Lời giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 15: Năng lượng ánh sáng. Tia sáng, vùng tối sách Kết nối tri thức ngắn gọn, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi KHTN 7 Bài 15 từ đó học tốt môn Khoa học tự nhiên 7.
Giải bài tập KHTN lớp 7 Bài 15: Năng lượng ánh sáng. Tia sáng, vùng tối
Phương pháp giải:
Quan sát hình vẽ
Trả lời:
Năng lượng ánh sáng trên Trái Đất có vai trò quan trọng đó là giúp thực vật, động vật sinh sống, tồn tại trên Trái Đất
1. Ánh sáng là một dạng của năng lượng
Hoạt động trang 72 KHTN lớp 7: Thí nghiệm thu năng lượng từ ánh sáng
Bố trí thí nghiệm như Hình 15.1. Xác định vị trí của kim điện kế:
- Khi chưa bật đèn.
- Khi bật đèn chiếu.
Phương pháp giải:
Làm thí nghiệm và đưa ra đáp án
Trả lời:
Khi chưa bật đèn, kim điện kế chỉ số 0
Khi bật đèn, kim điện kế lệch về bên phải số 0
Phương pháp giải:
Quang năng chuyển hóa thành điện năng
Trả lời:
Nếu thay điện kế trong Hình 15.1 bằng một quạt máy nhỏ và bật đèn, thì quạt sẽ hoạt động. Khi bật đèn, đèn phát ra ánh sáng (quang năng), quang năng của bóng đèn sẽ chuyển hóa thành điện năng, cung cấp năng lượng cho quạt hoạt động
Phương pháp giải:
Năng lượng ánh sáng chuyển hóa thành nhiệt năng
Trả lời:
Khi để chai nước ngoài trời nắng, ánh sáng mặt trời (quang năng) chiếu xuống chai nước sẽ chuyển hóa thành nhiệt năng, làm chai nước nóng lên.
Phương pháp giải:
Liên hệ thực tế
Trả lời:
Ví dụ về sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời ở gia đình hoặc địa phương
+ Bình nước nóng năng lượng mặt trời: quang năng chuyển hóa thành nhiệt năng
+ Tấm pin năng lượng mặt trời: quang năng thành điện năng
Cần ưu tiên sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời vì năng lượng mặt trời là năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, và không bao giờ cạn kiệt, bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng
2. Chùm sáng và tia sáng
Phương pháp giải:
+ Chùm sáng song song là chùm sáng gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng
+ Chùm sáng hội tụ là chùm sáng gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng
+ Chùm sáng phân kì là chùm sáng gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
Trả lời:
Ví dụ về:
+ Chùm sáng song song: máy chiếu, đèn pin
+ Chùm sáng hội tụ: ánh sáng đi qua kính lúp
+ Chùm sáng phân kì: ánh sáng Mặt Trời
Quan sát và mô tả vệt sáng đó.
Phương pháp giải:
Quan sát hình vẽ
Trả lời:
Quan sát Hình 15.6, ta thấy vệt sáng hẹp, thẳng trên màn hứng
Phương pháp giải:
Tia sáng là đoạn thẳng có mũi tên chỉ hướng truyền của ánh sáng
Chùm sáng song song rất hẹp được coi là mô hình của tia sáng
Trả lời:
Chùm sáng phát ra từ một bút laser có thể coi là mô hình tia sáng, vì chùm sáng phát ra từ tia laser hẹp, thẳng và đi theo hướng của tia sáng
Phương pháp giải:
Tia sáng là đoạn thẳng có mũi tên chỉ hướng truyền của ánh sáng
Chùm sáng song song rất hẹp được coi là mô hình của tia sáng
Trả lời:
Chùm sáng phát ra từ một đèn pin không thể coi là mô hình tia sáng, vì chùm sáng phát ra từ đèn pin rộng mặc dù ánh sáng truyền thẳng và đi theo hướng của ánh sáng.
3. Vùng tối
Phương pháp giải:
Quan sát hình và mô tả
Trả lời:
Từ hình vẽ, ta thấy rằng bóng của vật cản sáng trên màn chắn có màu đen, tròn và to hơn vật cản sáng, xung quanh bóng là vùng sáng hoàn toàn.
Khi ánh sáng chiếu tới vật, phần được chiếu sáng thì sẽ sáng lên, phần không được chiếu sáng sẽ tối đi do không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng chiếu tới. Có một phần ánh sáng không đi qua vật và đi thẳng tới màn chắn, do đó phần không được chiếu sáng trên vật sẽ hiện bóng lên màn chắn.
Phương pháp giải:
Quan sát hình vẽ và mô tả
Trả lời:
Bóng có màu đen, tròn , xung quanh bóng có vùng tối không hoàn toàn
Phương pháp giải:
Vùng tối do nguồn sáng hẹp có ranh giới rõ rệt với vùng sáng
Vùng tối do nguồn sáng rộng có ranh giới không rõ rệt với vùng sáng.
Trả lời:
Ví dụ
+ Vùng tối do nguồn sáng hẹp: Chiếu đèn pin vào quyển sách
+ Vùng tối do nguồn sáng rộng: Chiếu đèn pha ô tô vào cây bên đường
Phương pháp giải:
Học sinh tự làm thí nghiệm và đưa ra kết luận
Trả lời:
Học sinh tự làm thí nghiệm
Nhận xét về bóng của vật: xung quanh bóng của vật có một vùng tối không hoàn toàn, bóng của vật không rõ nét
Hoạt động 2 trang 76 KHTN lớp 7: Giải thích hiện tượng nêu ra ở đầu mục III.
Phương pháp giải:
Nếu vật được chiếu bởi nguồn sáng hẹp thì bóng của vật rõ nét, nếu vật được chiếu bởi nguồn sáng rộng thì bóng của vật không rõ nét
Trả lời:
Hiện tượng nêu ở đầu mục III: Trong trò chơi tạo bóng, khi dùng bóng đèn dây tóc thì bóng của vật sẽ rõ nét, còn khi dùng đèn ống thì bóng của vật không rõ nét.
+ Bóng đèn dây tóc là nguồn sáng hẹp nên khi chiếu vào vật thì bóng của vật rõ nét
+ Đèn ống là nguồn sáng rộng nên khi chiếu vào vật thì bóng của vật không rõ nét.
Lý thuyết KHTN 7 Bài 15: Năng lượng ánh sáng. Tia sáng, vùng tối
I. Ánh sáng là một dạng của năng lượng
- Ánh sáng là một dạng của năng lượng. Năng lượng của ánh sáng có thể chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác nhau như:
+ Chuyển hóa thành năng lượng nhiệt làm khô các vật.
+ Chuyển hóa thành năng lượng điện qua tấm pin mặt trời để sử dụng các thiết bị điện
+ Chuyển hóa thành năng lượng hóa học giúp cây phát triển, trẻ em chống còi xương,…
II. Chùm sáng và tia sáng
1. Chùm sáng
- Ánh sáng phát ra từ nguồn sáng và truyền trong không gian thành những chùm sáng. Chùm sáng bao gồm nhiều tia sáng gộp thành.
- Quy ước vẽ chùm sáng bằng hai đoạn thẳng giới hạn chùm sáng, có mũi tên chỉ đường truyền của ánh sáng.
- Có 3 loại chùm sáng thường gặp:
2. Tia sáng
Ánh sáng truyền theo đường thẳng. Biểu diễn đường truyền của ánh sáng bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ chiều truyền của ánh sáng, gọi là tia sáng.
3. Thí nghiệm tạo tia sáng bằng chùm sáng hẹp song song
Dùng miếng bìa có khoét một lỗ nhỏ để che tấm kính của đèn pin. Bật đèn pin, điều chỉnh miếng bìa sao cho vệt sáng từ lỗ nhỏ đi là là trên mặt màn hứng. Vệt sáng này hẹp, thẳng trên màn hứng được coi là tia sáng.
III. Vùng tối
1. Vùng tối do nguồn sáng hẹp
Vùng tối do nguồn sáng hẹp tạo ra phía sau vật cản sáng, hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
2. Vùng tối do nguồn sáng rộng
Phía sau vật cản ánh sáng từ nguồn sáng rộng chiếu tới có 2 vùng:
+ Một vùng hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng gọi là vùng tối.
+ Một vùng chỉ nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới gọi là vùng tối không hoàn toàn. 
Sơ đồ tư duy bài học
Xem thêm các bài giải SGK Khoa học tự nhiên lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 14: Phản xạ âm, chống ô nhiễm tiếng ồn
Bài 17: Ảnh của vật qua gương phẳng
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
© 2021 Vietjack. All Rights Reserved.
