Các dung dịch muối sunfat như Na₂SO₄; K₂SO₄ … thường xuyên xuất hiện trong các bài tập phân biệt hay nhận biết dung dịch mất nhãn. Làm thế nào để nhận ra các dụng dịch muối sunfat một cách chính xác? Bài viết dưới đây sẽ giúp các em tìm hiểu vấn đề này.

Cách nhận biết dung dịch muối sunfat

I. Cách nhận biết muối sunfat

- Để nhận biết muối sunfat ta sử dụng các dung dịch muối của bari, ví dụ: BaCl₂, Ba(NO₃)₂ hoặc Ba(OH)₂. Phản ứng sẽ cho kết tủa trắng không tan trong nước và axit mạnh.

+ Tổng quát: SO₄^2- + Ba²⁺ → BaSO_{4(↓ trắng)}

+ Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng

+ Một số phương trình hóa học minh họa:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO_{4(↓ trắng)} + 2NaCl

MgSO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO_{4(↓ trắng)} + Mg(OH)_{2(↓ trắng)}

Chú ý: 

- Phần lớn muối sunfat đều tan trừ BaSO₄, SrSO₄, Ag₂SO₄, PbSO₄ không tan được dùng để nhận biết ion sunfat. Tuy nhiên Sr²⁺, Ag⁺ và Pb²⁺ ít được sử dụng hơn Ba²⁺

- Nếu đề bài cho phân biệt các dung dịch gồm: axit; bazơ và muối sunfat mà không giới hạn thuốc thử có thể dùng quỳ tím để phân biệt.

- Nếu các dung dịch đem nhận biết đều là các muối sunfat, ta có thể dùng Ba(OH)₂ dựa vào tính chất đặc trưng của  R(OH)_nđể nhận biết (tính tan; màu sắc kết tủa; Zn(OH)₂, Al(OH)₃ tan trong Ba(OH)₂ dư; có khí mùi khai;...)

+ Tổng quát: R₂(SO₄)_n + Ba(OH)₂ → BaSO₄(↓) + R(OH)_n

+ Ví dụ: Fe₂(SO₄)₃ + 3Ba(OH)₂ → 3BaSO_{4(↓ trắng)} + 2Fe(OH)_{3 (↓ nâu đỏ)}

CuSO₄ +Ba(OH)₂ → BaSO_{4(↓ trắng)} + Cu(OH)_{2 (↓ xanh lam)}

II. Mở rộng

- Một số muối sunfat quan trọng như:

+ Na₂SO₄(natri sunfat): Sử dụng để sản xuất xà phòng và chất tẩy rửa, sản xuất các hàng dệt may, sản xuất giấy, bột giấy và sản xuất thủy tinh. 

 + CuSO₄(đồng(II) sunfat): Dùng làm thuốc diệt nấm, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, làm chất tổng hợp hữu cơ, chất phân tích trong phòng thí nghiệm.

 + ZnSO₄ (kẽm sunfat): Dùng trong sản xuất thức ăn gia súc, phân bón vi lượng, sản xuất mực in, thuốc nhuộm, thuốc khử trùng.

 + CaSO₄ (canxi sunfat hay còn gọi là thạch cao): Thạch cao nung thường được đúc tượng, đúc các mẫu chi tiết tinh vi dùng trang trí nội thất, làm phấn viết bảng, bó bột khi gãy xương,...

 + MgSO₄ (magie sunfat): Dùng làm nguyên liệu sản xuất phân bón, sản xuất thức ăn gia súc.

- Một số hiđroxit thường gặp:

+ NaOH, Ba(OH)₂: Bazơ tan

+ Al(OH)₃, Zn(OH)₂: Kết tủa keo trắng, tan hết trong dung dịch kiềm dư.

+ Fe(OH)₂: Kết tủa trắng xanh.

+ Fe(OH)₃: Kết tủa nâu đỏ.

+ Cu(OH)₂: Kết tủa xanh lam

+ Mg(OH)₂: Kết tủa trắng.

III. Bài tập nhận biết muối sunfat

Câu 1: Để nhận biết dung dịch K₂SO₄, người ta dùng hóa chất nào sau đây?

A. BaNO₃

B. Quỳ tím

C. NaOH

D. H₂SO₄

Hướng dẫn giải:

Đáp án D

Sử dụng hóa chất: BaNO₃

Hiện tượng: Xuất  hiện kết tủa trắng

Phương trình hóa học minh họa:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO_{4(↓ trắng)} + 2NaCl

Câu 2: Để phân biệt các dung dịch hóa chất riêng biệt NaOH, (NH₄)₂SO₄, NH₄Cl, Na₂SO₄ người ta có thể dùng hóa chất nào sau đây?

A. Dung dịch BaCl₂

B. Dung dịch Ba(OH)₂

C. Dung dịch AgNO₃

D. Ca(OH)₂

Hướng dẫn giải: 

Đáp án B

Sử dụng dung dịch Ba(OH)₂

+ Không hiện tượng: NaOH.

+ Xuất hiện kết tủa trắng đồng thời có khí mùi khai: (NH₄)₂SO₄

Phương trình hóa học: (NH₄)₂SO₄+ Ba(OH)₂ → BaSO_{4(↓ trắng)} + 2NH₃ ↑ + 2H₂O

+ Chỉ có khí mùi khai: NH₄Cl

Phương trình hóa học: 2NH₄Cl + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + 2NH₃ ↑ + 2H₂O

+ Chỉ có kết tủa trắng: Na₂SO₄

Phương trình hóa học: Na₂SO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO_{4(↓ trắng)}+ 2NaOH

Xem thêm cách nhận biết các chất hóa học nhanh, chi tiết khác:

Cách nhận biết dung dịch muối sunfat

Cách nhận biết dung dịch muối hiđrosunfat

Cách nhận biết dung dịch muối clorua

Cách nhận biết dung dịch muối nitrat

Cách nhận biết dung dịch muối photphat

Cách nhận biết dung dịch muối cacbonat

Cách nhận biết muối hiđrocacbonat

Cách nhận biết dung dịch muối sunfua

Cách nhận biết dung dịch muối amoni

Cách nhận biết dung dịch muối halogenua

Cách nhận biết dung dịch muối axetat

Cách nhận biết dung dịch muối cromat