Mở đầu trang 150 KHTN 8: Hình bên mô tả một số triệu chứng của một người bị bệnh gout. Một trong những nguyên nhân gây bệnh trên là do rối loạn môi trường trong của cơ thể (tăng nồng độ uric acid trong máu). Môi trường trong của cơ thể là gì? Rối loạn môi trường trong gây ra những nguy cơ nào cho cơ thể?

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết thực tiễn.

Lời giải:

Môi trường trong cơ thể bao gồm máu, nước mô và bạch huyết.

Rối loạn môi trường trong cơ thể có thể có nguy cơ mắc một số bệnh nguy hiểm như: tiểu đường, bệnh gout, …

Câu hỏi trang 150 KHTN 8: Quan sát Hinh 36.1, mô tả các thành phần môi trường trong của cơ thể.

Phương pháp giải:

Quan sát hình 36.1 và trả lời câu hỏi.

Lời giải:

Môi trường trong của cơ thể bao gồm máu, nước mô và mạch huyết.

Câu hỏi 1 trang 151 KHTN 8: Cân bằng môi trường trong cơ thể là gì và có vai trò như thế nào đối với cơ thể?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về khái niệm cân bằng môi trường trong cơ thể.

Lời giải:

Cân bằng môi trường trong cơ thể là duy trì sự ổn định môi trường trong cơ thể, đảm bảo cho các hoạt động sống của cơ thể diễn ra bình thường.

Câu hỏi 2 trang 151 KHTN 8: Sau khi ăn quá mặn, chúng ta thường có cảm giác khát. Việc uống nhiều nước sau khi ăn quá mặn có ý nghĩa gì đối với cơ thể?

Phương pháp giải:

Vận dụng hiểu biết về quá trình điều hòa hàm lượng sodium chloride trong máu.

Lời giải:

Khi ăn quá mặn, hàm lượng natri trong máu tăng cao làm áp suất thẩm thấu của máu tăng lên (máu đặc và khó di chuyển hơn trong hệ mạch), kích thích các thụ thể ở thành mạch máu phát xung thần kinh tới trung ương thần kinh, tạo cảm giác khát. Việc bổ sung nhiều nước sau khi ăn mặn giúp làm giảm áp suất thẩm thấu của máu về mức ổn định.

Hoạt động trang 151 KHTN 8: Đọc kết quả xét nghiệm nồng độ glucose và acid uric trong máu

Giả sử Bảng 36.1 là kết quả xét nghiệm của một bệnh nhân nam. Thảo luận nhóm, nhận xét về kết quả xét nghiệm, dự đoán các nguy cơ về sức khỏe của bệnh và đưa ra lời khuyên phù hợp.

Phương pháp giải:

Dựa vào kết quả xét nghiệm các chỉ số trong máu của bệnh nhân nam và so sánh với chỉ số bình thường.

Lời giải:

Hàm lượng glucose máu của bệnh nhân cao hơn mức bình thường

Hàm lượng uric acid máu của bệnh nhân thấp hơn so với mức bình thường.

→ bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Lý thuyết KHTN 8 Bài 36: Điều hòa môi trường trong của cơ thể người

I. Môi trường trong của cơ thể

- Môi trường trong của cơ thể bao gồm máu, nước mô và bạch huyết.

- Môi trường trong cơ thể thường xuyên liên hệ với môi trường ngoài thông qua các hệ cơ quan như hệ tiêu hoá, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp và da,...

II. Cân bằng môi trường trong của cơ thể

- Cân bằng môi trường trong của cơ thể là duy trì sự ổn định của môi trường trong cơ thể, đảm bảo cho các hoạt động sống của cơ thể diễn ra bình thường.

- Khi môi trường trong của cơ thể không được duy trì ổn định (mất cân bằng) sẽ gây ra sự biến đổi hoặc rối loạn hoạt động của tế bào, cơ quan và cơ thể.

- Nồng độ glucose, sodium chloride, urea, uric acid và pH trong máu có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định môi trường trong của cơ thể. Nếu những yếu tố này mất cân bằng, cơ thể có nguy cơ mắc một số bệnh.

Ví dụ: 

Nếu chỉ số glucose trong máu cao hơn bình thường trong thời gian dài (chỉ số glucose khi không ăn trong vòng 8 giờ trên 7 mmol/L) thì cơ thể đã mắc bệnh tiểu đường. 

Nếu lượng uric acid trong máu cao hơn mức bình thường kéo dài sẽ dẫn đến mắc bệnh viêm khớp, gout, suy thận,... Nếu lượng uric acid trong máu thấp hơn bình thường trong thời gian dài, cơ thể có nguy cơ bị các bệnh rối loạn chức năng gan, thận.

- Để xác định nồng độ một số yếu tố trong cơ thể như nồng độ glucose, uric acid, người ta thường làm xét nghiệm máu hoặc nước tiểu.

Sơ đồ tư duy KHTN 8 Bài 36: Điều hòa môi trường trong của cơ thể người

Xem thêm các bài giải SGK Khoa học tự nhiên lớp 8 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác: