Trong đời sống hiện đại, quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài ngày càng trở nên phổ biến. Khác với thủ tục ly hôn trong nước, ly hôn có yếu tố nước ngoài khá phức tạp và khó khăn. Vậy thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài được thực hiện như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để tìm câu trả lời nhé!

Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài mới nhất

1. Thế nào là ly hôn có yếu tố nước ngoài?

          Khoản 14 Điều 13 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án”. Ngoài ra, Điều 127 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định ly hôn có yếu tố nước ngoài gồm:

“1. Việc ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam theo quy định của Luật này.

2. Trong trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam.

3. Việc giải quyết tài sản là bất động sản ở nước ngoài khi ly hôn tuân theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó”.

Như vậy, ly hôn có yếu tố nước ngoài là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng trong những trường hợp sau:

-        Ly hôn giữa người Việt Nam với người nước ngoài;

-        Ly hôn giữa người Việt Nam với người Việt Nam đang cư trú tại nước ngoài;

-        Ly hôn giữa hai người nước ngoài thường trú tại Việt Nam;

-       Ly hôn giữa hai người Việt Nam nhưng có căn cứ xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ hôn nhân tuân theo quy định của luật pháp nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc có phần tài sản liên quan đến quan hệ hôn nhân ở nước ngoài.

2. Thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Căn cứ theo quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 37 về thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Điều 39 về thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ, Điều 469 và Điều 790 Bộ Luật Tố tụng Dân sự năm 2015 thì thẩm quyền giải quyết các vụ việc ly hôn với người nước ngoài thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi mà bị đơn cư trú và làm việc. Nếu công dân Việt Nam sinh sống tại nước ngoài thì việc ly hôn sẽ được giải quyết theo pháp luật nơi cư trú chung của vợ chồng, hoặc nếu vợ chồng không có nơi cư trú chung thì sẽ giải quyết theo pháp luật Việt Nam.

Một số trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài thuộc Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện bao gồm:

-   Trường hợp ly hôn giữa công dân Việt Nam cư trú tại khu vực biên giới với công dân nước láng giềng cùng cư trú tại đó (khoản 4 Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015);

-   Trường hợp các yêu cầu ly hôn có yếu tố nước ngoài nhưng đương sự, tài sản đều ở Việt Nam, không cần thực hiện ủy thác tư pháp quốc tế (khoản 3 Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015).

(Ly hôn có yếu tố nước ngoài)

3. Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài

3.1. Thành phần hồ sơ (Số lượng: 01 bộ)

Lưu ý:

3.2. Trình tự, thủ tục

Thời gian giải quyết: Thời gian chuẩn bị xét xử là từ 04-06 tháng (điểm a khoản 1 Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015). Trong thời hạn từ 01-02 tháng Tòa sẽ đưa vụ án ra xét xử (khoản 4 Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015).

3.3. Lệ phí

4. Thủ tục ly hôn thuận tình với người nước ngoài

4.1. Thành phần hồ sơ (Số lượng: 01 bộ)

Lưu ý:

4.2. Trình tự, thủ tục

Thời gian giải quyết: Thời gian xét đơn yêu cầu là 01 tháng, kể từ ngày Tòa thụ lý đơn yêu cầu (khoản 1 Điều 366 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015). Sau đó, sẽ tiến hành mở phiên họp xét đơn yêu cầu trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày ra quyết định mở phiên họp (khoản 4 Điều 366 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015).

4.3. Lệ phí: Lệ phí sơ thẩm giải quyết yêu cầu ly hôn thuận tình có yếu tố nước ngoài (không có tranh chấp về tài sản): 300.000 đồng.

5. Chia tài sản sau khi ly hôn có yếu tố nước ngoài

Đối với công dân đang cư trú tại Việt Nam và có tài sản như nhà ở và tiền mặt tại Việt Nam sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Về mặt pháp lý, luật pháp ưu tiên trường hợp vợ chồng tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản sau ly hôn. Trường hợp thỏa thuận không thành công, đôi bên có thể đề nghị Tòa án giải quyết theo nguyên tắc phân chia tài sản sau ly hôn như sau:

-    Áp dụng chế độ phân chia tài sản vợ chồng theo luật định trong trường hợp không có bất kỳ văn bản thỏa thuận nào về chế độ tài sản của cả hai hoặc phần tài sản bị Tòa án vô hiệu toàn bộ.

-   Áp dụng các điều khoản trong văn bản thỏa thuận với trường hợp có tài liệu thỏa thuận về chế độ tài sản giữa vợ chồng và không bị Tòa án vô hiệu hóa.

-   Áp dụng cơ sở pháp lý của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về nguyên tắc tài sản chung trong trường hợp vợ chồng không có thỏa thuận chung về tài sản hoặc thỏa thuận không rõ ràng hoặc bị Tòa vô hiệu.

Cụ thể, Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình có quy định về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn như sau:

1. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản được chia theo thỏa thuận các bên; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3. Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

4. Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ khi tài sản riêng đã được nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.

Trong trường hợp có sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng và tài sản chung mà vợ, chồng yêu cầu chia tài sản thì các bên sẽ được thanh toán phần giá trị tài sản mà mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ khi vợ chồng đã có sự thỏa thuận khác.

5. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

6. Tòa án nhân dân tối cao sẽ chủ trì phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp để hướng dẫn thực hiện Điều này.

Như vậy, về nguyên tắc giải quyết tài sản sau ly hôn sẽ được Tòa án ưu tiên sự đàm phán, thỏa thuận giữa vợ chồng. Trường hợp đàm phán không thành công, sẽ được giải quyết theo những quy định hiện hành của pháp luật.