Tài liệu soạn bài Ôn tập học kì 2 lớp 12 trang 127 Ngữ văn lớp 12 Kết nối tri thức hay, ngắn gọn nhất giúp học sinh nắm được nội dung chính của bài, dễ dàng chuẩn bị bài và soạn văn 12. Mời các bạn đón xem:

Soạn bài Ôn tập học kì 2 lớp 12 trang 127

I. Hệ thống hóa kiến thức đã học

Câu 1 (trang 127 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Liệt kê và chia nhóm các văn bản đọc có trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai theo loại văn bản và thể loại văn học. Nêu tên những văn bản thuộc một thể loại văn học chưa được học trước đó (nếu có).

Trả lời

Câu 2 (trang 127 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Phân tích mối quan hệ mật thiết giữa Yêu cầu cần đạt và phần Tri thức ngữ văn ở mỗi bài học trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai. Nêu tác dụng thiết thực của việc nắm bắt các khái niệm then chốt được giới thuyết ở phần Tri thức ngữ văn đối với việc đọc hiểu các vần bản có trong từng bài học.

Trả lời

- Mối quan hệ sâu sắc:

+ Mục tiêu học tập: Đề ra để hướng dẫn việc đọc hiểu và phân tích văn bản.

+ Kiến thức văn học: Cung cấp nền tảng thông tin, thuật ngữ và khái niệm cần thiết để đạt được mục tiêu học tập.

- Ý nghĩa thực tiễn:

+ Hiểu rõ khái niệm: Giúp hiểu rõ nội dung và ý nghĩa của văn bản.

+ Phân tích văn bản một cách hiệu quả: Phát triển kỹ năng tư duy phản biện; Tăng cường khả năng cảm thụ văn chương; Thúc đẩy sự sáng tạo.

Câu 3 (trang 127 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Các văn bản đọc Ở Bài 6 (Hồ Chí Minh - "Văn hoá phải soi đường cho quốc dân đi") thuộc những loại văn bản và thể loại văn học nào? Nêu lí do dẫn đến sự đa dạng về loại, thể loại của các văn bản được chọn học ở đây, xét từ góc độ người sáng tác và từ đặc trưng của bài học về tác gia.

Trả lời

Câu 4 (trang 127 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai đã hướng dẫn thực hành tiếng Việt theo những nội dung gì? Nêu ý nghĩa của việc thực hành những nội dung đó đối với việc khám phá nét đặc sắc về mặt ngôn ngữ của các văn bản đọc.

Trả lời

- Những bài thực hành tiếng Việt đã được học:

+ Một số biện pháp làm tăng tính khẳng định, phủ định trong văn bản nghị luận.

+ Ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật.

+ Tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

+ Giữ gìn và phát triển tiếng Việt.

- Ý nghĩa:

+ Khám phá những nét đặc sắc của tiếng Việt

+ Nâng cao khả năng sử dụng tiếng Việt hiệu quả.

Câu 5 (trang 128 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Xem kĩ hồ sơ dưới đây và thực hiện các yêu cầu kèm theo (ở quy mô nhóm học tập):

a. Vẽ lại sơ đồ trên giấy khổ lớn (có thể theo một hình thức khác, nhưng vẫn đảm bảo được các thông tin chính).

b. Ghi tên một số tác phẩm văn học dân gian Việt Nam tiêu biểu (đã học theo sách giáo khoa Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 10) vào các ô phù hợp trong sơ đồ.

c. Ghi tên một số tác phẩm văn học viết Việt Nam tiêu biểu (đã học theo sách giáo khoa Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 12) vào các ô phù hợp trong sơ đổ. Lưu ý: Ghi kèm tên tác giả, thể loại; đối với văn học trung đại Việt Nam, cân để rõ tác phẩm thuộc loại hình sáng tác chữ Hán hay chữ Nôm.

d. Nêu nhận xét khái quát về lịch sử phát triển của văn học Việt Nam dựa trên những thông tin đã được điền bố sung trong sơ đồ về lại.

Trả lời

a. Vẽ lại sơ đồ theo yêu cầu

b. Những tác phẩm văn học dân gian tiêu biểu đã học theo sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 - 10:

- Thơ ca:

+ Ca dao: "Con cò", "Bèo dạt mây trôi", "Áo mùa xuân",...

+ Tục ngữ: "Có công mài sắt, có ngày nên kim", "Đừng ăn quả nhớ kẻ trồng cây", "Uốn cây từ thuở măng non",...

+ Vè: "Vè Nam quốc sơn hà", "Vè cáo chồn", "Vè lợn cắp ráy",...

- Truyện:

+ Truyện cổ tích: "Tấm Cám", "Thạch Sanh", "Sự tích con cóc",...

+ Truyện ngụ ngôn: "Ếch ngồi đáy giếng", "Thỏ và rùa", "Kiến và ve",...

+ Truyện cười: "Dưa hấu", "Trí khôn của người nông dân", "Sự kiện kỳ lạ",...

- Dân ca:

+ Lý: "Lý con sáo", "Lý ngã tư", "Lý cây đa",...

+ Hò: "Hò kéo pháo", "Hò ba lái", "Hò mái đẩy",...

+ Ví: "Ví giã gạo", "Ví chào tỉnh", "Ví mùa xuân",...

c. Tác phẩm văn học viết Việt Nam tiêu biểu:

Văn học trung đại:

- Chữ Hán:

+ Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi)

+ Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn)

+ Thiên Nam ngữ lục (Hứa Quốc Sư)

+ Quốc âm thi tập (Nguyễn Trãi)

+ Hoàng Lê nhất thống chí

d. Nhận xét khái quát:

Văn học Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển đặc trưng, phản ánh cuộc sống và văn hóa của dân tộc qua các thời kỳ. Đồng thời, văn học Việt Nam cũng không ngừng tiếp nhận và tương tác với văn học thế giới, tạo ra sự giao thoa và đa dạng trong diễn biến văn hóa.

Câu 6 (trang 128 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Liệt kê những kiểu bài viết đã được luyện tập trong học kì II. Theo bạn, kiểu bài viết nào trong số đó có khả năng ứng dụng cao hơn cả? Vì sao?

Trả lời

- Trong học kỳ II, chúng ta đã luyện tập các loại bài viết như nghị luận, biểu cảm, tự sự,… Theo quan điểm của tôi, kiểu bài viết có tính ứng dụng cao nhất là nghị luận.

- Lý do là:

+ Nghị luận là loại bài viết giúp phát triển khả năng tư duy logic, xây dựng lập luận chặt chẽ và trình bày mạch lạc.

+ Việc viết nghị luận giúp học sinh cải thiện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ chính xác và hiệu quả.

+ Nghị luận thường xuất hiện nhiều trong các kỳ thi và bài kiểm tra, do đó việc làm quen với loại bài viết này sẽ mang lại lợi ích lớn cho học sinh.

+ Bên cạnh đó, việc viết nghị luận cũng giúp học sinh phát triển khả năng giải quyết vấn đề, thể hiện quan điểm và ý kiến cá nhân của mình.

Câu 7 (trang 128 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai, sự phong phú của hoạt động nói và nghe đã được thể hiện như thế nào? Phân tích một ví dụ cho thấy hoạt động nói và nghe ở lớp cuối cấp có những đòi hỏi cao hơn về kiến thức và kĩ năng so với hoạt động đó ở các lớp dưới.

Trả lời

- Sự phong phú của hoạt động nói và nghe đã được thể hiện:

+ Đa dạng về chủ đề: liên quan đến xã hội, văn học, lịch sử, văn hóa,…

+ Đa dạng về hình thức: thuyết trình, thảo luận, tranh biện,…

+ Nâng cao yêu cầu: sử dụng ngôn ngữ chính xác, thái độ tự tin,…

- Phân tích 1 ví dụ cho thấy hoạt động Nói và nghe ở lớp cuối cấp có đòi hỏi cao hơn về kiến thức và kĩ năng so với hoạt động ở lớp dưới:

Bài học "Tranh luận về một vấn đề có những ý kiến trái ngược nhau" đòi hỏi học sinh phải tiếp cận vấn đề một cách cẩn thận và sâu sắc. Họ cần phải nắm vững thông tin và hiểu biết về vấn đề được tranh luận để có thể xây dựng lập luận chặt chẽ và bảo vệ quan điểm của mình một cách thuyết phục. Đồng thời, học sinh cũng phải biết phản biện ý kiến của người khác một cách lịch sự và văn minh, sử dụng ngôn ngữ logic, rõ ràng và phù hợp.

o với hoạt động nói và nghe ở các lớp dưới, ở lớp 12, chủ đề tranh luận thường phức tạp và mang tính khái quát cao hơn, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc và phân tích tỉ mỉ. Hơn nữa, học sinh được khuyến khích sử dụng nhiều hình thức tranh luận đa dạng hơn như tranh biện, hội thảo, giúp họ phát triển kỹ năng giao tiếp và thuyết phục một cách linh hoạt. Yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh cũng được đặt ra cao hơn so với các lớp dưới, từ đó khích lệ họ tiến bộ và phát triển toàn diện trong quá trình học tập.

1. ĐỌC

Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Xác định ý nghĩa ẩn dụ của hình ảnh "lửa bên trong" và vấn để chính được tác giả đề cập trong văn bản.

Trả lời

Hình ảnh ẩn dụ về "lửa bên trong" được dùng để biểu hiện nhiệt huyết, đam mê và khát vọng cống hiến của con người, cũng như ý chí mạnh mẽ vươn lên trong cuộc sống.

Vấn đề chính tập trung vào vai trò quan trọng của "lửa bên trong" đối với cuộc sống của mỗi người và sự cần thiết của việc thúc đẩy, nuôi dưỡng "lửa bên trong" này, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.

Câu 2 (trang 130 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Khi viết bài “Lửa bên trong”, tác giả hướng tới đối tượng độc giả nào trước hết? Căn cứ cho phép khẳng định điều đó là gì?

Trả lời

- Đối tượng độc giả: thanh niên, giới trẻ

- Căn cứ vào:

+ Sử dụng đại từ "anh", "chúng ta" để xưng hô, tạo sự gần gũi, gắn kết.

+ Nêu ra những vấn đề, tâm tư, nguyện vọng của tuổi trẻ.

+ Lời văn giản dị, sôi nổi, giàu cảm xúc, dễ đi vào lòng người.

Câu 3 (trang 130 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tóm tắt những luận điểm chính của văn bản. Khái niệm "cuộc đời lớn" có mối liên quan như thế nào tới cảm hứng viết và lập luận của tác gia?

Trả lời

Luận điểm chính là:

- "Lửa bên trong" đại diện cho sự khát vọng, ý chí và quyết tâm của con người, là nguồn sức mạnh giúp họ vượt qua mọi khó khăn và thử thách, đạt được thành công.

- "Cuộc đời lớn" là những nỗ lực cống hiến cho Tổ quốc, cho xã hội và cho cộng đồng.

- Mỗi người cần kích thích và nuôi dưỡng "lửa bên trong" của mình để sống một cuộc sống ý nghĩa, góp phần vào xây dựng "cuộc đời lớn" của mình và của cộng đồng.

Câu 4 (trang 130 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo tác giả, đổi với đời sống của mỗi con người, "lửa bên trong" có ý nghĩa gì?

Trả lời

Ý nghĩa của "lửa bên trong":

- "Lửa bên trong" là nguồn động lực giúp con người sống với mục tiêu và lý tưởng.

- Nó giúp con người vượt qua những thách thức và khó khăn, từ đó đạt được thành công.

- "Lửa bên trong" cũng đóng vai trò quan trọng trong việc sống có ích cho xã hội và góp phần vào xây dựng "cuộc đời lớn".

Câu 5 (trang 130 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm trong văn bản những từ ngữ chỉ trạng thái tâm lí, hoạt động của con người ứng với hai tình trạng: có "lửa bên trong" và không có "lửa bên trong" (lập bảng liệt kê và đối sánh).

Trả lời

So sánh trạng thái tâm lí, hoạt động của con người:

Câu 6 (trang 130 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Chỉ ra một số biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong văn bản. Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ mà bạn thấy tâm đắc.

Trả lời

Biện pháp tu từ:

- So sánh: "Lửa bên trong" so sánh với "ngọn lửa", "mặt trời".

-  Ẩn dụ: "Lửa bên trong" tượng trưng cho nhiệt huyết, đam mê.

-  Điệp ngữ: "Lửa bên trong", "cuộc đời lớn".

Ví dụ phân tích biện pháp tu từ: So sánh: "Lửa bên trong" như "ngọn lửa", "mặt trời".

- Tác dụng: Làm nổi bật sức mạnh, tầm quan trọng của "lửa bên trong".

- Gợi hình ảnh, cảm giác mạnh mẽ, rực rỡ, ấm áp.

Câu 7 (trang 130 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Văn bản ra đời năm 1943, khi Việt Nam đang chuyển mình bước vào một thời đại mới. Qua những gì được gợi ý từ văn bản, liên hệ đến cơ hội và thách thức của đất nước hiện nay, hãy viết đoạn văn (khoảng 600 chữ) bàn về việc lựa chọn thái độ sống tích cực hướng về cộng đồng của tuổi trẻ.

Trả lời

Thái độ sống tích cực là nguồn động viên để mỗi người nỗ lực phấn đấu và cống hiến cho cộng đồng. Hướng về cộng đồng không chỉ là ý thức trách nhiệm cá nhân mà còn là sự sẵn lòng hỗ trợ và chia sẻ để xây dựng một cộng đồng tốt đẹp. Việc này mang lại lợi ích cho bản thân và xã hội. Thái độ tích cực giúp mỗi người trưởng thành hơn, được yêu mến và kính trọng. Đồng thời, nó góp phần xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp và đoàn kết. Để lựa chọn thái độ sống tích cực hướng về cộng đồng, tuổi trẻ cần nhận thức về tầm quan trọng của việc cống hiến và trách nhiệm đối với xã hội. Họ cũng cần rèn luyện lòng yêu nước, dũng cảm, biết chia sẻ và giúp đỡ người khác. Tham gia các hoạt động xã hội và tình nguyện là cách hiệu quả để họ góp sức xây dựng cộng đồng. Mặc dù có những thách thức như sự cạnh tranh và cám dỗ, tuổi trẻ Việt Nam có điều kiện thuận lợi để lựa chọn thái độ sống tích cực hướng về cộng đồng. Chúng ta hãy cùng nhau xây dựng một Việt Nam giàu đẹp và văn minh bằng việc cống hiến cho đất nước và quê hương.

2. Viết

Chọn một trong những đề sau:

Đề 1. Nêu một bài tập dự án mà bạn hoặc nhóm học tập của bạn muốn thực hiện; phác thảo kế hoạch thực hiện bài tập dự án đó.

Đề 2. Viết bài văn nghị luận bàn về một vấn đề liên quan đến con đường phía trước của tuổi trẻ, từ những gợi ý của các văn bản đọc trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai.

Đề 3. Bạn đã suy nghĩ như thế nào về việc lựa chọn nghề nghiệp của bản thân? Hãy viết bức thư gửi cho một đối tượng phù hợp để trao đổi về vấn để này.

Đề 4. Giả định bạn là người được mời phát biểu trong lễ phát động một phong trào hay một hoạt động xã hội nào đó. Hãy chuẩn bị bài phát biểu của mình trên cơ sở xác định rõ nội dung của lễ phát động.

Trả lời

Đề 1. Nêu một bài tập dự án mà bạn hoặc nhóm học tập của bạn muốn thực hiện; phác thảo kế hoạch thực hiện bài tập dự án đó.

Bài tham khảo:

Tên dự án: Khảo sát và tuyên truyền về tác hại của rác thải nhựa

1. Bài tập dự án:

 Mục tiêu:

- Tăng cường sự nhận thức của cộng đồng về các ảnh hưởng tiêu cực của rác thải nhựa.

- Thúc đẩy người dân sử dụng các sản phẩm thay thế không có nhựa.

- Đóng góp vào việc bảo vệ môi trường sống.

2. Phác thảo kế hoạch thực hiện

- Giai đoạn 1: khảo sát:

+ Lập kế hoạch thiết kế bảng câu hỏi: Xác định các thông tin cần thu thập về thói quen sử dụng và nhận thức về bảo vệ môi trường của cộng đồng đối với vấn đề rác thải nhựa.

+ Triển khai mẫu khảo sát: Phân phối bảng câu hỏi trực tiếp hoặc thông qua các nền tảng mạng xã hội.

+ Thu thập và tổng hợp dữ liệu: Phân tích kết quả khảo sát để đánh giá tình hình hiện tại và xác định các thách thức cần được giải quyết.

- Giai đoạn 2: Tuyên truyền

+ Xây dựng nội dung tuyên truyền dựa trên thông tin thu thập từ khảo sát, nhằm tạo ra thông điệp dễ hiểu và hấp dẫn cho cộng đồng.

+ Tuyên truyền trực tiếp có thể bao gồm tổ chức các sự kiện như hội thảo, triển lãm, và phát tờ rơi. Trong khi đó, tuyên truyền trực tuyến thường dựa trên việc chia sẻ thông tin qua mạng xã hội, website, và YouTube.

+ Đối tượng tuyên truyền được lựa chọn là các nhóm có tỷ lệ sử dụng và thải ra rác thải nhựa cao nhất.

- Giai đoạn 3: Đánh giá kết quả

+ Theo dõi và thu thập phản hồi: Giám sát hiệu quả của các hoạt động tuyên truyền qua các kênh trực tuyến và trực tiếp.

+ Đánh giá mức độ thay đổi nhận thức và hành vi: So sánh kết quả khảo sát trước và sau khi triển khai dự án.

+ Rút kinh nghiệm và đề xuất giải pháp cho các hoạt động trong tương lai.

3. Phân công nhiệm vụ:

- Nhóm trưởng: điều phối hoạt động trong nhóm

- Nhóm khảo sát: thu thập dữ liệu và thiết kế câu hỏi

- Nhóm tuyên truyền: thiết kế nội dung

- Nhóm báo cáo: viết báo cáo

4. Thời gian thực hiện

5. Kinh phí

6. Dự kiến kết quả và lời kết

-  Nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của rác thải nhựa. Thay đổi thói quen sử dụng và giảm thiểu lượng rác thải nhựa ra môi trường. Góp phần bảo vệ môi trường sống và xây dựng cộng đồng xanh, sạch, đẹp.

- Dự án "Khảo sát và tuyên truyền về tác hại của rác thải nhựa" là một hoạt động thiết thực nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và góp phần bảo vệ môi trường.

Đề 2.Viết bài văn nghị luận bàn về một vấn đề liên quan đến con đường phía trước của tuổi trẻ, từ những gợi ý của các văn bản đọc trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai.

Bài tham khảo:

Đã bao giờ bạn tự hỏi rằng liệu bố mẹ có thực sự hiểu mình? Hay là mình đã thông cảm cho bố mẹ hay chưa? Từ quan điểm sống, thái độ cho tới cách nhìn nhận vấn đề của họ đôi khi làm bạn suy nghĩ: “Tại sao bố mẹ lại có những quan điểm kì lạ và có phần khó để mình chấp nhận đến thế?” phải chăng đã đến lúc chúng ta nên có một cái nhìn đa chiều hơn về một khái niệm gọi là “khoảng cách thế hệ”!

Hiểu một cách đơn giản, “khoảng cách thế hệ” là sự khác biệt về quan điểm sống, khoảng cách nhận thức giữa thế hệ này và thế hệ khác của các thành viên trong gia đình về hệ giá trị hoặc niềm tin.

Trong thời đại công nghệ phát triển chóng mặt như hiện nay, người trẻ càng có nhiều cơ hội tiếp cận với những tư tưởng tiến bộ, văn minh, điều này vô tình trở thành chất xúc tác làm cho khoảng cách thế hệ giữa các thành viên trong gia đình đã xa lại càng thêm xa!

Ông bà, bố mẹ hay xin được gọi là những người thuộc thế hệ đi trước, những người thuộc thế hệ cũ, họ được sinh ra và lớn lên trong một hoàn cảnh mà sự sinh tồn được đặt lên hàng đầu. Ở thế hệ của họ, nỗi ám ảnh về cuộc sống nghèo đói, sự lo lắng về cơm áo gạo tiền chưa bao giờ là nguôi ngoai. Họ luôn làm việc cật lực, không ngừng nghỉ với mong muốn chúng ta, những người con người cháu của họ luôn được ăn no mặc ấm. Tuy nhiên điều gì tồn tại trên đời cũng đều có hai mặt của nó, đôi khi chính những sự bao bọc, bảo vệ và chở che thái quá của các bậc sinh thành lại chính là những bức tường ngăn cản sự tự do phát triển, trải nghiệm và cảm xúc của con cái họ. Hãy thử nghĩ sẽ thế nào nếu vật chất được đảm bảo nhưng sức khỏe tinh thần của con lại không được coi trọng ?

Trong tư duy của các bậc sinh thành, con cái của họ luôn là những đứa trẻ to xác nhưng không bao giờ trưởng thành cả. Mặc cho con muốn thử nhiều điều mới, bố mẹ vì một nỗi bất an vô hình nào đấy mà luôn bao bọc, bắt ép con phải thực hiện những điều họ nghĩ là đúng, đôi khi làm cho con cái của họ cảm thấy khó thở ngay trong chính căn nhà của mình.

Cũng chính vì những “cơm áo gạo tiền” mà ở nhiều gia đình, bố mẹ và con cái bây giờ không có nhiều thời gian dành cho nhau để lắng nghe và trò chuyện cùng nhau. Người lớn bận rộn với công việc, con cái của họ thì ngày một lớn lên, tâm sinh lý bất ổn. Bị lơ là về mặt cảm xúc đã làm cho con trẻ tập cách giữ bí mật, ít chia sẻ cùng bố mẹ hơn…

Chẳng vì thế mà trong chúng ta, chắc hẳn ai cũng đã từng ít nhất một lần nghe qua những câu nói về “con nhà người ta” như: “Con nhà người ta thì điểm cao còn mày thì…”, “con nhà người ta vừa ngoan vừa giỏi bao nhiêu, còn con nhà mình thì…”. Chính những lời lẽ so sánh đầy gai nhọn ấy dần dần đã xâm chiếm vào tâm trí và giết chết cảm xúc của con trẻ một cách từ từ.

Vô tình hoặc cố ý, bố mẹ thường có xu hướng áp đặt con cái phải làm, phải học những điều mà họ nghĩ là tốt cho tương lai của con, nhưng họ lại quên mất rằng.. đó là điều họ thích, chứ không phải là điều mà con mình mong muốn.

Lắng nghe con cháu mình là một việc không hề đơn giản với ông bà, bố mẹ. Có thể nói họ đã “quá lớn” để thay đổi về miền nhận thức. Phải chăng tư duy lối mòn đã làm họ trở nên thiếu linh hoạt trong việc chấp nhận những suy nghĩ hiện đại của thế hệ trẻ.

Câu hỏi là: liệu rằng có cách nào rút ngắn khoảng cách thế hệ này hay không ? Câu trả lời là “CÓ”:

Hãy để con trẻ làm điều mình muốn! Chẳng ai có thể đạt hiệu quả cao nhất khi không được làm những điều mình thích. Mỗi người sẽ có một sở trường riêng, một thế mạnh riêng. Bóp chặt tư duy chỉ làm cho con trẻ trở nên thụ động và thiếu tự tin. Vì vậy người lớn hãy luôn dõi theo và ủng hộ sự lựa chọn của con trẻ mình để chúng có thể tự do phát triển, sáng tạo và thoải mái trải nghiệm.

Thất bại là mẹ thành công – Hãy cho phép con được sai. Người lớn thường có xu hướng trách mắng khi con làm sai điều gì đó. Nếu vậy, con cháu họ chỉ học được một điều rằng: “Sai trái là một việc không được chấp nhận”, và chúng sẽ chẳng rút ra được bất cứ một kinh nghiệm hay bài học nào. Thay vì quát tháo, ông bà, bố mẹ nên bình tĩnh chỉ ra những chỗ sai sót để con có thể hiểu và rút kinh nghiệm cho lần sau.

Bạo lực về thể chất và tinh thần là một điều vô nghĩa! Với rất nhiều người lớn hiện nay, đòn roi hay trách mắng và buông những lời lẽ khó nghe được xem như là các biện pháp răn đe để khiến con cái nghe theo lời mình. Hãy hiểu rằng, bạo lực chỉ làm cho tình hình thêm tồi tệ, con cháu của họ sẽ trở nên càng cứng đầu, bất trị. Chưa kể đến, những hành động ấy sẽ được con trẻ bắt chước làm theo khi lớn lên – đặc biệt là những đứa con đang trong quá trình hoàn thiện về nhân cách.

Bố mẹ nên lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của con nhiều hơn. Yêu thương là lắng nghe, thấu hiểu, không áp đặt ! Thay vì dạy con phải làm gì, bố mẹ nên đặt mình ở vị trí như là một người bạn, để cùng tâm sự, cùng chia sẻ giúp xóa dần khoảng cách giữa bố mẹ với con cái cũng như khoảng cách giữa các thế hệ với nhau.

Con trẻ nên mở lòng, chia sẻ nhiều hơn với các bậc sinh thành. Dẫu biết rằng đang ở độ tuổi phát triển, tuổi trẻ ai cũng mong muốn tìm hiểu nhiều điều mới, nhiều trải nghiệm mới và tâm sinh lý còn chưa ổn định… tuy nhiên các bạn trẻ hãy thử mở lòng mình để chia sẻ nhiều hơn với các bậc sinh thành và thông cảm cho nỗi lòng của họ vì như ông cha ta đã từng nói: “Bố mẹ nào mà chẳng thương con”.

Gửi gắm tới những bậc phụ huynh đang cảm thấy mất kết nối với con của mình: đồng ý là sức khỏe thể chất rất quan trọng, nhưng sức khỏe tinh thần chính là yếu tố giúp con trẻ cảm nhận được giá trị của bản thân. Hãy làm con cảm thấy may mắn và tự hào khi được sinh ra trên đời và được tự do làm điều mình thích!

Đề 3.Bạn đã suy nghĩ như thế nào về việc lựa chọn nghề nghiệp của bản thân? Hãy viết bức thư gửi cho một đối tượng phù hợp để trao đổi về vấn để này.

* Bài tham khảo:

Hải Phòng, ngày... tháng... năm...

Chào anh Hưng!

Em Minh đây, em trai của anh đây mà. Anh cớ nhớ em không? Đã một thời gian dài em không viết thư cho anh. Anh dạo này thế nào, sức khỏe và việc học tập vẫn ổn chứ?

Anh Hưng ơi, lớn lên anh muốn làm nghề gì? Em thì muốn trở thành một luật sư tài giỏi giống như anh trai em vì đây là nghề được xã hội kính trọng vì nó góp phần bảo vệ công lí và lẽ phải cho mọi người. Nếu em trở thành một luật sư giỏi, em sẽ bào chữa cho những người vô tội để không có ai phải chịu án oan nữa. Anh thấy ước mơ của em thế nào? Nhớ viết thư và cho em biết suy nghĩ cũng như ước mơ của anh nhé!

Cuối thư, em chúc anh và gia đình luôn dồi dào sức khỏe. Anh em mình cùng nhau cố gắng học tập để thực hiện ước mơ của mình nhé!

Em họ của anh

Minh

Nguyễn Văn Minh

Đề 4.Giả định bạn là người được mời phát biểu trong lễ phát động một phong trào hay một hoạt động xã hội nào đó. Hãy chuẩn bị bài phát biểu của mình trên cơ sở xác định rõ nội dung của lễ phát động.

* Bài tham khảo:

Kính thưa các thầy cô lãnh đạo, quý vị đại biểu cùng toàn thể các bạn học sinh thân mến!

Bánh xe thời gian cứ lặng lẽ quay đều và chẳng chờ đợi ai bao giờ. Vậy là thấm thoắt một mùa hè nữa lại đến với những tán phượng rực hồng nhuộm thắm con tim học trò. 1 tuần, 1 tháng, rồi 1 năm cũng đã trôi qua, nhớ ngày nào tiếng trống khai trường còn vang lên, mở đầu cho biết bao dự định, kế hoạch học tập của thầy và trò trường THPT, thì giờ đây buổi lễ bế giảng năm học....cũng đã đến, là thời điểm để chúng ta nhìn lại kết quả của một năm đầy cố gắng, là thời điểm để chúng ta nói lời tạm biệt trường lớp, thầy cô và bạn bè. Với các bạn lớp 12 thì đây là mùa hè đặc biệt - mùa chia ly để đi đến một chân trời mới. Mười hai năm sắp đi qua, tuổi thần tiên, đời học trò “nhất quỷ nhì ma” chút nữa thôi, sẽ chỉ còn là những hoài niệm nhạt nhòa của một miền kí ức xa thắm...

Các bạn học sinh thân mến!

Khi nhìn lại ba năm trước đây, chắc hẳn sẽ có nhiều bạn cũng như tôi, là một đứa học trò lớp 10, cũng bâng khuâng, lưu luyến đến lạ khi thấy những cánh phượng cháy đỏ nơi góc sân. Đôi khi lại ngỡ ngàng chẳng hiểu tại sao các anh chị lớp 12 khóc nức nở trong ngày bế giảng. Trong tôi đơn giản chỉ hiểu, sự chia tay là tạm biệt thầy cô, trường lớp, bạn bè trong 3 tháng hè để rồi sau đó quay trở lại và tiếp tục nỗ lực, phấn đấu. Song giờ đây, trong giây phút này, tôi đã hiểu cảm xúc ấy của các anh chị... Lớp 9 ra trường nghĩa là vẫn còn có thể quay về, thế nhưng 12 nghĩa là sẽ trưởng thành mãi mãi. Sẽ chẳng còn có thể là một đứa học trò vô tư, hồn nhiên. Sẽ chẳng bao giờ thấy lại đầy đủ những khuôn mặt thân quen. Sẽ chẳng bao giờ cả…

Thầy cô thân mến!

Đã ba năm chúng em học dưới mái trường này, 3 năm chúng em gắn bó với thầy cô, ba năm chúng em được trưởng thành dưới vòng tay yêu thương, dưới sự dìu dắt, nâng đỡ, sự dạy bảo tận tình của thầy cô. Tất cả chúng em, những đứa học trò của các thầy các cô đều cảm thấy mình thật sự may mắn và tự hào khi được sống và học tập dưới mái nhà chung này. Nơi đây chúng em đã được thầy cô trang bị cho một nền tảng kiến thức vững chắc bước vào đời. Có những bài học hay, nhẹ nhàng và sâu lắng, cũng có những kiến thức khô khan, cứng nhắc. Thế những chỉ ngày mai thôi, chúng con sẽ bay vào đời với hành trang là những bài học ngày xưa thầy dạy, là những lời chỉ bảo của cô. Thầy cô đã cống hiến cả cuộc đời mình cho chúng em, vẫn ngày đêm trăn trở với tương lai của những đứa học trò bé bỏng. Chúng em biết rằng, có thể đôi lúc chúng em thật bướng, thật lười khiến các thầy cô buồn lòng, nhưng em luôn biết rằng các thầy cô vẫn sẵn sàng tha thứ cho những lỗi lằm đó. Bới trong sâu thẳm sự nghiêm khắc ấy, chúng em vẫn cảm nhận được sự độ lượng, vị tha, bao dung của thầy, sự dịu dàng, ân cần của cô. Rồi thì những đêm thức trắng bên trang giáo án, những buổi chiều trong cơn mưa lạnh ngắt thầy cô đến trường cho kịp giờ lên lớp, chúng em nào hay biết. Chính vì những điều đó, chính lúc này, hơn bao giờ hết, chúng em yêu những trang giáo án, những hạt bụi phấn rơi rơi trên tóc thầy, bởi nó được chưng cất từ lòng yêu nghề, sự khát khao cống hiến, ý thức trách nhiệm sâu sắc của những trái tim luôn bồi hồi nhịp đập trước sự thành bại của chúng em. Xin cho chúng em một lần nữa được gọi tên các thầy, các cô bằng một sự trân trọng và biết ơn sâu sắc nhất để cho những âm thanh ấy vang vọng mãi trong tâm hồn chúng con trên những bước đường gian nan phía trước. Giờ đây sắp xa trường rồi, nhiều đứa trong chúng con đã ước gì thời gian quay trở lại, dù chỉ một lần thôi, để lại được lần nữa là học trò của thầy cô… lần nữa được yêu thương, được quan tâm và thậm chí là la rầy… ước gì thời gian hãy ngừng trôi… để có thể biến nơi đây thành mãi mãi… Biết rằng điều đó là không thể, chúng con chỉ biết cố gắng hết sức trong những kì thi quan trọng phía trước để những công sức của thầy cô không hoài, không phí, để đâu đó nơi cuối hành trình thầy cô vẫn có thể mỉm cười vì chúng con.

3. Nói và nghe

Chọn thực hiện theo nhóm học tập một trong các nội dung sau:

Nội dung 1. Trình bày lại kết quả thực hiện bài tập dự án mà bạn hoặc nhóm của bạn đã hoàn thành theo yêu cầu của sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai, trên cơ sở tiếp thu những góp ý và việc hoàn thiện sản phẩm ngay sau hoạt động nói và nghe ở Bài 6.

Nội dung 2. Theo trải nghiệm và hiểu biết của bạn, những vấn đề xã hội nào thường tạo ra sự phân cực trong các ý kiến phân tích, đánh giá, bàn luận? Đề xuất đề tài tranh biện về một vấn để thuộc loại này và nêu ý kiến riêng của bạn.

Nội dung 3. Cơ hội và thách thức đối với đất nước là một vấn đề lớn mà mỗi cá nhân có thể đề cập theo những cách khác nhau, tuỳ vào nhận thức và vốn sống của mình. Hãy chọn một đề tài phù hợp liên quan đến vấn để này để thuyết trình.

Trả lời

Nội dung 1. Trình bày lại kết quả thực hiện bài tập dự án mà bạn hoặc nhóm của bạn đã hoàn thành theo yêu cầu của sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập hai, trên cơ sở tiếp thu những góp ý và việc hoàn thiện sản phẩm ngay sau hoạt động nói và nghe ở Bài 6.

* Bài tham khảo:

Chào thầy cô và các bạn, hôm nay, em xin trình bày về báo cáo của bài tập dự án Sức mạnh của tiếng cười qua các tác phẩm hài kịch

Nội dung 2.Theo trải nghiệm và hiểu biết của bạn, những vấn đề xã hội nào thường tạo ra sự phân cực trong các ý kiến phân tích, đánh giá, bàn luận? Đề xuất đề tài tranh biện về một vấn để thuộc loại này và nêu ý kiến riêng của bạn.

* Bài tham khảo:

Đề tài: Nên cấm hay cho phép sử dụng mạng xã hội đối với trẻ em dưới 13 tuổi?

Lý do lựa chọn:

- Đây là một vấn đề đang được xã hội quan tâm và tranh luận sôi nổi. Nhiều bậc phụ huynh, nhà giáo dục và các chuyên gia công nghệ thông tin đều có những quan điểm khác nhau về việc trẻ em dưới 13 tuổi nên hay không nên sử dụng mạng xã hội.

- Vấn đề này có nhiều ý kiến trái chiều, tạo ra sự phân cực trong các quan điểm phân tích và đánh giá. Một số người cho rằng trẻ em cần được bảo vệ khỏi những tác động tiêu cực của mạng xã hội, trong khi người khác lại cho rằng việc cấm đoán sẽ hạn chế sự phát triển của trẻ trong thời đại số.

- Việc sử dụng mạng xã hội ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trẻ em và tương lai của xã hội. Những tác động này bao gồm cả tích cực lẫn tiêu cực, từ việc nâng cao nhận thức và kết nối xã hội đến những nguy cơ về an toàn và sức khỏe tâm lý.

Ý kiến riêng của tôi: Tôi cho rằng cần cấm sử dụng mạng xã hội đối với trẻ em dưới 13 tuổi.

Lý do:

- Trẻ em ở độ tuổi này chưa đủ khả năng nhận thức và đánh giá đúng đắn về các thông tin trên mạng xã hội. Họ dễ bị ảnh hưởng bởi những thông tin sai lệch, quảng cáo không lành mạnh và các nội dung không phù hợp với lứa tuổi.

- Mạng xã hội tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho trẻ em như: bạo lực mạng, nội dung khiêu dâm, lừa đảo và các mối quan hệ độc hại. Những nguy cơ này có thể gây ra những tổn thương tâm lý nghiêm trọng cho trẻ.

- Việc sử dụng mạng xã hội quá nhiều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý và học tập của trẻ. Trẻ có thể bị nghiện mạng xã hội, dẫn đến việc thiếu ngủ, giảm sự tập trung và hiệu quả học tập, cũng như suy giảm sức khỏe tâm thần do áp lực từ những tương tác ảo.

Giải pháp:

- Cha mẹ: Cần quan tâm, giáo dục và kiểm soát việc sử dụng mạng xã hội của con em mình. Cha mẹ nên đặt ra các quy tắc rõ ràng về thời gian và nội dung truy cập, đồng thời hướng dẫn con em về cách sử dụng mạng xã hội an toàn và có trách nhiệm.

- Nhà trường: Cần tổ chức các hoạt động giáo dục về việc sử dụng mạng xã hội an toàn cho học sinh. Các chương trình này nên bao gồm các buổi thảo luận, hội thảo và các hoạt động ngoại khóa để nâng cao nhận thức của học sinh về những rủi ro và cách bảo vệ bản thân khi sử dụng mạng xã hội.

- Các cơ quan chức năng: Cần có quy định và biện pháp để quản lý hoạt động của mạng xã hội. Điều này có thể bao gồm việc yêu cầu các nền tảng mạng xã hội kiểm tra độ tuổi của người dùng, phát triển các công cụ giám sát và bảo vệ trẻ em trực tuyến, cũng như tăng cường việc tuyên truyền về an toàn mạng.

Kết luận:

Vấn đề sử dụng mạng xã hội đối với trẻ em dưới 13 tuổi là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm và giải quyết triệt để. Cha mẹ, nhà trường và xã hội cần phối hợp chặt chẽ để bảo vệ trẻ em khỏi những nguy cơ tiềm ẩn của mạng xã hội, đồng thời hướng dẫn họ cách sử dụng công nghệ một cách an toàn và có ích.

Nội dung 3.Cơ hội và thách thức đối với đất nước là một vấn đề lớn mà mỗi cá nhân có thể đề cập theo những cách khác nhau, tuỳ vào nhận thức và vốn sống của mình. Hãy chọn một đề tài phù hợp liên quan đến vấn để này để thuyết trình.

* Bài tham khảo:

Xin chào thầy cô và các bạn. Tôi là………., học sinh lớp 12, trường THPT……….

Các bạn thân mến! Sinh thời, Bác Hồ kính yêu luôn đặt niềm tin và kỳ vọng vào thanh niên. Người nói: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn  là do các thanh niên” và nhấn mạnh, thanh niên có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp cách mạng và tương lai của đất nước. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước ta luôn luôn đặt nềm tin vào thanh niên, trao cho thanh niên trọng trách là “người chủ tương lai của nước nhà”, đòi hỏi thanh niên phải phấn đấu vươn lên cùng dân tộc hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ cách mạng đặt ra.

Hiện nay đất nước ta đang trong giai đoạn đẩy mạnh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Quá trình đó đã, đang đưa lại cho đất nước ta nói chung và cho thanh niên nói riêng những thời cơ xen lẫn những thách thức lớn. Những thời cơ có thể kể đến như:

– Thứ nhất, trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam có nhiều cơ hội để mở rộng và tiếp cận thị trường hàng hóa, dịch vụ trên thế giới, có điều kiện để mở rộng thị trường xuất nhập khẩu ra ngoài biên giới quốc gia.

– Thứ hai, đẩy mạnh quá trình hội nhập, đất nước ta có vị thế bình đẳng trên trường quốc tế, có điều kiện để đảm bảo lợi ích của đất nước, của dân tộc đồng thời thúc đẩy nhanh quá trình cải cách của đất nước có hiệu quả hơn.

– Thứ ba, là thành viên của tổ chức WTO nên môi trường kinh doanh của chúng ta ngày càng được cải thiện.

Bên cạnh những thuận lợi đó, Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn:

– Thứ nhất, so với các nước trong khu vực và trên thế giới về trình độ phát triển nước ta đang có khoảng cách tụt hậu khá xa vì vậy còn phải chịu nhiều thiệt thòi trong quá trình cạnh tranh trên thị trường.

– Thứ hai, cạnh tranh sẽ diễn ra gay gắt hơn, với nhiều đối thủ hơn. Sự cạnh tranh ở đây thể hiện ở chất lượng sản phẩm, ở chính sách quản lý, chiến lược phát huy nội lực và thu hút đầu tư nước ngoài.

– Thứ ba, sự hội nhập sâu rộng dẫn đến sự phụ thuộc vào nhau giữa các nước tăng lên. Sự biến động của nền kinh tế các nước có thể tác động mạnh đến nước ta. Vì vậy, đòi hỏi chúng ta phải có năng lực dự báo, phân tích tình hình và có phản ứng chính xác để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực tác động từ bên ngoài.

Thanh niên Việt Nam với vị trí, vai trò là người chủ tương lai của nước nhà, là lực lượng đông đảo và sung mãn về thể lực, giàu khát vọng, hoài bão, có nhu cầu, có khả năng tiếp thu nhanh nhạy những thành tựu khoa học công nghệ, kỹ thuật và quản lý hiện đại trên thế giới, năng động sáng tạo, chủ động học hỏi những cái mới, cái tiến bộ của nhân loại. Vì vậy, cùng với sự phát triển của đất nước, thái độ và ý thức chính trị của thanh niên đã có những chuyển biến tích cực, thanh niên ngày càng quan tâm và có trách nhiệm hơn đối với những vấn đề của quê hương, đất nước, những vấn đề trong khu vực và trên thế giới. Ý thức lập nghiệp của thanh niên cũng cao hơn, tinh thần xung phong, tình nguyện, ý thức chia sẻ, tinh thần tương thân, tương ái đã được khơi dậy với một chất lượng mới, thanh niên đã chủ động và tự tin hơn trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Tuy nhiên, lực lượng thanh niên cũng đang đứng trước nhiều khó khăn thách thức lớn đó là: trình độ học vấn, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức kinh tế, quản lý, kiến thức pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của thanh niên nhìn chung còn thấp. Trong thanh niên nhận thức về học nghề, chọn nghề, định hướng nghề nghiệp còn nhiều lệch lạc, việc làm và thu nhập thấp vẫn đang là những vấn đề bức xúc trong thanh niên. Rồi sức khoẻ và thể chất của thanh niên nước ta còn thấp hơn các nước trong khu vực và trên thế giới rất nhiều, bên cạnh đó một bộ phận không nhỏ trong thanh niên thiếu ý thức rèn luyện để hoàn thiện nhân cách của mình, non kém về nhận thức chính trị, chưa xác định được lý tưởng sống đúng đắn…

Trước những thuận lợi và khó khăn của đất nước cũng như của bản thân mình, hơn lúc nào hết thanh niên Việt Nam phải nhận thấy rõ vị trí, vai trò của mình đối với sự phát triển của đất nước. Phải nhận thức được khó khăn lớn nhất của mình trong giai đoạn này là sự cạnh tranh quyết liệt về trí tuệ để đạt tới những đỉnh cao của khoa học, kỹ thuật và công nghệ cũng như trình độ quản lý. Để vượt qua được khó khăn đó, đòi hỏi rất cao ở thanh niên là phải tự học tập, tự rèn luyện để nâng cao trình độ về mọi mặt, phải trau dồi bản lĩnh chính trị, giữ vững lý tưởng xã hội chủ nghĩa, tham gia thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” với vai trò là chủ thể tích cực, là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệphóa, hiện đại hóa đất nước. Để cùng đất nước vượt qua những khó khăn, trước mắt mỗi thanh niên phải nỗ lực nhiều hơn, đặc biệt là phải mở rộng tầm hiểu biết của mình về tình hình thế giới để có tư duy, hành động phù hợp hơn. Đây vừa là trách nhiệm, nghĩa vụ, vừa là quyền lợi của thanh niên, của tổ chức đoàn để cùng đất nước gặt hái được nhiều thành công trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Trên đây là phần trình bày của tôi về vai trò của thanh niên Việt Nam trước cơ hội và thách thức đối với đất nước ta hiện nay. Rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô và các bạn. Cảm ơn mọi người đã chú ý lắng nghe.

Xem thêm các bài soạn văn lớp 12 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác: