Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Luyện tập: Axit, bazơ và muối hay, chi tiết cùng với 16 câu hỏi trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học lớp 11.

Hóa học 11 Bài 5: Luyện tập: Axit, bazơ và muối

A. Lý thuyết Luyện tập: Axit, bazơ và muối

1. Axit - Bazơ
- Theo A-re-ni-ut:

+ Axit là chất tan trong nước phân li ra ion H+.

+ Bazo khi tan trong nước phân li ra ion OH-.

- Theo Bron-stet:

+ Axit là chất nhường proton H+.

+ Bazo là chất nhận proton H+.

2. Chất lưỡng tính

Là chất vừa thể hiện tính axit, vừa thể hiện tính bazơ.

Ví dụ:

Hóa học lớp 11 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 11 có đáp án
3. Hằng số phân li

Ka là đại lượng đặc trưng cho lực axit của axit yếu trong nước.

Kb là đại lượng đặc trưng cho lực bazo của bazo yếu trong nước.

4. Tích số ion của nước

KH2O = [H+].[OH-] = 10-14 M.

5. Ý nghĩa giá trị [H+] và pH

B. Trắc nghiệm Luyện tập: Axit, bazơ và muối

Bài 1: Một dung dịch chứa a mol Na⁺ , 2 mol Ca²⁺ , 4 mol Cl , 2 mol HCO₃^- . Cô cạn dung dịch này ta được lượng chất rắn có khối lượng là

A. 390 gam.   B. 436 gam.   C. 328 gam   D. 374 gam.

Đáp án: C

Áp dụng định luật bảo toàn điện tích: a + 2 = 4 + 2 => a = 4 mol

Cô cạn: 2HCO₃^- -^toC→ CO₃^2- + CO₂ + H₂O

n_CO3^2- = 1/2. n_HCO3^- = 1 mol

m_c/rắn = m_Na⁺ + m_Ca²⁺ + m_Cl^- + m_CO3^2-

m_c/rắn = 2.23 + 2.40 + 4.35,5 + 1.60 = 328 gam

Bài 2: Cho dung dịch X gồm 0,06 mol Na⁺, 0,01 mol K⁺ , 0,03 mol Ca²⁺ , 0,07 mol Cl^- và 0,06 mol HCO₃^-. Để loại bỏ hết ion Ca²⁺ cần một lượng vừa đủ dùng dịch chứa a gam Ca(OH)₂. Giá trị của a là

A. 1,80.   B. 1,20   C. 2,22.    D. 4,44.

Đáp án: C

HCO₃^- (0,06) + OH^- (0,06) → CO₃^2- (0,06 mol) + H₂O

n_Ca(OH)2 = 0,03 mol ⇒ n_Ca²⁺ = 0,03 + 0,03 = 0,06 = n_CO3^2- (vừa đủ)

a = 0,03. 74 = 2,22 gam

Bài 3: Cho dung dịch A chứa NaHCO₃ xM và Na₂CO₃ yM. Lấy 10 ml dung dịch A tác dụng vừa đủ với 10 ml dung dịch NaOH 1M. Mặt khác , 5 ml dung dịch A tác dụng vừa hết với 10 ml dung dịch HCl 1M. giá trị của x và y lần lượt là

A. 1,0 và 0,5   B. 0,5 và 0,5

C. 1,0 và 1,0   D. 0,5 và 1,0.

Đáp án: A

Khi cho NaOH = 0,01 mol

HCO₃^- + OH^- → CO₃^2- + H₂O

n_HCO3^- = n_OH^- = 0,01x = 0,01 ⇒ x = 1

Khi cho HCl = 0,01mol

H⁺ + HCO₃^- → CO₂ + H₂O

2H⁺ + CO₃^2- → CO₂ + H₂O

n_H⁺ = n_HCO3^- + 2nCO₃^2-

⇒ 0,01 = 0,005x + 2.0,005y

⇒ y = 0,5

Bài 4: Dung dịch X chứa 0,4 mol HCl, dung dịch Y chứa 0,2 mol NaHCO₃ và 0,3 mol Na₂CO₃. Nếu cho từ từ dung dịch X vào dung dịch Y thì thoát ra a mol khí . Nếu cho từ từ dung dịch Y vào dung dịch X thì thoát ra b mol khí. Giá trị của a và b lần lượt là

A. 0,10 và 0,50   B. 0,30 và 0,20

C. 0,20 và 0,30    D. 0,10 và 0,25

Đáp án: D

- Nếu cho từ từ HCl (X) vào dung dịch Y, phản ứng 1 và 2 sau đây sẽ xảy ra lần lượt:

HCl + Na₂CO₃ → NaHCO₃ + NaCl 1

HCl + NaHCO₃ → NaCl + H₂O + CO₂ 2

Phản ứng 1: n_Na2CO₃ = n_{HCl p/u (1)} = 0,3 mol

Phản ứng 2: n_CO2 = n_{HCl p/u (2)} = 0,4 - 0,3 = 0,1 mol

- Nếu cho từ từ Y vào dung dịch HCl (X): phản ứng 3 và 4 sau đây sẽ xảy ra đồng thời:

2HCl + Na₂CO₃ → NaCl + H₂O + CO₂ 3

HCl + NaHCO₃ → NaCl + H₂O + CO₂ 4

Tỉ lệ số mol phản ứng là: n_NaHCO3 : n_Na2CO₃ = 2 : 3

Đặt số mol NaHCO₃ phản ứng là x thì số mol Na₂CO₃ phản ứng là 1,5x

Phản ứng 3: n_{HCl p/u (3)} = 2n_CO2= 3x

Phản ứng 4: n_{HCl p/u (4)} = n_NaHCO3 = x

Ta có: n_HCl = 4x = 0,4 mol . Vậy x = 0,1 mol

n_CO2 = 1,5x + x. Vậy n_CO2 = 0,25 mol

Bài 5: Cho từ từ 150 ml dung dịch HCl 1M vào 500 ml dung dịch A gồm Na₂CO₃ xM và NaHCO₃ yM thì thu được 1,008 lít khí (đktc) và dung dịch B. Cho dung dịch B tác dụng với dung dịch Ba(OH)₂ dư thì thu được 29,55 gam kết tủa. Giá trị của x và y lần lượt là

A. 0,30 và 0,09   B. 0,21 và 0,18.

C. 0,09 và 0,30.   D. 0,15 và 0,24.

Đáp án: B

Cho từ từ HCl vào dung dịch Na₂CO₃ và NaHCO₃: phản ứng (1) và (2) sau đây xảy ra lần lượt:

HCl + Na₂CO₃ → NaHCO₃ + NaCl (1)

HCl + NaHCO₃ → NaCl + H₂O + CO₂ (2)

Phản ứng 1: n_Na2CO₃ = n_{HCl p/u(1)} = 0,5x mol

Phản ứng 2: n_CO2 = n_{HCl p/u (2)} = 0,045 mol

Tổng số mol HCl: 0,5x + 0,045 = 0,15 ⇒ x = 0,21 mol

Theo định luật bảo toàn nguyên tố C: n_Na2CO₃ + n_NaHCO3 = n_CO2 + n_BaCO3

Vậy: 0,5x + 0,5y = 0,045 + 0,15. Thay x = 0,21 tính ra y = 0,18.

Bài 6: Cho các phản ứng sau :

(1) NaHCO₃ + NaOH →    (2) NaHCO₃ + KOH →

(3) Ba(OH)₂ + Ba(HCO₃)₂ →    (4) NaHCO₃ + Ba(OH)₂ →

(5) KHCO₃ + NaOH →    (6) Ba(HCO₃)₂ + NaOH →

Trong các phản ứng trên, số phản ứng có phương trình ion thu gọn HCO₃- + OH → CO₃^2- + H₂O là

A. 3   B. 4   C. 5    D. 6

Đáp án: A

Phản ứng (1), (2), (5)

Bài 7: Cho các phản ứng sau :

(1) (NH₄)₂SO₄ + BaCl₂   (2) CuSO₄ + Ba(NO₃)₂

(3) Na₂SO₄ + BaCl₂   (4) H₂SO₄ + BaSO₃

(5) (NH₄)₂SO₄ + Ba(OH)₂   (6) Fe2(SO₄)₃ + Ba(NO₃)₂

Trong các phản ứng trên, những phản ứng có cùng phương trình ion thu gọn là

A. (2), (3), (4), (6).   B. (1), (3), (5), (6).

B. (1), (2), (3), (6).    D. (3), (4), (5), (6).

Đáp án: C

Bài 8: Trộn 100 ml dung dịch HCl có pH = 1 với 100 ml dung dịch gồm KOH 0,1m và NaOH aM, thu được 200 ml dung dịch có pH = 12. Giá trị của a là

A. 0,12   B. 0.08.   C. 0,02.    D. 0,10.

Đáp án: C

Sau phản ứng pH = 12 ⇒ OH^- dư

C_OH^- dư = 10^-2 ⇒ n_OH^- dư = 0,01 . 0,2 = 0,002 (mol)

Phản ứng: H+ + OH^- → H₂O

Vậy n_OH^- bd = 0,01 + 0,002 = 0,012 (mol)

C_OH^- bd = 0,012 / 0,1 = 0,12 (M) ⇒ C_M(NaOH) = 0,02 M

Bài 9: Cho từ từ 200 ml dung dịch HCl 1,0M vào 200 ml dung dịch chứa NaHCO₃ và Na₂CO₃ thu được 1,12 lít CO₂ (đktc). Nồng độ của Na₂CO₃ là

A. 0,5M    B. 1,25M    C. 0,75M   D. 1,5M

Đáp án: C

Phản ứng: 1 HCl + Na₂CO₃ → NaHCO₃ + NaCl

2 HCl + NaHCO₃ → NaCl + H₂O + CO₂

Xét phản ứng 2: n_CO2 = n_{HCl (p/ư 1)}= 0,02 - 0,05 = 0,15 mol

Vậy: C_{M (Na2}CO₃) = 0,15/0,2 = 0,75 (M)

Bài 10: Sục V lít khí CO₂ (đktc) vào 200 ml dung dịch Na₂CO₃ 1M thu dược dung dịch X chứa hai muối. Cho nước vôi trong dư vào dung dịch X, thu dược 35 gam kết tửa. Giá trị của V là

A. 2,240.   B. 3,136.   C. 2,800.   D. 3,360.

Đáp án: D

Phản ứng: 1 CO₂ + H₂O + Na₂CO₃ → 2NaHCO₃

2 Ca(OH)₂ + NaHCO₃ → CaCO₃ ↓ + NaOH + H₂O

3 Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ ↓ + 2NaOH

Nhận xét: C trong CO₂ và NaCO₃ ban đầu đều chuyển thành kết tủa CaCO₃.

Vậy: n_CaCO3 = n_CO2 + n_Na2CO₃

⇒ 0,35 = n_CO2 + 0,2

Tính ra n_CO2 = 0,15. V_CO2 = 3.36 lít

Bài 11: Dãy ion nào sau đây chứa các ion đều phản ứng được với ion OH ?

A. H⁺, NH₄⁺ ,HCO₃^- ,CO₃^2-

B. Fe²⁺, Zn²⁺, HSO₄^- . SO₃^2-

C. Ba²⁺, Mg²⁺, Al,PO₄^3-

D. Fe³⁺, Cu²⁺, Pb²⁺, HS

Đáp án: D

Bài 12: Ion CO không tác dụng với tất cả các ion thuộc dãy nào sau đây ?

A. NH₄⁺, K⁺, Na⁺

B. H⁺, NH₄+, K⁺, Na⁺

C. Ca²⁺, Mg²⁺, Na⁺

D. Ba²⁺, Cu²⁺, NH₄⁺, K⁺

Đáp án: A

Bài 13: Dung dịch A có a mol NH₄⁺ , b mol Mg²⁺ , c mol SO₄^2- và d mol HSO₃^- . Biểu thức nào dưới đây biểu thị đúng sự liên quan giữa a, b, c, d ?

A. a + 2b = c + d   B. a + 2b = 2c + d

C. a + b = 2c + d   D. a + b = c + d

Đáp án: B

Bài 14: Dãy nào sau đây gồm các chất vừa tác dụng được với dung dịch axit,vừa tác dụng với dung dịch bazơ ?

A. Al(OH)₃, (NH₄)₂CO₃, NH₄Cl

B. NaOH ,ZnCl₂ ,Al₂O₃

C. KHCO₃, Zn(OH)₂ CH₃COONH₄

D. Ba(HCO₃)₂ ,FeO , NaHCO₃

Bài 15: Cho các nhóm ion sau :

(1) Na⁺ , Cu²⁺, Cl ,OH    (2) K⁺ ,Fe²⁺ ,Cl , SO₄^2- .

(3) K⁺ ,Ba²⁺ ,Cl , SO₄^2-   (4) HCl₃^- , Na⁺ , K⁺ , HSO₄^-

Trong các nhóm trên,những nhóm tồn tại trong cùng một dung dịch là

A. (1),(2),(3),(4).   B. (2), (3).

C.(2), (4).   D. (2).

Đáp án: D

Bài 16: Hốn hợp X chứa K₂O , NH₄Cl , KHCO₃ , BaCl₂ có số mol bằng nhau. Cho hỗn hợp X vào nước (dư), đun nóng , thu được dung dịch chứa chất tan là

A. KCl, KOH   B. KCl

C. KCl , KHCO₃ , BaCl₂   D. KCl , KOH , BaCl₂

Đáp án: B