Với giải sách bài tập Khoa học tự nhiên 7 Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật sách Kết nối tri thức hay, chi tiết giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Khoa học tự nhiên 7. Mời các bạn đón xem:

Giải SBT Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật

Bài 41.1 trang 89 SBT Khoa học tự nhiên 7: Trong điều khiển sinh sản ở động vật, những biện pháp nào thúc đẩy trứng chín nhanh và chín hàng loạt?

A. Sử dụng hormone hoặc thay đổi yếu tố môi trường.

B. Nuôi cấy phôi, thụ tinh nhân tạo.

C. Nuôi cấy phôi, thay đổi các yếu tố môi trường.

D. Sử dụng hormone.

Lời giải:

Đáp án đúng là: D

Cơ chế điều hòa sinh sản ở sinh vật chủ yếu là điều hòa quá trình sinh giao tử. Ở động vật, một số hormone do tuyến yên tiết ra có khả năng điều khiển quá trình sinh tinh trùng và trứng. Do đó, trong điều khiển sinh sản ở động vật, biện pháp thường được dùng để thúc đẩy trứng chín nhanh và chín hàng loạt là sử dụng hormone.

Bài 41.2 trang 90 SBT Khoa học tự nhiên 7: Giải thích tại sao khi trồng thanh long, để kích thích ra hoa trái vụ, người ta thường thắp đèn vào ban đêm (từ 6 giờ đến 10 giờ trong một đêm, kéo dài khoảng 15 đến 20 đêm). Biết rằng, thanh long chỉ ra hoa, tạo quả vào mùa hè.

Lời giải:

Khi trồng thanh long, để kích thích ra hoa trái vụ, người ta thường thắp đèn vào ban đêm vì: Thanh long là cây ngày dài, chỉ ra hoa trong điều kiện chiếu sáng kéo dài (mùa hè). Vào những thời gian ngày ngắn, thời gian chiếu sáng ít không đủ để kích thích cây ra hoa, tạo quả. Bởi vậy, vào thời gian ngày ngắn, người ta thắp đèn để kéo dài thời gian chiếu sáng trong ngày nhằm kích thích cho cây phân hóa để ra hoa và tạo quả trái vụ.

Bài 41.3 trang 90 SBT Khoa học tự nhiên 7: Để tăng hiệu suất thụ phấn ở thực vật, người ta thường sử dụng biện pháp gì? Lấy ví dụ về một số cây trồng thường được thụ phấn nhân tạo trong trồng trọt.

Lời giải:

- Để tăng hiệu suất thụ phấn ở thực vật, người ta thường sử dụng biện pháp thụ phấn nhân tạo cho cây.

- Ví dụ về một số cây trồng thường được thụ phấn nhân tạo trong trồng trọt: bầu, bí, mướp, na, dưa chuột, bưởi, ngô,…

Bài 41.4 trang 90 SBT Khoa học tự nhiên 7: Các khẳng định sau đây đúng hay sai?

Lời giải:

Giải thích các khẳng định sai:

(5) Sai. Nuôi cấy phôi ở động vật không nhất thiết phải trải qua bước tách tinh trùng thành hai loại trừ trường hợp muốn điều chỉnh số lượng con đực hay con cái trong đàn con tạo ra.

Bài 41.5 trang 90 SBT Khoa học tự nhiên 7: Nghiên cứu những thí nghiệm dưới đây rồi rút ra nhận xét về sự sinh sản của động vật phụ thuộc vào những yếu tố nào của môi trường.

Thí nghiệm 1: Gà mái thường đẻ 1 quả trứng/ngày, khi tăng chế độ chiếu sáng lên 16 giờ/ngày thì gà đẻ 2 quả trứng/ngày.

Thí nghiệm 2: Cá rô phi Việt Nam có nguồn gốc ở vùng xích đạo, nơi nhiệt độ trung bình là 30 ^oC, mỗi năm đẻ 11 lứa. Nếu nuôi cá ở nhiệt độ từ 16 ^oC đến 18 ^oC thì cá ngừng sinh sản.

Thí nghiệm 3: Cóc đẻ rộ trong tháng 4 nên sau khi đẻ, khối lượng hai buồng trứng giảm. Sau đó, nếu được ăn đầy đủ thì đến tháng 10, hai buồng trứng phục hồi khối lượng và lại có khả năng sinh sản.

Lời giải:

- Ở thí nghiệm 1, sự sinh sản của gà phụ thuộc vào chế độ chiếu sáng trong ngày.

- Ở thí nghiệm 2, khả năng sinh sản của cá rô phi Việt Nam phụ thuộc vào nhiệt độ.

- Ở thí nghiệm 3, khả năng sinh sản của cóc phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng.

→ Nhận xét: Chế độ chiếu sáng, nhiệt độ, chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ làm tăng khả năng sinh sản của động vật.

Bài 41.6 trang 90 SBT Khoa học tự nhiên 7: Một trang trại nuôi bò lấy thịt có số lượng bò đực rất lớn. Theo em, để duy trì nguồn bò đực với số lượng lớn, trang trại này nên thực hiện biện pháp gì?

Lời giải:

Để tăng số lượng con đực trong đàn vật nuôi, biện pháp nên thực hiện là lựa chọn tinh trùng (quy định giới tính đực) đem thụ tinh nhân tạo với trứng để tạo ra thế hệ con mang giới tính đực mong muốn.

Bài 41.7 trang 91 SBT Khoa học tự nhiên 7: Tại sao cần phải tăng sinh sản ở động vật, thực vật nhưng lại phải điều chỉnh số con và khoảng cách giữa các lần sinh con ở người? Em hãy đề xuất một số biện pháp điều khiển sinh sản ở người.

Lời giải:

- Cần phải tăng sinh sản ở động vật, thực vật nhưng lại phải điều chỉnh số con và khoảng cách giữa các lần sinh con ở người vì:

+ Việc tăng sinh sản ở động vật và thực vật để đáp ứng nhu cầu sử dụng của con người.

+ Việc phải điều chỉnh số con và khoảng cách giữa các lần sinh con ở người để đảm bảo sức khỏe của người mẹ và trẻ em đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống; công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em. Dân số tăng nhanh gây khó khăn cho việc nâng cao chất lượng cuộc sống (ý tế, giáo dục, nhà ở,…) và cũng ảnh hưởng đến việc sử dụng và bảo vệ tài nguyên môi trường.

- Một số biện pháp điều khiển sinh sản ở người:

+ Các biện pháp hiệu quả thường dùng để tránh có thai ngoài ý muốn như sử dụng bao cao su, đặt vòng tránh thai, uống thuốc tránh thai, cấy que tránh thai,…

+ Biện pháp hỗ trợ sinh con cho những cặp vợ chồng hiếm muộn là thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm.

+ Chế độ hoạt động, nghỉ ngơi và chế độ dinh dưỡng hợp lí, tinh thần thoải mái cũng là những việc nên làm để có thể sinh được những đứa con khỏe mạnh.

Xem thêm các bài giải SBT Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 38: Thực hành: Quan sát, mô tả sự sinh trưởng và phát triển ở một số sinh vật

Bài 39: Sinh sản vô tính ở sinh vật

Bài 40: Sinh sản hữu tính ở sinh vật

Bài 42: Cơ thể sinh vật là một thể thống nhất

Lý thuyết KHTN 7 Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật

I. MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH SẢN Ở SINH VẬT

1. Các yếu tố bên trong

- Một số yếu tố bên trong ảnh hưởng đến sinh sản của sinh vật: đặc điểm di truyền, hormone, tuổi của sinh vật.

- Ví dụ: Ở nữ giới, khi đến tuổi dậy thì, cơ thể bắt đầu sản sinh ra hormone FSH và LH kích thích trứng chín và rụng báo hiệu cơ thể bắt đầu có khả năng sinh sản.

Ảnh hưởng của hormone đến khả năng sinh sản ở nữ giới

2. Các yếu tố bên ngoài

- Các yếu tố bên ngoài chủ yếu ảnh hưởng tới quá trình sinh sản ở sinh vật: ánh sáng, độ ẩm, nhiệt độ và chế độ dinh dưỡng.

- Ví dụ:

+ Ở thực vật, độ ẩm và nhiệt độ quá cao hay quá thấp đều làm giảm hiệu quả thụ phấn và thụ tinh, làm tăng số hạt lép.

Nhiệt độ thấp làm làm giảm hiệu quả thụ phấn và thụ tinh của hoa

+ Ở động vật, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp làm giảm sinh trứng ở động vật.

II. ĐIỀU HÒA, ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở SINH VẬT

1. Điều hòa sinh sản ở sinh vật

- Cơ chế điều hòa sinh sản ở sinh vật chủ yếu là điều hòa quá trình sinh giao tử.

- Ở thực vật, sự ra hoa chịu ảnh hưởng của một số hormone, ví dụ hormone florigen kích thích sự ra hoa.

Hormone florigen kích thích sự ra hoa

- Ở động vật, một số hormone do tuyến yên tiết ra điều khiển quá trình sinh tinh trùng và trứng.

2. Điều khiển sinh sản ở sinh vật

- Con người đã dựa vào ảnh hưởng của hormone và các yếu tố môi trường tới sinh sản ở sinh vật để chủ động điều khiển quá trình sinh sản ở sinh vật cho phù hợp với mục đích chăn nuôi và trồng trọt.

III. VẬN DỤNG NHỮNG HIỂU BIẾT VỀ SINH SẢN HỮU TÍNH TRONG THỰC TIỄN ĐỜI SỐNG

1. Trong trồng trọt

- Sử dụng hormone hoặc điều chỉnh nhiệt độ, chế độ ánh sáng, chế độ dinh dưỡng để kích thích cây ra hoa, tạo quả trái vụ,…

+ Ví dụ: Cây thanh long chỉ ra hoa và tạo quả vào mùa hè, muốn cho cây ra quả vào mùa đông người ta đã thắp đèn chiếu sáng cho cây vào ban đêm.

Thắp đèn chiếu sáng để kích thích cây thanh long ra hoa trái vụ

- Con người còn trực tiếp thụ phấn cho cây, đồng thời bảo vệ và phát triển các loài côn trùng thụ phấn trong tự nhiên nhằm nâng cao hiệu quả thụ phấn, giúp tăng năng suất quả và hạt.

- Thực hiện một số biện pháp kĩ thuật khác để điều khiển sinh sản ở cây trồng như ngắt ngọn bầu, bí trước khi ra hoa để ra nhiều chồi, nhánh giúp cây ra nhiều quả; hoặc dùng khói để hun cho cây dưa chuột kích thích ra nhiều hoa cái;…

Bấm ngọn bầu để kích thích ra nhiều quả

- Tạo quả không hạt ở chanh, nho, dưa hấu,… bằng cách ngăn không cho hoa thụ phấn và kích thích để nhụy phát triển thành quả không hạt.

Một số loại quả không hạt

2. Trong chăn nuôi

- Con người đã tác động vào sinh sản ở động vật nhằm điều khiển số lượng hay giới tính của đàn con.

- Điều khiển số lượng đàn con bằng một số biện pháp như sử dụng hormone nhân tạo kích thích trứng chín sớm, thụ tinh nhân tạo giúp tăng hiệu quả thụ tinh, nuôi cấy phôi và điều chỉnh các yếu tố môi trường.

+ Ví dụ: Người ta sử dụng hormone kích thích trứng chín và rụng, cho trứng đó thụ tinh với tinh trùng trong ống nghiệm để phát triển thành phôi, đem cấy phôi đó vào tử cung con cái hoặc tách phôi thành nhiều phần, mỗi phần phát triển thành một phôi mới rồi cấy vào tử cung con cái để tạo ra số lượng số lượng con lớn.

Nuôi cấy phôi ở bò

- Tùy từng mục đích chăn nuôi, con người có thể điều khiển giới tính vật nuôi bằng cách sử dụng hormone hoặc lọc, tách tinh trùng và lựa chọn tinh trùng đem thụ tinh với trứng để tạo đàn con có giới tính mong muốn.

Điều khiển tạo nhiều con đực để đáp ứng nhu cầu cung cấp thịt, lông, tơ,…