vị bằng nhau, hai góc trong cùng phía bù nhau.

b) Một đường thẳng vuông góc với một trong hai đường thẳng song song thì cũng vuông góc với đường thẳng kia.

c) Hai đường thẳng phân biệt cùng song song với đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau.

d) Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng mà trong các góc tạo thành có một cặp góc sole trong bằng nhau, hoặc một cặp góc đồng vị bằng nhau thì hai đường thẳng đó song song với nhau.

GV: Cho HS thảo luận, sau đó gọi 4 HS lên bảng làm.

GV: Cho HS làm bài tập 53/102 SGK.

chỗ trống

3 HS lên bảng làm bài

HS dưới lớp làm vào vở

HS nhận xét bài của các bạn trên bảng, đánh giá cho điểm khuyến khích.

Gọi HS đọc đề bài

Gọi HS khác điền vào

HS dưới lớp theo dõi

1 HS lên bảng làm câu a, b

II. Luyện tập

1. Bài 1

a)     c cắt a tại A                        

GT   c cắt b tại B

          a // b

GV ra bài tập

BT:  Cho định lí: Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng phân biệt và trong số các góc tạo thành có một cặp góc so le trong bằng nhau thì các góc đồng vị bằng nhau.

a/ Hãy cho biết GT, KL của định lí đó.

b/ Hãy chứng minh định lí đó.

HS nghiên cứu bài tập

HS nêu GT, KL

1HS vẽ hình minh họa cho định lí.

1 HS lên bảng trình bày ý a)

b) HS tại chôc nêu cách c/m ý b.