Tailieumoi.vn xin giới thiệu phương trình Au + HNO₃ + 4HCl → H[AuCl₄] + NO + 2H₂O gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học của Vàng. Mời các bạn đón xem:

Phương trình Au + HNO₃ + 4HCl → H[AuCl₄] + NO + 2H₂O

1. Phương trình phản ứng hóa học:

    Au + HNO₃ + 4HCl → H[AuCl₄] + NO + 2H₂O

2. Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Xuất hiện chất khí không màu hóa nâu trong không khí thoát ra

3. Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ

4. Tính chất hoá học

a. Tính chất hoá học cảu Vàng

- Vàng là kim loại quý có tính khử rất yếu

- Vàng không bị oxi hóa trong không khí dù ở nhiệt độ nào và không bị hòa tan trong axit, kể cả HNO3 nhưng vàng bị hòa tan trong một số trường hợp sau:

Nước cường toan (hỗn hợp 1 thể tích HNO₃ và 3 thể tích HCl đặc).

Au + HNO₃ (đặc) + 4HCl (đặc) → H[AuCl₄] + NO + 2H₂O

Dung dịch muối xianua của kim loại kiềm, như NaCN, tạo thành ion phức [Au(CN)₂]-.

4Au + 8NaCN (đặc) + O₂ + H₂O → 4Na[Au(CN)₂] + 4NaOH

- Thủy ngân, vì tạo thành hỗn hốn với Au (chất rắn, màu trắng). đốt nóng hỗn hống, thủy ngân bay hơi còn lại vàng.

b. Tính chất hoá học của HNO₃

Tính axit

    Là một trong số các axit mạnh nhất, trong dung dịch:

HNO₃ → H⁺ + NO₃^-

    - Dung dịch axit HNO₃ có đầy đủ tính chất của môt dung dịch axit: làm đỏ quỳ tím, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối của axit yếu hơn.

Tính oxi hóa

    Kim loại hay phi kim khi gặp axit HNO₃ đều bị oxi hóa về trạng thái oxi hóa cao nhất.

    - Với kim loại: HNO₃ oxi hóa hầu hết các kim loại (trừ vàng (Au) và platin(Pt))

    * Với những kim loại có tính khử yếu: Cu, Ag, ...

    Ví dụ:

Cu + 4HNO₃(đ) → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

3Cu + 8HNO₃(l) → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

    * Khi tác dụng với những kim loại có tính khử mạnh hơn: Mg, Zn, Al, ...

    - HNO₃ đặc bị khử đến NO₂.

    Ví dụ:

Mg + 4HNO₃(đ) → Mg(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O.

    - HNO₃ loãng bị khử đến N₂O hoặc N₂.

8Al + 30HNO₃(l) → 8Al(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

    - HNO₃ rất loãng bị khử đến NH₃(NH₄NO₃).

4Zn + 10HNO₃ (rất loãng) → 4Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

    * Lưu ý: Fe, Al, Cr bị thụ động hóa trong dung dịch HNO₃ đặc nguội.

    - Với phi kim:

    Khi đun nóng HNO₃ đặc có thể tác dụng với phi: C, P, S, …(trừ N₂ và halogen).

S + 6HNO₃(đ) → H₂SO₄ + 6NO₂ + 2H₂O

    - Với hợp chất:

    - H₂S, HI, SO₂, FeO, muối sắt (II), … có thể tác dụng với HNO₃ nguyên tố bị oxi hoá trong hợp chất chuyển lên mức oxi hoá cao hơn.

    Ví dụ:

3FeO + 10HNO₃(đ) → 3Fe(NO₃)₃ + NO + 5H₂O

3H₂S + 2HNO₃(đ) → 3S + 2NO + 4H₂O

    - Nhiều hợp chất hữu cơ như giấy, vải, dầu thông, … bốc cháy khi tiếp xúc với HNO₃ đặc.

c. Tính chất hoá học HCl

- Dung dịch axit HCl có đầy đủ tính chất hoá học của một axit mạnh.

Tác dụng chất chỉ thị:

Dung dịch HCl làm quì tím hoá đỏ (nhận biết axit)

HCl → H⁺ + Cl^-

Tác dụng với kim loại

Tác dụng với KL (đứng trước H trong dãy Bêkêtôp) tạo muối (với hóa trị thấp của kim loại) và giải phóng khí hidrô (thể hiện tính oxi hóa)

Fe + 2HCl  FeCl₂ + H₂

2Al + 6HCl  2AlCl₃ + 3H₂

Cu + HCl → không có phản ứng

Tác dụng với oxit bazo và bazo:

Sản phẩm tạo muối và nước

NaOH + HCl → NaCl + H₂ O

CuO + 2HCl  CuCl₂ + H₂ O

Fe₂ O₃ + 6HCl 2FeCl₃ + 3H₂ O

Tác dụng với muối (theo điều kiện phản ứng trao đổi)

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃

(dùng để nhận biết gốc clorua )

Ngoài tính chất đặc trưng là axit , dung dịch axit HCl đặc còn thể hiện vai trò chất khử khi tác dụng chất oxi hoá mạnh như KMnO₄, MnO₂, K₂ Cr₂O₇, MnO₂, KClO₃ ……

4HCl + MnO₂  MnCl₂ + Cl + 2H₂ O

K₂ Cr₂ O₇ + 14HCl → 3Cl₂ + 2KCl + 2CrCl₃ + 7H₂ O

Hỗn hợp 3 thể tích HCl và 1 thể tích HNO₃ đặc được gọi là hỗn hợp nước cường toan ( cường thuỷ) có khả năng hoà tan được Au ( vàng)

3HCl + HNO₃ → 2Cl + NOCl + 2H₂O

NOCl → NO + Cl

Au + 3Cl → AuCl₃

5. Cách thực hiện phản ứng

- Cho vàng tan trong hỗn hợp 1 thể tích HNO₃ và 3 thể tích HCl đặc

6. Bạn có biết

- Vàng là kim loại có tính khử yếu nên không bị hòa tan trong axit kể cả HNO₃ . Nhưng lại bị hòa tan trong nước cường toan (hỗn hợp 1 thể tích HNO₃ và 3 thể tích HCl đặc)

7. Bài tập liên quan

Ví dụ 1: Cho phương trình hóa học sau:

Au + HNO₃ + HCl → H[AuCl₄] + NO + H₂O

Tổng hệ số tối giản của phương trình trên:

A. 10    

B.11    

C. 12    

D. 13

Hướng dẫn giải:

Đáp án A

Au + HNO₃ + 4HCl → H[AuCl₄] + NO + 2H₂O

Ví dụ 2: Hòa tan 1,97g vàng trong hỗn hợp 1 thể tích HNO₃ và 3 thể tích HCl đặc thu được V lít khí NO ở đktc . Giá trị của V là :

A. 0,112 l    

B.0,224 l    

C. 0,336 l    

D. 0,448 l

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

n_NO = n_Au = 1,97/197 = 0,01 mol ⇒ V_NO(đktc) = 0,01.22,4 = 0,224 l

Ví dụ 3: Những chất nào tác dụng với vàng trong các chất sau đây ?

A. HCl, Cl₂, nước cường toan

B. HCN, Br₂, KNO₃

C. H₂SO₄, F₂, KCN

D. nước cường toan, HCN, Cl₂

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Au + HNO₃ + 4HCl → H[AuCl₄] + NO + 2H₂O

2Au + 4HCN → 2H[Au(CN)₂] + H₂

2Au + 3Cl₂ → 2AuCl₃

8. Một số phương trình phản ứng hoá học khác của Vàng (Au) và hợp chất:

Au + 3HCN → H[Au(CN)₃] + H₂

Au + NaNO₃ → NaAuO₂ + NO

Au + K[Ag(CN)₃] → K[Au(CN)₃] + Ag

2Au + 3Cl₂ → 2AuCl₃

2Au + 3F₂ → 2AuF₃

2Au + 2Br₂ → AuBr + AuBr₃

2Au + 3Cl₂ + 2HCl → 2H[AuCl₄]