HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu:    Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.

Phương pháp dạy học:   thuyết trình

Định hướng phát triển năng lực:  năng lực nhận thức

      Kinh nghiệm sx của nhân dân ta đã phản ánh trong câu ca dao: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Ngày nay, con người đã chủ động trong tưới tiêu nước, chủ động tạo và sử dụng phân bón, thì giống lại được đặt lên hàng đầu. Vậy giống cây trồng có vai trò như thế nào trong việc thực hiện nhiệm vụ sx trồng trọt? Và làm thế nào để có giống cây trồng tốt? Bài hôm nay sẽ giúp chúng ta vấn đề này. GV ghi đầu bài lên bảng.

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

Mục tiêu: - vai trò và các tiêu chí của giống cây trồng tốt

       - vai trò của giống cây trồng đ/v năng suất, chất lượng sản phẩm, đ/v tăng vụ trồng trọt, đ/v thay đổi cơ cấu giống và lấy được vd minh hoạ

Phương pháp dạy học:  Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình.

Định hướng phát triển năng lực:   giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

_ Giáo viên treo tranh và hỏi:

+ Giống cây trồng có vai trò gì trong sản xuất trồng trọt?

+ Nhìn vào hình 11a hãy cho biết thay giống cũ bằng giống mới năng suất cao có tác dụng gì?

+ Hình 11b sử dụng giống mới ngắn ngày có tác dụng gì đối với các vụ gieo trồng trong năm?

+ Nhìn hình 11c sử dụng giống mới ngắn  ngày có ảnh hưởng như thế nào đến cơ cấu cây trồng?

+ Giáo viên chốt lại kiến thức, ghi bảng.

_ Học sinh quan sát vàtrả lời:

à Giống cây trồng có vai trò:

+ Tăng năng suất.

+ Tăng vụ.

+ Thay đổi cơ cấu cây trồng.

à Giống cây trồng là yếu tố quyết định đối với năng suất cây trồng.

à Có tác dụng tăng các vụ gieo trồng trong năm.

à Làm thay đổi cớ cấu cây trồng trong năm.

_ Học sinh ghi bài.

I. Vai trò của giống cây trồng:

  Giống cây trồng tốt có tác dụng làm tăng năng suất, tăng chất lượng nông sản, tăng vụ và làm thay đổi cơ cấu cây trồng trong năm.

_ Yêu cầu học sinh chia nhóm, thảo luận 5 tiêu chí để chọn ra những giống cây trồng tốt.

_ Giáo viên hỏi:

+ Tại sao tiêu chí 2 không phải là tiêu chí của giống cây trồng tốt?

_ Giáo viên giảng giải từng tiêu chí và hỏi:

+ Tại sao người ta lại chọn tiêu chí là giống chống chịu sâu bệnh?

_ Tiểu kết, ghi bảng.

_ Học sinh thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời, nhóm khác bổ sung.

à Đó là tiêu chí : 1,3,4,5.

_ Học sinh trả lời:

à Giống có năng suất cao chưa hẳn là giống tốt mà giống có năng suất cao và ổn định mới là giống tốt.

_ Học sinh lắng nghe và trả lời:

à Nếu giống không chống chịu được sâu bệnh thì sẽ tốn nhiều công chăm sóc, năng suất và phẩm chất nông sản thấp.

_ Học sinh ghi bài.

II. Tiêu chí của giống cây trồng tốt:

_ Sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu, đất đai và trình độ canh tác của địa phương.

_ Có chất lượng tốt.

_ Có năng  suất cao và ổn định.

_ Chống chịu được sâu bệnh.

_ Yêu cầu học sinh quan sát hình 12,13,14 và kết hợp đọc thông tin, thảo luận nhóm về 4 phương pháp đó và trả lời theo câu hỏi:

+ Thế nào là phương pháp chọn lọc?

_ Giáo viên nhận xét, ghi bảng.

_ Yêu cầu học sinh quan sát hình 13 và cho biết:

+ Cây dùng làm bố có chứa gì?

+ Cây dùng làm mẹ có chứa gì?

+ Thế nào là phương pháp lai?

_ Giáo viên giải thích hình và ghi bảng.

_ Yêu cầu 1 học sinh đọc to và hỏi:

+ Thế nào là phương pháp gây đột biến?

_ Giáo viên giảng thích rõ thêm, ghi bảng.

_ Giáo viên chốt lại kiến thức.

_ Học sinh quan sát và thảo luận nhóm.

_ Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác bổ sung.

à Từ nguồn giống khởi đầu (1) chọn các cây có đặc tính tốt, thu lấy hạt. Gieo hạt của các cây được chọn (2) và so sánh với giống khởi đầu (1) và giống địa phương (3). Nếu tốt hơn thì cho sản xuất đại trà.

_ Học sinh lắng nghe, ghi bài.

_ Học sinh quan sát và trả lời:

à Có chứa hạt phấn.

à Có chứa nhuỵ.

à Lấy phân hoa cuả cây dùng làm bố thụ phân cho nhụy hoa của cây dùng làm mẹ. Sau đó lấy hạt của cây mẹ gieo trồng ta được cây lai. Chọn các cây lai có đặc tính tốt để làm giống.

_ Học sinh lắng nghe và ghi bảng.

_ Học sinh đọc to và trả lời:

à Sử dụng tác nhân vật lí (tia) hoặc hoá học để xử lí các bộ phân của cây (hạt, mầm,nụ hoa, hạt phấn…) gây ra đột biến. Gieo hạt của các cây đã được xử lí đột biến, chọn những dòng có đột biến có lợi để làm giống.

_ Học sinh lắng nghe, ghi bài.

III. Phương pháp chọn lọc giống cây trồng:

1. Phương pháp chọn lọc:

  Từ nguồn giống khởi đầu (1) chọn các cây có đặc tính tốt, thu lấy hạt. Gieo hạt của các cây được chọn (2) và so sánh với giống khởi đầu (1) và giống địa phương (3). Nếu tốt hơn thì cho sản xuất đại trà.

2. Phương pháp lai:

  Lấy phấn hoa của cây dùng làm bố thụ phấn cho nhụy hoa của cây dùng làm mẹ. Sau đó lấy hạt của cây mẹ gieo trồng ta được cây lai. Chọn các cây lai có đặc tính tốt để làm giống.

3. Phương pháp gây đột biến:

   Sử dụng tác nhân vật lí (tia) hoặc hóa học để xử lí các bộ phận của cây (hạt, mầm,nụ hoa, hạt phấn…) gây ra đột biến. Gieo hạt của các cây đã được xử lí đột biến, chọn những dòng có đột biến có lợi để làm giống.

4. Phương pháp nuôi cấy mô:

  GIẢM TẢI

HOẠT ĐỘNG 3:  Hoạt động luyện tập (10')

Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học

Phương pháp dạy học:  Giao bài tập

Định hướng phát triển năng lực: giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.

     _ Giống có vai trò như thế nào trong trồng trọt?

        _ Có mấy phương pháp chọn tạo giống cây trồng? Hãy cho biết đặc điểm của phương pháp nuôi cấy mô.

          BT 1. Hãy chọn câu trả lời đúng:

  1. Trong trồng trọt thì giống có vai trò:

     a. Quyết định đến năng suất cây trồng.

     b. Làm tăng chất lượng nông sản, tăng vụ.

     c. Có tác dụng làm thay đổi cơ cấu cây trồng.

     d. Câu a,b,c.

  2. Tiêu chuẩn nào được dùng để đánh giá một giống tốt?

     a. Sinh trưởng mạnh và chất lượng tốt.

     b. Năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt.

     c. Sinh trưởng mạnh, chất lượng, năng suất cao ổn định, chống chịu sâu bệnh.

     d. Năng suất, chất lượng tốt và ổn định.

      II. Điền vào chổ trống:

a. Lấy hạt của cây tốt trong quần thể đem gieo trồng ở vụ sau và so sánh với giống khởi đầu và giống địa phương là phương pháp:……………………

b. Lấy hạt lúa nẩy mầm xử lí tia phóng xạ trong điều kiện nhất định rồi đem trồng, chọn lọc là phương pháp: …………………………………………………

Đáp án: I. 1.d         2.c     II. a. chọn lọc                  b. gây đột biến.     

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập

Phương pháp dạy học:  dạy học nêu và giải quyết vấn đề

Định hướng phát triển năng lực:     giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực xử lí tình huống, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức, tư duy sáng tạo

Liên hệ:

Ở địa phương em đã sử dụng giống cây trồng mới nào? Giống cây trồng đó đạt những tiêu chí nào của một giống cây trồng tốt?

HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)

Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học

Phương pháp dạy học:  Giao nhiệm vụ

Định hướng phát triển năng lực: tự chủ-tự học, tìm hiểu tự nhiên và xã hội, giải quyết vấn đề

Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học

Sưu tầm một số hình ảnh về một số loại cây trồng được lai tạo: