Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô Giáo án Sinh học 8 Bài 7: Bộ xương mới nhất - CV5512. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp thầy cô dễ dàng biên soạn chi tiết giáo án sinh học 8. Chúng tôi rất mong sẽ được thầy/cô đón nhận và đóng góp những ý kiến quý báu của mình.
Mời quý thầy cô cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây.
CHUYÊN ĐỀ: HỆ VẬN ĐỘNG
I. Nội dung chuyên đề
1. Mô tả chuyên đề Sinh học 8
+ Bài 7: Bộ xương.
+ Bài 8: Cấu tạo và tính chất của xương.
+ Bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ.
+ Bài 10: Hoạt động của cơ.
+ Bài 11: Tiến hoá của hệ vận động- Vệ sinh hệ vận động.
+ Bài 12: Thực hành: Tập sơ cứu và băng bó cho người gãy xương.
2. Mạch kiến thức của chuyên đề
- Hệ vận động gồm cơ và xương, do vậy chuyên đề này lần lượt tìm hiểu cấu tạo và
tính chất của cơ và xương.
+ Tìm hiểu cấu tạo bộ xương người => Tìm hiểu tính chất của xương.
+ Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của cơ.
+ Tìm hiểu sự tiến hóa hệ vận động của người so với thú.
+ Hệ sinh hệ vận động: Phòng chống 1 số bệnh học đường có liên quan đến hệ vận
động ( bênh cong vẹo cột sống)
3. Thời lượng của chuyên đề
Tổng số tiết |
Tuần thực hiện |
Tiêt theo KHDH |
Tiết theo chủ đề |
Nội dung của từng hoạt động |
3 | 4,5,6 | 7 | 1 | Hoạt động 1: Tìm hiểu các phần chính của bộ xương |
Hoạt động 2: Tìm hiểu các loại khớp xương |
||||
8 | 2 | Hoạt đông 3: Tìm hiểu cấu tạo của xương |
||
Hoạt động 4: Tìm hiểu sự to ra và |
dài ra của xương. | ||
Hoạt động 5: Tìm hiểu thành phần hóa học và tính chất của xương. |
||
9 | 3 | Hoạt động 6: Tìm hiểu cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ |
Hoạt động 7: Tìm hiểu tính chất của cơ |
||
Hoạt động 8: Tìm hiểu nghĩa của hoạt động co cơ |
||
Hoạt động 9: Tìm hiểu công cơ | ||
10 | 4 | Hoạt động 10: Tìm hiểu sự mỏi cơ |
Hoạt động 11: Tìm hiểu về rèn luyện cơ |
||
Hoạt động 12: Tìm hiểu sự tiến hóa của bộ xương người |
||
11 | 5 | Hoạt động 13: Tìm hiểu sự tiến hóa của hệ cơ người |
Hoạt động 14: Tìm hiểu về sinh hệ vận động. |
||
12 | 6 | Hoạt động 15: Thực hành |
II. Tổ chức dạy học chuyên đề
1. Mục tiêu chuyên đề
1.1. Kiến thức
1.1.1. Nhận biết
- Trình bày được các phần chính của bộ xương và xác định được các xương chính
ngay trên cơ thể mình.
- Biết được cấu tạo chung của 1 xương dài, từ đó giải thích được sự lớn lên và khả
năng chịu lực của xương
- Xác định được các thành phần hoá học của xương.
- Hs biết được cấu tạo của tế bào cơ và bắp cơ
1.1.2. Thông hiểu
- Phân biệt được các loại khớp.
- Xác định được các thành phần hoá học của xương trên cơ sở đó trình bày được các
tính chất của xương.
- Trình bày được nguyên nhân và cách khắc phục hiện tượng mỏi cơ.
1.1.3. Vận dụng
- Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co
cơ.
- Chứng minh được cơ sinh ra công, công cơ được dùng vào lao động và di chuyển.
1.2. Kĩ năng
- Phát triển kỹ năng làm việc theo nhóm và độc lập nghiên cứu SGK.
- Rèn kỹ năng quan sát, so sánh, tổng hợp, khái quát hoá.
- Rèn kỹ năng quan sát, lắp đặt và tiến hành thí nghiệm.
- Rèn kỹ năng quan sát, phân tích, khái quát hoá.
1.3. Thái độ
- Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn.
- Có ý thức bảo vệ bộ xương.
- Có ý thức bảo vệ bộ xương, liên hệ với thức ăn phù hợp với lứa tuổi.
1.4. Định hướng các năng lực được hình thành:
* Năng lực chung: Năng lực tự học, Năng lực giải quyết vấn đề, NL tư duy sáng
tạo, NL tự quản lý, NL giao tiếp, NL hợp tác, NL sử dụng CNTT và truyền thông,
NL sử dụng ngôn ngữ.
* Năng lực chuyên biệt: Năng lực kiến thức sinh học, Năng lực nghiên cứu khoa
học.
1.5. Phương pháp dạy học
* Phương pháp:
- Trực quan, vấn đáp – tìm tòi
- Dạy học theo nhóm
- Dạy học giải quyết vấn đề
* Kỹ thuật:
- Kỹ thuật phòng tranh
- Kỹ thuật: Các mảnh ghép, XYZ
III. Chuẩn bị của GV và HS
1. Giáo viên:
- Các tranh ảnh trong SGK Sinh học 8
- Sưu tầm các hình ảnh về thí nghiệm nghiên cứu về xương và cơ.
- Phiếu chấm, bản đồ tư duy,
- Laptop và máy chiếu.
2. Học sinh:
- Sưu tầm các tranh ảnh về xương và cơ.
III. Hoạt động dạy và học
Tiết KHDH: Ngày soạn:
Tuần dạy: Lớp dạy:
Bài 7. BỘ XƯƠNG
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Hiểu đượcý nghĩa của hệ vận động trong đời sống.
- Kể tên các phần của bộ xương người
- Hiểu đượccác loại khớp.
2. Năng lực
- Phát triển các năng lực chung và năng lực chuyên biệt
Năng lực chung | Năng lực chuyên biệt |
- Năng lực phát hiện vấn đề - Năng lực giao tiếp - Năng lực hợp tác - Năng lực tự học - N¨ng lùc sö dông CNTT vµ TT |
- Năng lực kiến thức sinh học - Năng lực thực nghiệm - Năng lực nghiên cứu khoa học |
3. Về phẩm chất
Giúp học sinh rèn luyện bản thân phát triển các phẩm chất tốt đẹp: yêu
nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
* GV : - Tranh hình 7.1, 7.2, 7.3, 7.4 tr 24, 26 sgk.
* HS : - Đã nghiên cứu bài mới trước.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học
1. Ổn định tổ chức lớp
2. Kiểm tra miệng
? Lấy ví dụ về phản xạ và phân tích các thành phần của cung phản xạ?
3. Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG GV | HOẠT ĐỘNG HS | Nội dung bài học |
HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. |
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm, phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp vấn đáp tìm tòi. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ. |
|
- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm (2 HS) để thực hiện nhiệm vụ sau: + Bộ xương gồm mấy phần? Đó là những phần nào? Vai trò của bộ xương? + Có những loại khớp nào? Vài trò của từng loại khớp? + Vì sao ta không nên vác vật quá nặng? + Làm gì để bảo vệ bảo vệ và phát triển xương?.... - GV gọi ngẫu nhiên 2 HS ở 2 nhóm khác nhau trả lời. - GV phân tích báo cáo kết quả của HS theo hướng tạo mâu thuẫn trong nhận thức để dẫn dắt đến mục hình thành kiến thức. |
- HS trả lời. - HS quan sát, thảo luận và đưa ra nhận xét. - HS báo cáo kết quả theo sự hướng dẫn của GV. |
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức | |
HOẠT ĐỘNG 2.1: Tìm hiểu các phần của xương |
Mục tiêu: - Hiểu được ý nghĩa của hệ vận động trong đời sống. - Kể tên các phần của bộ xương người Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm, phương pháp vấn đáp tìm tòi, phương pháp trực quan, phương pháp thuyết trình. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực kiến thức sinh học. |
||
- Mô tả lại cấu tạo bộ xương của thỏ? - GV cho lớp trao đổi chính xác kiến thức. ? Bộ xương có vai trò gì? ? Sọ và cột sống là trục của cơ thể. ? Bộ xương gồm mấy phần? Nêu đặc điểm của mỗi phần? - GV kiểm tra bằng cách gọi HS đứng lên xác định trên cơ thể mình. - GV cho HS quan sát đốt sống điển hình. Đặc biệt là cấu tạo ống chứa tuỷ. ? Bộ xương thích nghi với dáng đứng thẳng như thế nào? Xương tay, xương chân có đặc điểm gì? ý nghĩa? |
- HS trả lời théo ý hiểu. => Nghiên cứu thông tin SGK + quan sát H.7.1 - 3 trả lời câu hỏi. HS khác bổ sung. => Đại diện 1 nhóm trình bày các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung. |
I. Các thành phần chính của bộ xương a. Vai trò của bộ xương: + Tạo bộ khung giúp cơ thể có hình dạng nhất định. + Làm chổ bám cho cơ giúp vận động cơ thể. + Tạo thành các khoang bảo vệ các nội quan |
b. Thành phần của bộ xương: Bộ xương gồm: - Xương đầu: + Xương sọ phát triển. + Xương mặt có lồi cằm. - Xương thân: + Xương cột số gồm nhiều đốt sống khớp lại có 4 chổ cong. + Xương lồng ngực gồm xương sườn và xương ức. - Xương chi. |
||
HOẠT ĐỘNG 2.1: Tìm hiểu các loại khớp xương Mục tiêu: Hiểu được khái niệm khớp, phân biệt các loại khớp và biết được các loại khớp nằm ở bộ phận nào. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm, phương pháp vấn đáp tìm tòi, phương pháp trực quan, phương pháp thuyết trình. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực kiến thức sinh học. |
||
? Thế nào là khớp xương? ? Mô tả một khớp động dựa vào khớp đầu gối? ? Khả năng cử động của các loại khớp như thế nào? - GV bổ sung, kết luận: |
=> HS nghiên cứu thông tin SGK quan sát H.7.4 trao đổi nhóm thống nhất ý kiến. Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. |
II. Các khớp xương: - Khớp xương là nơi tiếp giáp giữa các đầu xương. - Các loại khớp: + Khớp động: Cử động dễ dàng, hai đầu xương có |
- Trong cơ thể người loại khớp nào chiếm nhiều hơn? Điều đó có ý nghĩa gì? |
=> HS trả lời được khớp động và khớp bán động giúp cơ thể vận động và lao động một cách linh hoạt. |
sụn. Giữa là dịch khớp. Ngoài là dây chằng. + Khớp bán động: Giữa hai đầu xương có đĩa sụn để hạn chế cử động. + Khớp không động: Các xương gắn chặt bằng khớp răng cưa nên không cử động được. |
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10') Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm, phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp vấn đáp tìm tòi, phương pháp trực quan, phương pháp thuyết trình. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực kiến thức sinh học. |
||
Câu 1. Hiện tượng uốn cong hình chữ S của xương cột sống ở người có ý nghĩa thích nghi như thế nào ? A. Tất cả các phương án đưa ra B. Giúp phân tán lực đi các hướng, giảm xóc và sang chấn vùng đầu C. Giúp giảm áp lực của xương cột sống lên vùng ngực và cổ D. Giúp giảm thiểu nguy cơ rạn nứt các xương lân cận khi di chuyển |
Câu 2. Con người có bao nhiêu đôi xương sườn cụt không gắn với xương ức qua phần sụn ? A. 4 đôi B. 3 đôi C. 1 đôi D. 2 đôi Câu 3. Loại xương nào dưới đây được xếp vào nhóm xương dài ? A. Xương hộp sọ B. Xương đùi C. Xương cánh chậu D. Xương đốt sống Câu 4. Xương nào dưới đây có hình dạng và cấu tạo có nhiều sai khác với các xương còn lại ? A. Xương đốt sống B. Xương bả vai C. Xương cánh chậu D. Xương sọ Câu 5. Bao hoạt dịch có ở loại khớp nào dưới đây ? A. Tất cả các phương án đưa ra B. Khớp bất động C. Khớp bán động D. Khớp động Câu 6. Loại khớp nào dưới đây không có khả năng cử động ? A. Khớp giữa xương đùi và xương cẳng chân B. Khớp giữa các xương hộp sọ C. Khớp giữa các đốt sống D. Khớp giữa các đốt ngón tay |
|
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’) Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm, phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp vấn đáp tìm tòi. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực kiến thức sinh học. |
|
- Gv yêu cầu hs hoạt động nhóm (2hs/nhóm) hoàn thành các câu hỏi sau: + Vì sao khi mới sinh ra con người có 300 chiếc xương nhưng đến khi |
- Hs hoạt động theo nhóm nhỏ để thảo luận trả lời câu hỏi. |
trưởng thành chỉ còn 206 chiếc? + Tại sao khi bẻ khớp ngón tay lại nghe tiếng kêu? Có nên bẻ khớp ngón tay thường xuyên hay không? +Khi bị sai khớp, gãy xương phải cấp cứu thế nào để không gây nguy hiểm cho nguời bị nạn? +Tắm nắng có lợi ích gì cho xương? |
IV. Tổng kết và hướng dẫn tự học ở nhà
1. Tổng kết
- Bộ xương là bộ phận nâng đỡ, bảo vệ, là nơi bám của các cơ.
- Bộ xương gồm nhiều xương, được chia làm ba phần: xương đầu, xương thân và
xương chi. Các xương liên hệ với nhau bởi khớp xương. Có ba loại khớp xương:
+ Khớp động
+ Khớp bán động
+ Khớp bất động
2. Hướng dẫn tự học ở nhà
- Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi cuối bài trong sgk
- Đọc mục “Em có biết” trang 26 SGK
- Gv yêu cầu hs hoạt động nhóm chuẩn bị nội dung phần I bài 8: Cấu tạo và tính chất
của xương để trình bày trước lớp: “Tìm hiểu cấu tạo của xương dài”.