Tài liệu tác giả tác phẩm Con Hổ có nghĩa Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Con Hổ có nghĩa lớp 7.

Tác giả tác phẩm: Con Hổ có nghĩa - Ngữ văn 7

I. Tác giả Vũ Trinh

- Vũ Trinh (1759-1828)

- Quê quán: Bắc Ninh

- Phong cách sáng tác: ông sáng tác cả thơ và văn xuôi

- Tác phẩm chính: Lan trì kiến văn lục

II. Tìm hiểu tác phẩm Con Hổ có nghĩa

1. Thể loại: Truyện truyền kì

2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

- Tác phẩm là truyện thứ 8 trong 45 truyện ngắn viết bằng chữ Hán trong Lan Trì kiến văn lục

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự

4. Tóm tắt tác phẩm Con Hổ có nghĩa

 Truyện Con hổ có nghĩa gồm hai câu chuyện về loài hổ.

Truyện thứ nhất: Kể về một bà đỡ họ Trần ở huyện Đông Triều được hổ cõng vào rừng trong một đêm nọ. Khi đến nơi bà thấy một con hổ cái đang sinh nở rất khó khăn bèn giúp hổ cái sinh con trót lọt. Con Hổ đực mừng rỡ đào lên một cục bạc biếu bà. Cục bạc đó đã giúp  bà sống qua được năm mất mùa đói kém.

Truyện thứ hai: Kể về Bác tiều ở huyện Lạng Giang đang đốn củi ở sườn núi thấy một con hổ bị hóc xương bèn giúp hổ lấy xương ra. Hổ đã biếu bác một con nai để tạ ơn. Khi bác tiều mất, hổ đến viếng. Từ đó, mỗi lần giỗ bác, hổ lại đưa dê hoặc lợn về biếu gia đình bác.

5. Bố cục tác phẩm Con Hổ có nghĩa

- Phần 1: Từ đầu… Bà nhờ số bạc mà sống được : bà đỡ Trần giúp đỡ Hổ, và được đền ơn

- Phần 2: Còn lại: Bác Tiều phu giúp Hổ, được hổ nhớ ơn

6. Giá trị nội dung tác phẩm Con Hổ có nghĩa

- Ca ngợi con hổ sống có nghĩa, có tình

- Đề cao đạo lý làm người, biết ơn người giúp đỡ mình

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Con Hổ có nghĩa

- Truyện hư cấu

- Thành công trong sử dụng hình ảnh loại vật để nói đến con người

- Ngôn ngữ giản dị

- Tình huống truyện lôi cuốn, hấp dẫn

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Con Hổ có nghĩa

1.Truyện con Hổ và bà đỡ họ Trần

- Tình huống truyện

+ Một đêm con Hổ tới cõng bà đỡ họ Trần đi

+ Tới chỗ Hổ cái chỉ và chảy nước mắt

- Bà đỡ họ Trần có tấm lòng nhân hậu đã giúp đỡ đẻ cho Hổ

- Hổ biết đền đáp ân tình với người giúp đỡ mình

+ Quỳ chân trước xuống đất, vừa quỳ vừa nhìn bà

+ Đưa nén bạc cho bà

+ Đưa bà về nhà

+ Hổ bèn dừng lại, quỳ xuống hướng về bà đỡ cúi đầu, vẫy đuôi tỏ ý tiễn biệt

- Nhờ bạc của Hổ mà bà đỡ Trần sống qua năm mất mùa đói kém

$\to$Tuy Hổ là loài được mệnh danh là “ Chú sơn lâm”, nhưng lại là loài vật nhưng sống ân tình, biết trả ơn người đã giúp đỡ mình một cách chân thành nhất. Hình ảnh Hổ quỳ xuống , cúi đầu người đã giúp đỡ mình thật cảm động

2. Truyện con Hổ và Bác Tiều

- Tình huống truyện

- Bác Tiều giúp đỡ Hổ chữa hóc xương

+ Bác Tiều đang kiếm củi sườn núi

+Bác Tiều thấy Hổ mắc khúc xương trong họng

+ Giúp Hổ lấy khúc xươn ra

- Ông là người can đảm và tốt bụng

- Hổ đền ơn cứu giúp của Bác Tiều

+ Mang con hươu đến của nhà bác Tiều

- Hổ trọng tình nghĩa, không quên ơn Bác Tiều

+Lúc bác mất Hổ đến trước mộ

+ Đên giỗ bác Tiều đêm hươu, lợn đến mấy chục năm liền

$\to$Đến loài vật hung ác nhưng khi được cứu giúp vẫn khắc ghi công ơn người đã giúp mình. Bài học rút ra là con người phải sống trọng tình nghĩa, biết đền ơn những người giúp đỡ mình.

IV. Đọc tác phẩm: Con hổ có nghĩa

Huyện Đông Triều có bà đỡ là bà Trần. Một đêm bà nghe tiếng gõ cửa, bèn mở cửa nhìn khắp xung quanh mà chẳng thấy ai. Đột nhiên, có con hổ chồm tới cõng bà đi. Ban đầu, bà sợ chết khiếp. Sau đó, bà tỉnh táo lại, thấy hổ dùng một chân trước ôm bà chạy như bay, gặp bụi rậm gai góc thì dùng một chân rẽ lối, từ từ mà đi. Tới chỗ ngọn núi sâu trong rừng, hổ thả bà xuống. Bà lại thấy một con hổ cái đang cào đất, lăn lộn. Bà cho là hổ định ăn thịt mình, sợ hãi không dám động đậy. Hổ đực dùng chân chỉ dẫn bà nhìn hổ cái và chảy nước mắt. Bà thấy như có cái gì động đậy trong bụng hổ cái, biết là nó sắp đẻ. Sẵn có thuốc kích đẻ trong dải áo, bà bèn hoà với nước suối ấn cho nó uống. Cảm thấy hổ cái đỡ đau, bà lại xoa bóp bụng cho nó. Lát sau thì hổ sinh con. Bà thấy hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con mình, còn hổ cái thì nằm phục xuống, dáng mệt mỏi lắm. Hổ đực rời khỏi gốc cây, đến bên bà đỡ, quỳ chân trước trên đất, vừa quỳ vừa nhìn bà, lát sau đưa ra một khối bạc. Bà biết hổ tặng mình, nhận lấy và buộc vào thắt lưng. Hổ đực từ từ đứng dậy, vừa đi vừa ngoái nhìn bà. Bà theo hổ ra khỏi rừng. Lúc rời khỏi khu rừng, trời sắp sáng, bà giơ tay nói: “Xin chúa sơn lâm quay về”. Hổ bèn dừng lại quỳ xuống, hướng về bà đỡ cúi đầu quẫy đuôi tỏ ý tiễn biệt. Bà đi khá xa, hổ mới gầm lớn rồi rời đi. Bà về đến nhà, bỏ bạc ra cân được hơn mười lạng. Năm ấy mất mùa, bà nhờ có số bạc ấy mà sống qua được.

Huyện Lạng Giang có một người tiều phu nọ đang kiếm củi ở chân núi. Từ xa thấy cây cối trong thung lũng phía trước ngọn núi lay động không ngớt, bác tiều mới vác búa đến xem. Bác ngó quanh thì thấy một con hổ trán trắng, to như con bò, khi thì cúi đầu cào đất, khi thì nhảy lên vật xuống, thỉnh thoảng lấy chân móc họng, miệng ngoác lớn như cái sàng, máu chảy lênh láng. Bác tiều phu thấy miệng hổ có khúc xương mắc trong họng. Bàn chân hổ móng vuốt lớn, càng móc, khúc xương càng vào sâu. Bác tiều chậm rãi uống rượu lấy can đảm, rồi trèo lên cây hô lên rằng: “Cổ họng ngươi đau phải không? Đừng cắn ta, ta sẽ lấy xương ra cho ngươi”. Hổ nghe thấy, nằm phục xuống, há miệng hướng về bác tiều như cầu cứu. Bác tiều trèo xuống, thò tay vào cổ họng hổ, lấy ra một chiếc xương bò to như cánh tay. Hổ liếm mép, vừa bỏ đi vừa nhìn khuôn mặt bác tiều. Bác tiều hô lớn: “Nhà ta ở thôn ấy, hễ được miếng ngon thì nhớ nhau nhé”. Bác tiều ra về được mấy hôm, nửa đêm nghe thấy ngoài cửa có tiếng kêu rất dữ dội. Sáng hôm sau mở cửa, bác tiều thấy có một con hươu chết ở đó. Nhiều năm sau, bác tiều qua đời. Lúc sắp chôn, một con hổ bỗng nhiên đến trước mộ. Những người đưa đám bỏ chạy, từ xa thấy hổ dùng đầu dụi quan tài, gầm gừ, gào lớn, đi quanh quan tài vài vòng rồi bỏ đi. Về sau, mỗi dịp đến ngày giỗ bác tiều, hổ lại đưa hươu, lợn đến để ở ngoài cửa, mấy chục năm liền.

(Dương Tuấn Anh dịch, tạp chí Văn học và Tuổi trẻ, tháng 5/2021, tr. 47 – 49)

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Con kiến và mối

Tác giả - tác phẩm: Con Hổ có nghĩa

Tác giả - tác phẩm: Thiên nga, cá măng và tôm hùm

Tác giả - tác phẩm: Cuộc chạm trán trên đại dương

Tác giả - tác phẩm: Đường vào trung tâm vũ trụ