Mục tiêu, phương thức

Gợi ý sản phẩm

*Hoạt động 1: Nhóm

GV chia lớp thành 2 nhóm

Nhóm 1: Em hãy cho biết về tình hình chính trị thế giới và trong nước thời kì (1939-1945)? Nhận xét

Nhóm 2: Nêu tình kinh tế xã hội, nét nổi bật so với giai đoạn trước?Nhận xét?

Các nhóm chuẩn bị 3 phút cử đại diện trình bày.GV mời  nhóm khác bổ sung.

GV bổ sung, chốt, chuyển mục.

I- Tình hình Việt Nam trong những năm 1939-1945

1. Tình hình chính trị

- 1/9/1939, CTTG2 bùng nổ, C/phủ Pháp đầu hàng PX Đức.

- Ở ĐD: TD Pháp t/hiện CS thù địch với thuộc địa, vơ vét sức Người, của cung ứng cho CT.

- Ở VN:

+ 9/1940, PXN vào MB VN, Pháp đầu hàng Nhật

+Các Đảng phái thân Nhật h/động ra sức tuyên truyền: sức mạnh của Nhật, thuyết Đại Đông á -> Hất cẳng Pháp.

- Bứơc sang năm 1945:

+ Châu Âu: PX Đức thất bại nặng nề

+ Châu Á-TBD: PX Nhật thua to

+ Đông Dương:  tối 9/3, Nhật đảo chính Pháp -> các Đảng phái tăng cường h/động, q/c sôi sục khí thế k/n.

2. Tình hình kinh tế-xã hội

a. Kinh tế:

- CS của Pháp:CS “KT chỉ huy”: tăng thuế, đặt thuế mới, sa thải CN, viên chức, giảm lương, tăng giờ làm...

- CS của Nhật: Cướp RĐ của nông dân, bắt nông dân nhổ lúa trồng Đay, trồng thầu dầu, y/c Pháp xuất các nguyên liệu CT sang Nhật với giá rẻ...

b. Xã hội:

- CS bóc lột của P-N đẩy ND đến chổ cùng cực-> cuối 1944 đầu 1945 gần 2 triệu đồng bào ta chết đói.

- Các giai cấp, tầng lớp đều bị ảnh hưởng bởi CS bóc lột của P-N

=> Trước những chuyển biến của tình hình TG, ĐD và trong nước Đảng đề ra đường lối ĐT phù hợp.

*Hoạt động 2:Cả lớp và cá nhân.

GV: Em hãy trình bày nét chính của Hội nghị BCHTW Đảng cộng sản ĐD (11/1939)?

HS: Dựa vào SGK trình bày

GV hỏi: Qua nội dung của Hội nghị em có nhận xét gì về mục tiêu nhiệm vụ trước mắt của Đảng trong giai đoạn này?

-HS: Dựa vào SGK trình bày

-GV: Các em có thể so sánh với giai đoạn (1936-1939) về:

+ Nhiệm vụ trước mắt:..

+Phương pháp ĐT:...

+ Mặt trận:...

-HS: suy nghĩ thực hiện.

-GV bổ sung và rút ra ý nghĩa Của Hội nghị

II- Phong trào giải phóng dân tộc từ tháng 9/1939 đến 3/1945

1. Hội nghị BCHTW Đảng cộng sản ĐD (11/1939)

-11/1939, Hội nghị diễn ra tại Bà Điểm-Hóc Môn (Gia định), do đ/c Nguyễn Văn Cừ chủ trì.

- Nội dung Hội nghị:

+Nhiệm vụ trước mắt: Đánh đổ ĐQ, tay sai

-> ĐD độc lập. ((n/vụ dân tộc)

+Phương pháp ĐT:  Bí mật.

+Về mặt trận: thành lập MT thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương với Hội phản đế

* Ý nghĩa: Đánh dấu sự chuyển hướng quan trọng đặt nhiệm vụ GPDT lên hàng đầu đưa ND vào cuộc  ĐT mới

* Hoạt động 3: Cả lớp và cá nhân.

GV gợi lại quá trình tìm đường cứu nước của NAQ suốt 30 năm từ 1911- 1941, - HS: Lúc này CTTG lan rộng và ngày càng quyết liệt. Ở Đ. Dương N-P cấu kết nhau đàn áp ND ta->, >< nhân dân lên cao hơn bao giờ hết nhiều cuộc ĐT vũ trang chống ĐQ đã nổ ra. Nguyễn Ái Quốc khẳng định:

”......”

-GV: Qua HN, hãy cho biết ý nghĩa của HN đối với CMT  sau này?

- HS suy nghĩ trả lời, các em khác bổ sung...

GV bổ sung, nhận xét và chốt. Chuyển mục

3. Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng. Hội nghị lần thứ tám BCHTWĐCSĐD (5-1941)

- 28/1/1941, Nguyễn Ái Quốc về nước, trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam.

- 10 - 19/5/1941 Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập hội nghị TW lần 8 tại Pắc bó (Cao Bằng).

*Nội dung:

- Nhiệm vụ trước mắt: là GPDT (n/vụ dân tộc)

- Về mặt trận: VN độc lập Đồng minh (Việt Minh) với hội cứu quốc

- Phương pháp ĐT: từ khởi nghĩa từng phần lên tổng khởi nghĩa.

* Ý nghĩa:

- Đã hoàn chỉnh chủ trương chuyển hướng ĐT của Đảng từ HN 11/1939

- Chuẩn bị mọi mặt, quyết định đến thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945.

*Hoạt động 4: Nhóm

- GV chia lớp thành 3 nhóm giao nhiệm vụ cho từng nhóm;

- Nhóm 1: Quá trình xây dựng và phát triển của lực lượng chính trị ?

- Nhóm 2: Quá trình hình thành và phát triển của lực lượng vũ trang ?

- Nhóm 3: Quá trình xây dựng và mở rộng căn cứ địa cách mạng?

- Các nhóm làm việc theo yêu cầu của GV, mỗi nhóm cử đại diện trả lời kết quả của nhóm mình.

- GV: Gọi các nhóm khác bổ sung, sau đó giáo viên bổ sung nội dung & nhận xét kết quả của từng nhóm, có thể cho điểm động viên.

Nếu ko đủ thời gian GV có thể cho HS về nhà chuẩn bị  nội dung.

4. Chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền

a. Xây dựng lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang

*Xây dựng lực lượng chính trị

Mở rộng MTVM, xây dựng và phát triển các hội Cứu quốc

- Cao Bằng là nơi thí điểm xây dựng các đoàn thể “Cứu quốc”.

- Đầu năm 1943, Hội văn hoá Cứu quốc được thành lập và Đảng dân chủ VN.

* Xây dựng lực lượng vũ trang:

- Đội du kích Bắc Sơn, phát triển và thống nhất lại thành các trung đội Cứu quốc quân: I, II, III

- Cuối năm 1941, ở Cao Bằng thành lập các đội vũ trang tự vệ, tổ chức các lớp huấn luyện quân sự.

* Xây dựng căn cứ địa cách mạng:

- Căn cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai (k/n Bắc sơn)

- 1941, Nguyễn Aí Quốc xây dựng căn cứ địa Cao Bằng 

=>  2 căn cứ địa CM đầu tiên ở nước ta.

*Hoạt động 5: Cả lớp và cá nhân.

- GV: Vì sao BTV TW Đảng Họp gấp rút chuẩn bị K/n V.trang giành chính quyền ?

-HS: Tình hình thế giới thay đổi có lợi cho ta.

- GV: Bổ sung và chốt ý.

-GV: Công tác chuẩn bị đạt những kết quả gì, ý nghía tác động của việc chuản bị đó ?

- HS: suy nghĩ trả lời, GV nhận xét bổ sung, phân tích và chốt ý.

HS: Trả lời, GV nhận xét, bổ sung, chốt ý

b. Gấp rút chuẩn bị khởi nghĩa vũ  trang giành chính quyền

- Từ 25 đến 28 – 2 - 1943, BTV TW Đảng Họp tại Võng La (Đông Anh-Phúc Yên). Hội nghị đã vạch ra kế hoạch  cụ thể về chuẩn bị toàn diện cho cuộc K/n vũ trang.

- 22 – 12 – 1944, Đội VN tuyên truyền GPQ ...

* Kết luận: Sau 3 năm chuẩn bị, xây dựng lực lượng, vũ trang, chính trị, căn cứ địa CM. Thời cơ cách mạng đang đến gần.

Mục tiêu, phương thức

Gợi ý sản phẩm

*Hoạt động 1: Cá nhân, cả lớp

GV: Nêu hoàn cảnh lịch sử của cuộc khởi nghĩa từng phần từ tháng 3 đến tháng 8- 1945?

HS: Đọc SGK, suy nghĩ trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung, kết luận  

- Tác động của sự kiện Nhật đảo chính Pháp ?

Gây ra cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc ở Đông Dương (hai quân cướp nước cắn xé nhau chí tử ,chính quyền Pháp tan rã ,chính quyền Nhật chưa ổn định ,các tầng lớp đứng giữa hoang mang ,quần chúng cách mạng muốn hành động ).

GV trình bày và phân tích tầm quan trọng của chỉ thị : “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta ”

GV thuyết trình, nhấn mạnh sự sáng tạo của Đảng trong quá trình lãnh đạo nhân dân đấu tranh

GV: Những cuộc khởi nghĩa từng phần có tác dụng gì đối với Tổng khởi nghĩa tháng Tám?

HS: Suy nghĩ trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung, kết luận  

GV: Hãy cho biết những công việc cuối cùng mà Đảng ta đã chuẩn bị trước ngày Tổng khởi nghĩa?

HS: Suy nghĩ trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung, kết luận  

+Vận dụng đường lối đúng đắn, sáng tạo…

III. Khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền

1. Khởi nghĩa từng phần (từ tháng 3 đến giữa tháng 8 – 1945)

a. Hoàn cảnh lịch sử

* Thế giới: Phe phát xít sắp thất bại

* Ở ĐD: Quân Pháp ráo riết hoạt động, chờ thời cơ để lật đổ Nhật ÒMâu thuẩn Nhật – Pháp gay gắt

- 9/3/1945 Nhật đảo chính Pháp, độc chiếm ĐD

b. Chủ trương của Đảng :

- 9/3/1945 ban thường vụ trung ương Đảng họp tại làng Đình Bảng (Bắc Ninh)

- 12/3/1945 ra chỉ thị : “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”

* Nội dung:

- Xác định kẻ thù:  PXN và tay sai

- Khẩu hiệu: “Đánh đuổi phát xít Nhật”

- Hình thức đấu tranh: Từ bất hợp tác, bãi công, bãi thị đến biểu tình thị uy, vũ trang du kích và sẵn sàng chuyển qua hình thức tổng khởi nghĩa khi có điều kiện

 - Phát động “cao trào kháng Nhật cứu nước mạnh mẽ làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa”.

2. Sự chuẩn bị cuối cùng trước ngày Tổng khởi nghĩa

- 15 Ò 20/4/1945,  HN Quân sự cách mạng Bắc Kỳ: Thống nhất lực lượng vũ trang …,thành lập UBQS cách mạng Bắc Kỳ .

- 16/4/1945, thành lập UBDTGP Việt Nam và Ủy ban dân tộc GP các cấp .

-15/5/1945, hợp nhất CQQ và VNTTGPQ thành VNGPQ .

- Tháng 5/1945, Hồ Chí Minh về Tân Trào, lấy Tân Trào làm trung tâm chỉ đạo khởi nghĩa 

- 4/6/1945, Thành lập khu GP Việt Bắc … UBLT khu GP được thành lập.             

Ò Việc chuẩn bị đã hoàn thành, toàn dân tộc ta đã sẵn sàng chờ thời cơ vùng dậy Tổng k/n nghĩa giành chính quyền

*Hoạt động 2: Phân tích được sự sáng suốt của Đảng trong việc chớp thời cơ phát động khởi nghĩa. Sử dụng lược đồ để trình bày diễn biến, chú trọng ở Hà Nội , Huế, Sài Gòn.

GV : Dựa vào những điều kiện nào mà Đảng ta ban bố lệnh Tổng khởi nghĩa?

Hoàn cảnh quốc tế?

Hoàn cảnh trong nước?

GV:  Đảng ta đã chớp thời cơ, phát động Tổng khởi nghĩa như thế nào? Em có nhận xét gì về hành động của Đảng?

HS: Suy nghĩ trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung, kết luận và liên hệ với các nước trong khu vực để làm rõ sự nhạy bén, kịp thời, dũng cảm, quyết tâm cao của TW Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh

GV: Ý nghĩa của hội nghị toàn quốc và Quốc dân đại hội? (Liên hệ nhà Trần trong sự kiện chống Mông – Nguyên)

* Nhận biết đây là thời cơ”ngàn năm có một” cho tổng k/n thắng lợi:

- Chưa có lúc nào như lúc này CM nước ta hội tụ được những điều kiện như thế.

- Thời cơ “ngàn năm có một” chỉ tồn tại từ thời gian sau khi quần phiệt Nhật đầu hàng quân Đồng minh đến trước khi quân Đminh kéo vào giải giáp quân đội Nhật (đầu tháng 9/1945).

- Chúng ta kịp thời phát động tổng k/n giành C/quyền trước khi quân ĐM (A-P-Tưởng) vào ĐD giải giáp quân đội Nhật. Cuộc K/n nổ ra nhanh chóng ít đổ máu.

-GV trình bày diễn biến trên bản đồ:...

-GV: có thể mời HS trình bày…

-GV: Phân tích việc giành CQ tại Hà Nội…

-GV: Em có nhận xét gì về diễn biến của cách mạng tháng Tám trong cả nước?

-HS:

 + Thắng lợi nhanh

 + Ít đổ máu

- Vì sao?

+ Chuẩn bị chu đáo

+ Nắm vững thời cơ

-GV: Vài nét về thoái vị của vua Bảo Đại

3. Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945

a. Nhật đầu hàng Đồng minh, lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố

-9/8/1945, Liên Xô tiêu diệt đội quân Quan Đông của Nhật.

-Trưa 15/8/1945, Nhật hoàng đầu hàng Đồng minh không điều kiện àQuân Nhật ở Đông Dương  rệu rã, chính  phủ thân Nhật Trần Trọng Kim hoang mang ,quân Đồng Minh chưa kịp vào Đông Dương Ò Điều kiện khách quan có lợi cho Tổng khởi nghĩa đã đến         

- Từ 14, 15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào, Q. định phát động Tổng k/n trong cả nước…

- Từ 16, 17 - 8 – 1945, Đại hội Quốc dân ở Tân Trào

 + Tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng

 + Thông qua 10 chính sách của Việt Minh

 + Cử ra Uỷ ban DTGPVN do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch

b. Diễn biến cuộc Tổng khởi nghĩa

- Tổng khởi nghĩa diễn ra trong vòng 15 ngày( Từ 14/8à28/8)

- 14/8, Nhiều địa phương đã phát động nhân dân nổi dậy khởi nghĩa

- 16/8 một đơn vị giải phóng quân do Võ Nguyên Giáp chỉ huy từ Tân Trào tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên

- 18/8 bốn tỉnh giành chính quyền sớm nhất: Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam

- 19/8, hàng vạn ND đánh chiếm các cơ quan đầu não của địch, như phủ khâm sai, tòa thị chính… giành chính quyền Hà Nội.

- 23/8 Huế giành chính quyền

- 25/8 Sài Gòn giành chính quyền

àCuộc khởi nghĩa thắng lợi ở 3 thành phố lớn có tác dụng quyết định đối với thắng lợi trong cả nước

- 28 - 8 Những địa phương cuối cùng giành chính

quyền: Đồng Nai Thượng và Hà Tiên

- 30 - 8 Bảo Đại thoái vị, trao ấn kiếm cho cách mạng…

Mục tiêu, phương thức

Gợi ý sản phẩm

- GV: giới thiệu sự ra đời của Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà …

*Hoạt động 1: Tập thể

- GV: chiếu đoạn phim Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình (HN)

- GV hỏi : Qua đoạn phim trên em cho biết nội dung cơ bản  và ý nghĩa của bản tuyên ngôn độc lập

-HS: trình bày các em khác bổ sung.

-GV: phân tích thêm và chuyển mục

+ Phù hợp nguyên tắc dân tộc, bình đẳng quốc tế

+ Khẳng định nền độc lập dân tộc.

+ Quyết tâm bảo vệ độc lập

IV. Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời

- 25/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh, TW Đảng, Uỷ ban Dân tộc giải phóng VN từ Tân Trào về đến Hà Nội.

- 28/8/1945, cải tổ  Uỷ ban Dân tộc giải phóng VN thành chính phủ lâm thời nước VNDCCH

- 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình (HN)

* Nội dung bản Tuyên ngôn

- Tuyên bố độc lập, khai sinh ra nước VNDCCH…

- Khẳng định quyết tâm bảo vệ độc lập của toàn thể DTVN

=> Ngày 2/9, mãi trở thành ngày Hội lớn, vẽ vang nhất của LS dân tộc ta.

* Hoạt động 2: Nhóm

 Chia lớp thành 4 nhóm

Nhóm 1,2: tìm hiểu về nguyên nhân thắng lợi

Nhóm 3,4: tìm hiểu về ý nghĩa lịch sử

 + Nguyên nhân chủ quan?

 + Nguyên nhân khách quan?

- HS trả lời: từng nguyên nhân.

- GV: yêu cầu HS phân tích từng nguyên nhân, các em khác bổ sung, GV phân tích  bổ sung và chốt ý.

- GV hỏi tiếp: Trong 2 nguyên nhân (CQ, KQ nguyên nhân nào quyết định nhất? vì sao?

-HS: suy nghĩ trả lời…

- GV: phân tích thêm và chốt chuyển mục

Nguyên nhân chủ quan là quyết định nhất, nguyên nhân khách quan là quan trọng …

- Ý nghĩa lich sử của CMT Tám?                                                                      

+ Đối với dân tộc?

+ Đối với thế giới?

-GV: Theo em ý nghĩa nào quan trọng hơn?

 - HS thảo luận, trả lời…

- GV chốt ý: Ý nghĩa đối với đất nước là quan trọng nhất, mở đầu kỷ nguyên mới - độc lập, tự do. giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng xã hội. Đảng CSĐD trở thành Đảng cầm quyền, chuẩn bị những điều kiện cho những thắng lợi về sau

V. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của cách mạng tháng Tám năm 1945

1. Nguyên nhân thắng lợi

-Nguyên nhân chủ quan:

 +Dân tộc ta vốn có truyền thống yêu nước nồng nàn, khi Đảng kêu gọi, cả dân tộc nhất tề đứng lên.

+Sự lãnh đạo của Đảng CSĐD, đứng đầu là Chủ tịch HCM: với đường lối đúng đắn, sáng tạo, chuẩn bị chu đáo, nhanh chóng chớp thời cơ.

-Nguyên nhân khách quan:

  Quân Đồng Minh đánh thắng phát xít à tạo thời cơ cho ND ta giành chính quyền.

2. Ý nghĩa lịch sử

* Đối với dân tộc:

- Mở ra bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc ta: Phá tan xiềng xích nô lệ của Pháp, Nhật, lật nhào chế độ PK ngót 10 thế kỉ; nước VNDCCH ra đời, NDLĐ làm chủ.

- Mở đầu kỷ nguyên mới của dân tộc: độc lập tự do; nhân dân lao động nắm CQ; giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng xã hội.

- Đảng CSĐD trở thành Đảng cầm quyền, chuẩn bị những điều kiện cho những thắng lợi về sau.

* Đối với thế giới:

- Góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa PX, làm suy yếu CNĐQ.

- Cỗ vũ mạnh mẽ các dân tộc thuộc địa đấu tranh tự giải phóng, ảnh hưởng to lớn đến Miên và Lào.

* Hoạt động 3: Tập thể

-GV:Sự thành công của CM tháng Tám để lại những bài học kinh nghiệm quý báu gì ?

-HS thảo luận:

  Lấy ví dụ để chứng minh những bài học kinh nghiệm…

- GV: bổ sung, chốt kết luận, kết thúc bài.

3. Bài học kinh nghiệm

- Đảng có đường lối đúng đắn, nắm bắt tình hình TG àchủ trương, biện pháp phù hợp.

 - Tập hợp rộng rãi các lực lượng yêu nước trong mặt trận dân tộc thống nhất - trên cơ sở liên minh công - nông vững chắc, phân hoá kẻ thù cao độ.

 - Kết hợp ĐT chính trị với ĐT vũ trang, k/n từng phần, chớp thời cơ phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước.