Tailieumoi.vn giới thiệu Giải bài tập Sinh Học lớp 9 Bài 25: Thường biến chính xác, chi tiết nhất giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Thường biến lớp 9.
Giải bài tập Sinh Học lớp 9 Bài 25: Thường biến
Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời câu hỏi thảo luận số 1 trang 72 SGK Sinh học 9: Quan sát hình 25 và tìm hiểu 2 ví dụ dưới đây
Ví dụ 1: Ở cây rau dừa nước: khúc thân mọc trên bờ có đường kính nhỏ và chắc, lá nhỏ; khúc thân mọc ven bờ có thân và lá lớn hơn; khúc thân mọc trên nước thì thân có đường kính lớn hơn hai khúc trên và ở mỗi đốt, một phần rễ biến dạng thành phao, lá cũng to hơn
Ví dụ 2: Cùng một giống su hào thuần chủng, nhưng cây trồng trong luống được tưới nước, phòng trừ sâu bệnh đúng quy trình kĩ thuật thì có củ to hơn những củ ở những cây trồng ở luống không làm đúng quy trình kĩ thuật
Từ những quan sát được và từ các tư liệu trên, hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Sự biểu hiện ra ngoài kiểu hình của một một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào? Trong các yếu tố ấy, yếu tố nào được xem như là không biến đổi?
- Thường biến là gì?
Trả lời:
Từ các ví dụ ở phần trên ta thấy sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào hai yếu tố: kiểu gen và môi trường. Trong các yếu tố đó, yếu tố kiểu gen xem như không biến đổi.
Thường biến là những biến đổi kiểu hình, phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
Trả lời câu hỏi thảo luận số 2 trang 73 SGK Sinh học 9: Hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do giống hay do kĩ thuật trồng trọt quy định?
- Mức phản ứng là gì?
Trả lời:
+ Giới hạn năng suất của giống DR2 do kiểu gen của giống đó quy định
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một kiểu gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau. Mức phản ứng do kiểu gen quy định.
Câu hỏi và bài tập (trang 73 SGK SInh học lớp 9)
Câu 1 trang 73 SGK Sinh học 9: Thường biến là gì? Phân biệt thường biến với đột biến
Trả lời:
- Thường biến là những biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
- Phân biệt thường biến với đột biến
Câu 2 trang 73 SGK Sinh học 9: Mức phản ứng là gì? Cho ví dụ trên cây trồng hoặc vật nuôi.
Trả lời:
Mức phản ứng là giới hạn của thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau. Mức phản ứng do kiểu gen quy định.
Ví dụ:
- Giống lúa DR2 được tạo ra từ một dòng tế bào (2n) biến đổi, có thể đạt năng suất tối đa gần 8 tấn/ha/vụ trong điều kiện gieo trồng tốt nhất, chỉ đạt 4,5-5 tấn/ha/vụ trong điều kiện bình thường.
Câu 3 trang 73 SGK Sinh học 9: Người ta đã vận dụng những hiểu biết về ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng về mức phản ứng để nâng cao năng suất, vật nuôi, cây trồng như thế nào?
Phương pháp giải:
Trả lời:
Người ta đã vận dụng những hiểu biết về ảnh hưởng của môi trường đốì với các tính trạng số lượng bằng cách tạo điều kiện thuận lợi nhất để đạt tới kiểu hình tối đa nhằm tăng năng suất và hạn chế các điều kiện ảnh hưởng xấu, làm giảm năng suất.
Người ta vận dụng những hiểu biết về mức phản ứng để tăng năng suất vật nuôi cây trồng theo hai cách:
+ Áp dụng kĩ thuật chăn nuôi, trồng trọt thích hợp
+ Cải tạo, thay giống cũ bằng giống mới có tiềm năng năng suất cao hơn
I. Sự biến đổi của kiểu hình do tác động của môi trường
- Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
- Ví dụ: Sự thay đổi kiểu hình của cây rau mác, cây dừa nước, cây su hào với những điều kiện môi trường khác nhau
→ Sự biểu hiện ra kiểu hình bên ngoài của một cơ thể phụ thuộc vào kiểu gen và môi trường. Trong đó, kiểu gen là yếu tố không thay đổi, còn môi trường thay đổi.
- Đặc điểm của thường biến:
+ Biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định
+ Không di truyền được
- Vai trò: giúp sinh vật thích nghi được với sự thay đổi nhất thời hoặc có chu kì của môi trường.
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
- Nghiên cứu thường biến cho thấy, bố mẹ không truyền cho con những tính trạng (kiểu hình) đã được hình thành sẵn mà truyền cho con kiểu gen quy định cách phản ứng của kiểu hình đó trước môi trường.
→ Kiểu hình là kết quả sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
- Tính trạng chất lượng: phụ thuộc chủ yêu vào kiểu gen, ít chịu ảnh hưởng của môi trường.
Ví dụ: giống lúa nếp cẩm trồng ở vùng núi hay đồng bằng đều cho hạt bầu tròn và màu đỏ.
- Tính trạng số lượng: thường chịu ảnh hưởng nhiều của điều kiện môi trường tự nhiên hoặc điều kiện trồng trọt và chăn nuôi nên rất khác nhau.
Ví dụ: lượng sữa vắt được trong 1 ngày của 1 giống bò phụ thuộc vào điều kiện chăm sóc.
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ 1 gen hay 1 nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
- Tính trạng chất lượng có mức phản ứng hẹp, tính trạng số lượng có mức phản ứng rộng.
Ví dụ:
Sơ đồ tư duy thường biến: