Bài thơ Con kiến và mối - Nam Hương - Nội dung, tác giả, tác phẩm

Phạm Thị Duyên Ngày: 13-02-2025 Lớp 7

2.1 K

Tài liệu tác giả tác phẩm Con kiến và mối Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Con kiến và mối lớp 7.

Tác giả tác phẩm: Con kiến và mối - Ngữ văn 7

I. Tác giả Nam Hương

Con kiến và mối - Ngữ văn lớp 7 - Kết nối tri thức (ảnh 1)

- Nam Hương( 1899-1960)

- Quê quán: Hà Nội

- Phong cách sáng tác: ông sáng tác nhiều tác phẩm thuộc thơ ngụ ngôn

- Tác phẩm chính: Giương thế sự(1920), Ngụ ngôn mới (1935), Tập thơ Bài hát trẻ con (1936)

II. Tìm hiểu tác phẩm Con kiến và mối

1. Thể loại : Thơ ngụ ngôn

2. Tác phẩm Con kiến và mối

-Tác phẩm trích Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập III

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, biểu cảm

4. Bố cục tác phẩm Con kiến và mối

- Phần 1: Từ đầu…béo trục béo tròn: lời chế giễu của mối đối với kiến

- Phần2: Còn lại: lời đối đáp của kiến

5. Tóm tắt tác phẩm Con kiến và mối

Tác phẩm kể về cuộc đối thoại giữa kiến và mối. Mối lười biếng nhưng có thói huênh hoang kêu ngạo ta đây, chê cười kiến đang miệt mài làm việc

6. Giá trị nội dung tác phẩm Con kiến và mối

Phê phán tính lười biếng nhưng còn tự cao của mối

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Con kiến và mối

- Thành công trong xây dựng tình huống

- Khắc họa hình ảnh nhân vật ấn tượng

- Lời đối thoại các nhân vật sắc bén

III. Tìm hiểu chi tiết Con kiến và mối

1. Tình huống

- Lời đối đáp giữa kiến và mối

+ Kiến đang mải mê làm việc

+ Mối ngồi trong nhà trông ra

- Thái độ của mối ra vẻ ta đây, chế giễu khi kiến làm việc

+ Tội tình gì lao khổ lắm thay

- Chê kiến kiếm ăn suốt ngày nhưng ốm yếu, tự hào mình ngồi không béo tốt

- Ra vẻ ta đây

+ Ở ăn ghế chéo bàn tròn

+Nhà cao cửa rộng, tù hòm thiếu đâu

- Sự đối đáp khá tài tình của kiến trước sự chế giễu của mối

+ Hễ có làm thì mới có ăn

- Kiến lên án, vạch tội lối sống của loài mối

+ Các anh chẳng vun thu xứ sở

+ Cứ đục vào xứ sở mà xơi

- Kiến đã đưa ra hậu quả của việc mà mối làm

+ Nhà kia đổ xuống đi đời các anh

2. Bài học rút ra

- Ở đời có làm mới có ăn, đừng biến mình thành kẻ lười biếng đi cười nhạo người khác

- Mọi việc trong cuộc sống đều có luật nhân quả, nó sẽ không trừ một ai

IV. Đọc tác phẩm :Con mối và con kiến

Con mối trong nhà trông ra

Thấy một đàn kiến đang tha cái mồi

Mối gọi bảo: “Kiến ở các chú

Tội tình gì lao khổ lắm thay!

Làm ăn tìm kiếm khắp ngày

Mà sao thân thể vẫn gầy thế kia

Chúng ta đây chẳng hề khó nhọc

Mà ồ ề béo trục béo tròn

Ở ăn ghế chéo bàn tròn

Nhà cao cửa rộng, tủ hòm thiếu đâu?”

Kiến rằng: “Trên địa cầu muôn loại

Hễ có làm thì mới có ăn

Sinh tồn là cuộc khó khăn

Vì đàn vì tổ nên thân gầy gò

Các anh chẳng vun thu xứ sở

Cứ đục vào chỗ ở mà xơi

Đục cho rỗng hết mọi nơi

Nhà kia đổ xuống đi đời các anh”

V. Văn mẫu

Đề bài: Hãy phân tích nhân vật kiến trong bài thơ ngụ ngôn Con mối và con kiến

Chúng ta thường hay nói: “Cần cù bù thông minh”. Sự thật, đức tính chuyên cần quan trọng hơn cả sự thông minh. Nó được hình thành từ sự đào luyện, vượt qua chính bản thân mình, nên nó là thứ bảo bối giúp ta san bằng mọi trở lực và gây dựng nên sự nghiệp vững vàng. Nhân vật kiến đại diện cho đức tính ấy, khi bị mối chế giễu, kiến đã đáp lại lời của mối một cách nhẹ nhàng:

“Trên địa cầu nhân loại

Hễ có làm thì mới có ăn

Sinh tồn là cuộc khó khăn

đàn vì tổ nên thân gầy gò”

Lời đối đáp khéo léo lí giải nguyên nhân đàn kiến chăm chỉ lao động, kiến hiểu ra giá trị của lao động và sinh tồn. Ngoài ra, ta thấy kiến còn giàu đức hi sinh. Kiến cố gắng vì tập thể chung. Nếu chỉ có hưởn thụ mà không cống hiến con người ta sẽ dễ rơi vào trạng thái giống như mối kia, sống dựa dẫm, không tạo ra giá trị cho cuộc đời mình. Kiến đang sống vui vẻ và hạnh phúc bằng thực lực của chính mình không phải dựa vào kể khác.

Trong lời nói của mối cũng nói ra nguyên lí ở đời, nếu ta cứ dựa mãi vào kẻ khác thì vô tình ta đã dập tắt năng lực phấn đấu, làm chai cứn sức học hỏi và sáng tạo của mình, nhà kia khi bị mối đục khoét dần dần sẽ phá vỡ cấu trúc ngôi nhà khiến cho chính mối bị nguy hiểm:

“Các anh chẳng vun thu xứ sở

Cứ đục vào chỗ ở mà xơi

Đục cho hết khắp mọi nơi

Nhà kia đổ xuống đi đời các anh”

Khi chỗ dựa duy nhất của mối bị mất đi thì chắc chắn mối cũng đi đời. Lời của kiến là lời cảnh tỉnh cho những kẻ hay ăn lười làm trong cuộc sống. Con người sống mà không thể vươn tới, không thể phát huy, không có gì mới mẻ thì đó là kiếp sống mòn, vô nghĩa. Mỗi người đừng như mối kia, phải sống chăm chỉ cống hiến hết mình. Và để sửa tính lười biếng, ta cần nghiêm khắc kỉ luật, tự động viên nhắc nhở bản thân thường xuyên nhìn vào tấm gương vượt khó trong cuộc sống để học tập. Nỗ lực vượt qua được tật lười biếng để lúc nào cũng hăng hái đi tới là ta đã chính thức bước vào vương quốc của sự thành công.

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Ếch ngồi đáy giếng

Tác giả - tác phẩm: Con kiến và mối

Tác giả - tác phẩm: Con Hổ có nghĩa

Tác giả - tác phẩm: Thiên nga, cá măng và tôm hùm

Tác giả - tác phẩm: Cuộc chạm trán trên đại dương