Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 14: Arene (Hydrocarbon thơm)c sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11.

Lý thuyết Hóa học lớp 11 Bài 14: Arene (Hydrocarbon thơm)

A. Lý thuyết Arene (Hydrocarbon thơm)

1. Khái niệm về arene

- Arene là những hydrocarbon có chứa vòng benzene trong phân tử.

2. Tính chất vật lý

- Các arene hầu như không tan trong nước, tan nhiều trong dung môi hữu cơ như acetone, diethyl ether,…

- Các arene đều độc, một số arene có mùi đặc trưng.

3. Tính chất hóa học

a) Phản ứng thế của benzene và toluene

- Phản ứng halogen hóa

Khi có FeCl₃ hoặc FeBr₃ làm xúc tác, benzene tham gia phản ứng thể nguyên tử hydrogen của vòng benzene với bromine khan tạo thành bromobenzene, còn toluene tạo sản phẩm chính là hỗn hợp o-bromotoluene và p-bromotoluene.

- Phản ứng nitro hóa benzene và toluene

Khi tác dụng với dung dịch hỗn hợp HNO₃ đặc và H₂SO₄ đặc, benzene tham gia phản ứng nitro hóa tạo thành nitrobenzene, còn toluene phản ứng dễ dàng hơn và ưu tiên thế vào các vị trí ortho và para.

- Khi vòng benzene có gắn nhóm thế alkyl (-CH₃;-C₂H₅,…) các phản ứng thế nguyên tử H ở vòng benzene xảy ra dễ dàng hơn so với benzene và ưu tiên thế vào vị trí ortho hoặc para so với nhóm alkyl.

b) Phản ứng cộng vào vòng benzene

c) Phản ứng oxi hóa

- Các alkylbenzene có thể bị oxi hóa bởi dung dịch KMnO₄ khi đun nóng.

- Các arene cháy trong không khí tỏa nhiều nhiệt:

4. Ứng dụng và điều chế arene trong công nghiệp

a) Ứng dụng

- Trong ngành lọc hóa dầu, benzene, toluene và xylene (o-,m-,p-) được gọi chung là nhóm BTX là nguyên liệu rất quan trọng.

- Toluene là dung môi và chất trung gian trong quá trình sản xuất các loại hóa chất khác.

- p-xylene là nguyên liệu sản xuất tơ polyester.

- Benzene dùng trong sản xuất phẩm nhuộm.

b) Điều chế

- Arene hầu hết đều được điều chế từ dầu mỏ qua quá trình reforming.

Sơ đồ tư duy Arene

B. Trắc nghiệm Arene (Hydrocarbon thơm)

Câu 1. Xylene là tên thường gọi của chất nào dưới đây?

A. methylbenzene.

B. isopropylbenzene.

C. dimethylbenzene.

D. ethylbenzene.

Câu 2. Khi được chiếu sáng, benzene có thể phản ứng với Cl₂ tạo thành sản phẩm nào?

A. C₆H₅Cl.

B. C₆H₁₁Cl.

C. C₆H₆Cl₆.

D. C₆H₁₂Cl₆.

Câu 3. Tính chất nào không phải của benzene?

A. Tác dụng với Br₂ (t^o, FeBr₃).

B. Tác dụng với HNO₃ (đ) /H₂SO₄(đ).

C. Tác dụng với dung dịch KMnO₄.

D. Tác dụng với Cl₂, askt.

Câu 4. Ứng với công thức phân tử C₇H₈ có số đồng phân thơm là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 5. A là đồng đẳng của benzene có công thức nguyên là: (C₃H₄)_n. Công thức phân tử của A là

A. C₃H₄.

B. C₆H₈.

C. C₉H₁₂.

D. C₁₂H₁₆.

Câu 11. Chất X tác dụng với benzene (xt, t°) tạo thành ethylbenzene. Chất X là

A. C₂H₄.

B. C₂H₂.

C. CH₄.

D. C₂H₆.

Câu 12. Chất nào sau đây khi tác dụng với hỗn hợp HNO₃ và H₂SO₄ đặc nóng tạo một sản phẩm mononitro hoá duy nhất?

A. Benzene.

B. Toluene.

C. o-xylene.

D. Naphthalene.

Câu 13. Cho sơ đồ phản ứng sau:

C₆H₅-CH₂CH₃ $\underset{t^o}{\overset{dd{\mathrm{KMnO}}_4}{\to }}\text{X}\underset{\mathrm{HCl}}{\to }\text{Y}$

X và Y đều là các sản phẩm hữu cơ. Công thức cấu tạo thu gọn của X, Y lần lượt là

A. C₆H₅-COOH, C₆H₅-COOK.

B. C₆H₅-CH₂COOK, C₆H₅-CH₂COOH.

C. C₆H₅-COOK, C₆H₅-COOH.

D. C₆H₅-CH₂COOH, C₆H₅-CH₂COOK.

Câu 14. Có thể dùng chất nào sau đây để phân biệt ethylbenzene và styrene?

A. H₂/Ni, t^o.

B. KMnO₄, t^o.

C. Dung dịch Br₂.

D. Cl₂/FeCl₃, t^o.

Câu 15. Nhận xét nào sau đây về tính chất hoá học của benzene là không đúng?

A. Benzene khó tham gia phản ứng cộng hơn ethylene.

B. Benzene dễ tham gia phản ứng thế hơn so với phản ứng cộng.

C. Benzene không bị oxi hoá bởi tác nhân oxi hoá thông thường.

D. Benzene làm mất màu dung dịch nước bromine ở điều kiện thường.

Xem thêm các bài tóm tắt Lý thuyết Hóa học lớp 11 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác: