Lời giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng sách Kết nối tri thức ngắn gọn, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi KHTN 7 Bài 16 từ đó học tốt môn Khoa học tự nhiên 7.

Giải bài tập KHTN lớp 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng

Mở đầu trang 78 KHTN lớp 7: Theo em trong hình bên, có những cách nào để làm cho ánh sáng từ đèn truyền tới gương hắt trở lại và chiếu vào điểm S trên bảng?

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế.

Trả lời:

- Cách 1: di chuyển đèn pin lên phía trên để làm thay đổi góc truyền ánh sáng tới gương.

- Cách 2: thay đổi vị trí của gương

1. Hiện tượng phản xạ ánh sáng

Câu hỏi trang 78 KHTN lớp 7: Tìm thêm ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng.

Phương pháp giải:

Khi chiếu một chùm sáng vào gương thì chùm sáng bị hắt trở lại theo hướng khác. Hiện tượng đó gọi là phản xạ ánh sáng.

Trả lời:

Ví dụ về hiện tượng phản xạ ánh sáng:

- Ánh sáng Mặt Trời chiếu vào gương rồi phản xạ ánh sáng tới mắt ta.

- Ánh sáng Mặt Trời chiếu đến Mặt Trăng, phản xạ xuống Trái Đất.

- Bóng đèn điện chiếu xuống mắt bàn, hắt ánh sáng lại vào mắt ta.

2. Định luật phản xạ ánh sáng

Hoạt động trang 79 KHTN lớp 7: Dùng đèn chiếu tia sáng tới mặt gương phẳng sao cho tia sáng này đi là là trên mặt bảng chia độ. Hãy quan sát thí nghiệm và thực hiện các yêu cầu sau:

1: Tia sáng phản xạ có xuất hiện trên mặt phẳng tới không?

Quay nửa bên phải của bảng chia độ quanh trục A để nó không thuộc mặt phẳng chứa nửa bên trái. Quan sát xem có nhìn thấy tia phản xạ không?

2: Quay nửa bên phải của bảng chia độ trở lại vị trí ban đầu, rồi thay đổi góc tới để tìm mối quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ.

3: Rút ra kết luận về mặt phẳng chứa tia sáng phản xạ và mối quan hệ giữa góc phản xạ và góc tới.

Trả lời:

1: Tia phản xạ không xuất hiện trên mặt phẳng tới.

2: Góc tới bằng góc phản xạ.

3: Kết luận:

- Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới.

- Góc phản xạ bằng góc tới.

Câu hỏi 1 trang 79 KHTN lớp 7: Có thể viết công thức của định luật phản xạ ánh sáng i = i’ được không? Tại sao?

Phương pháp giải:

- Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới.

- Góc phản xạ bằng góc tới.

Trả lời:

Có. Vì góc phản xạ bằng góc tới.

Câu hỏi 2 trang 79 KHTN lớp 7: Chiếu tia sáng tới dưới góc tới 300 vào gương phẳng đặt thẳng đứng, vẽ hình biểu diễn tia sáng tới và tia sáng phản xạ.

Phương pháp giải:

- Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới.

- Góc phản xạ bằng góc tới.

Trả lời:

Câu hỏi 3 trang 79 KHTN lớp 7: Chiếu một tia sáng vào gương phẳng đặt nằm ngang ta được tia sáng phản xạ vuông góc với tia sáng tới. Em hãy tính góc tới và góc phản xạ. Vẽ hình.

Phương pháp giải:

- Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới.

- Góc phản xạ bằng góc tới.

Trả lời:

Ta có: i = i' (theo định luật phản xạ ánh sáng); i+i' = 900 

=> i = i' = 450

3. Phản xạ và phản xạ khuếch tán

Hoạt động trang 80 KHTN lớp 7: Em hãy vẽ các tia sáng phản xạ của các tia sáng tới trong hình 16.3a và 16.3b.

Nhận xét về hướng của các tia sáng phản xạ đã vẽ trong hình 16.3a và 16.3b. Giải thích.

Phương pháp giải:

Sử dụng định luật phản xạ ánh sáng.

Trả lời:

- Vẽ các tia phản xạ:

- Nhận xét:

+ Khi mặt gương nhẵn thì các tia tới song song bị phản xạ theo một hướng.

+ Khi mặt gương không nhẵn thì các tia tới song song bị phản xạ theo mọi hướng.

Câu hỏi trang 80 KHTN lớp 7: Tìm thêm ví dụ và phản xạ và phản xạ khuếch tán.

Phương pháp giải:

- Khi mặt phản xạ nhẵn thì các tia sáng tới song song bị phản xạ theo một hướng. Hiện tượng này gọi là hiện tượng phản xạ.

- Khi mặt phản xạ không nhẵn thì các tia sáng tới song song bị phản xạ theo mọi hướng. Hiện tượng này gọi là hiện tượng phản xạ khuếch tán.

Trả lời:

 - Phản xạ:

+ Hình ảnh cây cối, nhà cửa xung quanh hồ phản xạ xuống mặt hồ khi mặt hồ phẳng lặng.

+ Chiếu tia sáng của đèn pin lên mặt bàn nhẵn bóng, ta sẽ thu được một vệt sáng trên tường.

- Phản xạ khuếch tán:

+ Hình ảnh cây cối, nhà cửa xung quanh hồ phản xạ xuống mặt hồ khi mặt hồ gợn sóng.

+ Chiếu tia sáng của đèn pin lên bề mặt gồ ghề.

Lý thuyết KHTN 7 Bài 16: Sự phản xạ ánh sáng

I. Hiện tượng phản xạ ánh sáng

- Hiện tượng phản xạ ánh sáng là khi chiếu một chùm sáng vào các bề mặt nhẵn bóng thì chùm sáng bị hắt trở lại theo hướng khác.

- Trong hiện tượng phản xạ ánh sáng người ta quy ước (hình vẽ):

- G: gương phẳng (mặt phản xạ).

- Tia sáng tới (SI): tia sáng chiếu vào gương.

- Tia sáng phản xạ (IR): tia sáng bị gương hắt trở lại.

- Điểm tới (I): giao điểm của tia sáng tới và gương.

- Pháp tuyến (IN) tại I: đường thẳng vuông góc với gương tại I.

- Mặt phẳng tới: mặt phẳng chứa tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới.

- Góc tới  góc tạo bởi tia sáng tới và pháp tuyến tại điểm tới.

- Góc phản xạ  góc tạo bởi tia sáng phản xạ và pháp tuyến tại điểm tới.

II. Định luật phản xạ ánh sáng

1. Thí nghiệm

Bố trí thí nghiệm như hình vẽ

2. Định luật phản xạ ánh sáng

- Tia sáng phản xạ nằm trong mặt phẳng tới.

- Góc phản xạ bằng góc tới (i'=i)

III. Phản xạ và phản xạ khuếch tán

- Hiện tượng phản xạ (phản xạ gương) xảy ra khi các tia sáng song song tới mặt phản xạ nhẵn bị phản xạ theo một hướng. Khi có phản xạ ta có thể nhìn thấy ảnh của vật.

- Hiện tượng phản xạ khuếch tán (tán xạ) xảy ra khi các tia sáng song song tới mặt phản xạ không nhẵn bị phản xạ theo mọi hướng. Khi có phản xạ khuếch tán ta không nhìn thấy ảnh của vật.

Sơ đồ tư duy bài học

Xem thêm các bài giải SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 15: Năng lượng ánh sáng. Tia sáng, vùng tối

Bài 17: Ảnh của vật qua gương phẳng

Bài 18: Nam châm

Bài 19: Từ trường