Lời giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 23: Quang hợp ở thực vật sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi KHTN 7 Bài 23 từ đó học tốt môn Khoa học tự nhiên 7.
Giải bài tập KHTN lớp 7 Bài 23: Quang hợp ở thực vật
Phương pháp giải:
Cây xanh có ý nghĩa rất lớn đối với sự sống trên Trái Đất. Vậy chúng ta cần trồng và bảo vệ cây xanh.
Quan sát phương trình quang hợp
Để quang hợp cây xanh cần đảm bảo được cung cấp nguyên liệu quang hợp cũng như các điều kiện môi trường như: Nước, carbon dioxide và điều kiện ánh sáng.
Trả lời:
Cây xanh có ý nghĩa rất lớn đối với sự sống trên Trái Đất. Gọi cây xanh là “lá phổi xanh” của trái đất vì:
- Cây xanh giúp điều hòa nồng độ Oxygen và carbon dioxide trong không khí.
- Chuyển hóa và đưa nguồn năng lượng mặt trời vào hệ sinh thái.
1. Quá trình quang hợp
Phương pháp giải:
Quan sát hình mũi tên chỉ ra.
Trả lời:
Chất tạo thành là:
- Oxygen
- Chất hữu cơ: Glucose, tinh bột.
Phương pháp giải:
Quan sát hình mũi tên chỉ vào.
Trả lời:
- Cây lá cây sử dụng ánh sáng và lấy khí carbon dioxide trong không khí.
Câu hỏi thảo luận 3 trang 108 KHTN lớp 7: Hoàn thành Sơ đồ sau:
Phương pháp giải:
Quan sát hình 23.1.
Trả lời:
Câu hỏi thảo luận 4 trang 109 KHTN lớp 7: Quan sát Hình 23.2, hãy xác định:
- Nguồn cung cấp năng lượng cho thực vật thực hiện quá trình quang hợp.
- Các chất VÔ CƠ đã được lá cây sử dụng để tổng hợp nên glucose trong quá trình quang hợp.
- Dạng năng lượng đã được chuyển hoá trong quá trình quang hợp.
Phương pháp giải:
Quang hợp là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ từ các chất vô cơ nhờ năng lượng ánh sáng. Trong đó, năng lượng ánh sáng mặt trời được lục lạp ở lá cây hấp thụ, chuyển hoá thành dạng năng lượng hoá học tích trữ trong các hợp chất hữu cơ (glucose, tinh bột), đồng thời giải phóng khí oxygen.
Trả lời:
- Nguồn cung cấp năng lượng cho thực vật thực hiện quá trình quang hợp là: năng lượng ánh sáng
- Các chất vô cơ đã được lá cây sử dụng để tổng hợp nên glucose trong quá trình quang hợp là: nước và carbon dioxide.
- Dạng năng lượng đã được chuyển hoá trong quá trình quang hợp là: quang năng -> hóa năng
Phương pháp giải:
Gọi quá trình quang hợp là quá trình tổng hợp chất hữu cơ, quá trình chuyển hóa năng lượng là quá trình phân giải chất hữu cơ tạo năng lượng. Quan sát sơ đồ:
Trả lời:
- Quá trình chuyển hóa năng lượng tạo ra năng lượng và nguyên liệu (carbon dioxide) cho quá trình quang hợp. Quá trình quang hợp giúp tổng hợp chất hữu cơ, là nguyên liệu cho quá trình chuyển hóa năng lượng.
Luyện tập trang 109 KHTN lớp 7: Hoàn thành bảng thông tin sau:
Trả lời:
Phương pháp giải:
Vì khi quang hợp lá cây sẽ thải ra môi trường oxygen và một phần hơi nước giúp nhiệt độ dưới tán cây thấp hơn. Cây sử dụng năng lượng mặt trời để quang hợp, khi đứng dưới tán cây ta sẽ giảm bị tác động bởi ánh sáng mặt trời.
2. Vai trò của lá với chức năng quang hợp
Câu hỏi thảo luận 6 trang 110 KHTN lớp 7: Quan sát hình 23.3 cho biết:
Ở hầu hết các loài cây, phiến lá thường có bản dẹt và rộng. Đặc điểm nàu có vai trò gì trong quá trình quang hợp?
Trả lời:
Phiến lá thường có bản dẹt và rộng giúp cây thu nhận ánh sáng tốt hơn trong quá trình quang hợp.
Trả lời:
Mạch gân lá có vai trò:
- Vận chuyển nguyên liệu và sản phẩm của quá trình quang hợp.
Trả lời:
Tế bào thịt lá chứa diệp lục, bào quan quang hợp của lá cây.
Câu hỏi thảo luận 9 trang 110 KHTN lớp 7: Vai trò của khí khổng trong quá trình quang hợp.
Trả lời:
Khí khổng có vai trò lấy khí carbon dioxide từ môi trường (nguyên liệu của quang hợp) và thải oxygen ra môi trường (sản phẩm của quá trình quang hợp.
Trả lời:
Phương pháp giải:
Bào quan quang hợp ở thực vật là: Lục lạp
- Trong lục lạp chứa sắc tố quang hợp là diệp lục - tạo nên màu xanh của lá cây (cơ quan quang hợp)
Ta quan sát thấy thân của cây cành giao và cây xương rồng có màu xanh tươi, điều này cho thấy rằng trong thân cây có chứa diệp lục.
Kết luận: Các cây có lá tiêu giảm hay biến đổi chúng sẽ sử dụng bộ phận khác để quang hợp đó là: Thân cây
Trả lời:
Ở các cây có phiến lá biến đổi như xương rồng, cành giáo,.. bộ phận của cây thực hiện quá trình quang hợp là: Thân cây.
Thân của cây cành giao và cây xương rồng có màu xanh tươi, điều này cho thấy rằng trong thân cây có chứa lục lạp (bào quan quang hợp).
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quang hợp
Câu hỏi thảo luận 10 trang 111 KHTN lớp 7: Liệt kê một số yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quang hợp.
Trả lời:
Các yếu tố của môi trường ảnh hưởng đến quang hợp là:
- Ánh sáng
- Nhiệt độ
- Nước
- Nồng độ khí carbon dioxide
Trả lời:
Ví dụ:
- Cây ưa sáng: Cây bạch đàn cần sống ở nơi quang đãng nhiều ánh sáng để phát triển.
- Cây ưa bóng: Cây lá lốt, mọc ở dưới tán những cây khác để phát triển, nếu trồng cây ở nơi quang đãng lá cây sẽ phát triển nhỏ và cứng, thân cây còi cọc.
Câu hỏi thảo luận 12 trang 111 KHTN lớp 7: Nêu ảnh hưởng của nước đến quá trình quang hợp
Trả lời:
- Nước vừa là nguyên liệu của quá trình quang hợp, vừa là yếu tố tham gia vào việc đóng, mở khí không để trao đổi khí.
- Khi thiếu nước từ 40 – 60%, quang hợp giảm mạnh và có thể dẫn tới ngừng quang hợp.
Câu hỏi thảo luận 13 trang 112 KHTN lớp 7: Quan sát đồ thị Hình 23.6, hãy:
- Nhận xét về ảnh hưởng của hàm lượng khí carbon dioxide đến cường độ quang hợp ở cây bí đỏ và cây đậu.
- Cho biết nồng độ khí carbon dioxide trong không khí đạt bao nhiêu thì cây có thể quang hợp.
- Dự đoán nếu hàm lượng khí carbon dioxide trong không khí quá cao thì quang hợp của cây sẽ như thế nào.
Phương pháp giải:
Hiệu quả của quá trình quang hợp sẽ phụ thuộc vào nồng độ khí carbon dioxide (CO2) ngoài môi trường.
Trả lời:
- Quan sát biểu đồ ta thấy rằng:
+ Ở cùng nồng độ khí CO2 (%) cây bí đỏ có cường độ quang hợp cao hơn cây đậu.
Giải thích:
+ Cây bí và cây đậu khác nhau về cấu tạo, cũng như mỗi loài cây lại có nhu cầu khác nhau về ánh sáng
- Nồng độ khí carbon dioxide thấp nhất mà cây quang hợp được là 0,008 đến 0,01%.
- Khi nồng độ khí carbon dioxide tăng lên thì quang hợp tăng. Tuy nhiên, nếu nồng độ khí carbon dioxide tăng quá cao, cây sẽ có thể chết vì bị ngộ độc.
Câu hỏi thảo luận 14 trang 112 KHTN lớp 7: Quan sát đồ thị Hình 23.7, hãy xác định:
- Nhiệt độ tối ưu cho quang hợp ở cây khoai tây, cây cà chua, cây dưa chuột.
- Nhiệt độ môi trường mà quang hợp diễn ra bình thường ở phần lớn thực vật
Trả lời:
- Nhiệt độ tối ưu cho quang hợp của cây khoai tây là: 30oC.
- Nhiệt độ môi trường mà quang hợp diễn ra bình thường ở phần lớn thực vật là: từ 25°C đến 35 °C.
Trả lời:
Nhiệt độ quá cao (trên 40 °C) hoặc quá thấp (dưới 0 °C) thì quang hợp của hầu hết các cây sẽ bị giảm hoặc ngừng trệ vì các lục lạp hoạt động kém hoặc bị phá huỷ.
Trả lời:
Khi trồng và chăm sóc cây xanh chúng t nên chú ý đến các điều kiện dinh dưỡng, nước, ánh sáng, nồng độ khí carbon dioxide để đảm bảo cho quá trình quang hợp diễn ra tốt nhất.
Ví dụ: Trồng rau trong nhà kính
- Giúp người nông dân điều chỉnh tốt lượng nước tưới tiêu, chế độ sáng của bóng đèn, cũng như nồng độ carbon dioxide trong môi trường.
Vận dụng trang 113 KHTN lớp 7:
• Vì sao trong trồng trọt nên trồng cây với mật độ phù hợp?
Phương pháp giải:
Mỗi loại cây khác nhau có nhu cầu đối với lượng ánh sáng là khác nhau.
Trả lời:
• Các cây trồng trong nhà chủ yếu là các cây thích nghi với điều kiện chiếu sáng ít, cường độ ánh sáng yếu (Các cây ưa bóng).
Ví dụ các cây ưa bóng trồng trong nh
• Trong trồng trọt cần trồng cây với mật độ phù hợp, giúp đảm bảo hiệu suất quang hợp tương đương giữa các cây trong cùng một vụ và thu được năng suất cao nhất.
Phương pháp giải:
Quang hợp ở thực vật có nhiều vai trò đối với môi trường tự nhiên và đời sống của con người cũng như các sinh vật khác. Quang hợp tạo ra chất hữu cơ cung cấp cho các sinh vật khác, giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí, ... Chính vì vậy, việc trồng và bảo vệ cây xanh là hoạt động thiết thực, cần được tuyên truyền rộng rãi.
Trả lời:
Quang hợp tạo ra chất hữu cơ cung cấp cho các sinh vật khác, giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí,...
Phương pháp giải:
Quan sát phương trình quang hợp:
Xét nguyên liệu và sản phẩm của quá trình quang hợp.
Trả lời:
Quang hợp ở thực vật giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và Oxygen trong không khí vì:
- Quang hợp sử dụng nguyên liệu là Carbon dioxide.
- Sản phẩm của quá trình quang hợp là Oxygen.
Trả lời:
Khí thải sinh hoạt,các loại khí thải của phương tiện, nhà máy hay hô hấp đều là Carbon dioxide, con người hay các loài sinh vật đều không thể hoạt động bình thường nếu nồng độ carbon dioxide tăng quá cao.
- Việc xây dựng các công viên cây xanh trong các khu đô thị, khu công nghiệp giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và Oxygen trong không khí, cải thiện chất lượng không khí những khu vực này.
Luyện tập trang 113 KHTN lớp 7: Trình bày ý nghĩa của việc trồng và bảo vệ cây xanh.
Trả lời:
Trồng và bảo vệ cây xanh mang lại nhiều lợi ích như: cung cấp thức ăn cho các sinh vật, cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí, làm sạch không khí, …
Bảo vệ cây xanh là bảo vệ cuộc sống của chính con người.
Bài tập (trang 113)
Trả lời:
Phương pháp giải:
Quang hợp tạo ra chất hữu cơ cung cấp cho các sinh vật khác, giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí, ...
Trả lời:
Quang hợp tạo ra chất hữu cơ cung cấp cho các sinh vật khác, giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí, ...
- Các loài sinh vật có chứa diệp lục trong tế bào đều có khả năng quang hợp (Ví dụ: trùng đế giày, trùng roi xanh, tảo, thực vật).
Phương pháp giải:
Các loại thực vật sống trong môi trường đặc biệt vẫn duy trì khả năng quang hợp. (ví dụ: rong đuôi chó).
Trả lời:
Trong bể kính nuôi cá cảnh, người ta thường cho vào các loại cây thuỷ sinh (ví dụ: rong đuôi chó) vì:
- Các loài cây thủy sinh quang hợp, thải ra môi trường khí Oxygen, làm giúp tăng lượng oxygen hòa tan trong nước từ đó giúp các loài sinh vật ssoongs trong nước sinh trưởng tốt hơn.
Trả lời:
Ở một số loài cây trồng thích nghi với điều kiện thời gian chiếu sáng dài, cường độ chiếu sáng mạnh, người ta sẽ sẽ bổng sung việc dùng bóng đèn chiếu sáng về đêm để tăng năng suất cây trồng.
Ví dụ: Cây thanh long.
Bài 5 trang 113 KHTN lớp 7: Hãy nêu một số hoạt động bảo vệ cây xanh ở trường học của em.
Trả lời:
- Hưởng ứng phong trào "Tết trồng cây - Đời đời nhớ ơn Bác Hồ" trường em đã tổ chức một buổi chăm sóc cây xanh tại trường.
- Sau cơn bão vừa qua, trường em đã tổ chức hoạt động chăm sóc cây xanh trong khuôn viên trường vì cây cối đều bị ảnh hưởng nặng do cơn bão gây ra.
Lý thuyết KHTN 7 Bài 23: Quang hợp ở thực vật
1. Quá trình quang hợp
1.1. Khái niệm quang hợp
- Khái niệm: Quang hợp là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ từ các chất vô cơ nhờ năng lượng ánh sáng. Trong đó, năng lượng ánh sáng mặt trời được lục lạp ở lá cây hấp thụ, chuyển hóa thành dạng năng lượng hóa học tích trữ trong các hợp chất hữu cơ (glucose, tinh bột), đồng thời giải phóng khí oxygen.
Sơ đồ mô tả quá trình quang hợp ở thực vật
- Phương trình quang hợp:
- Nơi diễn ra: Quá trình quang hợp diễn ra chủ yếu trong bào quan lục lạp (chứa chất diệp lục) của tế bào lá cây.
1.2. Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quá trình quang hợp
Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quá trình quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ và luôn diễn ra đồng thời với nhau:
- Trong quá trình quang hợp, nước và khí carbon dioxide được chuyển đến lục lạp ở lá cây để tổng hợp thành chất hữu cơ (glucose hoặc tinh bột) và giải phóng khí oxygen.
- Đồng thời, trong quá trình này, năng lượng từ ánh sáng mặt trời (quang năng) được chuyển hóa thành năng lượng hóa học (hóa năng) tích lũy trong các chất hữu cơ.
Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp
2. Vai trò của lá với chức năng quang hợp
2.1. Đặc điểm cấu tạo, hình thái của lá phù hợp với chức năng quang hợp
- Lá cây là cơ quan chủ yếu thực hiện quá trình quang hợp. Ngoài ra, các bộ phận có màu xanh lục như thân non và quả chưa chín cũng có khả năng quang hợp.
Các bộ phận của lá
- Lá có những đặc điểm về hình thái và cấu tạo giải phẫu phù hợp với chức năng quang hợp:
Cấu tạo giải phẫu của lá
+ Phiến lá thường có bản dẹt và rộng giúp thu nhận ánh sáng được hiệu quả, đảm bảo có đủ năng lượng ánh sáng để cung cấp cho quá trình quang hợp.
+ Mạng gân lá dày đặc có vai trò dẫn nước – nguyên liệu cho quá trình quang hợp đồng thời dẫn các sản phẩm quang hợp đến các cơ quan khác.
+ Bào quan lục lạp trong tế bào thịt lá chứa chất diệp lục có khả năng hấp thu và chuyển hóa năng lượng ánh sáng trong quá trình quang hợp.
+ Lớp biểu bì lá có các khí khổng giúp cho khí carbon dioxide, oxygen, hơi nước đi vào và đi ra khỏi lá một cách dễ dàng.
- Ngoài ra, lá thường xếp so le và mặt lá thường vuông góc với tia sáng mặt trời để thu nhận được nhiều ánh sáng nhất.
Các cách xếp lá trên thân và cành
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quang hợp
3.1. Một số yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp
a) Ánh sáng
- Ánh sáng có ảnh hưởng trực tiếp đến quang hợp: Cường độ ánh sáng mạnh hoặc yếu và thời gian chiếu sáng nhiều hoặc ít có thể làm quang hợp của lá cây tăng lên hay giảm đi.
Đồ thị mô tả ảnh hưởng của cường độ ánh sáng đến quang hợp ở thực vật
- Dựa vào nhu cầu ánh sáng, người ta chia thực vật thành 2 nhóm:
+ Nhóm cây ưa sáng: có nhu cầu chiếu sáng cao, cường độ ánh sáng mạnh; thường mọc ở nơi quang đãng hoặc có thân cao, tán lá phân bố ở tầng trên của tán rừng. Ví dụ: Cây lúa, cây phi lao, cây thông, cây bàng,…
Ví dụ về nhóm cây ưa sáng
+ Nhóm cây ưa bóng: có nhu cầu chiếu sáng thấp; thường mọc dưới tán của cây khác hoặc các nơi có bóng râm.Ví dụ: Cây lá lốt, cây dương xỉ, cây trầu không, cây lưỡi hổ,…
Ví dụ về nhóm cây ưa bóng
b) Nước
- Vai trò của nước đến quá trình quang hợp của thực vật:
+ Nước vừa là nguyên liệu của quá trình quang hợp, vừa là yếu tố tham gia vào việc đóng mở khí khổng để trao đổi khí nên nước sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quang hợp của cây.
+ Nước cần cho cây để bù lại sự mất nước do thoát hơi nước, làm cho mô không khô, lá không bị đốt nóng.
+ Ngoài ra, nước còn có vai trò trong việc dẫn truyền các sản phẩm quang hợp đến các cơ quan khác của cây.
- Ảnh hưởng của nước đến quá trình quang hợp của thực vật:Quang hợp đạt hiệu quả cao khi lá cây no nước, quang hợp giảm mạnh và có thể dẫn tới ngừng quang hợp khi thiếu nước từ 40 – 60%.
Cây bị thiếu nước làm cường độ quang hợp giảm
c) Carbon dioxide
- Nồng độ khí carbon dioxide trong không khí ảnh hưởng trực tiếp đến quang hợp.
+ Nồng độ khí carbon dioxide thấp nhất mà cây quang hợp được là 0,008 đến 0,01%. Ở nồng độ thấp hơn, quang hợp yếu và có thể ngừng trệ.
+ Khi nồng độ khí carbon dioxide tăng thì quang hợp tăng. Nhưng nếu nồng độ khí carbon dioxide tăng quá cao, cây sẽ có thể chết vì bị ngộ độc.
Đồ thị mô tả ảnh hưởng của nồng độ khí CO2 đến quang hợp ở (1) cây bí đỏ, (2) cây đậu
d) Nhiệt độ
- Quang hợp của cây diễn ra bình thường ở nhiệt độ môi trường từ 25 – 35oC. Nhiệt độ quá cao (trên 40oC) hoặc quá thấp (dưới 0oC) thì quang hợp của hầu hết các cây sẽ bị giảm hoặc ngừng trệ vì các lục lạp hoạt động kém hoặc bị phá hủy.
Đồ thị mô tả ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở (1) cây khoai tây, (2) cây cây cà chua, (3) cây dưa chuột
3.2. Ý nghĩa thực tiễn của việc trồng và bảo vệ cây xanh
Quang hợp ở thực vật có nhiều vai trò đối với môi trường tự nhiên và đời sống của con người cũng như các sinh vật khác:
- Tạo ra chất hữu cơ cung cấp cho các sinh vật khác thông qua chuỗi thức ăn. Ví dụ: thỏ ăn cỏ, nhiều loại trái cây là nguồn thực phẩm bổ dưỡng và là nguồn nguyên liệu cho quá trình sản xuất của con người.
Cỏ cung cấp thực ăn cho bò
- Giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí → Giúp điều hòa khí hậu (hạn chế hiện tượng hiệu ứng nhà kính) đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hô hấp duy trì sự sống của nhiều sinh vật khác trong đó có con người.
Quang hợp thải ra oxygen
→ Việc trồng và bảo vệ cây xanh, bảo vệ rừng là hoạt động thiết thực, cần được phổ biến và tuyên truyền rộng rãi.
Các hoạt động trồng và bảo vệ cây xanh
Xem thêm các bài giải SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 22: Vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật
Bài 24: Thực hành: Chứng minh quang hợp ở cây xanh
Bài 26 : Thực hành về hô hấp tế bào ở thực vật thông qua sự nảy mầm của hạt
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
