Các dung dịch muối hiđrosunfat như NaHSO4; NH4HSO4; Ba(HSO4)2;… là loại muối axit, chúng thường xuyên xuất hiện trong các bài tập phân biệt hay nhận biết các dung dịch mất nhãn. Ta có thể dùng thuốc thử nào để nhận ra các dụng dich muối hiđrosunfat? Bài viết dưới đây sẽ giúp các em tìm hiểu vấn đề này.
Cách nhận biết dung dịch muối hiđrosunfat
I. Cách nhận biết muối hiđrosunfat
- Để nhận biết muối hiđrosunfat HSO4- ta sử dụng dung dịch bari hiđroxit (Ba(OH)2).
Phản ứng sẽ cho kết tủa trắng không tan trong nước và axit mạnh.
+ Tổng quát: HSO4- + Ba2+ + OH- → BaSO4(↓ trắng)+ H2O
+ Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng
+ Một số phương trình hóa học minh họa:
2NaHSO4+ Ba(OH)2 → BaSO4(↓ trắng)+ Na2SO4 + 2H2O
Ba(HSO4)2+ Ba(OH)2 → 2BaSO4(↓ trắng)+ 2H2O
II. Mở rộng
- Có thể nhận biết dung dịch muối hiđrosunfat bằng quỳ tím
Ion HSO4- có khả năng phân li ra H+ là môi trường axit nên làm quỳ tím hóa đỏ.
HSO4- → H+ + SO42-
- Không dùng Ba(OH)2 để nhận biết muối sunfat và hiđrosunfat vì đều cho kết tủa trắng
2KHSO4+ Ba(OH)2 → BaSO4(↓ trắng)+ K2SO4 + 2H2O
Na2SO4 + Ba(OH)2 → BaSO4(↓ trắng) + 2NaOH
Có thể nhận biết hai loại muối này bằng BaCl2.
III. Bài tập nhận biết muối hiđrosunfat
Câu 1: Để nhận biết các dung dịch: NaHSO4, NH4Cl, NH4HSO4 có thể dùng thuốc thử nào sau đây?
A. BaCl2
B. BaNO3
C. Quỳ tím
D. Ba(OH)2
Hướng dẫn giải
Đáp án D
- Trích mỗi dung dịch một ít vào các ống nghiệm làm mẫu thử.
- Nhỏ dung dịch Ba(OH)2 lần lượt vào các mẫu thử,
+ Xuất hiện kết tủa trắng:NaHSO4
2NaHSO4+ Ba(OH)2 → BaSO4(↓ trắng)+ Na2SO4 + 2H2O
+ Có khí mùi khai bay ra: NH4Cl
2NH4Cl + Ba(OH)2 → BaCl2 + 2NH3↑ + 2H2O
+ Xuất hiện kết tủa trắng đồng thời có khí mùi khai bay ra: NH4HSO4
NH4HSO4 + Ba(OH)2 → BaSO4(↓ trắng) + NH3↑ +2H2O
Câu 2: Chỉ dùng thêm một thuốc thử nào sau đây có thể nhận biết được các dung dịch: NH4HSO4, Ba(OH)2, BaCl2, HCl, NaCl, H2SO4
A. Quỳ tím
B. H2O
C. AgNO3
D. BaCl2
Hướng dẫn giải
Đáp án A
- Trích mỗi dung dịch một ít vào các ống nghiệm làm mẫu thử.
- Cho quỳ tím lần lượt vào các mẫu thử, ta chia các mẫu thử được thành 3 nhóm:
+ Nhóm mẫu thử làm quỳ tím hóa đỏ là: NH4HSO4, HCl và H2SO4 (nhóm 1)
+ Nhóm mẫu thử không làm đổi màu quỳ tím là: BaCl2 và NaCl (nhóm 2)
+ Nhóm mẫu thử làm quỳ tím hóa xanh là: Ba(OH)2.
- Tiếp theo ta sẽ sử dụng dung dịch Ba(OH)2 vừa nhận biết được ở trên làm thuốc thử để nhận biết các thuốc thử nhóm . Cho dung dịch Ba(OH)2 vào các mẫu thử thuộc nhóm 1
+ Mẫu thử phản ứng với dung dịch Ba(OH)2 giải phóng khí mùi khai và xuất hiện kết tủa trắng là NH4HSO4
NH4HSO4 + Ba(OH)2 →BaSO4(↓ trắng)+ NH3↑ +2H2O
+ Mẫu thử phản ứng với dung dịch Ba(OH)2 xuất hiện kết tủa trắng là H2SO4
Ba(OH)2 + H2SO4 → BaSO4(↓ trắng) + 2H2O
+ Mẫu thử còn lại (không hiện tượng) là dung dịch HCl:
Ba(OH)2 + 2HCl → BaCl2 + 2H2O
- Tiếp theo ta sử dụng dung dịch H2SO4 vừa nhận biết được ở trên làm thuốc thử để nhận biết các mẫu thử thuộc nhóm 2. Cho dung dịch H2SO4 lần lượt vào các mẫu thử thuộc nhóm 2
+ Mẫu thử phản ứng với dung dịch H2SO4 làm xuất hiện kết tủa trắng là BaCl2
BaCl2 + H2SO4 → BaSO4(↓ trắng) + 2HCl
+ Mẫu thử còn lại (không hiện tương) là NaCl
Xem thêm cách nhận biết các chất hóa học nhanh, chi tiết khác:
Cách nhận biết dung dịch muối sunfat
Cách nhận biết dung dịch muối hiđrosunfat
Cách nhận biết dung dịch muối clorua
Cách nhận biết dung dịch muối nitrat
Cách nhận biết dung dịch muối photphat
Cách nhận biết dung dịch muối cacbonat
Cách nhận biết muối hiđrocacbonat
Cách nhận biết dung dịch muối sunfua
Cách nhận biết dung dịch muối amoni
Cách nhận biết dung dịch muối halogenua
Cách nhận biết dung dịch muối axetat
Cách nhận biết dung dịch muối cromat