Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 5: Ammonia. Muối ammonium sách Kết nối tri thức hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 5: Ammonia. Muối ammonium

A. Lý thuyết Ammonia. Muối ammonium

1. Ammonia

a. Cấu tạo phân tử 

Phân tử ammonia được tạo bởi một nguyên tử nitrogen liên kết với ba nguyên tử hydrogen và có dạng hình học là chóp tam giác:

Đặc điểm cấu tạo của phân tử ammonia:

 - Nguyên tử nitrogen còn một cặp electron không liên kết, tạo ra vùng có mật độ điện tích âm trên nguyên tử nitrogen 

- Liên kết N-H phân cực, cặp electron dùng chung lệch về nguyên tử nitrogen làm cho nguyên tử hydrogen mang một phần đến Tịch Dương. 

- Liên kết N-H tương đối bền với năng lượng liên kết là386 kJ/mol.

b. Tính chất vật lí 

Ammonia tồn tại ở cả trong môi trường đất, nước, không khi. Trong cơ thể người. ammonia được tạo ra trong quá trình chuyển hoá thức ăn chứa protein. 

Ở điều kiện thường, ammonia tồn tại ở thể khí, không màu, nhẹ hơn không khí, mùi khai và xốc. Ammonia tan nhiều trong nước. Ở điều kiện thường, 1 lít nước hoà tan được khoảng 700 lit khi ammonia. Ammonia dễ hoá lỏng (hoá lỏng ở -33,3 °C) và dễ hoá rắn (hóa rắn ở –77,7 °C). 

c. Tính chất hoá học 

* Tính base:

Dung dịch ammonia có môi trường base yếu, làm quỳ tím chuyển màu xanh, phenolphthalein chuyển màu hồng. 

Ở thể khí, ammonia cũng có khả năng nhận proton, thể hiện tính chất của một base Bronsted-Lowry.

Ví dụ: NH₃(g) + HCl(g) → NH₄Cl(s)

* Tính khử 

Trong phân tử ammonia, nguyên tử nitrogen có số oxi hoá −3 (số oxi hóa thấp nhất của nitrogen) nên ammonia thể hiện tính khử.

d. Ứng dụng 

- Tác nhân làm lạnh. 

- Sản xuất nitric acid. 

- Dung môi. 

- Sản xuất phân đạm. 

e. Sản xuất 

Trong công nghiệp, quá trình sản xuất ammonia thường được thực hiện ở nhiệt độ 400 °C – 450 °C, áp suất 150 – 200 bar, xúc tác Fe. 

2. Muối Ammonium

a. Tính tan, sự điện li 

Hầu hết các muối ammonium đều dễ tan trong nước và phân li hoàn toàn ra ion. 

Ví dụ: NH₄Cl → NH₄⁺ + Cl^-

b. Tác dụng với kiềm

Khi đun nóng hỗn hợp muối ammonium với dung dịch kiềm, sinh ra khí ammunia với mùi khai. 

Ví dụ: (NH₄)₂SO₄ +2NaOH → Na₂SO₄ +2NH₃ + 2H₂O

c. Tinh chất kém bền nhiệt 

Các muối ammonium đều kém bền nhiệt và dễ bị phân huỷ khi nung nóng.

d. Ứng dụng  

- Thuốc long đờm 

- Phân bón hóa học 

- Chất phụ gia thực phẩm 

- Chất đánh sạch bề mặt kim loại 

- Thuốc bổ sung chất điện giải

Sơ đồ tư duy Ammonia. Muối ammonium

B. Trắc nghiệm Ammonia. Muối ammonium

Câu 1: Vai trò của NH₃ trong phản ứng $4N{H}_3+5O_2\stackrel{t^o,Pt}{\to }4NO+6H_{2}O$ là

A. chất khử.

B. acid.

C. chất oxi hóa.

D. base.

Câu 2: Có thể nhận biết muối ammonium bằng cách cho muối tác dụng với dung dịch kiềm thấy thoát ra một chất khí. Chất khí đó là

A. NH₃.

B. H₂.

C. NO₂

D. NO.

Câu 3: Phương trình hóa học nào sau đây sai?

A. NH3+HNO3→NH4NO3.

$4N{H}_3+5O_2\stackrel{t^o}{\to }4NO+6H_{2}O.$

$2N{H}_3+3CuO\stackrel{t^o}{\to }{N}_2+3Cu+3H_{2}O.$

D. 3NH3+AlCl3+3H2O→Al(OH)3↓+3NH4Cl.

Câu 4: Cho hình vẽ mô tả thí thí nghiệm như sau:

Hình vẽ mô tả thí nghiệm để chứng minh

A. tính tan nhiều trong nước của NH₃.

B. tính base của NH₃.

C. tính tan nhiều trong nước và tính base của NH₃.

D. tính khử của NH₃.

Câu 5: Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Các muối ammonium đều dễ tan trong nước.

B. Các muối ammonium khi tan trong nước đều phân li hoàn toàn thành ion.

C. Dưới tác dụng của nhiệt, muối ammonium đều bị phân hủy thành ammonia và acid.

D. Có thể dùng muối ammonium để đều chế NH₃ trong phòng thí nghiệm.

Câu 6: Dạng hình học của phân tử ammonia là

A. hình tam giác đều.

B. hình tứ diện.

C. đường thẳng.

D. hình chóp tam giác.

Câu 7: Trong ammonia, nitrogen có số oxi hóa là

A. +3.

B. -3.

C. +4.

D. +5.

Câu 8: Tính chất hóa học của NH₃ là

A. tính base, tính khử.

B. tính base, tính oxi hóa.

C. tính acid, tính base.

D. tính acid, tính khử.

Câu 9: Dung dịch NH₃ phản ứng được với dung dịch nào sau đây?

A. NaOH.

B. KCl.

C. HCl.

D. KOH

Câu 10: Cho vài giọt quỳ tím vào dung dịch NH₃ thì dung dịch chuyển thành

A. màu hồng.

B. màu vàng.

C. màu đỏ.

D. màu xanh.

Câu 11: Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Muối ammonium dễ tan trong nước.

B. Muối ammonium là chất điện li mạnh.

C. Muối ammonium kém bền với nhiệt.

D. Dung dịch muối ammonium có tính chất base.

Câu 12: Dãy các muối ammonium nào khi bị nhiệt phân tạo thành khí NH­₃?

A. NH₄Cl, NH₄HCO₃, (NH₄)₂CO₃.

B. NH₄Cl, NH₄NO₃, NH₄HCO₃.

C. NH₄Cl, NH₄NO₃, (NH₄)₂CO₃.

D. NH₄NO₃, NH₄HCO₃, (NH₄)₂CO₃.

Câu 13: Xác định các chất X, Y trong sơ đồ sau:

${\left(N{H}_4\right)}_{2}S{O}_4\stackrel{X}{\to }N{H}_{4}Cl\stackrel{Y}{\to }N{H}_{4}N{O}_3$

A. HCl, HNO₃.

B. BaCl₂, AgNO₃.

C. CaCl₂, HNO₃.

D. HCl, AgNO₃.

Câu 14: Thuốc thử duy nhất để nhận biết 4 dung dịch đựng trong 4 lọ mất nhãn là KOH, NH₄Cl K₂SO₄, (NH₄)₂SO₄ là

A. dung dịch AgNO₃

B. dung dịch BaCl₂.

C. dung dịch NaOH.

D. dung dịch Ba(OH)₂.

Câu 15: Trong phản ứng tổng hợp ammonia:

N₂(g) + 3H₂(g)$\stackrel{xt,t^o,p}{\rightleftharpoons }$ 2NH₃(g) ${\Delta }_r{H}_{298}^o$ = - 92 kJ

Để tăng hiệu suất phản ứng tổng hợp phải

A. giảm nhiệt độ và áp suất.

B. tăng nhiệt độ và áp suất.

C. tăng nhiệt độ và giảm áp suất.

D. giảm nhiệt độ vừa phải và tăng áp suất.

Xem thêm các bài tóm tắt Hóa học lớp 11 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 4: Nitrogen

Lý thuyết Bài 5: Ammonia. Muối ammonium

Lý thuyết Bài 6: Một số hợp chất của nitrogen với oxygen

Lý thuyết Bài 7: Sulfur và sulfur dioxide

Lý thuyết Bài 8: Sulfuric acid và muối sulfate