Lời giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 19: Từ trường sách Kết nối tri thức ngắn gọn, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi KHTN 7 Bài 19 từ đó học tốt môn Khoa học tự nhiên 7.
Giải bài tập KHTN lớp 7 Bài 19: Từ trường
Phương pháp giải:
Tính chất của nam châm: cùng cực thì đẩy nhau, khác cực thì hút nhau
Trả lời:
+ Do Trái Đất cũng được coi là một nam châm khổng lồ nên khi đặt nam châm tự do, xa nam châm hoặc vật liệu có tính chất từ khác thì kim nam châm vẫn luôn nằm cân bằng theo hướng của Trái Đất (hướng Bắc – Nam).
+ Đặt kim nam châm tại các vị trí khác nhau xung quanh một nam châm như hình vẽ, kim nam châm nằm theo hướng khác nhau, vì khi đặt nam châm và kim nam châm khác cực thì chúng có xu hướng hút nhau, vì vậy nên chúng có các vị trí như hình vẽ.
1. Từ trường
Câu hỏi trang 91 KHTN lớp 7: Có thể phát hiện sự tồn tại của từ trường bằng cách nào?
Phương pháp giải:
Từ trường tồn tại trong không gian xung quanh nam châm và không gian bao quanh dây dẫn mang dòng điện
Trả lời:
Có thể phát hiện sự tồn tại của từ trường bằng cách xem không gian xung quanh có nam châm hay có dây dẫn mang dòng điện hay không.
2. Từ phổ
Phương pháp giải:
Thực hành và quan sát
Trả lời:
Học sinh tự tiến hành thí nghiệm và quan sát
Dụng cụ thí nghiệm:
+ 1 thanh nam châm
+ 1 tấm nhựa trong, mỏng
+ Mạt sắt
Phương pháp giải:
Quan sát hình ảnh
Trả lời:
Các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp thành những đường cong khép kín, riêng các mạt sắt nằm giữa nam châm thì được xếp thành đường thẳng.
Câu hỏi 2 trang 91 KHTN lớp 7: Ở vùng nào các đường mạt sắt sắp xếp dày, vùng nào sắp xếp thưa?
Trả lời:
Ở vùng gần nam châm thì các đường mạt sắt sắp xếp dày, vùng càng xa nam châm thì các mạt sắp càng thưa.
3. Đường sức từ
Phương pháp giải:
Thực hiện thí nghiệm và đưa ra nhận xét
- Có nhận xét gì về sự định hướng của kim nam châm khi di chuyển trên đường sức từ?
- Đánh dấu mũi tên tại mỗi vị trí đặt kim nam châm trên dường sức từ theo chiều từ cực Nam đến cực Bắc của kim.
Quy ước chiều đường sức từ là chiều từ cực Nam đến cực Bắc của kim nam châm đặt cân bằng trên đường sức từ đó.
- Vẽ một số đường sức từ của nam châm và đánh dấu chiều của đường sức từ.
Trả lời:
- Khi nam châm đặt trong từ trường, định hướng của nam châm theo định hướng của đường sức từ.
- Đánh dấu mũi tên
- Vẽ một số đường sức từ lên nam châm thẳng
Câu hỏi 1 trang 92 KHTN lớp 7: Xác định chiều đường sức từ của một nam châm thẳng trong Hình 19.5.
Phương pháp giải:
Đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam
Trả lời:
Trả lời:
Nhận xét: Đường sức từ của nam châm có chiều đi ra cực Bắc và đi vào cực Nam. Ở khoảng giữa của nam châm, các đường sức từ gần như song song với nhau.
4. Từ trường Trái Đất
Câu hỏi trang 93 KHTN lớp 7: Bằng cách nào chứng tỏ xung quanh Trái Đất có từ trường?
Trả lời:
Đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng cân bằng, kim nam châm luôn chỉ theo hướng Nam – Bắc. Dù ta có quay kim nam châm như thế nào đi chăng nữa, đặt kim nam châm ở đâu đi chăng nữa thì kim nam châm vẫn chỉ theo hướng cố định, đó là hướng Nam – Bắc. Chứng tỏ xung quanh Trái Đất có từ trường.
5. La bàn
Hoạt động trang 94 KHTN lớp 7: Chế tạo chiếc la bàn đơn giản
Dụng cụ: Một nam châm mạnh; hai chiếc kim khâu (hoặc hai đinh ghim) bằng thép; một miếng xốp mỏng; một cốc nhựa hoặc cốc giấy đựng nước.
Cách làm: Xát nhẹ đầu kim khoảng 30 lần vào một cực của nam châm, sau đó xát nhẹ đầu lỗ kim vào cực kia của nam châm. Kiểm tra bằng cách cho chiếc kim đã được cọ xát hút chiếc kim bằng thép chưa được cọ xát.
Thả miếng xốp vào cốc nước, sau đó đặt chiếc kim lên mặt xốp, chiếc kim sẽ chỉ hướng Bắc – Nam (Hình 19.10).
Trả lời:
Học sinh tự thực hiện thí nghiệm.
Lý thuyết KHTN 7 Bài 19: Từ trường
I. Từ trường
- Lực tác dụng của nam châm lên các vật có từ tính và các nam châm khác gọi là lực từ.
- Từ trường không chỉ tồn tại trong không gian bao quanh một nam châm mà còn tồn tại trong không gian bao quanh dây dẫn mang dòng điện.
- Có thể phát hiện sự tồn tại của từ trường bằng cách đặt kim nam châm trong môi trường đó. Nếu kim nam châm khi đặt tự do trong môi trường mà bị lệch khỏi hướng Bắc – Nam thì ta kết luận môi trường đó có tồn tại từ trường.
II. Từ phổ
- Từ phổ là hình ảnh các đường mạt sắt xung quanh nam châm tạo ra.
- Ở hai đầu cực các đường mạt sắt sắp xếp mau ở đó từ trường mạnh, ra giữa thanh nam châm ở đó các đường mạt sắt sắp xếp thưa nên từ trường ở đó yếu.
III. Đường sức từ
- Kim nam châm đặt trong từ trường thì định hướng theo đường sức của từ trường. Quy ước chiều đường sức từ là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc kim nam đặt cân bằng trên đường sức từ đó.
- Ở bên ngoài thanh nam châm, đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam.
- Ở bên ngoài nam châm chữ U, các đường sức từ cong có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam. Bên trong nam châm hình chữ U là các đường sức từ song song nhau, có chiều đi từ cực Bắc tới cực Nam.
IV. Từ trường của Trái Đất
- Ở bên ngoài Trái Đất, đường sức từ trường Trái Đất có chiều đi từ Nam bán cầu đến Bắc bán cầu.
- Trái Đất là một nam châm khổng lồ có 2 địa cực từ không trùng với 2 cực địa lí.
V. La bàn
1. Cấu tạo
La bàn là dụng cụ để xác định hướng địa lí. La bàn thường có cấu tạo như hình dưới đây.
2. Cách sử dụng la bàn xác định hướng địa lí
Xác định hướng địa lí bằng la bàn ta làm như sau:
- Giữ là ban trong lòng bàn tay hoặc đặt trên một mặt bàn sao cho la bàn nằm ngang trước mặt. Sau đó, xoay vỏ của la bàn sao cho đầu kim màu đỏ chỉ hướng Bắc trùng khít với vạch chữ N trên la bàn.
- Đọc giá trị của góc tạo bởi hướng cần xác định (hướng trước mặt) so với hướng bắc trên mặt chia độ của la bàn để tìm hướng cần xác định.
Chú ý: Đặt la bàn cách xa nam châm và các vật liệu có tính chất từ, để tránh tác động của các vật này lên kim la bàn.
Ví dụ: Hình ảnh dưới đây cho thấy, hướng cần xác định lệch so với hướng Bắc 200 về phía Đông Bắc.
Sơ đồ tư duy bài học
Xem thêm các bài giải SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 20: Chế tạo nam châm điện đơn giản
Bài 21: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng